Инвестициялық жобаның шешім қабылдау тәсілдері және жүзеге асыру құрылымы
Болашақ инвестициялық жобаның бизнес идеясы тұжырымдалғаннан кейін, кәсіпорын сол бизнес-идеянысын іске асыра ала ма деген сауал туындайды. Кәсіпорынның тиісті экономикалық саласының жағдайы мен сала шеңберіндегі кәсіпорынның салыстырмалы жағдайын талдау керек.
Жобаның көптүрлілігіне қарамастан, оларды талдау әдетте кейбір жалпы сызбаға сәйкес келеді, ол жобаның коммерциялық, техникалық, қаржылық, экономикалық және институционалдық орындалуын бағалайтын арнайы бөлімшелерден тұрады. Стратегиялық инвестордың көзқарасы бойынша, дұрыс жоба тәуекелді талдаумен аяқталуы керек.
Жоба бастапқы қалпымен қабылданбауы қажет. Сонымен қатар жобаның түрі, мысалы, оның техникалық орындалмауы жағынан өзгеруі мүмкін және жаңартылған жобаны талдау басынан басталуы керек.
Менің бақылау жұмысымның басты мақсаты – жобалық талдаудың концептуалды негіздерін ғылыми теориялық тұрғыдан зерделеу.
Осыдан келіп, бақылау жұмысының негізгі міндеттері туындайды:
- Жобалық талдауды маркетингтік тұрғыдан қарастыру;
- Жобалық талдаудың техникалық қырларын анықтау;
- Жобаның қаржылық талдауын және экономикалык талдауын айқындау;
- Жобаның институцноналдық талдау жолдарын көрсету
- Жобаны тәуекелді талдау арқылы сараптау.
Жобаның көптүрлілігіне қарамастан, оларды талдау әдетте кейбір жалпы сызбаға сәйкес келеді, ол жобаның коммерциялық, техникалық, қаржылық, экономикалық және институционалдық орындалуын бағалайтын арнайы бөлімшелерден тұрады. Стратегиялық инвестордың көзқарасы бойынша, дұрыс жоба тәуекелді талдаумен аяқталуы керек.
Жоба бастапқы қалпымен қабылданбауы қажет. Сонымен қатар жобаның түрі, мысалы, оның техникалық орындалмауы жағынан өзгеруі мүмкін және жаңартылған жобаны талдау басынан басталуы керек.
Менің бақылау жұмысымның басты мақсаты – жобалық талдаудың концептуалды негіздерін ғылыми теориялық тұрғыдан зерделеу.
Осыдан келіп, бақылау жұмысының негізгі міндеттері туындайды:
- Жобалық талдауды маркетингтік тұрғыдан қарастыру;
- Жобалық талдаудың техникалық қырларын анықтау;
- Жобаның қаржылық талдауын және экономикалык талдауын айқындау;
- Жобаның институцноналдық талдау жолдарын көрсету
- Жобаны тәуекелді талдау арқылы сараптау.
1. Бохаев Д. «Инвестицияның тиімділігін бағалаудың қарапайым әдістері» Қаржы-қаражат, №5 2014. – 29-32 бб
2. Әмірқанов Ә., Тұрғұлова А.К. Қаржы менеджменті.Оқу құралы. – Алматы:2012. – 187-190 бб
3. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы. – Алматы: экономика, 2013. – 158-166 бб
4. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.т., Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. – Алматы: Экономика, 2011. – 291-305 бб
5. Байсартов Э. «Роль государства в инвестиционной сфере» Қаржы-қаражат,№6 2014. – 90-94 бб
6. Стпешин А.И. Оценка коммерческой состоятельности инвестиционного проекта. М.: Статус-Кво 97, 2001.
7. Виленский П.Л, Лившиц В.Н., Смоляк С.А. Оценка эффективности инвестиционных проектов: теория и практика. М.: Дело, 2001.
8. Жданов В.П. Инвестиционные механизмы регионального развития. Калининград: БИЭФ, 2001.
9. Лимитовский М.А. Инвестиции на развивающихся рынках. М.: Дека, 2002.
2. Әмірқанов Ә., Тұрғұлова А.К. Қаржы менеджменті.Оқу құралы. – Алматы:2012. – 187-190 бб
3. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы. – Алматы: экономика, 2013. – 158-166 бб
4. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.т., Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. – Алматы: Экономика, 2011. – 291-305 бб
5. Байсартов Э. «Роль государства в инвестиционной сфере» Қаржы-қаражат,№6 2014. – 90-94 бб
6. Стпешин А.И. Оценка коммерческой состоятельности инвестиционного проекта. М.: Статус-Кво 97, 2001.
7. Виленский П.Л, Лившиц В.Н., Смоляк С.А. Оценка эффективности инвестиционных проектов: теория и практика. М.: Дело, 2001.
8. Жданов В.П. Инвестиционные механизмы регионального развития. Калининград: БИЭФ, 2001.
9. Лимитовский М.А. Инвестиции на развивающихся рынках. М.: Дека, 2002.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей Мемлекеттік Университеті
Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеті
ОӨЖ
Тақырыбы : Инвестициялық жобаның шешім қабылдау тәсілдері және жүзеге
асыру құрылымы
ОРЫНДАҒАН : Теміртасова И.Т.
ТОП
: ФН-207
ТЕКСЕРГЕН : Нурмадиева Г.Д.
Семей қаласы
2015 жыл
КІРІСПЕ
Болашақ инвестициялық жобаның бизнес идеясы тұжырымдалғаннан кейін,
кәсіпорын сол бизнес-идеянысын іске асыра ала ма деген сауал туындайды.
Кәсіпорынның тиісті экономикалық саласының жағдайы мен сала шеңберіндегі
кәсіпорынның салыстырмалы жағдайын талдау керек.
Жобаның көптүрлілігіне қарамастан, оларды талдау әдетте кейбір жалпы
сызбаға сәйкес келеді, ол жобаның коммерциялық, техникалық, қаржылық,
экономикалық және институционалдық орындалуын бағалайтын арнайы
бөлімшелерден тұрады. Стратегиялық инвестордың көзқарасы бойынша, дұрыс
жоба тәуекелді талдаумен аяқталуы керек.
Жоба бастапқы қалпымен қабылданбауы қажет. Сонымен қатар жобаның
түрі, мысалы, оның техникалық орындалмауы жағынан өзгеруі мүмкін және
жаңартылған жобаны талдау басынан басталуы керек.
Менің бақылау жұмысымның басты мақсаты – жобалық талдаудың
концептуалды негіздерін ғылыми теориялық тұрғыдан зерделеу.
Осыдан келіп, бақылау жұмысының негізгі міндеттері туындайды:
- Жобалық талдауды маркетингтік тұрғыдан қарастыру;
- Жобалық талдаудың техникалық қырларын анықтау;
- Жобаның қаржылық талдауын және экономикалык талдауын айқындау;
- Жобаның институцноналдық талдау жолдарын көрсету
- Жобаны тәуекелді талдау арқылы сараптау.
1.Инвестициялық шешімдер қабылдау
Инвестиция құралы ақша қаражаттарынан,мақсатты банк несиелерінен, үлестік
жарналардан,акциялар мен басқа да бағалы қағаздардан,қозғалатын және
қозғалмайтын мүліктерден жерді пайдалану құқығынан, табиғи қорлардан тағы
басқалардан тұрады. Инвестициялық қызметтің негізгі нысаны инвестициялық
жобаларды жүзеге асыру болып табылады. Бұл жерде инвестициялау үрдісін
қаржыландыру үрдісінен ажыратып алған жөн. Егер инвестициялау қорларда
көрсетілген жобалар бойынша орналастыру болса,онда қаржыландыру осы
қорлардың көздерін қамтамасыз етеді.
Инвестициялық қызмет — Заңды тұлғалардың, азаматтардың және мемлекеттің
инвестицияларды жүзеге асыру жөніндегі практикалық іс-әрекеттердің
жиынтығы болып табылады. Олар төмендегідей сфераларда жүзеге асырылады:
* Күрделі инвестиция;
* Инвестициялық сфера;
* Қаржы капиталын пайдалану сферасы;
* Қозғалатын және қозғалмайтын мүлік нарығында мүліктік құқықтарды
жүзеге асыру сферасы.
Инвестициялар әр түрлі меншік түрлеріндегі кәсіпорындардың айналым
активтерінде де жұмсалады. Кәсіпорындардың айналым активтері өндіріс
сферасындағы,айналым сферасындағы айналым қорларынан тұрады.
Инвестиция туралы шешім қабылдаудағы негізгі мәселе –инвестициялық
жобаларды объективті бағалау. Жобаларды бағалау оңай шаруа емес,себебі сөз
жалпы экономикалық мақсаттарға қол жеткізу үшін мемлекет деңгейінде
жүргізілетін жобалар туралы болып отыр. Инвестициялық жобалардың
тиімділігін бағалауға таза ағымдағы құн, рентабельділік,ішкі
табыстылық,өтелу мерзімі сияқты көрсеткіштерді есептеумен қатар,ақшаның
қазіргі және келешек кезеңдегі құнының айырмасын да анықтау керек.
Бұндай есептеулер не үшін керек? Өйткені, ақшаның қазіргі кездегі құны
бойынша есептелген шығындарды табыспен салыстыру мүмкіндігін туғызу керек.
Сол себепті,жобаны жүзеге асыру кезіндегі ақша құны бойынша есептелген
табыстар,инвестициялау жөнінде шешім қабылдаған кезеңдегі ақша құнымен
қайта есептелуі тиіс.
Бұл есептеудің дисконттау деп аталатыны белгілі және ол төменгі формула
бойынша жүргізіледі.
Бұл жерде:
- ақшаның келешектегі құны;
- пайданың талапты нормасы немесе ақшаның уақытша құны;
- ақша құнының өсуі байқалатын жылдар саны;
- дисконттау мөлшерлемесі немесе ақшаның қазіргі кездегі құны.
Осындай есептеулердің нәтижесінде инвестициялық жобалардың таза қазіргі
құнын анықтаймыз. Келтірілген (дисконтталған) табыстарды, келтірілген
шығындар көлеміне бөлу арқылы жобаның рентабелділік деңгейін есептеп
шығаруға болады. Қарастырылып отырған инвестициялық жоба бойынша шешім
қабылдау үшін оның ішкі табыстылық көрсеткішін пайдаланылады. Ол көрсеткіш
жобаны жүзеге асыру кезеңіндегі инфляция деңгейінің ықпалын көрсетеді.
Яғни, инвестициялық жобаны жүзеге асырудың зиянсыз болуына сенімді болу
үшін,есепке алынатын инфляция деңгейі қандай болуы керек деген сұраққа
жауап береді. Сонымен, мемлекет тарапынан инвестициялық шешімдерді қабылдау
және жүзеге асыру,осы іс-әрекетті ұйымдастырудың логикалық моделін алдын-
ала дайындауды талап етеді.
Кәсіпорындардың инвестициялық қызметінің жалпы қабылданған моделінің
логикасын макроэкономикалық деңгейде де қолдануға болады. Түптеп келгенде,
бұл модель төмендегі кестеде көрсетілген.
Стратегиялық жоспарлау
Идеяны Жобаларды Қаржылық Жобаны Мониторинг
іздестіранықтау және талдау және жүзеге және
у алғашқы шешім асыру инвестиция-
талдау қабылдау лық бақылау
Бақылау
Еңбек ресурстары.
Қайнар көз: Тоқсейітов Н.А. Еліміздегі инвестицияларды
мемлекеттік тиімді қолдану жүйесі туралыҚазақ елі. №9,
2006 жыл,5 бет
2 кесте – Инвестицияны стратегилық жоспарлау
Кестеде көрсетілгендей, стратегиялық жоспарлау және еңбек ресурстарымен
қамтамасыз ету, қабылданатын инвестициялық шешімдердің сыртқы жағдайлары
және сонымен қатар шектеушілер түрінде көрініп тұр. Мемлекеттік деңгейде
бұл шешімдерді қаржыландыру орталықтандырылған (бюджеттік) қорлар есебінен
жүргізіледі,ал олардың көлемі жылдан жылға азаюда. Азайған көлемнің орны
мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдардың негізгі капиталға жұмсалған өз
қаржыларының есебінен толтырылады
Қазақствнда соңғы 10 жылда күрделі құрылысқа жұмсалған инвестициялардың
жалпы көлемінде мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдардың үлесі өте азайған,
керісінше мемлекеттік емес кәсіпорындар мен ұйымдардың үлесі жоғарылаған.
Бұндай жағдайдың қалыптасуына, әрине, жекешелендіру нәтижесінде көптеген
мемлекттік емес кәсіпорындар мен ұйымдардың жеке меншікке өткендігі себеп
болып отыр.
Енді қаржыландыру көздері бойынша күрделі құрылысқа инвестицияларды бөлу
көрсеткішін талдайық.
3 кесте –Қаржыландыру көздері бойынша күрделі құрылысқа инвестицияларды
бөлу
Сала түрі 2006 2010 2014
Күрделіқұрылысқа
инвестициялар,барлығы 100,0 100,0 100,0
Бюджеттік қаржылар 38,9 5,0 10,0
Соның ішінде:
Республикалық бюджеттің ... 3,5 3,2
Жергілікті бюджеттің ... 1,1 6,8
Бюджеттен тыс қаржылардың ... 0,4 ...
есебінен
Кәсіпорындар мен ұйымдардың өз59,5 92,3 49,4
қаржылары 1,7 1,2 2,0
Жеке құрылыс салушылар ... 1,5 38,6
Шет ел инвестициялары.
Қайнар көз: Б.Тортаев. Қазақстан Республикасындағы
инвестициялық қызмет: Статистикалық жинақ. ҚР статистика
агенттігі.Қарағанды: -Алматы, 2014-316 бет.
Мемлекеттің инвестициялық қызметін реттеу шетел инвестицияларын тарту мен
тиімді пайдалану маңызды рөл атқарады. Кестедегі көрсеткіштерге
жүгінсек,олардың үлесі 2010 жылға 1,5 % -тен 2014 жылы 38,6%-ке дейін
өскен. Шетел инвестицияларында жетекші орындарды АҚШ, Жапония, Ұлыбритания,
Оңтүстік Корея сияқты елдер алып отыр. Айта кететін бір жайт, инвестициялық
белсенділікті жоғарлатуға ұйымдастырушылық — құқықтық және салық
жүйелеріндегі жиі өзгерістер, халық шаруашылығының салалық және аумақтық
басқару жүйесіндегі айқынсыздық тағы басқа кедергі болуы мүмкін.
Отандық және шетелдік инвесторлар үшін инвестициялық қызметті тартудың
негізгі қағидаларының тұрақты болуы өте маңызды.Олардың арасында
инвестициялық қызметтің экономикалық және әлеуметтік қағидасы басшылыққа
алу – яғни инвестициялық жобаның жоғары рентабельділігімен,тікелей
инвестициялар мен инвестициялық несие берудің қолайлы жағдайларымен ,жоғары
бәсекелестігімен ерекшеленуі.
Шетел инвестицияларды тартудың тағы бір негізгі қағидасы –ол келісілген
істің екі жаққа да пайдалы болуы. Халықарлық тәжірибеде
көрсеткендей,біржақты табыс алуды қуалау тек елдер арасындағы инвестициялық
қарым-қатынасты қиындатады,нәтижесінде екі жақта ұтылып қалуы мүмкін.
Шетелдің инвестициялық қорларды пайдаланудың маңызды қағидасы елдің
экономикалық және экологиялық қауіпсіздігін сақтау және нығайту болып
табылады. Осыған байланысты,экономика салаларының негізін құрайтын
кәсіпорындарды шетелдік инвесторларға сату арқылы біздің елде жүргізіліп
отырған жекешелендіру саясатын толық қолдауға болмас. Практика
көрсеткендей, олардың барлығы дерлік инвестициялық жағдайларын сақтап және
біздің мүдделерімізді,әсіресе экологиялық қауіпсіздікті ескеріп отырған
жөн. Және де, шетелдік инвесторлар негізінен өнеркәсіптің өндіруші
салаларына көңіл бөлуде,ол республика халық шаруашылығы құрылымының
біржақты дамуын сақтайды,әсіресе Қазақстанның басқа елдер алдында ауыл
шаруашылық өнімдеріне тәуелділігін қалыптастырады.Сондықтан,шетелдік
инвесторлардың қатысуымен жүзеге асырылатын инвестициялық жобалар, тұтынуға
дайын сапалы өнімдер шығару негізінде, елдің экспорттық мүмкіндіктерін
жоғарлату және импортты алмастыру өндірісін дамыту тұрғысынан бағалануы
тиіс. Түптеп келгенде, республика аумағын шетелдерде экологиялық таза
өндірістерді ұйымдастыруға қажетті шикізат өнімдерін беретін салалардың
даму полигонына айналдырмау керек.
Маңызды қағидалардың инвестициялық келісімдері мен инвестициялық жобалардың
ашық — жариялық негізде болуы. Инвестициялық жобалардың негізгі
көрсеткіштері жене жүзеге асыру механизмдері келісуші жақтарға алдын-ала
белгілі болуы шарт. Және бұқаралық ақпарат құралдарына жариялануы тиіс. Бұл
жерде сөз мемлекеттік құпияны құрайтын нысандар туралы болып отырған жоқ.
Егер қағидалар инвестициялық қызметті дұрыс басқару үшін қажет болса,
шетелдік инвестицияларды тарту формалары нақты жағдайды ескере
отырып,оладың қолайлысын таңдап алу қажет. Тікелей инвестициялау — шетел
инвестицияларын тартудың тиімді және нәтижелі түрі болып есептеледі. Ол
адресітілігімен және өндірістік сфераға бағытталумен ерекшеленеді. Ол
халықаралық экономикалық және ғылыми-техникалық интеграция үрдісін
жеделдетуге мүмкіндік береді,біріккен кәсіпорындар құру негізінде екіжақты
интелектуалдық потенциялын өзара байытады. Қабылдаушы елдер жаңа
құрылыс,болмаса жекешелендіру негізінде шетелдік кәсіпорын құру – осы
фирманың бір түрі. Бірақ,шетелдік инвестицияларды тартудың бұл формасы
халық шаруашылығының аумақтық,салалық құрылымының тиімді өзгерту,оның
шикізаттық бағытын жою және экономика мен өнеркәсіптің негізгі саласын
техникалық қайта жарықтандыру үшін қолданылуы тиіс.
Соңғы кездері, өндіргіш қондырғыларды және экологиялық таза технологияларды
жалға алу лизингтік операциялар, жекелеген жұмыс түрлерін атқару жөнінде
келісім жасау сияқты халықаралық экономикалық қатынастардың аса күрделі
емес формасы да қолданылуы. Бұндай лизингтік келісімдер қабылдаушы жақ үшін
экономикалық және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Шәкәрім атындағы Семей Мемлекеттік Университеті
Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеті
ОӨЖ
Тақырыбы : Инвестициялық жобаның шешім қабылдау тәсілдері және жүзеге
асыру құрылымы
ОРЫНДАҒАН : Теміртасова И.Т.
ТОП
: ФН-207
ТЕКСЕРГЕН : Нурмадиева Г.Д.
Семей қаласы
2015 жыл
КІРІСПЕ
Болашақ инвестициялық жобаның бизнес идеясы тұжырымдалғаннан кейін,
кәсіпорын сол бизнес-идеянысын іске асыра ала ма деген сауал туындайды.
Кәсіпорынның тиісті экономикалық саласының жағдайы мен сала шеңберіндегі
кәсіпорынның салыстырмалы жағдайын талдау керек.
Жобаның көптүрлілігіне қарамастан, оларды талдау әдетте кейбір жалпы
сызбаға сәйкес келеді, ол жобаның коммерциялық, техникалық, қаржылық,
экономикалық және институционалдық орындалуын бағалайтын арнайы
бөлімшелерден тұрады. Стратегиялық инвестордың көзқарасы бойынша, дұрыс
жоба тәуекелді талдаумен аяқталуы керек.
Жоба бастапқы қалпымен қабылданбауы қажет. Сонымен қатар жобаның
түрі, мысалы, оның техникалық орындалмауы жағынан өзгеруі мүмкін және
жаңартылған жобаны талдау басынан басталуы керек.
Менің бақылау жұмысымның басты мақсаты – жобалық талдаудың
концептуалды негіздерін ғылыми теориялық тұрғыдан зерделеу.
Осыдан келіп, бақылау жұмысының негізгі міндеттері туындайды:
- Жобалық талдауды маркетингтік тұрғыдан қарастыру;
- Жобалық талдаудың техникалық қырларын анықтау;
- Жобаның қаржылық талдауын және экономикалык талдауын айқындау;
- Жобаның институцноналдық талдау жолдарын көрсету
- Жобаны тәуекелді талдау арқылы сараптау.
1.Инвестициялық шешімдер қабылдау
Инвестиция құралы ақша қаражаттарынан,мақсатты банк несиелерінен, үлестік
жарналардан,акциялар мен басқа да бағалы қағаздардан,қозғалатын және
қозғалмайтын мүліктерден жерді пайдалану құқығынан, табиғи қорлардан тағы
басқалардан тұрады. Инвестициялық қызметтің негізгі нысаны инвестициялық
жобаларды жүзеге асыру болып табылады. Бұл жерде инвестициялау үрдісін
қаржыландыру үрдісінен ажыратып алған жөн. Егер инвестициялау қорларда
көрсетілген жобалар бойынша орналастыру болса,онда қаржыландыру осы
қорлардың көздерін қамтамасыз етеді.
Инвестициялық қызмет — Заңды тұлғалардың, азаматтардың және мемлекеттің
инвестицияларды жүзеге асыру жөніндегі практикалық іс-әрекеттердің
жиынтығы болып табылады. Олар төмендегідей сфераларда жүзеге асырылады:
* Күрделі инвестиция;
* Инвестициялық сфера;
* Қаржы капиталын пайдалану сферасы;
* Қозғалатын және қозғалмайтын мүлік нарығында мүліктік құқықтарды
жүзеге асыру сферасы.
Инвестициялар әр түрлі меншік түрлеріндегі кәсіпорындардың айналым
активтерінде де жұмсалады. Кәсіпорындардың айналым активтері өндіріс
сферасындағы,айналым сферасындағы айналым қорларынан тұрады.
Инвестиция туралы шешім қабылдаудағы негізгі мәселе –инвестициялық
жобаларды объективті бағалау. Жобаларды бағалау оңай шаруа емес,себебі сөз
жалпы экономикалық мақсаттарға қол жеткізу үшін мемлекет деңгейінде
жүргізілетін жобалар туралы болып отыр. Инвестициялық жобалардың
тиімділігін бағалауға таза ағымдағы құн, рентабельділік,ішкі
табыстылық,өтелу мерзімі сияқты көрсеткіштерді есептеумен қатар,ақшаның
қазіргі және келешек кезеңдегі құнының айырмасын да анықтау керек.
Бұндай есептеулер не үшін керек? Өйткені, ақшаның қазіргі кездегі құны
бойынша есептелген шығындарды табыспен салыстыру мүмкіндігін туғызу керек.
Сол себепті,жобаны жүзеге асыру кезіндегі ақша құны бойынша есептелген
табыстар,инвестициялау жөнінде шешім қабылдаған кезеңдегі ақша құнымен
қайта есептелуі тиіс.
Бұл есептеудің дисконттау деп аталатыны белгілі және ол төменгі формула
бойынша жүргізіледі.
Бұл жерде:
- ақшаның келешектегі құны;
- пайданың талапты нормасы немесе ақшаның уақытша құны;
- ақша құнының өсуі байқалатын жылдар саны;
- дисконттау мөлшерлемесі немесе ақшаның қазіргі кездегі құны.
Осындай есептеулердің нәтижесінде инвестициялық жобалардың таза қазіргі
құнын анықтаймыз. Келтірілген (дисконтталған) табыстарды, келтірілген
шығындар көлеміне бөлу арқылы жобаның рентабелділік деңгейін есептеп
шығаруға болады. Қарастырылып отырған инвестициялық жоба бойынша шешім
қабылдау үшін оның ішкі табыстылық көрсеткішін пайдаланылады. Ол көрсеткіш
жобаны жүзеге асыру кезеңіндегі инфляция деңгейінің ықпалын көрсетеді.
Яғни, инвестициялық жобаны жүзеге асырудың зиянсыз болуына сенімді болу
үшін,есепке алынатын инфляция деңгейі қандай болуы керек деген сұраққа
жауап береді. Сонымен, мемлекет тарапынан инвестициялық шешімдерді қабылдау
және жүзеге асыру,осы іс-әрекетті ұйымдастырудың логикалық моделін алдын-
ала дайындауды талап етеді.
Кәсіпорындардың инвестициялық қызметінің жалпы қабылданған моделінің
логикасын макроэкономикалық деңгейде де қолдануға болады. Түптеп келгенде,
бұл модель төмендегі кестеде көрсетілген.
Стратегиялық жоспарлау
Идеяны Жобаларды Қаржылық Жобаны Мониторинг
іздестіранықтау және талдау және жүзеге және
у алғашқы шешім асыру инвестиция-
талдау қабылдау лық бақылау
Бақылау
Еңбек ресурстары.
Қайнар көз: Тоқсейітов Н.А. Еліміздегі инвестицияларды
мемлекеттік тиімді қолдану жүйесі туралыҚазақ елі. №9,
2006 жыл,5 бет
2 кесте – Инвестицияны стратегилық жоспарлау
Кестеде көрсетілгендей, стратегиялық жоспарлау және еңбек ресурстарымен
қамтамасыз ету, қабылданатын инвестициялық шешімдердің сыртқы жағдайлары
және сонымен қатар шектеушілер түрінде көрініп тұр. Мемлекеттік деңгейде
бұл шешімдерді қаржыландыру орталықтандырылған (бюджеттік) қорлар есебінен
жүргізіледі,ал олардың көлемі жылдан жылға азаюда. Азайған көлемнің орны
мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдардың негізгі капиталға жұмсалған өз
қаржыларының есебінен толтырылады
Қазақствнда соңғы 10 жылда күрделі құрылысқа жұмсалған инвестициялардың
жалпы көлемінде мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдардың үлесі өте азайған,
керісінше мемлекеттік емес кәсіпорындар мен ұйымдардың үлесі жоғарылаған.
Бұндай жағдайдың қалыптасуына, әрине, жекешелендіру нәтижесінде көптеген
мемлекттік емес кәсіпорындар мен ұйымдардың жеке меншікке өткендігі себеп
болып отыр.
Енді қаржыландыру көздері бойынша күрделі құрылысқа инвестицияларды бөлу
көрсеткішін талдайық.
3 кесте –Қаржыландыру көздері бойынша күрделі құрылысқа инвестицияларды
бөлу
Сала түрі 2006 2010 2014
Күрделіқұрылысқа
инвестициялар,барлығы 100,0 100,0 100,0
Бюджеттік қаржылар 38,9 5,0 10,0
Соның ішінде:
Республикалық бюджеттің ... 3,5 3,2
Жергілікті бюджеттің ... 1,1 6,8
Бюджеттен тыс қаржылардың ... 0,4 ...
есебінен
Кәсіпорындар мен ұйымдардың өз59,5 92,3 49,4
қаржылары 1,7 1,2 2,0
Жеке құрылыс салушылар ... 1,5 38,6
Шет ел инвестициялары.
Қайнар көз: Б.Тортаев. Қазақстан Республикасындағы
инвестициялық қызмет: Статистикалық жинақ. ҚР статистика
агенттігі.Қарағанды: -Алматы, 2014-316 бет.
Мемлекеттің инвестициялық қызметін реттеу шетел инвестицияларын тарту мен
тиімді пайдалану маңызды рөл атқарады. Кестедегі көрсеткіштерге
жүгінсек,олардың үлесі 2010 жылға 1,5 % -тен 2014 жылы 38,6%-ке дейін
өскен. Шетел инвестицияларында жетекші орындарды АҚШ, Жапония, Ұлыбритания,
Оңтүстік Корея сияқты елдер алып отыр. Айта кететін бір жайт, инвестициялық
белсенділікті жоғарлатуға ұйымдастырушылық — құқықтық және салық
жүйелеріндегі жиі өзгерістер, халық шаруашылығының салалық және аумақтық
басқару жүйесіндегі айқынсыздық тағы басқа кедергі болуы мүмкін.
Отандық және шетелдік инвесторлар үшін инвестициялық қызметті тартудың
негізгі қағидаларының тұрақты болуы өте маңызды.Олардың арасында
инвестициялық қызметтің экономикалық және әлеуметтік қағидасы басшылыққа
алу – яғни инвестициялық жобаның жоғары рентабельділігімен,тікелей
инвестициялар мен инвестициялық несие берудің қолайлы жағдайларымен ,жоғары
бәсекелестігімен ерекшеленуі.
Шетел инвестицияларды тартудың тағы бір негізгі қағидасы –ол келісілген
істің екі жаққа да пайдалы болуы. Халықарлық тәжірибеде
көрсеткендей,біржақты табыс алуды қуалау тек елдер арасындағы инвестициялық
қарым-қатынасты қиындатады,нәтижесінде екі жақта ұтылып қалуы мүмкін.
Шетелдің инвестициялық қорларды пайдаланудың маңызды қағидасы елдің
экономикалық және экологиялық қауіпсіздігін сақтау және нығайту болып
табылады. Осыған байланысты,экономика салаларының негізін құрайтын
кәсіпорындарды шетелдік инвесторларға сату арқылы біздің елде жүргізіліп
отырған жекешелендіру саясатын толық қолдауға болмас. Практика
көрсеткендей, олардың барлығы дерлік инвестициялық жағдайларын сақтап және
біздің мүдделерімізді,әсіресе экологиялық қауіпсіздікті ескеріп отырған
жөн. Және де, шетелдік инвесторлар негізінен өнеркәсіптің өндіруші
салаларына көңіл бөлуде,ол республика халық шаруашылығы құрылымының
біржақты дамуын сақтайды,әсіресе Қазақстанның басқа елдер алдында ауыл
шаруашылық өнімдеріне тәуелділігін қалыптастырады.Сондықтан,шетелдік
инвесторлардың қатысуымен жүзеге асырылатын инвестициялық жобалар, тұтынуға
дайын сапалы өнімдер шығару негізінде, елдің экспорттық мүмкіндіктерін
жоғарлату және импортты алмастыру өндірісін дамыту тұрғысынан бағалануы
тиіс. Түптеп келгенде, республика аумағын шетелдерде экологиялық таза
өндірістерді ұйымдастыруға қажетті шикізат өнімдерін беретін салалардың
даму полигонына айналдырмау керек.
Маңызды қағидалардың инвестициялық келісімдері мен инвестициялық жобалардың
ашық — жариялық негізде болуы. Инвестициялық жобалардың негізгі
көрсеткіштері жене жүзеге асыру механизмдері келісуші жақтарға алдын-ала
белгілі болуы шарт. Және бұқаралық ақпарат құралдарына жариялануы тиіс. Бұл
жерде сөз мемлекеттік құпияны құрайтын нысандар туралы болып отырған жоқ.
Егер қағидалар инвестициялық қызметті дұрыс басқару үшін қажет болса,
шетелдік инвестицияларды тарту формалары нақты жағдайды ескере
отырып,оладың қолайлысын таңдап алу қажет. Тікелей инвестициялау — шетел
инвестицияларын тартудың тиімді және нәтижелі түрі болып есептеледі. Ол
адресітілігімен және өндірістік сфераға бағытталумен ерекшеленеді. Ол
халықаралық экономикалық және ғылыми-техникалық интеграция үрдісін
жеделдетуге мүмкіндік береді,біріккен кәсіпорындар құру негізінде екіжақты
интелектуалдық потенциялын өзара байытады. Қабылдаушы елдер жаңа
құрылыс,болмаса жекешелендіру негізінде шетелдік кәсіпорын құру – осы
фирманың бір түрі. Бірақ,шетелдік инвестицияларды тартудың бұл формасы
халық шаруашылығының аумақтық,салалық құрылымының тиімді өзгерту,оның
шикізаттық бағытын жою және экономика мен өнеркәсіптің негізгі саласын
техникалық қайта жарықтандыру үшін қолданылуы тиіс.
Соңғы кездері, өндіргіш қондырғыларды және экологиялық таза технологияларды
жалға алу лизингтік операциялар, жекелеген жұмыс түрлерін атқару жөнінде
келісім жасау сияқты халықаралық экономикалық қатынастардың аса күрделі
емес формасы да қолданылуы. Бұндай лизингтік келісімдер қабылдаушы жақ үшін
экономикалық және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz