Жерсілкінісіндегі құтқару жұмыстарын жүргізу ерекшеліктері

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Орындаған: Мукашев Руслан

Тексерген: Бакирова Лайла

Семей қаласы

2015 жыл

Жоспар

Жерсілкінісі кезіндегі құтқару жұмыстарын жүргізу ерекшеліктері2

Жер сілкінісінің шығынын азайту үшін төмендегі іс-әрекеттер жасалынады4

ЖЕР СІЛКІНІСІНЕН КЕЙІН:5

Жерсілкінісі кезіндегі құтқару жұмыстарын жүргізу ерекшеліктері

Жер сілкінісі кенеттен, ойламаған жерден пайда болатын және ең қауіпті табиғи аппаттардың бірі. Жер сілкінісі көптеген материалдық және адам шығынына душр еткізеді. Жердің қатты сілкінісінде жердің жарылуыда ықтимал. Белгілі мәліметтерге жүгінсек бір жылда жер бетінде 100 мыңнан астам жер сілкінісі болады екен. Қазақстанның 450 мың шаршы километрі жер сілкіну қауіпі бар аумақта болғандықтан бұл жағдай бізге өте өзекті мәселердің бірі болып саналады. Себебі 27 қала және 400 ден астам мекендер мен 6 миллионнан астам халық тұрады да, 30% өнеркәсіппен 35%-ға жуық тұрғын үй қоры шоғырланған.

Сонымен қатар, жер сілкінісінен қорғауға үкімет үлкен мән беріп отыр. Осыған орай жер сілкінісінен қорғау мақсатындағы шаралар қабылданған. Ол шаралар төмендегілерді қамтиды.

Кесте. Жер сілкінісінің магнитудалық М - шамасын сипаттайтын Рихтер шкаласы

Баллдар

Жер сілкінісі зардабы

Баллдар: 0

Жер сілкінісі зардабы: Өте жай жер сілкінісі. Бұл жағдайды тек құралдар көмегімен ғана анықтауға болады.

Баллдар: 1

Жер сілкінісі зардабы: Адамдарға еш білінбейді.

Баллдар: 2

Жер сілкінісі зардабы: Ғимараттар мен тұрғын үйлердің жоғарғы қабаттарында ғана байқайға болады.

Баллдар: 2, 5-3, 0

Жер сілкінісі зардабы: Ғимараттың барлық қабаттарында байқауға болады. Ілініп қойылған теңселіп тұрады.

Баллдар: 3, 5

Жер сілкінісі зардабы: Есіктер мен терезелер ашалып жабылып тұрады

Баллдар: 4-4, 5

Жер сілкінісі зардабы: Ғимараттардан тыс жерде де байқалады. Су қоймасымен су жинаған жерлердегі судың бетінде толқындар пайда болады. Эпицентрге жақын жерлердегі ғимараттарде кішігірім сызат(трещина) пайда болуы мүмкін.

Баллдар: 5

Жер сілкінісі зардабы: Бір атом бомбасының энергиясына сәйкес. Жүріп келе жатқан адамдар тепе-теңдігін жоғалтады, әйнектер сынып, қабырғаның штукатуркасы жарылады.

Баллдар: 6

Жер сілкінісі зардабы: Кейбір жерлерге әжептеуір нұқсан келуі мүмкін. Жыл сайын мұндай жер сілкінісі 100-дің шамасында. Адамның өз аяғында тұруы қиындайды және сейсмикалық тұрақты емес ғимараттар құлап, бұзыла бастайды.

Баллдар: 6, 5

Жер сілкінісі зардабы: Жерге сызат түсе бастайды. Ескерткіштер және т. с. с құлай бастайды.

Баллдар: 7, 0

Жер сілкінісі зардабы: Қатты жер сілкінісі. Жалпы дүрбелең болады (паника) . Тұрғызылған құрылыстар құлап бұзылады. Жер асты құбырлар жарылып, үзіліп кетеді және жердегі сызат үлкен болып білініп тұрады.

Баллдар: 7, 5

Жер сілкінісі зардабы: Құрылымдардың көптеген бөлігі бұзылады және опырмалар орын алуы мүмкін.

Баллдар: 8

Жер сілкінісі зардабы: Жер астындағы құбырлар түгелдей және темір жол, трамвай жолы істен шығады

Баллдар: 8, 5

Жер сілкінісі зардабы: Энергиясы бір атом бомбасының әнергиясын 1 000 000 есе көп болады.

Баллдар: 9

Жер сілкінісі зардабы: Ғимараттар толығынан құлап заттар ауада ұшып жүреді.

Жалпы алғанда жер сілкінісі - бұл жер қыртысының немесе мантияның үстінгі бөлігінің кенеттен болған жылжуының және үзілуінің нәтижесінде пайда болатын, сонымен қатар үлкен қашықтыққа толқын ретінде берілетін жер асты қозғалысы мен жер бетінің толқыны. Жер сілкінісі кезінде апаттың ауқымды бөлігі оның ошағында болады.

Жер сілкінісінің ошағы - бұл жер қабатының бір бөлігі көлеміндегі энергиясының бөлінісі. Ошақтың ортасы эпицентр деп атайды.

1935 жылы Калифорниялық технологиялық институтының профессоры У. Рихтер жер сілкінісі энергиясын бағалау үшін магнитуда шамасын ұсынды. Қазіргі кезде де осы Рихтер шкаласы бойынша жер сілкінісінде пайда болатын сейсмикалық толқынның энергиясын бағалау жүргізілуде.

Жер сілкінісінің шығынын азайту үшін төмендегі іс-әрекеттер жасалынады:

сейсмикалық бақылау мен жер сілкінісінің болжамын республикалық денгейде дамыту;
сейсмикалық төзімді ғимараттарды жобалау және салу;
халықтың сейсмикалық білімін арттыру;
хабарлау және байланыс жүйелерін тұрақты дайындықта болуын ұйымдастыру;
жер сілкінісі кезінде азаматтық қорғаныс күштерін тарту және тұрақты дайындықта ұстау.

Жер сілкінісі кезіндегі қауіпсіздік шаралары

Әрбір жер сілкінісіне мән бермеген жөн. Үстірттің әлсіз тербелістері (5 баллға дейін) Қазақстанның оңтүстік, оңтүстік-шығыс және басқа аудандарында жылына бірнеше рет болып, зақым келтірмейді. Бірақ, егер тербеліс күші бірден немесе бірте-бірте 5-6 баллға дейін жететін жер сілкінісі басталса, - бұл қауіпті нышан. Бұдан кейін оқиғалардың үштен бірінде тербелістер 7 және одан да жоғары баллға дейін жетіп, күштірек болады.

Жер сілкінісі ойда жоқта келгенін ескерсек, төтенше жағдай кезіндегі өз әрекеттерін алдын-ала жоспарлап қою өте маңызды. Белгілі бір жағдайда қандай әрекет жасау керек екенін білгенде, өз өмірін сақтап қалу мүмкін. Негізінде, өлім және жер сілкінісі кезіндегі алған жарақаттардың себебі жер асты дүмпуі емес. Өлімдердің көбі ғимараттардың қирауы, сынықтар мен пеш мұржаның және көшедегі жарықтандыру бағананың сынықтары және т. б. сияқты заттардың құлауы нәтижесінде пайда болады.

ЖЕР СІЛКІНІСІ КЕЗІНДЕ НЕ ІСТЕУ КЕРЕК? ҮРЕЙЛЕНБЕҢІЗ!
Ең маңыздысы - сабырлы болып, үрейсіз әрекет ету. Бірақ жылдам қозғалуыңыз қажет. Ретсіз іс қимыл жасамағаныңыз жөн, өйткені осыдан үрей туындайды. Балалар мен егде адамдардың қамын ойлаңыз (олардың кейбіреулері жылжуда қиыншылықтарға тап болуы мүмкін) .

ТҰРҒЫН ЖАЙДА:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.