Экономикалық жүйенің дамуы үшін қажетті алғышарттар мен жағдайлары



Жоспар
I.Кіріспе
1. Экономикалық жүйе ұғымы және даму кезеңдері
II.Негізгі бөлім
2.Экономикалық жүйенің дамуына әсер етуші жағдайлар немесе факторлар
3.Қазақстандағы экономикалық жүйенің даму алғышарттары
III.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Экономикалық жүйе ұғымы және даму кезеңдері
Экономикалық жүйе – экономикалық өнімді өндіру, бөлу, айырбастау, тұтыну барысында туындайтын негізгі экономикалық қатынастардың нысаны мен мазмұнын айқындайтын қағидаттардың, ережелердің, заң жүзінде баянды етілген нормалардың тарихи тұрғыда пайда болған немесе белгіленген, елде жұмыс істеп тұрған жиынтығы. Экономикалық жүйенің барлық қырларын – экологиялық жағын, аумақтық жағын, әлеуметтік жағын, басқа жақтарын да кешенді түрде алып қараудың маңызы зор. Нарықтық қатынастарға өтпелі кезеңде Экономикалық жүйені ішкі екі жүйе: макродеңгей мен микродеңгейтүрінде түсіну кеңінен таралды. Осы тұрғыдан алғанда макродеңгей республикалық заң шығарушы және атқарушы органдар және жергілікті билік органдары ретінде түсінілді. Микродеңгей түрлі салалар ретінде ұғынылды. Микродеңгей сонымен қатар меншік нысандары тұрғысынан түрлі ұйымдық-құқықтық нысандардың жиынтығы ретінде, яғни ірі, орта және шағын бизнестің жиынтығы ретінде де зерделенуі мүмкін. Кез келген басқа жүйе сияқты экономикалық жүйе оның құрамдас нышандарының арасындағы байланыстармен сипатталады. Бұл байланыстар объективті экономикалық заңдардың әсерімен қалыптасады.
Даму кезеңдері
І. Формациялық көзқарастар тек маркстік теорияға тән. Маркс үш тармақты классификацияның іргетасын қалады.
Ежелгі (көне замандағы) формацияға – алғашқы қауымдық қоғам мен азиаттық өндіріс әдісі жатады.Бұлардың ішіндегі ең тартымдысы– азиаттық өндіріс әдісі. Оның негізін– ұжымдық меншік арқылы жерге иелік ететін және үй шаруашылықтарында өнеркәсібі қалыптасқан, егіншілікпен айналатын қауым құрайды, бұл оларға нарыкқа бармай- ақ патриархалды шарушылық шеңберінде өздеріне қажет игіліктерді өндіріп, қажеттіктерін толық қанағаттандыруға мүмкіндіктер жасады.Табиғатты кеңінен түбегейлі меңгеру және елдің қорғаныс қабілетін күшейту үшін, өзара экономикалық оқшауланған қауымдардың мүмкіншіліктерін біріктіру қажеттігінен, өз қолдарына әскери және экономикалық биліктерді жинақтаған, патшалы (деспоттық) мемлекеттер пайда болды: олар жерді өз меншіктеріне айналдырып, рента мен қосымша құнды және т.б. иемденді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Әубәкіров Я.Ә., Байжұмаев Б.Б., «Экономикалық теория».Алматы,1998.
2.Құлманбетов Т «Экономика негіздері».Алматы,2012 жыл
3.Шеденов Ө.Қ., Байжомартов У.С., «Жалпы экономикалық теория».- Ақтөбе, 2002.
4.Әкімбеков С., Баймұхаметова А.С., «Экономикалық теория» .- Астана,2002
5.Интернет желісі

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Экономикалық жүйенің дамуы үшін қажетті алғышарттар мен жағдайлар

Орындаған: Ахметжанова А.С
Аграрлық факультеті.ОЗ-407 топ
Тексерген: Қуантқан Б.Қ

Семей қаласы 2015 жыл

Жоспар

I.Кіріспе
1. Экономикалық жүйе ұғымы және даму кезеңдері
II.Негізгі бөлім
2.Экономикалық жүйенің дамуына әсер етуші жағдайлар немесе факторлар
3.Қазақстандағы экономикалық жүйенің даму алғышарттары
III.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

1.Экономикалық жүйе ұғымы және даму кезеңдері
Экономикалық жүйе - экономикалық өнімді өндіру, бөлу, айырбастау, тұтыну барысында туындайтын негізгі экономикалық қатынастардың нысаны мен мазмұнын айқындайтын қағидаттардың, ережелердің, заң жүзінде баянды етілген нормалардың тарихи тұрғыда пайда болған немесе белгіленген, елде жұмыс істеп тұрған жиынтығы. Экономикалық жүйенің барлық қырларын - экологиялық жағын, аумақтық жағын, әлеуметтік жағын, басқа жақтарын да кешенді түрде алып қараудың маңызы зор. Нарықтық қатынастарға өтпелі кезеңде Экономикалық жүйені ішкі екі жүйе: макродеңгей мен микродеңгейтүрінде түсіну кеңінен таралды. Осы тұрғыдан алғанда макродеңгей республикалық заң шығарушы және атқарушы органдар және жергілікті билік органдары ретінде түсінілді. Микродеңгей түрлі салалар ретінде ұғынылды. Микродеңгей сонымен қатар меншік нысандары тұрғысынан түрлі ұйымдық-құқықтық нысандардың жиынтығы ретінде, яғни ірі, орта және шағын бизнестің жиынтығы ретінде де зерделенуі мүмкін. Кез келген басқа жүйе сияқты экономикалық жүйе оның құрамдас нышандарының арасындағы байланыстармен сипатталады. Бұл байланыстар объективті экономикалық заңдардың әсерімен қалыптасады.
Даму кезеңдері
І. Формациялық көзқарастар тек маркстік теорияға тән. Маркс үш тармақты классификацияның іргетасын қалады.
Ежелгі (көне замандағы) формацияға - алғашқы қауымдық қоғам мен азиаттық өндіріс әдісі жатады.Бұлардың ішіндегі ең тартымдысы - азиаттық өндіріс әдісі. Оның негізін - ұжымдық меншік арқылы жерге иелік ететін және үй шаруашылықтарында өнеркәсібі қалыптасқан, егіншілікпен айналатын қауым құрайды, бұл оларға нарыкқа бармай- ақ патриархалды шарушылық шеңберінде өздеріне қажет игіліктерді өндіріп, қажеттіктерін толық қанағаттандыруға мүмкіндіктер жасады.Табиғатты кеңінен түбегейлі меңгеру және елдің қорғаныс қабілетін күшейту үшін, өзара экономикалық оқшауланған қауымдардың мүмкіншіліктерін біріктіру қажеттігінен, өз қолдарына әскери және экономикалық биліктерді жинақтаған, патшалы (деспоттық) мемлекеттер пайда болды: олар жерді өз меншіктеріне айналдырып, рента мен қосымша құнды және т.б. иемденді.
Өндіріс әдісі дегеніміз- өндіргіш күштер мен өндірістік қатынастардың сипатын қоғамда үстемдік етуші өндіріс құрал-жабдықтарына меншік формасы анықтайды. Мұнда материалдық өндірістің даму деңгейіне баса назар аударылады, бір сатыдан екінші сатыға ұласатын - жекелеген, әрбір жүйенің тұрақсыз болуы, ондағы өндіріс тиімділігінің дәрежесіне байланысты болады.
II.Өркениетті көзқарастар -өркениеттің (цивилизацияның) сатылап алмасуына негізделген адамзат тарихын біртұтас алып зерттейді. Цивилизация - латын сөзі civillis- азаматтық, қоғамдық деген мағына береді. Бұл термин мәдениеттің дәрежесі мен ауқымын (мысалы, ежелгі, азиаттық, еуропалық) анықтау үшін пайдаланылады.Өркениетті көзқарастар жалпы адамзат проблемаларының өзара байланысы мен тәуелсіздігінің күшейе түсу фактілеріне, бүкіл адамзаттың ортақ мұраларына, яғни оларды - ұлттық, таптық мүдделерден жоғары бағалауға негізделеді.Бұл теория өз дамуының алғашқы баспалдақтарындағы міндеті- жүйені құрайтын белгілерді іздестіру болып табылады.Кейбір экономистер осыған орай еңбек өнімділігін арттырудың жаңа белестері ретінде өркениеттік революцияларды зерттеуді ұсынады.Ауылшаруашылығында алғашқы рет өркениет революциясы болды (ол 6 - 8 мың жыл бұрын болған). Бұдан кейін өнеркәсіпте болды (ол 20 ғ. ортасынан басталады). Ол халықты адам қажеттіктеріне қызмет көрсететін сфераларға (сауда, қызмет көрсету, білім беру, ғылым, мәдениет, басқару және т.б) ауыстырады. Сонымен қатар өркениетті көзқарастармен шектен тыс әуестенсе, егер түрлі елдер мен аймақтардың өз ерекшеліктері мен дәстүрлерін ескермей, оларды жалпы схемамен бағаласа, онда оның кемшілігі.
III. Қоғамдық индустрияның даму деңгейіне байланысты классификациялау негізінде үш экономикалық жүйе сараланады: индустриялы, постиндустриялы, неоиндустриялы (ақпараттық қоғам).
IV. Өндіріс құрал - жабдықтарына меншік формасына және шаруашылықты басқару тәсілдеріне қарай жіктеу негізінде экономикалық жүйенің төрт типі сараланады: дәстүрлі,нарықты,аралас, әкімшіл- әміршіл.
Дәстүрлі экономика- тұйық, оқшау шаруашылыққа негізделеді. Ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырған дәстүр мен салт, қандай тауарды қалай, кім үшін өндіру арқылы анықталады. Экономиканың осы түрі бұрынғы заманға қарағанда Азия, Латын Америкасы мен Африка елдерінде қазір өте сирек кездеседі.
Әкімшілік - әміршілдік экономика. Нарықтық экономикадағы еркін бәсеке және оны тереңірек талдау құбылысы әкімшілік - әміршілдік экономика теориясының пайда болуына ықпал етеді. Әміршілдік экономика теориясының ұраны: Қазіргі өндіргіш күштермен олардың ұғыну бейнесінде, тіпті табиғатымен қарау байқалады. Өндірістегі қоғамдық анархия өндірісті қоғамдық - жоспарлы реттеуімен алмастырылады.
Еркін бәсекелестік нарықтық экономика- ресурстарға жеке меншіктік және тауар өндірушінің еркін бәсекелік механизмімен сипатталады. Тұлға өзінің барлық материалдық және рухани мүмкіндіктерін өз пайдалылығы үшін қолдануға тырысады. Ол күнделікті өмірде қоғам үшін пайда келтіруді ойламайды. Адам тек өзінің мүддесін ғана көздейді. Мұндай экономика ең идеалды экономика ретінде қарастырылады.
Аралас экономика қазіргі нарықтық экономикаға ұқсас.Американ экономисі Пол Самуэльсон былай деген: Аралас экономика экономикалық өмірдің нашарлауын жалпы сауықтырудың нақтыланған алып жүйесі болып табылады-деген.

2.Экономикалық жүйенің дамуына әсер етуші жағдайлар немесе факторлар
Экономикалық жүйеге кешенді көзқарасқа сәйкес оның жұмыс істеуі мен дамуына ықпал ететін бірнеше факторларды бөліп көрсетуге болады. Оларға мыналар жатады:
-шарушылық шешімдерін қабылдау жөнінде елде қалыптасқан шаралар жүйесі;
- ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ұйымды басқару функциялары
Батыс Қазақстан экономикалық, ауданындағы халықтың қоныстануына әсер ететін физикалық - географиялық жағдайлар
Индикативті жоспарлау
Ғылым туралы пікірталастар: сциентизм және антисциентизм
Қазақстан Республикасының қаржы жүйесінің даму эволюциясы және қазіргі кездегі жағдайы
ҚР-ғы инвестициялық саясаттың мәні мен қажеттілігі
Мемлекеттің түсінігі және мәні
Құқықтық мемлекеттің қағидалары
Мемлекеттің әлеуметтік саясаты туралы
Девиантты мінез - құлыққа жалпы анықтама беру
Пәндер