Есінен танған адамға, жарақаттанған кездегі алғашқы жәрдем және диагностикасы.Қан кету кезіндегі алғашқы жәрдем және диагностикасы. Травмалық шок кезіндегі алғашқы жәрдем

Жоспар:

1. Есінен танған адамға, жарақаттанған кездегі алғашқы жәрдем және диагностикасы.
2. Қан кету кезіндегі алғашқы жәрдем және диагностикасы.
3. Травмалық шок кезіндегі алғашқы жәрдем.

Алғашқы жәрдем
Кенеттен қатты ауырғанда, мертігіп, жарақаттанғанда және адамның денсаулығы мен өміріне қатер төнетін басқа да жағдайда дәрігер келгенше, не ауру (жарақаттанған) адамды емдеу мекемелерге жеткізгенше алғашқы қарапайым жәрдем шаралары жасалуға тиіс. Ауырған не жарақаттанған адамдар кейде өзіне-өзі жәрдем жасай алады. Мәселен, егер адамның стенокардия жүрек демікпесі) ауруы ұстаса, онда ол кенет тоқтай қалып, тілінің астына валидол не нитроглицерин таблеткасын салады, егер уланса ас қазанын шаяды (1 литрдей суды ішіп, көмекейіне саусағын жүгіртіп, бірнеше қайтара құсалы); жарақат түскен жерін жуып, оған дәрі жарады т. б. Адам көлденең кездейсоқ жағдайға ұшырағанда, жарақаттанғанда, қан кеткенде, кенеттен есінен тайраңда оған жедел жәрдем көрсетуге тура келеді. Мұндағы ең басты мақсат — жарақаттану зардабын одан әрі өршітпеу: күн өткен адамды көлеңкеге апару, ал газдан иіс тигенде — таза ауаға шығару, суға батқанды құтқару; токқа түскенді одан ажырату, өртке шалдыққан адамның киіміндегі отты өшіру т. б. Екінші міндет — қарапайым медициналық дәрідәрмектер мен құрал-жабдықтарды пайдалана отырып, оқиға болған жерде алғашқы дәрігерлік жәрдем көрсету. Үшінші міндет — дереу жедел көрсететін дәрігерді шақыру, не жарақаттанған адамды жақын арадағы медициналық мекемелерге жеткізуді ұйымдастыру. Жарақаттанған не ауырған адамды, осы мақсатқа арналмаған транспортпен тасығаңда, оның қорабына қалың етіп, сабан төсеп, адамды соған жайғастырған жөн. Жәрдем көрсетілетін адамды екі кісі қолын айқастыра ұстап көтеруге де, қолма-қол жасалған зембілге жайғастырыл жеткізуге де болады. Алғашқы дәрігерлік жәрдемнің және одан кейінгі емдеу шараларының ойдағыдай болуының, тіпті әл үстіндегі адамның өмірін сақтауда ең алғашқы көмектің дер кезінде, әрі мұқият атқарылуының айрықша маңызы бар. Алғашқы жәрдем амалдарын қолданғанда, аурудың немесе жарақаттың жалпы сипаты ескеріледі. Жарақаттанған жағдайда аққан қанды тоқталу шаралары жасалады. Ол үшін қан шыққан жердің жоғарғы жағынан тамырлы, жарақаттың ауыр-жеңілдігіне қарай қысып таңады да, жарақаттың үстіне таза бинт, мақта, дәке немесе шүберек қойып бастайды. Содан кейін ол адамды міндетті түрде таяу маңдағы дәрігерлік мекемелерге жеткізеді. Онда жарақаттанған жер дәріленеді, тігіл еді, сіреспе не құтыру ауруына қарсы егіледі. Буыны шыққанда, сүйегі сынғанда, сіңірі үзілгенде не созылғанда адамды қозғалтпай жатқызу керек. Ол үшін мертіккен жерге жұқа тақтай, ағаш

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Вернер Дэвид. Халыққа медициналық жәрдем көрсету жөніндегі (Анықтамалық). Қазақ тіліне аударғандар: Айымбетов М, Бермаханов А.—Алматы: "Демалыс", "Қазақстан", 1994— 506 бет.
2. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру
3. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова. Аурудың алдын алу және сақтандыру
4. М.Мырзабеков. Жазатайым жарақат алсаңыз. Алматы, 1987 ж.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ және ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Экология және қоршаған ортаны қорғау кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: Есінен танған адамға, жарақаттанған кездегі алғашқы жәрдем және
диагностикасы.Қан кету кезіндегі алғашқы жәрдем және диагностикасы.
Травмалық шок кезіндегі алғашқы жәрдем.

Орындаған: Төлегенова А.
Тобы: БЖ-215
Тексерген: Бакирова Л.С.

СЕМЕЙ 2015
Жоспар:

1. Есінен танған адамға, жарақаттанған кездегі алғашқы жәрдем және
диагностикасы.
2. Қан кету кезіндегі алғашқы жәрдем және диагностикасы.
3. Травмалық шок кезіндегі алғашқы жәрдем.

Алғашқы жәрдем
Кенеттен қатты ауырғанда, мертігіп, жарақаттанғанда және адамның денсаулығы
мен өміріне қатер төнетін басқа да жағдайда дәрігер келгенше, не ауру
(жарақаттанған) адамды емдеу мекемелерге жеткізгенше алғашқы қарапайым
жәрдем шаралары жасалуға тиіс. Ауырған не жарақаттанған адамдар кейде өзіне-
өзі жәрдем жасай алады. Мәселен, егер адамның стенокардия жүрек демікпесі)
ауруы ұстаса, онда ол кенет тоқтай қалып, тілінің астына валидол не
нитроглицерин таблеткасын салады, егер уланса ас қазанын шаяды (1 литрдей
суды ішіп, көмекейіне саусағын жүгіртіп, бірнеше қайтара құсалы); жарақат
түскен жерін жуып, оған дәрі жарады т. б. Адам көлденең кездейсоқ жағдайға
ұшырағанда, жарақаттанғанда, қан кеткенде, кенеттен есінен тайраңда оған
жедел жәрдем көрсетуге тура келеді. Мұндағы ең басты мақсат — жарақаттану
зардабын одан әрі өршітпеу: күн өткен адамды көлеңкеге апару, ал газдан иіс
тигенде — таза ауаға шығару, суға батқанды құтқару; токқа түскенді одан
ажырату, өртке шалдыққан адамның киіміндегі отты өшіру т. б. Екінші міндет
— қарапайым медициналық дәрідәрмектер мен құрал-жабдықтарды пайдалана
отырып, оқиға болған жерде алғашқы дәрігерлік жәрдем көрсету. Үшінші міндет
— дереу жедел көрсететін дәрігерді шақыру, не жарақаттанған адамды жақын
арадағы медициналық мекемелерге жеткізуді ұйымдастыру. Жарақаттанған не
ауырған адамды, осы мақсатқа арналмаған транспортпен тасығаңда, оның
қорабына қалың етіп, сабан төсеп, адамды соған жайғастырған жөн. Жәрдем
көрсетілетін адамды екі кісі қолын айқастыра ұстап көтеруге де, қолма-қол
жасалған зембілге жайғастырыл жеткізуге де болады. Алғашқы дәрігерлік
жәрдемнің және одан кейінгі емдеу шараларының ойдағыдай болуының, тіпті әл
үстіндегі адамның өмірін сақтауда ең алғашқы көмектің дер кезінде, әрі
мұқият атқарылуының айрықша маңызы бар. Алғашқы жәрдем амалдарын
қолданғанда, аурудың немесе жарақаттың жалпы сипаты ескеріледі.
Жарақаттанған жағдайда аққан қанды тоқталу шаралары жасалады. Ол үшін қан
шыққан жердің жоғарғы жағынан тамырлы, жарақаттың ауыр-жеңілдігіне қарай
қысып таңады да, жарақаттың үстіне таза бинт, мақта, дәке немесе шүберек
қойып бастайды. Содан кейін ол адамды міндетті түрде таяу маңдағы
дәрігерлік мекемелерге жеткізеді. Онда жарақаттанған жер дәріленеді, тігіл
еді, сіреспе не құтыру ауруына қарсы егіледі. Буыны шыққанда, сүйегі
сынғанда, сіңірі үзілгенде не созылғанда адамды қозғалтпай жатқызу керек.
Ол үшін мертіккен жерге жұқа тақтай, ағаш қабығын, картон т. б. затты
қойып, оны бинтпен, орамалмен, белбеумен, шүберекпел орап тастайды. Егер
сүйегі аман болып, сіңірі созылған, үзілген, буыны шыққан жағдайда тек
айқастыра таңыл тастаса да болады. Осылайша жәрдем көрсетілген адамды тез
арада жарақат емдейтін пунктке не басқа да дәрігерлік мекемеге жеткізеді.
Онда жарақат рентгенмен тексеріліп, алғашқы дәрігерлік жәрдем көрсетіледі.
Денені химиялық заттар күйдіргенде және үсікке шалдыққан жағдайда,
зақымданған жерді таңар алдында, теріні сутегінің асқын тотығымен, қайнаған
таза сумен жуалы, ал күйікті спиртке (араққа) малынған дәкемен таңады.
Көзге шөп-шалам түскенде, әсіресе көз жарақаттанғанда кір қолмен, бет
орамалмен сүртіл, инфекция жұқтырып алмау керек. Ауру адам кенеттен есінен
танғанда, оны бір қырынан не шалқасынан жатқызып, басын бір жағына бұрып
қояды (бұлай етпеген жағдайда, ол лоқси қалса, құсығы тыныс жолдарына
кетіп, тұншығып өліп кетуі мүмкін), омырауын ағытыл, таза ауа келуін
қамтамасыз етеді (терезені ашады т. б.). Аяқ астынан іш бүріп қатты
ауырғанда, аурулы жатқызып, ішіне мұз не салқын су басады дәрі-дәрмектер
беруге болмайды. Үйде, машинада, туристік жорықта жүргенде медициналық
жәрдем көрсету үшін аптечка қамдап қойған жөн, онда семья мүшелерінің,
жорыққа қатысқандардың т. б. ескі сырқатына қарай алынған дәрі-дәрмектер де
болуы тиіс.
Алғашқы жәрдемнің ең басты шарасы — өміріне қауіп төнген адамды өлімнен
арашалау (яғни дәрігерге дейінгі реанимация). Әдетте, адам өлген сәтте,
оның әр түрлі органдары мен организміндегі тканьдер тіршілігін сол бойда
емес, бірте-бірте тоқтатады, сондықтан оның қызметін, соның ішінде негізгі
тіршілік қызметін де — қан айналымы мен тыныс алуын — кейбір жағдайда
қалпына келтіруге болады. Тірілту қысқа уақыттың ішінде — клиникалық өлім
сәтінде, яғни тыныс алуы мен қан айналысы тоқтаған мезетте, әдетте, 4—5
минут аралығында жүзеге асырылады. Бұдан кейін биологиялық өлім басталады
да, адамды тірілту, ақылесін қалпына келтіру өте қиынға түседі. Клиникалық
өлім мертігуден, уланудан, қатты тоңудан не қатты қызудан, суға батып
тұншығудан, көмейдің ісінуінен, тыныс жолдарына әлдененің тұрып қалуынан,
ток соғу салдарынан, тыныс тарылғаннан, кенеттен ұстаған сырқаттан (миокард
инфаркті, ми қан айналысының бұзылуы т. б.), басқа да себептерден болуы
мүмкін. Демнің бітіп, жүрек қызметінің тоқтағанын дененің әдеттен тыс
қалпынан — басының түр-әлпетінің, қол-аяғының ұйқыдағы адамға үқсамалтын
жансыз қалпынан аңғаруға болады. Мұндайда кеуделе тыныс қозғалысы
білінбейді, беті мен мойын терісі бозарып, көгереді, көзінің қарашығы
үлкейіп, тамыр соғуы сезілмейді; жүрек соғуы (кеудесіне құлақ тосқанда)
естілмейді. Мұндай жағдай адамның көлденең кеселге тап болғанын, немесе
кенеттен есінен танғанын көрсетеді. Сондықтан ауру диагнозын анықтауды
күтпей-ақ, жедел жәрдем көрсете бастаған дұрыс. Тыныс алуын қалпына келтіру
үшін әуелі денесін қысып тұрған киімдерден (галстугін, жағасын, белдігін,
көйлекті т. б.) босатады да, тыныс жолдарына ауа еркін келетіндей жағдай
жасайды. Сырқаттың аузы-мұрнындағы тыныс алуына бөгет болатын заттарды:
сілекей-қақырықты, тамақ қалдығын, қан ұйындысын, тіс протезін т. б. алады.
Соңғы кезге дейін қолдан тыныс алдыру (Сильвестр әдісі т. б.) әдісі кеңінен
қолданылып келді. Мұндайда қол, иық, кеуде бұлшық еттерін ары-бері
қозғалтады. Алайда мұндай әдісте дем ішке тартылғанда небары 300 ем3 ауа
енеді, ал адамды тірілту үшін ең кемі 800 ем3 ауа қажет (дені сау адам
бірқалыпты тыныс алғанда 600—700 ем3 ауа жұтады). Сондықтан медициналық
аспаптар мен құралдар болмаған жағдайда қолдан дем алдыру (өкпеге ауа
жіберу) үшін ең дұрысы аузына, не мұрнына тікелей ауызбен ауа жіберу әдісін
қолданған жөн. Ауызбен ауа жіберу жансызданған адамды тірілтуге толық
жеткілікті, өйткені үрленген ауа құрамында 16% оттегі (ал атмосфера
ауасында 21%) болады. Зардап шегуші адамның басын неғұрлым шалқайтып ұстап,
иегін жоғары котеріп үрлеген жөн, сонда үрленген ауа асқазанға емес, өкпеге
барады; ол үшін нықтық астына биіктетіңкіреп жастық не бүктеген киім қояды.
Жәрдем көрсетуші адам бір қолымен оның мұрнын қысып, екінші қолымен иегінен
тартып аузын ашады (ашылған ауызға дәке не бинт ұстаған жөн), сонан соң
демді ішке тартып алып, сырқаттың аузына аузын жапсырыл, дәке арқылы бар
күшімен үрлейді, содан кейін басын көтеріп, оның дем шығаруын күтеді.
Әдетте оның дем шығаруы өте баяу өтеді (ауаны мұрнынан жіберген жағдайда
сырқаттың аузын алақанымен жабады, не саусағьщен төменгі ерінді жоғарғысына
жансыра қысады. Ауа жіберуді минутына 12—15 рет қайталайды. Алғашында ішке
ауа жібергенде, ол өкпеге оңай үрленеді, бірақ кейіннен сырқаттың өкпесіне
ауа еніп, ол керілген сайын ауаның енуі қиындай түседі. Қолдан тыныс
алдыруды ойдағыдай жүргізген жағдайда — ауа үрленген кезде жәрдем
көрсетілген адамның кеудесі кеңи бастағандығын байқауға болады.
Естен тану
Естен тану — қатты күюдің, қансыраудың, қатерлі басқалай дерттің,
организмде қажетті су мөлшерінің жетіспеушілігінің немесе аса қатты
аллергиялық реакцияның салдарынан болатын адам өміріне қауіпті құбылыс.
Сондай-ақ естен тану жағдайын іштен көп қан кету де тудыруы мүмкін.Естен
танудың белгілеріӘлсіздік, тамыр соғысының жиіленуі (минутіне 100-ден астам
соғу жиілігі);Салқын тер шығу: көгіс тартып, мұздап, дененің тершуі;Қан
қысымының күрт төмендеп кетуі;Ақыл-естің ауысуы; әлсіздік немесе талып
қалу.Естен тану жағдайын болдырмау немесе одан тез айықтырып алу үшін не
істеу қажет? Естен танудың алғашқы белгілері немесе сондай жағдайдьң қаупі
байқала бастағанда:Сырқат адамды аяқ жағы басынан биігірек болатындай етіп
жатқызу керек.Ал сырқат адамның басы қатты зақымданған болса, оны жартылай
отырған қалыпта жатқызған жөн.Қандай да болмасын қан кетуді тоқтатыңыз;Егер
сырқат адам тоңып жатса, оны көрпемен қымтаңыз;Егер сырқат адам су іше
алатындай халде болса, онда оған бірнеше тамшы су, әйтпесе, басқадай сусын
беріңіз, ал организмде су жетіспеушілігінің белгілері байқалса, сусынды
көбірек беріп және регидрат сусынын ішкізіңіз;Жарақат болса, онда жараға ем-
дом жасап, таңып тастаңыз;Егер сырқат адамның ауруы жанына қатты батып,
мазасызданса, оған аспирин немесе дерт ауыртпалығын жеңілдететін (байыз
таптыратын) басқа дәрі-дәрмек беріңіз, бірақ бүлардың
құрамында тыныштандыру әсерін тигізетін кодеин тәрізді қоспалар болмауы
керек.Өзіңізді сабырлы ұстап, сырқат адамды демеп, көңілін көтеріңіз.Сырқат
адам ес-түссіз жатқан жағдайда:Басын бір қапталға қырынан салып және артқа
қарай сәл кегжитіңкіреп темен қаратып жатқызыңыз (жоғарыдағы суретке
қараңыз). егер сырқат адам демі жетпей түншығып бара жатса, саусағыңызбен
оның тілін тартып шығарыңыз.Егер ол құсып жіберсе, дереу аузының ішін
құсықтың қалдығынан тазалаңыз. Құсық өкпесіне кетіп қалмауы үшін басы
жоғарыда айтылғандай жағдайда жатқанын қадағалаңыз (төмен, артқа қарай сәл
шалқайтылып және қырынан салынған);Есін жиғанша оның аузына ештеңе
апармаңыз;Егер осы сәтте маңайындағы адамдардың біреуі болмаса біреуі күре
тамыр арқылы ерітіндіні жиі тамшылатып жіберу әдісін білетін болса, соны
қолданыңыздар;Сырқат адамға тезірек дәрігерлік көмек көрсету шарасын
ұйымдастырыңыз.
Қол аяғы сынған кездегі алғашқы көмек:
Есіңізде сақтаңыз, қол-аяқ сынғанда шалт қозғалтуға болмайды, оны тартуға
немесе бұруға рұқсат берілмейді. Сүйектері ашық сынып тұрған кезде
жарақатқа итермелеуге тыйым салынады.
Қол-аяқ зақымданғанда ыңғайлы жағдайға келтіру керек. Ашық сынған кезде
жарақатқа таза салфетка немесе қол орамал жабу қажет. Зардап шегушіге
ауыртпайтын дәрі беру (жасына сәйкес).
Қол аяғынан қан кеткен кездегі алғашқы көмек:
Капиллярлық қанкету кезінде қан жоғалту көп болмайды. Ондай қан кетуді тез
тоқтатуға болады. Қан аққан жерге таза дәке қойып, дәкенің үстіне мақта
салып жарақатты байлау керек. Егер қолда дәке болмаса, қан аққан жерге қол
орамал таңу қажет.
Кенеттен қан кеткенде қысып байланған таңғыш жақсы тоқтатады. Қан аққан
жерге таза дәке қойып, оны бірнеше рет орап, қажет жағдайда таза қол орамал
байлау керек. Бинтпен қысқанда қан кету тоқтайды. Егер көмек көрсетушіде
қысып байлайтын таңғыш болмаса, зардап шегушінің күретамырынан қатты қан
кетіп жатса, қан ағып жатқан жерді саусақпен басу керек. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.