Сұлы және қарақұмық өсіру технологиясымен танысу және зерттеуі

Жоспар:
I. Кіріспе.
II. Негізгі бөлім
2.1. Сұлы өсіру технологиясы
2.2. Қарақұмық өсіру технологиясы
III. Қорытынды бөлім
IV. Қолданылған әдебиеттер тізімі

Сұлы және қарақұмық өсіру технологиясымен танысу және зерттеу
Сұлы - астық тұқымдасына жататын бір жылдық және көп жылдық шөптесін өсімдік. Сұлының шаруашылықта алар орны ерекше.
Біріншіден, ол - құнарлы мал азығы. Сұлы дәні мал азығының құндылығының халықаралық өлшем бірлігі болып саналады. Басқа дақылдардың дәндерімен араластырылған сұлы жас төлдердің ағзасының тез және мықты болып қалыптасуына жағдай жасайды. Сұлы қосылған концентрлі азыққұс шаруашылығында кеңінен қолданылады. Сұлының сабаны басқа дақылдардың сабанына қарағанда қоректік заттарға бай және малға жағымды болады. Сонымен қатар, оның ылғал сіңіргіштік қасиетіде жоғары болғандықтан ірі қара және шошқа шаруашылығында төсеніш ретінде пайдаланылады.
Екіншіден - азық-түліктік дақыл. Оның дәнінен жарма, тағы сол сияқты тағамға керек заттар алады, яғни тамақ өнеркәсібінде пайдаланылады.
Үшіншіден, сұлының құрамында валин, лизин және триптофан сияқты алмастырылмайтын амин қышқылдары көп мөлшерде болғандықтан әр түрлі ауруларға қарсы ем үшін медицина саласында және құнды диеталық тағам ретінде пайдаланады.
Сұлының биіктігі 60-100 см.
• Сабағыжылтыр, бунақтыболыпбіткен.
• Жапырағы қандауырпішіндес, гүліқосжынысты.
• Гүлшоғыры - сыпыртқы.
• Жемісі - түктідәнек.

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

І. Негізгі әдебиеттер
1.1.К.Ш. Жанабаев., Т.С. Саудабаев. Өсімдік шаруашылық өнімдерін өндіру технологиясы. Алматы, 1994 жыл.
1.2. Зыков Ю.Д., Копытин И.П. Мал азығын өндіру. – А., 1994
1.3. Әубәкіров Қ., Атақұлов Т., Ахмет А. Мал азығын өндіру.- Алматы, 2011
ІІ. Қосымша әдебиеттер
1. Әрінов Қ., Нағымтаев А., Ысқақов М., Серікпаев Н., Жұмағұлов И. Агрономия негіздері: Оқулық. - Астана 2007
2. Жанзақов М. М. Өсімдік шаруашылығы. Қызылорда, 2007

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті

БАӨЖ

Тақырыбы: Сұлы және қарақұмық өсіру технологиясымен танысу және зерттеу

Орындаған: Шуленова М.Қ.
Тексерген: Татенов А. Б.
Топ: ТЖ - 305

Семей - 2015

Жоспар:
I. Кіріспе.
II. Негізгі бөлім
2.1. Сұлы өсіру технологиясы
2.2. Қарақұмық өсіру технологиясы
III. Қорытынды бөлім
IV. Қолданылған әдебиеттер тізімі

Сұлы және қарақұмық өсіру технологиясымен танысу және зерттеу
Сұлы - астық тұқымдасына жататын бір жылдық және көп жылдық шөптесін өсімдік. Сұлының шаруашылықта алар орны ерекше.
Біріншіден, ол - құнарлы мал азығы. Сұлы дәні мал азығының құндылығының халықаралық өлшем бірлігі болып саналады. Басқа дақылдардың дәндерімен араластырылған сұлы жас төлдердің ағзасының тез және мықты болып қалыптасуына жағдай жасайды. Сұлы қосылған концентрлі азыққұс шаруашылығында кеңінен қолданылады. Сұлының сабаны басқа дақылдардың сабанына қарағанда қоректік заттарға бай және малға жағымды болады. Сонымен қатар, оның ылғал сіңіргіштік қасиетіде жоғары болғандықтан ірі қара және шошқа шаруашылығында төсеніш ретінде пайдаланылады.
Екіншіден - азық-түліктік дақыл. Оның дәнінен жарма, тағы сол сияқты тағамға керек заттар алады, яғни тамақ өнеркәсібінде пайдаланылады.
Үшіншіден, сұлының құрамында валин, лизин және триптофан сияқты алмастырылмайтын амин қышқылдары көп мөлшерде болғандықтан әр түрлі ауруларға қарсы ем үшін медицина саласында және құнды диеталық тағам ретінде пайдаланады.
Сұлының биіктігі 60-100 см.
* Сабағы жылтыр, бунақты болып біткен.
* Жапырағы қандауыр пішіндес, гүлі қос жынысты.
* Гүлшоғыры - сыпыртқы.
* Жемісі - түкті дәнек.
Жем өндіру мақсатымен өсірілетін жаздық дақыл, ылғалды жерде жақсы өседі, суыққа төзімді, топырақ талғамайды.
Дәнінің құрамы
* Ақуыз - 11-19%.
* Май - 4-6%.
* Крахмал - 40%.
* Жасұнық - 11-13%.
* Дәрумендер, минерал тұздар.
Аудандастырылған сорттары
* Золотой дождь
* Льговский 1026
* Марктон
* Мирный
* Орел
* Синельниковский 14
* Сельма

Сұлы ұны. Оны печенье және балаларға арналған нәрлі қоспалар даярлау үшін де пайдаланады.

Сұлы жармасы. Құрамындағы белок пен май мөлшері жағынан дақыл тұқымдастар дәнінен пайдаланылатын жарма арасында алғашқы орында. Сұлыдан: буланған дәні бүтін және жаншылған жарма дайындап, пайдаланады да, сұлы жармасынан түрлі тағамдар да әзірлейді. Буданып, уатылмаған сұлы жармасын түктеу арқылы пайдаланады, дейді мамандар. Сұлы талқаны дәнінен арнайы өңдеуден өткізіп алынатын жоғары сапалы нәрлі тағам. Талқаннан диеталық және балалар тағамдарын да жасайды.

Ауыспалы егісте бидайдан, отамалы, бұршақ дақылдарынан кейін егіледі. Жылу сүйгіштігіне қарай ерте көктемде, топырақтың тұқым сіңірілетін тереңдігі 5-7°С-қа жылыған кезден бастап себеді. Вегетация кезеңі - көктеуі, түптенуі, түтік шығаруы, масақтануы, гүлденуі, дәнінің толып, пісуі 70-95 күнге созылады. Өнімнің түсім мөлшері сұлының ауыспалы егіс жүйесіндегі орны, топырақ өңдеудің сапасы, минералды тыңайтқыштардың түрлері мен мөлшері, оларды топыраққа ендіру тәсілдері мен себу мерзімі, өскіндерді зиянкестер мен аурулардан қорғау сияқты маңызды технологиялық жағдайларғабайланысты.
АҚШ ғалымдары сұлы өнімдерінің венероло - гия - лық ауруларға қарсы емі бар екенін анықтады. Бұл дәнді дақылдың емдік қасиеті - оның құрамындағы арги - нин аминқышқылында.
Ғалымдардың мәлі - ме - тін - ше, ағзаны мерез, соз, ұшық сияқты тері-ве - - не - рологиялық аурулар - дан қорғау үшін денедегі мак - ро - фаг жасушалардың қызметін күшейту керек. Бұл жасушалар ауру қоз - дырғыштары мен басқа да бөгде жасушаларды жоя алады. Ал макрофаг - тардың белсенді әрекет етуі үшін ағзада аргинин аминқышқылы көп бо - луы қажет. Мұндай хим - ия - лық зат сұлы мен жүгерінің құра - мын - да бар. Зерттеушілердің айтуынша, күнжіт, мейіз, жаң - ғақ пен шоколад құрамында да жыныстық жолмен жұғатын ауру - лардан қорғайтын аргинин аминқышқылы көп болады.
Сұлы үшін ең тиімді шымды-ақшыл сұрғұлт түсті және құмайт топырақ болып табылады. шымды-ақшыл сұрғұлт түсті жерде өңдеуге болады, ал ылғалы жеткілікті жерде өте жақсы өседі және құмды жерде де өседі. Сұлы жаздық бидайға және арпаға қарағанда топырақтың қышқылдығын жақсы көтереді. Оны pH 5,0-5,5 кезінде айдауға болады, бірақ жоғары және тұрақты егінді ол тек pH 5,6-6,0кезінде береді.
Сұлыны айдаудың ең жақсы бастамашысы -- жыртылған және бұршақты дәндер.
Топырақты өңдеу жердің ғылыми-негізделген жүйесіне сәйкес жүреді. Бірінші қабылдау ретінде дәнді бастамашылардан кейін орылған егінді қабылдайды: топырақта, 5-7 см тереңдіктегі арамшөптерді, 10-12 см лас топырақта қабылдайды. БДТ-7 дискілі ауыр тырмаларды, дискаторы АПН-3, АПН-4, АПО-3 және КЧ-5,1, КЧН-5,4, АКЧ-5,4, АПМ-6 шабықтағыш қопсытқыштарды қолданады.
Сүдігер жырту бұл негізгі өңдеу жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады. Бұл арамшөптердің пайда болағаннан кейінгі, топырақты сыдыра жыртқаннан соңғы 2-3 аптада жүргізіледі. Сүдігер жырту кезеңі улкен маңызға ие. Сұлы зертханасының тәжірибесіне қарай сүдігер жырту кезінде 15 тамызда сұлының Полонез сұрпы 39,5 цга, ал сүдігер жыртудың 15 қазанда -- 35,9 цга алынады. Сүдігер жырту кезінде ППО-4-40 соқа қолданылады. Көпжылдық арамшөптен тазарған топырақта, шабықтау екі ізде жүргізіледі: бірінші -- 10-12 см тереңдікте, екінші -- егінді дала қабаты тереңдігіне. Топырақтың шабықталып өңделуі сұлының егілуіне дайындайды, сонымен қатар өнімнің өсуіне септігін тигізеді.
Топырақтың көктемді дәстүрлі өңдеуінде бірінші топырақ өңдеу операциясын егін алқабына техниканың шығуынан бастайды: жеңіл топырақта -- БЗТС-1 ауыр тісті тырмалар СП-11 тіркемесімен екі қатарға. Минералды тыңайтқыштарды өңдеу үшін қопсыту 5-8 см тереңдікте қопсытылады.
Химиялық отау кезіндегі уақытқа сәйкес келген кезде көптеген зияндылардың пайда болуымен гербицидтер мен инсектицидтерді өңдеуді біріктіру керек.

Қарақұмық - жарма дақылдары ішіндегі маңыздылардың бірі. Оның жармасы диеталық, дәмді тамақ, дәнінде 9% белок, 70% -дай крахмал және 1,6% май, сондай-ақ дәрумендер(В1, В2), минералды тұздар (темір, фосфорлы кальций) да болады.

* Биіктігі 15-70 см, сабағы тік, көп бұтақталған.
* Жүрек тәрізді жапырағы кезектесіп орналасқан.
* Ақ не қызғылт түсті гүлдері жапырақ қолтығынан жетіледі. Шілде айында гүлдеп, тамыздажемісі піседі.

Қарақұмық - жылу және ылғал сүйгіш дақыл, топырақ температурасы 12-15°С болғанда көктеп шығады.
Қарақұмық - суыққа төзімсіз өсімдік. Оның көгі 1-2°С суықтың өзінде үсікке шалдығады. Ал өсімдік гүлдеген кезде температура 30°С-тан жоғары, ылғал жеткіліксіз болса, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.