Вирустардың жіктелуі Вирустардың репродукциясы
I. Вирустардың жіктелуі
1. Вирустар экологиясы
2. ДНҚ вирустар
3. РНҚ вирустар
II. Вирустардың репродукциясы
1. Вирустардың репродукциясының фазалары
2. ДНҚ вирустары
3. РНҚ вирустары
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Вирустар экологиясы
2. ДНҚ вирустар
3. РНҚ вирустар
II. Вирустардың репродукциясы
1. Вирустардың репродукциясының фазалары
2. ДНҚ вирустары
3. РНҚ вирустары
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Вирустардың жіктелуі.
Вирустардың құрамында тек бір ғана нуклейн қышқылы бар. Олар: ДНҚ және РНҚ.
Бұл вирустардың геномы
• бір жіпшелі,
• екі жіпшелі,
• сызықшалы
• сақиналы ДНҚ-нан тұрады. Қазіргі кезде адамдар мен жануарлар вирустарының ДНҚ-ды бар 7 тұқымдастығы белгілі. Яғни оларға :
• Poxviridae,
Herpeesviridae,
• Hepadnaviridae,
• Iridoviridae,
• Adenoviridae,
• Papovaviridae,
• Parvoviridae тұқымдастықтары кіреді.
Poxviridae тұқымдастығының вирустары өте үлкен, мөлшері жөнінен бактерияларға жақын (300-400нм). Пішіні: кірпішке ұқсайды. Олар күрделі вирустар қатарында, себебі қабықшасы бар. Қабықшасында: белоктар, липидтер, углеводтар, бүйір денелері және өзекшесі бар. Геномы: екі жіпшелі ДНҚ-ның бір молекуласынан тұрады, м.с 85-240 мД. Өсіп жетілуі: клетка цитоплазмасында.
Тармағы:
• Chordopoxvirinae тармағының өзі 6 туыстан тұрады.
Олар:
• Orthopoxvirus
• Parapoxvirus
• Avipoxvirus
• Leporipoxvirus
• Suipoxvirus
• Entomopoxvirinae.
Herpesviridae тұқымдастығы – герпесвирустары. Мөлшері: 120-200нм. Өте күрделі липидтен тұратын қабықшасы бар және сол қабықшасының сыртқы жағында инеге ұқсас тікенекшесі бар. Геномы: ДНҚ-лы екі жіптен түрады, жіптер үзілмеген. Молекулалық салмағы: 54-92*106Д. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, куб тәрізді капсиді 162 капсомерден тұрады. Құрамында: 20-дан астам құрылымдық белоктар бар және олар торшада ДНҚ-на тәуелді ДНҚ-полиеразасының пайда болуына әсер етеді.Көбеюі: ядрода көбейіп жетіледі. Тармағы:
• Alphaherpesvirinae
• Betaherpesvirinae
• Gammaherpesvirinae .
Hepadnaviridae тұқымдастығы – бұл топқа жататын вирустар: адамның бауыр ауруының «В» вирусы, орман суырының вирусы жерде, жүретін тиынның және үйректің бауыр ауырының вирустары. Өсіп-жетілу орны: бауыр клеткаларының ядросы. Мөлшері: вирионның үлкендігі 50нм. Пішіні: сферикалық. Геномы: ДНҚ – сақиналы келген бір молекуладан тұрады, м.с. 1,6-106.
Вирустардың құрамында тек бір ғана нуклейн қышқылы бар. Олар: ДНҚ және РНҚ.
Бұл вирустардың геномы
• бір жіпшелі,
• екі жіпшелі,
• сызықшалы
• сақиналы ДНҚ-нан тұрады. Қазіргі кезде адамдар мен жануарлар вирустарының ДНҚ-ды бар 7 тұқымдастығы белгілі. Яғни оларға :
• Poxviridae,
Herpeesviridae,
• Hepadnaviridae,
• Iridoviridae,
• Adenoviridae,
• Papovaviridae,
• Parvoviridae тұқымдастықтары кіреді.
Poxviridae тұқымдастығының вирустары өте үлкен, мөлшері жөнінен бактерияларға жақын (300-400нм). Пішіні: кірпішке ұқсайды. Олар күрделі вирустар қатарында, себебі қабықшасы бар. Қабықшасында: белоктар, липидтер, углеводтар, бүйір денелері және өзекшесі бар. Геномы: екі жіпшелі ДНҚ-ның бір молекуласынан тұрады, м.с 85-240 мД. Өсіп жетілуі: клетка цитоплазмасында.
Тармағы:
• Chordopoxvirinae тармағының өзі 6 туыстан тұрады.
Олар:
• Orthopoxvirus
• Parapoxvirus
• Avipoxvirus
• Leporipoxvirus
• Suipoxvirus
• Entomopoxvirinae.
Herpesviridae тұқымдастығы – герпесвирустары. Мөлшері: 120-200нм. Өте күрделі липидтен тұратын қабықшасы бар және сол қабықшасының сыртқы жағында инеге ұқсас тікенекшесі бар. Геномы: ДНҚ-лы екі жіптен түрады, жіптер үзілмеген. Молекулалық салмағы: 54-92*106Д. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, куб тәрізді капсиді 162 капсомерден тұрады. Құрамында: 20-дан астам құрылымдық белоктар бар және олар торшада ДНҚ-на тәуелді ДНҚ-полиеразасының пайда болуына әсер етеді.Көбеюі: ядрода көбейіп жетіледі. Тармағы:
• Alphaherpesvirinae
• Betaherpesvirinae
• Gammaherpesvirinae .
Hepadnaviridae тұқымдастығы – бұл топқа жататын вирустар: адамның бауыр ауруының «В» вирусы, орман суырының вирусы жерде, жүретін тиынның және үйректің бауыр ауырының вирустары. Өсіп-жетілу орны: бауыр клеткаларының ядросы. Мөлшері: вирионның үлкендігі 50нм. Пішіні: сферикалық. Геномы: ДНҚ – сақиналы келген бір молекуладан тұрады, м.с. 1,6-106.
1. Ш.Б. Мырзабекова «ветеринариялық вирусология» 2004ж 5-85 беттер.
2. Мырзабекова Ш.Б «Жалпы вируология» Оқулық Алматы, 1994ж
3. Қазақ Энциклопедиясы
4. Сюрин В.Н., Самуйленко Ф.Я. Соловьев Б.В Фомина Н.В. Вирусные болезни животных. 1998
2. Мырзабекова Ш.Б «Жалпы вируология» Оқулық Алматы, 1994ж
3. Қазақ Энциклопедиясы
4. Сюрин В.Н., Самуйленко Ф.Я. Соловьев Б.В Фомина Н.В. Вирусные болезни животных. 1998
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
БӨЖ
Тақырыбы:Вирустардың жіктелуі
Вирустардың репродукциясы
Орындаған:Мұқанова А.Е
Тексерген:Омарбеков Е.О.
Семей 2015 жыл
жоспар
I. Вирустардың жіктелуі
1. Вирустар экологиясы
2. ДНҚ вирустар
3. РНҚ вирустар
II. Вирустардың репродукциясы
1. Вирустардың репродукциясының фазалары
2. ДНҚ вирустары
3. РНҚ вирустары
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Вирустардың жіктелуі.
Вирустардың құрамында тек бір ғана нуклейн қышқылы бар. Олар: ДНҚ және РНҚ.
Бұл вирустардың геномы
• бір жіпшелі,
• екі жіпшелі,
• сызықшалы
• сақиналы ДНҚ-нан тұрады. Қазіргі кезде адамдар мен жануарлар
вирустарының ДНҚ-ды бар 7 тұқымдастығы белгілі. Яғни оларға :
• Poxviridae,
Herpeesviridae,
• Hepadnaviridae,
• Iridoviridae,
• Adenoviridae,
• Papovaviridae,
• Parvoviridae тұқымдастықтары кіреді.
Poxviridae тұқымдастығының вирустары өте үлкен, мөлшері жөнінен
бактерияларға жақын (300-400нм). Пішіні: кірпішке ұқсайды. Олар күрделі
вирустар қатарында, себебі қабықшасы бар. Қабықшасында: белоктар, липидтер,
углеводтар, бүйір денелері және өзекшесі бар. Геномы: екі жіпшелі ДНҚ-ның
бір молекуласынан тұрады, м.с 85-240 мД. Өсіп жетілуі: клетка
цитоплазмасында.
Тармағы:
• Chordopoxvirinae тармағының өзі 6 туыстан тұрады.
Олар:
• Orthopoxvirus
• Parapoxvirus
• Avipoxvirus
• Leporipoxvirus
• Suipoxvirus
• Entomopoxvirinae.
Herpesviridae тұқымдастығы – герпесвирустары. Мөлшері: 120-200нм. Өте
күрделі липидтен тұратын қабықшасы бар және сол қабықшасының сыртқы жағында
инеге ұқсас тікенекшесі бар. Геномы: ДНҚ-лы екі жіптен түрады, жіптер
үзілмеген. Молекулалық салмағы: 54-92*106Д. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, куб
тәрізді капсиді 162 капсомерден тұрады. Құрамында: 20-дан астам құрылымдық
белоктар бар және олар торшада ДНҚ-на тәуелді ДНҚ-полиеразасының пайда
болуына әсер етеді.Көбеюі: ядрода көбейіп жетіледі. Тармағы:
• Alphaherpesvirinae
• Betaherpesvirinae
• Gammaherpesvirinae .
Hepadnaviridae тұқымдастығы – бұл топқа жататын вирустар: адамның бауыр
ауруының В вирусы, орман суырының вирусы жерде, жүретін тиынның және
үйректің бауыр ауырының вирустары. Өсіп-жетілу орны: бауыр клеткаларының
ядросы. Мөлшері: вирионның үлкендігі 50нм. Пішіні: сферикалық. Геномы: ДНҚ
– сақиналы келген бір молекуладан тұрады, м.с. 1,6-106.
Iridoviridae тұқымдастығына иридовирустар жатады. Пішіні: иксоэдрға ұқсас.
Мөлшері: 130нм. Құрылысы: липидтен тұратын өте күрделі қабықшасы, 20 шақты
құрылымдық ақзаттар бар. Геномы: екі жіпті ДНҚ-дан тұрады, м.с. 100-
250*106. Көбеюі: клетканың цитоплазмазасында өсіп көбейеді. Клеткадан
шығуы: бүршіктену арқылы немесе клетка жарылған кезде шығады. Туыстығы:
жылқының африка обасы ауруының вирусы, құрбақаның вирустары, қоңыз және
маса вирустары т.б.
Adenoviridae тұқымдастығына – аденовирустар жатады. Бұл вирустарды бөліп
алған ғалым: Rowe. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, капсиді куб тәрізді
симметриядан тұрады. Құрамында: 252 капсомер, қабықшасы, 10-н аса
құрылымдық белоктар, арнамалы антигені бар. Пішіні: 70-90нм. Геномы: екі
жіпті ДНҚ-нан тұрады. Оның м.с. 20-25*106. Көбею орны: клетка ядросында.
Туыстығы:
• Mastadenovirus
• Aviadenovirus .
Papovaviridae тұқымдастығы – паповавирустар. Олардың сыртқы қабықшасы
болмайды. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, капсиді куб тәрізді симметриядан
тұрады. Капсидте 72 капсомер бар оның үлкендігі 45-55 нм. Геномы: бір
молекулалы екі жіпті ДНҚ-дан тұрапды, оның м.с. (3-5)*106. Көбеюі: клетка
ядросында және ол клетка ядродан шыққанда клетка өледі. Туыстығы:
• Papillomavirus
• Polyomavirus
Parvoviridae тұқымдастығы – парвовирустар. Пішіні: өте кішкене болып
келеді, икосаэдге ұқсас, кубтық симметриядан тұрады, капсидінде 32
капсомері бар. Құрылысы: қабықшасы болмайды. Геномы: бір жіпшелі ДНҚ
молекуласынан тұрады, м.с. 1.5-2.0*106. Құрамы: 3 полипептид бар және
клеткада ДНҚ-ға тәуелді ДНҚ полемераза пайда болады. Бұл вирустар
сүтқоректілерді, құстарды, шыбын-шіркейлерді ауыртады.
Туыстығы:
• Parvovirus
• Dependovirus
• Densovirus
РНҚ-ды вирустарға жататындар:
• Picornaviridae
• Caliciviridae
• Togaviridae
• Birnaviridae
• Coronaviridae
• Paramyxoviridae
• Rhabdoviridae
• Orthomyxoviridae
• Bunyaviridae
• Arenaviridae
• Retroviridae
• Reoviridae.
Picornaviridae тұқымдастығы – пикарновирустар. Геномы: РНҚ-лы оң жіпті
үзілмеген бір жіптен тұрады, м.с. 2,6*106 . Мөлшері: вириондардың үлкендігі
20-30 нм. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, капсиді кубтік симметриядан тұрады.
Құрылысы: қабықшасы жоқ. Құрамы: 4 полипепетид бар. Өсіп-жетілуі:
цитоплазмада.
Туыстығы:
• Enterovirus
• Cardiovirus
• Rhinovirus
• Aphtovirus
Caliciviridae тұқымдасы – қарапайым вирустар, қабықшасы жоқ. Геномы: оң
жіпті үзілмеген РНҚ-лы болады. Оның м.с. (2,6-2,8)*106 . Құрамы: 2
құрылымдық полипептид бар. Мөлшері: вирионның диаметрі 20-30нм. Пішіні:
икосаэдрге ұқсас. Симетриясы: кубке ұқсас. Көбеюі: клетка цитоплазмасында.
Калицивирустарға шошқаның визикулярлық экзантемасы, теңіз арыстанының,
мысық ауруын қоздыратын калицивирустар жатады.
Togaviridae тұқымдасы – өте күрделі вирустар, сыртқы қабықшасы бар. Геномы:
оң жіпті 1РНҚ-н тұрады. Таралуы: буынаяқтылар арқылы. Құрамында: 3-4
полипептид болады. Пішіні: вириондардың түрі сферикалық, капсид симметриясы
икосаэдрге ұқсас. Мөлшері: 30-80нм, м.с. (-4,2)*106. Туыстығы:\
• Alphavirus
• Rubirus
• Pestivirus
• Flavivirus .
Birnaviridae тұқымдасына – жанадан белгілі болған РНҚ бар вирустар болады.
Пішіні: икосаэдрге ұқсас, кубтық симметриядан тұрады. Құрылысы: капсидінде
92 капсомер бар. Мөлшері: вириондардың үлкендігі 50-70 нм. Бұл топқа
жататын вирустар тауықтардың инфекциялық бурситін, балықтың ұйқы безінің
инфекциялық цирозын қоздырады.
Coronaviridae тұқымдасы. Құрылысы: сыртында шығып тұратын тікенекшесі
болады. Геномы: оң жіпті РНҚ-н тұрады. Оның м.с. (5-7)*106. Мөлшері:
вирионның диаметрі 80-130нм. Пішіні: спиральге ұқсас симметриядан тұрады.
Құрамы: 4-6 полипептиді, гемаглютиніні, РНҚ-на тәуелді РНҚ құрайтын-
полимеразасы бар. Көбеюі: цитоплазмада өсіп көбейеді. Туыстығы:
• Coronavirus
Paramyxoviridae тұқымдасы. Құрылысы: күрделі вирустар, сыртқы қабықшасы
бар. Мөлшері: 150-300нм. Пішіні: сферикалық, капсиді спиральдік
симметриядан тұрады. Геномы: теріс жіпті РНҚ-нан тұрады. Молекулаляқ
массасы: (16,7-7,5)*106. Құрамы: 5-7ге дейін полипептид бар, оның ішінде
гемаглютинин, нейраминидаза, РНҚ-на тәуелді РНҚ полимеразалары бар.
Жетілуі: вириондар цитоплазма мембранасынан бөлініп шыққан кезде. Туыстығы:
• Paramyxovirus
• Morbillivirus
• Pheumovirus .
Rhabdoviridae тұқымдасына омыртқалылар, омыртқасыздар, өсімдік вирустарының
үлкен тобы жатады. Мөлшері: 130-380нм. Пішіні: оқ секілді. Құрамы: 4-5
полипептид РНҚ құрайтын полимеразасы бар. Өсіп-жетілуі: клетка
цитоплазмасында.
Туыстығы:
• Vesiculovirus
• Lissavirus
Orthomyxoviridae тұқымдасына тұмау ауруының вирустары жатады. Өсіп-
жетілуі: тыныс жолдарының кілегейлі қабығында. Көбеюі: клетка ядросы мен
цитоплазмасында. Құрамы: 7құрылымдық ақ зат бар. Пішіні: әртүрлі болады.
Мөлшері: 50-150нм. Геномы: РНҚ-лы 1жіпті үзілмелі.
Туыстығы:
• Influenzavirus .
Bunyaviridae тұқымдасы. Пішіні: сферикалық, капсидтің симметриясы спираль
тәрізді. Мөлшері: вирионның үлкендігі 90-100нм, м.с. 300Д. Геномы: теріс
жіпті РНҚ сақиналы үзілмелі РНҚ-нан тұрады. Құрамы: 3құрылымдық ақзат РНҚ
құрайтын полимеразасы бар. Өсіп-жетілетін орны: торша цитоплазмасы.
Туыстығы:
• Bunyavirus
• Phlebovirus
• Nairovirus
• Uukuvirus .
Arenaviridae тұқымдасы. Пішіні: әр түрлі. Мөлшері: 50-60нм. Геномы:
үзілмелі 4бөліктен тұратын 1жіпті ... жалғасы
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
БӨЖ
Тақырыбы:Вирустардың жіктелуі
Вирустардың репродукциясы
Орындаған:Мұқанова А.Е
Тексерген:Омарбеков Е.О.
Семей 2015 жыл
жоспар
I. Вирустардың жіктелуі
1. Вирустар экологиясы
2. ДНҚ вирустар
3. РНҚ вирустар
II. Вирустардың репродукциясы
1. Вирустардың репродукциясының фазалары
2. ДНҚ вирустары
3. РНҚ вирустары
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Вирустардың жіктелуі.
Вирустардың құрамында тек бір ғана нуклейн қышқылы бар. Олар: ДНҚ және РНҚ.
Бұл вирустардың геномы
• бір жіпшелі,
• екі жіпшелі,
• сызықшалы
• сақиналы ДНҚ-нан тұрады. Қазіргі кезде адамдар мен жануарлар
вирустарының ДНҚ-ды бар 7 тұқымдастығы белгілі. Яғни оларға :
• Poxviridae,
Herpeesviridae,
• Hepadnaviridae,
• Iridoviridae,
• Adenoviridae,
• Papovaviridae,
• Parvoviridae тұқымдастықтары кіреді.
Poxviridae тұқымдастығының вирустары өте үлкен, мөлшері жөнінен
бактерияларға жақын (300-400нм). Пішіні: кірпішке ұқсайды. Олар күрделі
вирустар қатарында, себебі қабықшасы бар. Қабықшасында: белоктар, липидтер,
углеводтар, бүйір денелері және өзекшесі бар. Геномы: екі жіпшелі ДНҚ-ның
бір молекуласынан тұрады, м.с 85-240 мД. Өсіп жетілуі: клетка
цитоплазмасында.
Тармағы:
• Chordopoxvirinae тармағының өзі 6 туыстан тұрады.
Олар:
• Orthopoxvirus
• Parapoxvirus
• Avipoxvirus
• Leporipoxvirus
• Suipoxvirus
• Entomopoxvirinae.
Herpesviridae тұқымдастығы – герпесвирустары. Мөлшері: 120-200нм. Өте
күрделі липидтен тұратын қабықшасы бар және сол қабықшасының сыртқы жағында
инеге ұқсас тікенекшесі бар. Геномы: ДНҚ-лы екі жіптен түрады, жіптер
үзілмеген. Молекулалық салмағы: 54-92*106Д. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, куб
тәрізді капсиді 162 капсомерден тұрады. Құрамында: 20-дан астам құрылымдық
белоктар бар және олар торшада ДНҚ-на тәуелді ДНҚ-полиеразасының пайда
болуына әсер етеді.Көбеюі: ядрода көбейіп жетіледі. Тармағы:
• Alphaherpesvirinae
• Betaherpesvirinae
• Gammaherpesvirinae .
Hepadnaviridae тұқымдастығы – бұл топқа жататын вирустар: адамның бауыр
ауруының В вирусы, орман суырының вирусы жерде, жүретін тиынның және
үйректің бауыр ауырының вирустары. Өсіп-жетілу орны: бауыр клеткаларының
ядросы. Мөлшері: вирионның үлкендігі 50нм. Пішіні: сферикалық. Геномы: ДНҚ
– сақиналы келген бір молекуладан тұрады, м.с. 1,6-106.
Iridoviridae тұқымдастығына иридовирустар жатады. Пішіні: иксоэдрға ұқсас.
Мөлшері: 130нм. Құрылысы: липидтен тұратын өте күрделі қабықшасы, 20 шақты
құрылымдық ақзаттар бар. Геномы: екі жіпті ДНҚ-дан тұрады, м.с. 100-
250*106. Көбеюі: клетканың цитоплазмазасында өсіп көбейеді. Клеткадан
шығуы: бүршіктену арқылы немесе клетка жарылған кезде шығады. Туыстығы:
жылқының африка обасы ауруының вирусы, құрбақаның вирустары, қоңыз және
маса вирустары т.б.
Adenoviridae тұқымдастығына – аденовирустар жатады. Бұл вирустарды бөліп
алған ғалым: Rowe. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, капсиді куб тәрізді
симметриядан тұрады. Құрамында: 252 капсомер, қабықшасы, 10-н аса
құрылымдық белоктар, арнамалы антигені бар. Пішіні: 70-90нм. Геномы: екі
жіпті ДНҚ-нан тұрады. Оның м.с. 20-25*106. Көбею орны: клетка ядросында.
Туыстығы:
• Mastadenovirus
• Aviadenovirus .
Papovaviridae тұқымдастығы – паповавирустар. Олардың сыртқы қабықшасы
болмайды. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, капсиді куб тәрізді симметриядан
тұрады. Капсидте 72 капсомер бар оның үлкендігі 45-55 нм. Геномы: бір
молекулалы екі жіпті ДНҚ-дан тұрапды, оның м.с. (3-5)*106. Көбеюі: клетка
ядросында және ол клетка ядродан шыққанда клетка өледі. Туыстығы:
• Papillomavirus
• Polyomavirus
Parvoviridae тұқымдастығы – парвовирустар. Пішіні: өте кішкене болып
келеді, икосаэдге ұқсас, кубтық симметриядан тұрады, капсидінде 32
капсомері бар. Құрылысы: қабықшасы болмайды. Геномы: бір жіпшелі ДНҚ
молекуласынан тұрады, м.с. 1.5-2.0*106. Құрамы: 3 полипептид бар және
клеткада ДНҚ-ға тәуелді ДНҚ полемераза пайда болады. Бұл вирустар
сүтқоректілерді, құстарды, шыбын-шіркейлерді ауыртады.
Туыстығы:
• Parvovirus
• Dependovirus
• Densovirus
РНҚ-ды вирустарға жататындар:
• Picornaviridae
• Caliciviridae
• Togaviridae
• Birnaviridae
• Coronaviridae
• Paramyxoviridae
• Rhabdoviridae
• Orthomyxoviridae
• Bunyaviridae
• Arenaviridae
• Retroviridae
• Reoviridae.
Picornaviridae тұқымдастығы – пикарновирустар. Геномы: РНҚ-лы оң жіпті
үзілмеген бір жіптен тұрады, м.с. 2,6*106 . Мөлшері: вириондардың үлкендігі
20-30 нм. Пішіні: икосаэдрге ұқсас, капсиді кубтік симметриядан тұрады.
Құрылысы: қабықшасы жоқ. Құрамы: 4 полипепетид бар. Өсіп-жетілуі:
цитоплазмада.
Туыстығы:
• Enterovirus
• Cardiovirus
• Rhinovirus
• Aphtovirus
Caliciviridae тұқымдасы – қарапайым вирустар, қабықшасы жоқ. Геномы: оң
жіпті үзілмеген РНҚ-лы болады. Оның м.с. (2,6-2,8)*106 . Құрамы: 2
құрылымдық полипептид бар. Мөлшері: вирионның диаметрі 20-30нм. Пішіні:
икосаэдрге ұқсас. Симетриясы: кубке ұқсас. Көбеюі: клетка цитоплазмасында.
Калицивирустарға шошқаның визикулярлық экзантемасы, теңіз арыстанының,
мысық ауруын қоздыратын калицивирустар жатады.
Togaviridae тұқымдасы – өте күрделі вирустар, сыртқы қабықшасы бар. Геномы:
оң жіпті 1РНҚ-н тұрады. Таралуы: буынаяқтылар арқылы. Құрамында: 3-4
полипептид болады. Пішіні: вириондардың түрі сферикалық, капсид симметриясы
икосаэдрге ұқсас. Мөлшері: 30-80нм, м.с. (-4,2)*106. Туыстығы:\
• Alphavirus
• Rubirus
• Pestivirus
• Flavivirus .
Birnaviridae тұқымдасына – жанадан белгілі болған РНҚ бар вирустар болады.
Пішіні: икосаэдрге ұқсас, кубтық симметриядан тұрады. Құрылысы: капсидінде
92 капсомер бар. Мөлшері: вириондардың үлкендігі 50-70 нм. Бұл топқа
жататын вирустар тауықтардың инфекциялық бурситін, балықтың ұйқы безінің
инфекциялық цирозын қоздырады.
Coronaviridae тұқымдасы. Құрылысы: сыртында шығып тұратын тікенекшесі
болады. Геномы: оң жіпті РНҚ-н тұрады. Оның м.с. (5-7)*106. Мөлшері:
вирионның диаметрі 80-130нм. Пішіні: спиральге ұқсас симметриядан тұрады.
Құрамы: 4-6 полипептиді, гемаглютиніні, РНҚ-на тәуелді РНҚ құрайтын-
полимеразасы бар. Көбеюі: цитоплазмада өсіп көбейеді. Туыстығы:
• Coronavirus
Paramyxoviridae тұқымдасы. Құрылысы: күрделі вирустар, сыртқы қабықшасы
бар. Мөлшері: 150-300нм. Пішіні: сферикалық, капсиді спиральдік
симметриядан тұрады. Геномы: теріс жіпті РНҚ-нан тұрады. Молекулаляқ
массасы: (16,7-7,5)*106. Құрамы: 5-7ге дейін полипептид бар, оның ішінде
гемаглютинин, нейраминидаза, РНҚ-на тәуелді РНҚ полимеразалары бар.
Жетілуі: вириондар цитоплазма мембранасынан бөлініп шыққан кезде. Туыстығы:
• Paramyxovirus
• Morbillivirus
• Pheumovirus .
Rhabdoviridae тұқымдасына омыртқалылар, омыртқасыздар, өсімдік вирустарының
үлкен тобы жатады. Мөлшері: 130-380нм. Пішіні: оқ секілді. Құрамы: 4-5
полипептид РНҚ құрайтын полимеразасы бар. Өсіп-жетілуі: клетка
цитоплазмасында.
Туыстығы:
• Vesiculovirus
• Lissavirus
Orthomyxoviridae тұқымдасына тұмау ауруының вирустары жатады. Өсіп-
жетілуі: тыныс жолдарының кілегейлі қабығында. Көбеюі: клетка ядросы мен
цитоплазмасында. Құрамы: 7құрылымдық ақ зат бар. Пішіні: әртүрлі болады.
Мөлшері: 50-150нм. Геномы: РНҚ-лы 1жіпті үзілмелі.
Туыстығы:
• Influenzavirus .
Bunyaviridae тұқымдасы. Пішіні: сферикалық, капсидтің симметриясы спираль
тәрізді. Мөлшері: вирионның үлкендігі 90-100нм, м.с. 300Д. Геномы: теріс
жіпті РНҚ сақиналы үзілмелі РНҚ-нан тұрады. Құрамы: 3құрылымдық ақзат РНҚ
құрайтын полимеразасы бар. Өсіп-жетілетін орны: торша цитоплазмасы.
Туыстығы:
• Bunyavirus
• Phlebovirus
• Nairovirus
• Uukuvirus .
Arenaviridae тұқымдасы. Пішіні: әр түрлі. Мөлшері: 50-60нм. Геномы:
үзілмелі 4бөліктен тұратын 1жіпті ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz