Ақ күзен.систематикасы.Құрлыс ерекшеліктері. Сары күзен. Систематикасы. Құрлыс ерекшеліктері. 3.шұбар күзен. систематикасы.құрлыс ерекшеліктері

1.Ақ күзен.Систематикасы.Құрлыс ерекшеліктері.
2.Сары күзен. Систематикасы.Құрлыс ерекшеліктері. 3.Шұбар күзен. Систематикасы.Құрлыс ерекшеліктері.

Күзендер (лат.Mustela) – сусар тұқымдасының бір туысы. Қазақстанда орманды далалар мен шөлейт аймақтарды, әсіресе, жусанды және астық тұқымдас өсімдіктер өскен жерлерді мекендейтін 7 түрі: сарғыш күзен, аққалақ, ақкіс, сары күзен, еуропа қара күзені, сасықкүзен, су күзені бар. Бұлар көбінесе сарышұнақтардың, қосаяқтардың, аламандардың індерін пайдаланады. Өздері ін қазбайды. Тұрқы 13 – 53 см, салм. 0,1 – 2,2 кг. Денесі ұзынша келген. Жүні үлпілдек, жұмсақ, түсі алуан түрлі. Қорегін іңірде, түнде аулайды. Ақпанда ұйығып, мамыр айында 8 – 12-ден (кейде 19 – 20-дан) балалайды. К-дердің ішінде ең ірісі – дала К-і (M. eversmannі), оның тұрқы 29 – 52 см. Бұлар өздеріне қауіп төнгенде аналық безінен жағымсыз иіс шығарады, сондықтан оларды сасық К. деп те атайды. К. – терісі бағалы, кәсіптік маңызы бар аң. Сондай-ақ олар зиянкес кемірушілерді жеп пайда келтіреді.
Ақ күзен (Миstеlа егтіпеа) және ақкіс (М. піvаlіs) — бұлар сусар тұқымдасының ең ұсақ түрлері болып саналады.
Бізде көп жерлерде тараған. Олар жерден ін қазып, ұя салады. Ақ күзен және ақкістер зиянды кемірушілерді қырып, пайдасын тигізеді. Бұлардың тeрісі өте құнды, әсіресе ақ күзеннің терісі өте бағалы. Солтүстік облыстарда бұлардың екеуі де қыста ақ түсті болады.

1.Беркінбай О.Б., Шабдарбаева Г.С., Хусаинов Д.М., Акаев М.Т.Қазақстан биоресурстары: жануарлар әлемі. Алматы. 2013
2.Дәуітбаева К.Э., Есжанов Б.Е., Сапарғалиева Н.С., Нұртазин С.Т. Жануарлар алуан түрлілігі. Алматы. 2011

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тексерген: Тугамбаева.С.
Орындаған:Ибрагимова.Г
Тобы:БЛ-409

Жоспар:
1.Ақ күзен.Систематикасы.Құрлыс ерекшеліктері.
2.Сары күзен. Систематикасы.Құрлыс ерекшеліктері. 3.Шұбар күзен. Систематикасы.Құрлыс ерекшеліктері.
Күзендер (лат.Mustela) - сусар тұқымдасының бір туысы. Қазақстанда орманды далалар мен шөлейт аймақтарды, әсіресе, жусанды және астық тұқымдас өсімдіктер өскен жерлерді мекендейтін 7 түрі: сарғыш күзен, аққалақ, ақкіс, сары күзен, еуропа қара күзені, сасықкүзен, су күзені бар. Бұлар көбінесе сарышұнақтардың, қосаяқтардың, аламандардың індерін пайдаланады. Өздері ін қазбайды. Тұрқы 13 - 53 см, салм. 0,1 - 2,2 кг. Денесі ұзынша келген. Жүні үлпілдек, жұмсақ, түсі алуан түрлі. Қорегін іңірде, түнде аулайды. Ақпанда ұйығып, мамыр айында 8 - 12-ден (кейде 19 - 20-дан) балалайды. К-дердің ішінде ең ірісі - дала К-і (M. eversmannі), оның тұрқы 29 - 52 см. Бұлар өздеріне қауіп төнгенде аналық безінен жағымсыз иіс шығарады, сондықтан оларды сасық К. деп те атайды. К. - терісі бағалы, кәсіптік маңызы бар аң. Сондай-ақ олар зиянкес кемірушілерді жеп пайда келтіреді.
Ақ күзен (Миstеlа егтіпеа) және ақкіс (М. піvаlіs) -- бұлар сусар тұқымдасының ең ұсақ түрлері болып саналады.
Бізде көп жерлерде тараған. Олар жерден ін қазып, ұя салады. Ақ күзен және ақкістер зиянды кемірушілерді қырып, пайдасын тигізеді. Бұлардың тeрісі өте құнды, әсіресе ақ күзеннің терісі өте бағалы. Солтүстік облыстарда бұлардың екеуі де қыста ақ түсті болады.

Сары күзен - Колонок-Мustela sibirica Pallas Қазақстанда 1 түршесі бар-M. S.sibirica.Тұрғылықты аңдар,алайда азық жағдайы нашарлағанда қоныс аударады.Жыл бойы белсенді.Алтайда,Ертіс бойындағы таспалы орманда және Солтүстік Қазақстан облысында таралған.Тауларда,орманда,тоғайда мекендейді.Тышқан тәрізді кеміргіштермен,құстармен,майда балықтармен,бақалармен ,жидектермен,балқарағайдың жаңғағымен қоректенеді.Жылына бір рет көбеюге қатысады,ұясында 2-12,көбінесе 4-6 күшік бар.Бағалы терілі аңшылық нысанасы

Шұбар күзен (лат. Vormela peregusna) -- сусар тұқымдасына жататын жыртқыш сүтқоректі. Дене тұрқы -- 27 -- 35 см, құйрығы 11 -- 20 см. Түсі шұбар, қара сары дақты. Басы, төсі, бауыры, жауырыны, аяқтары қара қоңыр. Тұмсығы қысқа, құлағы үлкен дөңгелектеу. Қазақстанның оңтүстігінде таралған. Дала, шел, шөлейт аймақтарды мекендейді. Әр түрлі індет тарататын кемірушілермен, құстармен, олардың жұмыртқасымен қоректенеді. Тамыз -- қыркүйекте ұйығып, 5 ай көтеріп, ақпан -- наурызда 3 -- 8 күшік туады. Кейінгі кезде тың жерлерді жыртып және кеміргіштермен күресу үшін улы химикаттарды көп қолданғандықтан Шұбар күзен азайып кетегі, сол себепті қорғауға алынып, Қазақстанның "Қызыл кітабына" енгізілген (1996).
Шұбар күзеннің биологиясы аз зерттелген. Кемірушілермен қоректеніп, пайда келтіреді. Саршұнак, сұр тышқан, құм тышқан молырақ кездесетін шөл және шөлейт өңірлерде тараған. Облыс жерінде Қаркаралы , Нұра (Шошқакөл алабы) ауданында кездеседі.
Сарышұнақтары, құмтышқандары және басқа да кеміргіштері көп шөлейтті және шөлді участкелер. Бұталар өскен, құмдарды мекендеуді ұнатады. Өзендер бойында тоғайлардың шет жағында, бұталы далада мекендейді. Тауда далалық белдеуде теңіз деңгейінен 3000 м-ге дейін көтеріледі.
Шұбар күзен бір жерде тұрақты өмір сүреді. Көбіне жатақ ретінде құмтышқаны мен сарышұнақтар інін пайдаланады. Кеміргіштермен, әсіресе, құмтышқандары және сарышұнақтармен, қоректенеді. Көбіне түнде, кейде таңертеңгілік жемін іздейді. Күйлеуі - тамыз-қыркүйек айларында. Буаз болуы үзіліс кезеңмен өтеді. Ақпан-наурыз айларынында 3 жас күзен дүниеге келеді.
Шұбар күзенінің санының азаюы жерді жыртумен, кеміргіштерге қарсы, әсіресе, үлкен құмтышқанымен, күресу үшін химиялық препараттарды қолдану мен байлатысты.

Mustela lutreola.Европа қара күзені
Қазақстанда жойылған түр. Негізінен Батыс Қазақстанда мекендеген, ал Солтүстік Қазақстанда бір аң ғана кездескен. Бірен-саран күзеннің Ресейден келуі мүмкін. Күзеннің тіршілігі тұщы су қоймаларымен тығыз байланысты. Мекендейтін жайлы орындары - жағасынде қалың шөп өскен өзектер мен өзендер және көлдер. Қолда өсіп-өнеді. Түрді сақтап қолу үшін хайуанаттар паркі мен аң фермаларында өсіру қажет.
Сарышұнақ (лат. Spermophilus) -- кеміргіштер отряды, тиіндер тұқымдасының бір туысы. Қазақстанда далалық аймақтар мен шөл, шөлейтті аудандарды мекендейтін 6 түрі (зорман, ұзынқұйрықты сарышұнақ, үлкен сарышұнақ, қызылұрт сарышұнақ, кіші сарышұнақ және реликт сарышұнақ) бар. Бұлардың тұрқы 14 -- 40 см, құйрығының ұз. 4 -- 25 см, салм. 100 -- 150 г. Жалпы түсі -- сарғыш-сұр, жотасы қоңырқай тартқан, жүні жұмсақ, қалың. Құлақ қалқаны кішкентай, көзі үлкен, алдыңғы аяғы төрт саусақты, артқы аяғынан қысқалау, артқы аяғы бес саусақты. Жоғ. жақ сүйегінің оң жағында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.