Оттегімен емдеу туралы
Жоспар:
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім:
2.1.Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу
2.2.Оттегін плевра қуысына жіберу арқылы емдеу
2.3. Оттегін венаға жіберу арқылы емдеу
ІІІ.Қорытынды
ІV.Пайдаланған әдебиеттер
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім:
2.1.Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу
2.2.Оттегін плевра қуысына жіберу арқылы емдеу
2.3. Оттегін венаға жіберу арқылы емдеу
ІІІ.Қорытынды
ІV.Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Оттегін тыныс алу жолдары арқылы жіберіп емдеу әдістерінде кездесетін қиындықтар оны басқа жолдар арқылы жіберіп емдеу әдістерін іздестіруге мәжбүр етті. Сол әдістердің біріне оттегін терінің астына жіберіп емдеу әдісі жатады. Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеуді 1780 жылы Спаланцани өз еңбектерінде көрсетті. Сол кезден бастап бұл әдіс малдарға эксперимент жүргізу арқылы бірнеше қайтара тексерілді. Осы жүргізілген тәжірибелердің нәтижесінде оттегін терінің астына жіберу мал организміне ешқандай зиян келтірмейтіні дәлелденді. 1900 жылдардан бастап бұл әдістің медицина саласында қолданыла басталғаны туралы деректер бар. Оның өзі кездейсоқ жағдайға байланысты туындаған. Бірінші рет дәрігер Доминэ шприцтің дұрыс жұмыс істемеуі салдарынан ауруға қан сары суының орнына бірталай мөлшерде ауаны жіберіп алған. Аурудың жағдайы жақсара бастағанын байқаған. Осыдан кейін терінің астына ауаның орнына оттегін жіберуді ұйғарған. Ауаның орнына оттегін жіберу арқылы ауруды жазып алған. Бұл тәжірибе кейіннен оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу әдісінің бастамасы болған көрінеді. Бұл әдіске әсіресе соғыс жылдарынан кейінгі 1919 жылдардан бастап көп көңіл бөліне бастаған. Көптеген авторлар, әсіресе француздар, ішек індеттерін, менингитті, түберкүлезді, өкпе қабынуларын емдеуде жақсы нәтижеге қол жеткізген. 1924 жылы Байе биіктікке көтерілген кезде пайда болатын ауруларды емдеу және ол аурулардың алдын алу үшін осы әдісті қолдану жөнінде көптеген жұмыстар жүргізген. Бұл әдісті емдік әдіс ретінде қолданған көп авторлардың деректері осы уақытқа сәйкес келеді. Бірақта, әдістің емдік маңызы туралы авторлардың пікірлері әртүрлі болғандығы байқалады.
Оттегін тыныс алу жолдары арқылы жіберіп емдеу әдістерінде кездесетін қиындықтар оны басқа жолдар арқылы жіберіп емдеу әдістерін іздестіруге мәжбүр етті. Сол әдістердің біріне оттегін терінің астына жіберіп емдеу әдісі жатады. Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеуді 1780 жылы Спаланцани өз еңбектерінде көрсетті. Сол кезден бастап бұл әдіс малдарға эксперимент жүргізу арқылы бірнеше қайтара тексерілді. Осы жүргізілген тәжірибелердің нәтижесінде оттегін терінің астына жіберу мал организміне ешқандай зиян келтірмейтіні дәлелденді. 1900 жылдардан бастап бұл әдістің медицина саласында қолданыла басталғаны туралы деректер бар. Оның өзі кездейсоқ жағдайға байланысты туындаған. Бірінші рет дәрігер Доминэ шприцтің дұрыс жұмыс істемеуі салдарынан ауруға қан сары суының орнына бірталай мөлшерде ауаны жіберіп алған. Аурудың жағдайы жақсара бастағанын байқаған. Осыдан кейін терінің астына ауаның орнына оттегін жіберуді ұйғарған. Ауаның орнына оттегін жіберу арқылы ауруды жазып алған. Бұл тәжірибе кейіннен оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу әдісінің бастамасы болған көрінеді. Бұл әдіске әсіресе соғыс жылдарынан кейінгі 1919 жылдардан бастап көп көңіл бөліне бастаған. Көптеген авторлар, әсіресе француздар, ішек індеттерін, менингитті, түберкүлезді, өкпе қабынуларын емдеуде жақсы нәтижеге қол жеткізген. 1924 жылы Байе биіктікке көтерілген кезде пайда болатын ауруларды емдеу және ол аурулардың алдын алу үшін осы әдісті қолдану жөнінде көптеген жұмыстар жүргізген. Бұл әдісті емдік әдіс ретінде қолданған көп авторлардың деректері осы уақытқа сәйкес келеді. Бірақта, әдістің емдік маңызы туралы авторлардың пікірлері әртүрлі болғандығы байқалады.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Қожанов К.Н. және т.б. Малдың ішкі жұқпалы емес ауруларының практикумы. – Астана, 2009. – 150 бет.
2. Ахметсадықов Н.Н және т.б. // Ветеринария негіздері/ Алматы, 2010. -335 бет
3. Қожанов К.Н. Терапевтикалық техника малдәрігерлік тәжірибеде. Оқу құралы. Алматы. 2013. - 150 бет.
1. Қожанов К.Н. және т.б. Малдың ішкі жұқпалы емес ауруларының практикумы. – Астана, 2009. – 150 бет.
2. Ахметсадықов Н.Н және т.б. // Ветеринария негіздері/ Алматы, 2010. -335 бет
3. Қожанов К.Н. Терапевтикалық техника малдәрігерлік тәжірибеде. Оқу құралы. Алматы. 2013. - 150 бет.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
БӨЖ
Тақырыбы: Оттегімен емдеу
Орындаған:Балықпаева Л.Е.
Тексерген: Ахметжанов О. Н.
Семей 2015
Жоспар:
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім:
2.1.Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу
2.2.Оттегін плевра қуысына жіберу арқылы емдеу
2.3. Оттегін венаға жіберу арқылы емдеу
ІІІ.Қорытынды
ІV.Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Оттегін тыныс алу жолдары арқылы жіберіп емдеу әдістерінде кездесетін қиындықтар оны басқа жолдар арқылы жіберіп емдеу әдістерін іздестіруге мәжбүр етті. Сол әдістердің біріне оттегін терінің астына жіберіп емдеу әдісі жатады. Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеуді 1780 жылы Спаланцани өз еңбектерінде көрсетті. Сол кезден бастап бұл әдіс малдарға эксперимент жүргізу арқылы бірнеше қайтара тексерілді. Осы жүргізілген тәжірибелердің нәтижесінде оттегін терінің астына жіберу мал организміне ешқандай зиян келтірмейтіні дәлелденді. 1900 жылдардан бастап бұл әдістің медицина саласында қолданыла басталғаны туралы деректер бар. Оның өзі кездейсоқ жағдайға байланысты туындаған. Бірінші рет дәрігер Доминэ шприцтің дұрыс жұмыс істемеуі салдарынан ауруға қан сары суының орнына бірталай мөлшерде ауаны жіберіп алған. Аурудың жағдайы жақсара бастағанын байқаған. Осыдан кейін терінің астына ауаның орнына оттегін жіберуді ұйғарған. Ауаның орнына оттегін жіберу арқылы ауруды жазып алған. Бұл тәжірибе кейіннен оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу әдісінің бастамасы болған көрінеді. Бұл әдіске әсіресе соғыс жылдарынан кейінгі 1919 жылдардан бастап көп көңіл бөліне бастаған. Көптеген авторлар, әсіресе француздар, ішек індеттерін, менингитті, түберкүлезді, өкпе қабынуларын емдеуде жақсы нәтижеге қол жеткізген. 1924 жылы Байе биіктікке көтерілген кезде пайда болатын ауруларды емдеу және ол аурулардың алдын алу үшін осы әдісті қолдану жөнінде көптеген жұмыстар жүргізген. Бұл әдісті емдік әдіс ретінде қолданған көп авторлардың деректері осы уақытқа сәйкес келеді. Бірақта, әдістің емдік маңызы туралы авторлардың пікірлері әртүрлі болғандығы байқалады.
2.1.Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу
Әртүрлі ауруларды оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу туралы көп клиникалық жұмыстар бар.
Оттегін терінің астына жіберіп емдеу әдісінің жақсы жақтаушысы Мельхиор өзінің осы әдіс туралы жазған монографиясында бұл әдістің жан-жақты әсерлері туралы баяндайды. Атап айтқанда:
1. Тұншығуға қарсы әсері;
2. Улануға қарсы әсері;
3. Организмді қуаттандыру әсері;
4. Орталық жүйке жүйесі қозғанда тыныштандыратын әсері;
5. Психикалық әсері.
Автордың айтуынша оттегін терінің астына жіберу арқылы улануды емдеу тек қана көмірсутегі тотығымен уланғанда ғана қолданылған көрінеді. Өзінің иіс тиіп ауырған адамдарға қолданған бірнеше байқаулары туралы деректерді береді. Осындай деректер Пик пен Дюрананың, Никлудың еңбектерінде де кездеседі. Бірақта ол авторлар мұндай жағдайда карбоген мен оттегін ингаляция арқылы жіберудің терапевтикалық нәтижесі әлдеқайда жоғары екендігін мойындайды.
Мельхиор терінің астына жіберілген оттегнің организмнің улануына қасы әсерін өзінше түсіндіреді. Ол эфирмен наркозды оттегін терінің астына жіберумен қатарынан жүргізіп байқағанда, ол наркоздың әлдеқайда қолайлы жағдайда болғанын баяндайды. Оның механизмін төмендегідей түсіндіреді: терінің астына жіберілген оттегі эфирдің тез тотығуына немесе басқаша бүлінуіне әсер етеді. Мұндай жағдайда наркоздың қозу стадиясы болмаған немесе өте аз уақытқа созылған, көгеру сирек кездескен және оттегінсіз қолданғандағыдай дәрежеге жетпеген. Эфир аз кеткен және наркоз қайтқан кезде құсу өте сирек байқалған.
Автор терінің астына жіберілген оттегінің организмді қуаттандыру әсерін анемия дамитын ауруларда қан құрамында тезірек регенерация құбылысының болуымен дәлелдейді. Оттегін терінің астына күн аралатып жіберіп отырған. Жұмасына бір рет гемоглобинді Сали әдісі арқылы анықтаған. 176 пациент тәжірибе тобынада, ал 67 пациент бақылау тобында болған. Қанның қалыпты жағдайдағы құрамы тәжірибе тобында 15,7 күнде; ал бақылау тобында 20,1 күнде қалпына келетіні анықталған.
Терінің астына жіберілген оттегінің орталық жүйке жүйесі қозғанда тыныштандыратын әсерін Мельхиор өзінің жүргізген 300-ден аса тәжірибесінде байқамаған. Дегенмен бұл әдістің мұндай әсерінің бар екенін кейбір авторлар жоққа шығармайды. Ол авторлардың мұндай пікірін Мельхиор терінің астына жіберілген оттегінің әсерін асыра сілтеп, жоғары бағалау ма деп байымдайды.
Линке мен Вейман тіс ауруларын емдеу тәжірибесінде оттегін терінің астына жіберу әдісін қолданған. Олардың деректері бойынша негізгі зат алмасу процессі бұзылған жағдайда ол процестің қалпына келетіні байқалған. Осы деректерге сүйене отырып Флаум мен Циммерман 3 атмосфералық қысымдағы оттегінің ағынын тіс етіне бағыттау арқылы Базедов ауруын емдеген. Жоғарғы деңгейдегі негізгі зат алмасу процесінің 50 %-ға дейін төмендегенін байқаған. Бірақта мұндай өзгеріс көпке созылмаған. Сондықтан да авторлар нақтылы қорытындыға келе алмаған.
2.2.Оттегін плевра қуысына жіберу арқылы емдеу
Медициналық тәжірибеде оттегін плевра қуысына жіберу әдісі жақсы зерттелген. Алғашқы бақылауды Дэвидің 1823 жылғы еңбектерінен көреміз. Ол өкпе ауруымен ауырған адамдардың, атап айтқанда пневмоторакспен (плевра қуысына ауаның жиналуы), плевра қуысынан алынған газдың құрамын зерттеген. Ол газдың 93 % азоттан және 7% көмірқышқыл газынан тұратынын анықтаған. Ондай ауруларды оттегімен емдеу эксперименті иттерге жүргізілген. Счупак, Родэ және Николалардың деректері бойынша плевра қуысына жіберілген газ дені сау иттердің организмінде 24 сағатта сіңіп тараған. Ал экспериментті түрде туғызылған плевраның қабынуымен ауырған иттердің организмінде 8-9 күнде тарап, сіңгендігі байқалған.
Зерттеушілердің пікірлері бойынша плевра қуысына жіберілген газдың организмге сіңуі екі фазада жүретін көрінеді. Бірінші фазасында ондағы газдың құрамы өзгереді. Ол өзгеріс ондағы оттегі, көмірқышқыл газы және азот белгілі бір тұрақты пайызға жеткенше жүретін көрінеді. Ондай өзгеріс жуықтап алғанда иттердің организмінде 8 сағаттай жүреді. Ал екінші фазасында осындай құрамдағы қоспа біркелкі түрде организмге сіңе бастайды. Бұл фаза алғашқы оттегін терінің астына жібергеннен бастап 30 сағатқа созылады.
Көптеген авторлардың деректеріне сүйенсек, газдың құрамының өзгеруі ондағы қоспаның құрамы вена қанының газының құрамына теңелгенше жүретін көрінеді. Оны дәлелдеу үшін бір уақытта альвеолла ауасының құрамы мен гемоглобиннің диссоциациондық қисығын зерттеу керек көрінеді (Dautrebande, Spehl).
Плевра қуысына жіберілген газдың құрсақ қуысына жіберілген газдан организмге жылдамырақ сіңетіні эксперимент жүзінде дәлелденген (Тешендорф).
Оттегін организмге тыныс жолдарынан басқа жолдар арқылы жібергенде оттегінің организмге сіңуі қарапайым физика-химиялық заңдарға бағынады. Олай болса белгілі бір уақыт өткеннен кейін газ көпіршігі мен вена қанының газдық құрамының тепе-теңдігі байқалады. Ол уақыт негізінен екі жағдайға байланысты:
1. Газдың диффузиялық коэффициентіне;
2. Газ өтеттін жартылай сұйық мембрананың қалыңдығына.
... жалғасы
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
БӨЖ
Тақырыбы: Оттегімен емдеу
Орындаған:Балықпаева Л.Е.
Тексерген: Ахметжанов О. Н.
Семей 2015
Жоспар:
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім:
2.1.Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу
2.2.Оттегін плевра қуысына жіберу арқылы емдеу
2.3. Оттегін венаға жіберу арқылы емдеу
ІІІ.Қорытынды
ІV.Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Оттегін тыныс алу жолдары арқылы жіберіп емдеу әдістерінде кездесетін қиындықтар оны басқа жолдар арқылы жіберіп емдеу әдістерін іздестіруге мәжбүр етті. Сол әдістердің біріне оттегін терінің астына жіберіп емдеу әдісі жатады. Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеуді 1780 жылы Спаланцани өз еңбектерінде көрсетті. Сол кезден бастап бұл әдіс малдарға эксперимент жүргізу арқылы бірнеше қайтара тексерілді. Осы жүргізілген тәжірибелердің нәтижесінде оттегін терінің астына жіберу мал организміне ешқандай зиян келтірмейтіні дәлелденді. 1900 жылдардан бастап бұл әдістің медицина саласында қолданыла басталғаны туралы деректер бар. Оның өзі кездейсоқ жағдайға байланысты туындаған. Бірінші рет дәрігер Доминэ шприцтің дұрыс жұмыс істемеуі салдарынан ауруға қан сары суының орнына бірталай мөлшерде ауаны жіберіп алған. Аурудың жағдайы жақсара бастағанын байқаған. Осыдан кейін терінің астына ауаның орнына оттегін жіберуді ұйғарған. Ауаның орнына оттегін жіберу арқылы ауруды жазып алған. Бұл тәжірибе кейіннен оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу әдісінің бастамасы болған көрінеді. Бұл әдіске әсіресе соғыс жылдарынан кейінгі 1919 жылдардан бастап көп көңіл бөліне бастаған. Көптеген авторлар, әсіресе француздар, ішек індеттерін, менингитті, түберкүлезді, өкпе қабынуларын емдеуде жақсы нәтижеге қол жеткізген. 1924 жылы Байе биіктікке көтерілген кезде пайда болатын ауруларды емдеу және ол аурулардың алдын алу үшін осы әдісті қолдану жөнінде көптеген жұмыстар жүргізген. Бұл әдісті емдік әдіс ретінде қолданған көп авторлардың деректері осы уақытқа сәйкес келеді. Бірақта, әдістің емдік маңызы туралы авторлардың пікірлері әртүрлі болғандығы байқалады.
2.1.Оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу
Әртүрлі ауруларды оттегін терінің астына жіберу арқылы емдеу туралы көп клиникалық жұмыстар бар.
Оттегін терінің астына жіберіп емдеу әдісінің жақсы жақтаушысы Мельхиор өзінің осы әдіс туралы жазған монографиясында бұл әдістің жан-жақты әсерлері туралы баяндайды. Атап айтқанда:
1. Тұншығуға қарсы әсері;
2. Улануға қарсы әсері;
3. Организмді қуаттандыру әсері;
4. Орталық жүйке жүйесі қозғанда тыныштандыратын әсері;
5. Психикалық әсері.
Автордың айтуынша оттегін терінің астына жіберу арқылы улануды емдеу тек қана көмірсутегі тотығымен уланғанда ғана қолданылған көрінеді. Өзінің иіс тиіп ауырған адамдарға қолданған бірнеше байқаулары туралы деректерді береді. Осындай деректер Пик пен Дюрананың, Никлудың еңбектерінде де кездеседі. Бірақта ол авторлар мұндай жағдайда карбоген мен оттегін ингаляция арқылы жіберудің терапевтикалық нәтижесі әлдеқайда жоғары екендігін мойындайды.
Мельхиор терінің астына жіберілген оттегнің организмнің улануына қасы әсерін өзінше түсіндіреді. Ол эфирмен наркозды оттегін терінің астына жіберумен қатарынан жүргізіп байқағанда, ол наркоздың әлдеқайда қолайлы жағдайда болғанын баяндайды. Оның механизмін төмендегідей түсіндіреді: терінің астына жіберілген оттегі эфирдің тез тотығуына немесе басқаша бүлінуіне әсер етеді. Мұндай жағдайда наркоздың қозу стадиясы болмаған немесе өте аз уақытқа созылған, көгеру сирек кездескен және оттегінсіз қолданғандағыдай дәрежеге жетпеген. Эфир аз кеткен және наркоз қайтқан кезде құсу өте сирек байқалған.
Автор терінің астына жіберілген оттегінің организмді қуаттандыру әсерін анемия дамитын ауруларда қан құрамында тезірек регенерация құбылысының болуымен дәлелдейді. Оттегін терінің астына күн аралатып жіберіп отырған. Жұмасына бір рет гемоглобинді Сали әдісі арқылы анықтаған. 176 пациент тәжірибе тобынада, ал 67 пациент бақылау тобында болған. Қанның қалыпты жағдайдағы құрамы тәжірибе тобында 15,7 күнде; ал бақылау тобында 20,1 күнде қалпына келетіні анықталған.
Терінің астына жіберілген оттегінің орталық жүйке жүйесі қозғанда тыныштандыратын әсерін Мельхиор өзінің жүргізген 300-ден аса тәжірибесінде байқамаған. Дегенмен бұл әдістің мұндай әсерінің бар екенін кейбір авторлар жоққа шығармайды. Ол авторлардың мұндай пікірін Мельхиор терінің астына жіберілген оттегінің әсерін асыра сілтеп, жоғары бағалау ма деп байымдайды.
Линке мен Вейман тіс ауруларын емдеу тәжірибесінде оттегін терінің астына жіберу әдісін қолданған. Олардың деректері бойынша негізгі зат алмасу процессі бұзылған жағдайда ол процестің қалпына келетіні байқалған. Осы деректерге сүйене отырып Флаум мен Циммерман 3 атмосфералық қысымдағы оттегінің ағынын тіс етіне бағыттау арқылы Базедов ауруын емдеген. Жоғарғы деңгейдегі негізгі зат алмасу процесінің 50 %-ға дейін төмендегенін байқаған. Бірақта мұндай өзгеріс көпке созылмаған. Сондықтан да авторлар нақтылы қорытындыға келе алмаған.
2.2.Оттегін плевра қуысына жіберу арқылы емдеу
Медициналық тәжірибеде оттегін плевра қуысына жіберу әдісі жақсы зерттелген. Алғашқы бақылауды Дэвидің 1823 жылғы еңбектерінен көреміз. Ол өкпе ауруымен ауырған адамдардың, атап айтқанда пневмоторакспен (плевра қуысына ауаның жиналуы), плевра қуысынан алынған газдың құрамын зерттеген. Ол газдың 93 % азоттан және 7% көмірқышқыл газынан тұратынын анықтаған. Ондай ауруларды оттегімен емдеу эксперименті иттерге жүргізілген. Счупак, Родэ және Николалардың деректері бойынша плевра қуысына жіберілген газ дені сау иттердің организмінде 24 сағатта сіңіп тараған. Ал экспериментті түрде туғызылған плевраның қабынуымен ауырған иттердің организмінде 8-9 күнде тарап, сіңгендігі байқалған.
Зерттеушілердің пікірлері бойынша плевра қуысына жіберілген газдың организмге сіңуі екі фазада жүретін көрінеді. Бірінші фазасында ондағы газдың құрамы өзгереді. Ол өзгеріс ондағы оттегі, көмірқышқыл газы және азот белгілі бір тұрақты пайызға жеткенше жүретін көрінеді. Ондай өзгеріс жуықтап алғанда иттердің организмінде 8 сағаттай жүреді. Ал екінші фазасында осындай құрамдағы қоспа біркелкі түрде организмге сіңе бастайды. Бұл фаза алғашқы оттегін терінің астына жібергеннен бастап 30 сағатқа созылады.
Көптеген авторлардың деректеріне сүйенсек, газдың құрамының өзгеруі ондағы қоспаның құрамы вена қанының газының құрамына теңелгенше жүретін көрінеді. Оны дәлелдеу үшін бір уақытта альвеолла ауасының құрамы мен гемоглобиннің диссоциациондық қисығын зерттеу керек көрінеді (Dautrebande, Spehl).
Плевра қуысына жіберілген газдың құрсақ қуысына жіберілген газдан организмге жылдамырақ сіңетіні эксперимент жүзінде дәлелденген (Тешендорф).
Оттегін организмге тыныс жолдарынан басқа жолдар арқылы жібергенде оттегінің организмге сіңуі қарапайым физика-химиялық заңдарға бағынады. Олай болса белгілі бір уақыт өткеннен кейін газ көпіршігі мен вена қанының газдық құрамының тепе-теңдігі байқалады. Ол уақыт негізінен екі жағдайға байланысты:
1. Газдың диффузиялық коэффициентіне;
2. Газ өтеттін жартылай сұйық мембрананың қалыңдығына.
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz