«Желтоқсан ызғары» ұрған бәйшешектер
Желтоқсан көтерілісі жайлы көптеген зерттеу мақала көсем сөз кітап жазылып, әртүрлі баға берілді. Оның ішінде Қайрат Рұсқылбеков, Ляззат Асанова басқаны айтпағанда Д.Қонаев сияқты тұлғаларға тұп-тұтас қара таңбалы қара жамылды. Т.Беркімбаев бір марқұм сияқты қаламгердің жеке пенделік пікірі де баспасөз бетінде көрініс тапты.
17-18 желтоқсанда Алматыдағы көтеріліске қатысушылар: Қ. Рұсқылбеков, Л.Асанова, Г.Тәжметова, Р.Ермекова, С.Мұхамеджанова және т.б. еді.
Қайрат Рұсқылбеков.
Желтоқсан оқиғасының басты қахарманы, қазақтың жас батыры Қ.Рұсқылбековтың ерлігін таныстырып жатудың өзі артықтау болады. Бірақ оны қылмысты деп тауып үкім шығарды. Қайратқа таққанға негізгі айып:
- 1986 жылдың 18 желтоқсанында 11 сағаттан бастап бейбітшілік пен Сәтбаев көшелерінің қиылысында бейбастық жасады;
- Советскийді өлтірді;
- Ведельді ауыр жаралады;
- «Қазақстан» қонақ үйі алдында милиция қызметкерлері А.Алмабековке қол жұмсады.
Небәрі 21 жастағы қаршадай жігіттің мойнына осындай қылмысты қалайша іліп қойған? Тіпті бұл жаланы мойындату үшін жолақ белсенділер оған не көрсетпеді десеңші?
Сот процесі 1987 жылдың 25 мамырынан 18-маусымына дейін өтті не керек сот Рұсқұлбековты Қаз ССР Қылмыстық істер кодексі 173 бабының бірінші тармағы бойынша ату жазасына кесті. Кейін ату жазасын 20 жылға ауыстырды,
Солақай саясаттың құйтұрқы әрекетінен жас ғұмыры үзілді 1988 жылдың 21 мамырында Қ.Рұсқұлбеков белгісіз жағдайда дүниеден өтті. Артында аңырап анасы қайғырып халқы қалды. Семей қаласының маңында Қайраттың сүйегі жерленген жерден 1991 жылдың Қыркүйегінде ескерткіш орнатылды. Тасқа қашалып салынған бейнесінің астында Қайрат
17-18 желтоқсанда Алматыдағы көтеріліске қатысушылар: Қ. Рұсқылбеков, Л.Асанова, Г.Тәжметова, Р.Ермекова, С.Мұхамеджанова және т.б. еді.
Қайрат Рұсқылбеков.
Желтоқсан оқиғасының басты қахарманы, қазақтың жас батыры Қ.Рұсқылбековтың ерлігін таныстырып жатудың өзі артықтау болады. Бірақ оны қылмысты деп тауып үкім шығарды. Қайратқа таққанға негізгі айып:
- 1986 жылдың 18 желтоқсанында 11 сағаттан бастап бейбітшілік пен Сәтбаев көшелерінің қиылысында бейбастық жасады;
- Советскийді өлтірді;
- Ведельді ауыр жаралады;
- «Қазақстан» қонақ үйі алдында милиция қызметкерлері А.Алмабековке қол жұмсады.
Небәрі 21 жастағы қаршадай жігіттің мойнына осындай қылмысты қалайша іліп қойған? Тіпті бұл жаланы мойындату үшін жолақ белсенділер оған не көрсетпеді десеңші?
Сот процесі 1987 жылдың 25 мамырынан 18-маусымына дейін өтті не керек сот Рұсқұлбековты Қаз ССР Қылмыстық істер кодексі 173 бабының бірінші тармағы бойынша ату жазасына кесті. Кейін ату жазасын 20 жылға ауыстырды,
Солақай саясаттың құйтұрқы әрекетінен жас ғұмыры үзілді 1988 жылдың 21 мамырында Қ.Рұсқұлбеков белгісіз жағдайда дүниеден өтті. Артында аңырап анасы қайғырып халқы қалды. Семей қаласының маңында Қайраттың сүйегі жерленген жерден 1991 жылдың Қыркүйегінде ескерткіш орнатылды. Тасқа қашалып салынған бейнесінің астында Қайрат
Желтоқсан ызғары ұрған бәйшешектер
Желтоқсан көтерілісі жайлы көптеген зерттеу мақала көсем сөз кітап
жазылып, әртүрлі баға берілді. Оның ішінде Қайрат Рұсқылбеков, Ляззат
Асанова басқаны айтпағанда Д.Қонаев сияқты тұлғаларға тұп-тұтас қара
таңбалы қара жамылды. Т.Беркімбаев бір марқұм сияқты қаламгердің жеке
пенделік пікірі де баспасөз бетінде көрініс тапты.
17-18 желтоқсанда Алматыдағы көтеріліске қатысушылар: Қ. Рұсқылбеков,
Л.Асанова, Г.Тәжметова, Р.Ермекова, С.Мұхамеджанова және т.б. еді.
Қайрат Рұсқылбеков.
Желтоқсан оқиғасының басты қахарманы, қазақтың жас батыры
Қ.Рұсқылбековтың ерлігін таныстырып жатудың өзі артықтау болады. Бірақ оны
қылмысты деп тауып үкім шығарды. Қайратқа таққанға негізгі айып:
- 1986 жылдың 18 желтоқсанында 11 сағаттан бастап бейбітшілік пен
Сәтбаев көшелерінің қиылысында бейбастық жасады;
- Советскийді өлтірді;
- Ведельді ауыр жаралады;
- Қазақстан қонақ үйі алдында милиция қызметкерлері А.Алмабековке қол
жұмсады.
Небәрі 21 жастағы қаршадай жігіттің мойнына осындай қылмысты қалайша
іліп қойған? Тіпті бұл жаланы мойындату үшін жолақ белсенділер оған не
көрсетпеді десеңші?
Сот процесі 1987 жылдың 25 мамырынан 18-маусымына дейін өтті не керек
сот Рұсқұлбековты Қаз ССР Қылмыстық істер кодексі 173 бабының бірінші
тармағы бойынша ату жазасына кесті. Кейін ату жазасын 20 жылға ауыстырды,
Солақай саясаттың құйтұрқы әрекетінен жас ғұмыры үзілді 1988 жылдың
21 мамырында Қ.Рұсқұлбеков белгісіз жағдайда дүниеден өтті. Артында аңырап
анасы қайғырып халқы қалды. Семей қаласының маңында Қайраттың сүйегі
жерленген жерден 1991 жылдың Қыркүйегінде ескерткіш орнатылды. Тасқа
қашалып салынған бейнесінің астында Қайрат Рұсқұлбеков 13.03.1966ж.
21.05.1988ж. әкімшіл әміршілдік жүйеге қарсы күрестің құрбаны
желтоқсан 1986 деп жазылған.
Қайрат елін, жерін, ұлтын, қазақ деген затымен, Қайрат деген атымен
қазқалдақтай қанымен қорғай білді.
ЖЕЛТОҚСАН ЫЗҒАРЫ
„Қорлай да беріп қайтадан,
Титыққа орыс жетпесін.
Туған жердің намысы,
Бөтен қолда кетпесін.
Абай туған жерінде,
Бомбасын атом жармасын.
Құлпытасты қиратып,
Өлігіңді қазбасын.
Өз ұлтыңның басшысын,
Орнынан сүйреп алмасын!"
Қайрат Рысқұлбеков
Д.А.Қонаев қызметінен түсті де, орнына Орталықтың жіберген адамы келіп
қонжиып отыра кетті. Бұлай болады деп ешкім де күтпеген еді. Тіпті бұл
жөнінде М.С.Горбачев Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетімен ақылда-суды
да артық көрген болатын.
16 желтоқсан күні Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Ү Пленумы
өткені есімізде. Таң қаларлығы сол — Пленум не бары 18 минөтке ғана
созылған болатын. Пленумды СОКП Орталық Комитетінің хатшысы Г.П.Разумовский
ашқан. Жұртқа бұған дейін Ульянов облыстық партия комитетінің бірінші
хатшысы боп істеген Г.В.Колбинді таныстырып, Орталық Комитет осы кісіні
бірінші хатшының орнына лайық көріп отырғанын айткан. Сонан соң дауысқа
салған... „Партия не айтса да көнеміз" деп дағдыланған бюро мүшелері
қолдарын көтерген. Сонымен Г.В.Колбин Орталық Комитеттің бірінші хатшысы
боп шыға келген. Ол әкімшілік жолмен Орталықтың өзі қалап әкелген он
сегізінші басшысы еді.
Дәл осылай болғанына бәріміз де куәміз. Қазақстанды басқара алатын
қазақ жоқтай ешкім білмейтін Колбинді айдаладан алып келіп, Қонаевтың
орнына отырғыза қойғанына намыстанбаған қазақ кем де кем шығар. Бұл әркет
халықтың занды ашу-ызасын туғызды. Әсіресе Горбачевтің демократия туралы
жылтырақ сөздеріне еліткен жастар шындық, әділет іздеп ертеңіне-ақ алаңға
шыққан болатын. Олардың қолдарында: „Әр халықгың басшысы өзінен болсын!",
„Бізге қазақ басшы керек!" деген мазмұндағы көптеген ұрандар болды.
1986 жылғы 17—18 желтоқсан күндері Алматы және Қазақстанның басқа
қалаларында өткен бейбіт шерулер аяусыз жазаланғаны бәрімізге мәлім. Бейбіт
шерушілерді өрт сөндіруші машиналардың суық сумен атқылағаны, со-пер
күрегі, дойыр, арматура кесіндісімен жасақталған жасақшылар мен мұздай
қаруланған әскерлердің жастарды аяусыз жаныштағаны есімізде. Желтоқсан
оқиғасын бей-бастақтық әрекет етіп көрсету мақсатында Орталықтың қазақ
халқына небір қара күйені жаққанын да әлі ұмыта алған жоқпыз. „Қазақ
ұлтшылдығы", „нашақорлар мен маскүнемдер" деген жаламен өздерінің озбыр
өктемдіктеріне қарсы үн қатқан жастарды бесігінде тұншықтыруды көздегендері
анық. Алаңда қазақ жастарының қаны төгілсе, онан кейін ары, намысы аяққа
басылды. Мұнан кейінгі қуғын-сүргін, соттау, қызметтен қуу, оқудан шығару
сияқты жазалаулар сталиндік репрессияны еске түсіруші еді... Бұл
Коммунистік партияның ескі стилі болатын. Орталық осы оқиғаның
ұйымдастырушыларын іздеп әуре-сарсаңға түсті. Олардың ұғымында халықты
алаңға алып шыққан белгілі бір ұйымдасқан топ болуы тиіс. Солардың
ұлтшылдық әркетінің арқасында ештеңені түсінбейтін жастар елеуреп алаңға
шығып кетті. Бұлардың көпшілігі нашақорлар мен басбұзарлар болатын деген
сияқты ақылға симайтын сөздермен бүкіл халыққа жала жауып, ұлттық намысын
аяқ асты етті.
Осы Желтоқсан оқиғасы іріп-шіріген империяның күйреп түсуіне себепші
болған соққылардың ең алғашқысы және ең тегеуріндісі еді. Осыдан кейін-ақ
СОКП-ның басынан бағы тая бастады...
Колбиннің жолы өте ауыр болды. Қазақстанға қан-төгіспен келді. Соған
қарамастан арамыздан шыкқан кейбір жағымпаздардың: „Сіздің келгеніңізге бек
қуаныштымыз, Геннадий Васильевич! Осы уақытқа шейін сізді асыға күтіп жүр
едік", — дегенді беттері былш етпестен айтқаны да есімізде. Мұндай
жарамсақтар қай халықтан болса да табылады. Ең өкініштісі сол — осындай
шолақ ойлы пақырлар талай асыл азаматтардың обалына қалып отырған ғой.
Жағынғанның жөні осы екен деп сондай жарамсақтар талай марқасқаларды оққа
байлап беріп отырған. 37-ші жылы да, 86-шы жылы да осы жай айна-қатесіз
қайталанды... Осының барлығы менің көңіліме үлкен өкініш уын төкті. Еліміз
қашан еркіндік алар екен, қазаққа өз алдына мемлекет болар күн туар ма
екен, мемлекет басына өз ұлтымыздың ұлы қашан отырар екен деген арман
жүрегімде маздап жанып жатты.
Оқиғадан соң арада екі-үш жыл де бүл жөніндегі хабар-ошар біржакты
болды да шындық бүркемелене берді. Өсек-аяң, жел сөз, ел ішінде
әртүрлі кауесет тарады. Міне, осы олкылықтардың толтырғысы келді ме, 1989
жылдың жаз айларында ақпарат қүралдарында біраз ресми хабарлар берілді.
Республика Жоғарғы Советінің Президиумы халық депутаттарының сұранысын,
еңбекшілердің көптеген арыз-өтініштерін ескеріп, Желтоқсан оқиғаларына
байланысты мәселелерді қосымша тексерумен айналысатын арнаулы депутат
комиссиясын құру туралы шешім кабылдады. Аталмыш мөселе жөнінде Қазақ
ССР прокуроры- Ғ.Елемесов, комиссияның тең төрағалары Қадыр Мырзалиев
пен Мұхтар Шахановтың сұхбатгары жарық көрді.
Енді Мұқаш Омаровтың өзін тыңдап көрейік:
- Өзімді мазалаған мән-жайдің бір шешімін табайын деп Мұхтар Шахановқа
келдім. Өйткені Желтоқсан көтерілісі сияқты көп салалы оқиғаны зерттеп,
анықтау үшін милиция, қауіпсіздік органдарының қызметшілерін қатыстырмай,
оның анық-қанығын білу оңай емес. Яғни, комиссия мүшелері тек арыз-
өтінішті қабылдаумен шектелсе проблема шешілмейді. Құқық қорғау саласында
— милицияда, прокуратурада, сотта және қауіпсіздік органдарында жатқан
материалдарды зерттеп, сараптан өткізу қажет. Бұл үшім комиссия жанынан
осы мәселемен тікелей айналысатын арнаулы жұмысшы тобы болмаса жақсы
нәтижеге жету қиын. Міне, осы ойымды парламент комиссиясынын тең
төрағасы Мұхтар Шахановқа жеткіздім. Соңында: "Егер комиссия маған
қауіпсіздік органдарындағы материалдарды сараптауды тапсырса, мен
шындықтың бетін ашуға қолымнан келгенімді аямаймын", — дедім.
Көптеген жылдар қауіпсіздік органадарна жауапты қызмет атқарағандығы
оған күдіктене қарады ма, әлде тексеріп алғысы келді ме, Мұхатар: осы
пікіріңізді жазып беруге әзірсіз бе? деді. Одан тайынбайтындығыны
білідірген Мұқаш ағай келесі күні өзін толғаныдырған ой-пікірін жазбаша
баяндап төраға тапсырды.
Мұқаңа енді Мұхтар Шахановтың тағы бір сынағынан өтуге тура келді. Бұл
оның кәсіптік білгірлігін анықтау болатын. Ол кезде комиссияның жанынан
сараптау-жұмысшы тобы құрыла қоймаған болатын. Осыған орай зейнеткер
полковникке Қайрат Рысқұлбековтың қылмыстық ісін зерттеп, оның дұрыс-
бұрысын анықтау, істін қаншалықты заңды жүргізілгендігін айғақтау жүктелді.
Мұқаш ағай тапсырманы орындауға құлшына кірісті.
Мұқан өзіне тән тиянақтылығымен Қайрат Рысқұлбековтың қылмыстық ісін
мұқият оқып шықты. Тәжірибелі заңгер осынау құжаттың қиғаш тұстарын,
айыпталушыға жасалған қиянаттың құнды ізін бірден байқады, көрді. Мұндай
зорлық-зомбылыққа қалай жол берілгеніне қайран қалды!
Құжатты зерттеу барысында қасақана жасалған бұрмалаушылықтың беті
ашылды.Мысалы, Рысқұлбековтын кінәсі қылмыстық кодекстің 88-бабына жатады
делінген, алайда оның дәлелдемелері мен негізі сенімсіз және жеткіліксіз.
Ең алдымен жәбірленушіге ауыр дәрежелі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Желтоқсан көтерілісі жайлы көптеген зерттеу мақала көсем сөз кітап
жазылып, әртүрлі баға берілді. Оның ішінде Қайрат Рұсқылбеков, Ляззат
Асанова басқаны айтпағанда Д.Қонаев сияқты тұлғаларға тұп-тұтас қара
таңбалы қара жамылды. Т.Беркімбаев бір марқұм сияқты қаламгердің жеке
пенделік пікірі де баспасөз бетінде көрініс тапты.
17-18 желтоқсанда Алматыдағы көтеріліске қатысушылар: Қ. Рұсқылбеков,
Л.Асанова, Г.Тәжметова, Р.Ермекова, С.Мұхамеджанова және т.б. еді.
Қайрат Рұсқылбеков.
Желтоқсан оқиғасының басты қахарманы, қазақтың жас батыры
Қ.Рұсқылбековтың ерлігін таныстырып жатудың өзі артықтау болады. Бірақ оны
қылмысты деп тауып үкім шығарды. Қайратқа таққанға негізгі айып:
- 1986 жылдың 18 желтоқсанында 11 сағаттан бастап бейбітшілік пен
Сәтбаев көшелерінің қиылысында бейбастық жасады;
- Советскийді өлтірді;
- Ведельді ауыр жаралады;
- Қазақстан қонақ үйі алдында милиция қызметкерлері А.Алмабековке қол
жұмсады.
Небәрі 21 жастағы қаршадай жігіттің мойнына осындай қылмысты қалайша
іліп қойған? Тіпті бұл жаланы мойындату үшін жолақ белсенділер оған не
көрсетпеді десеңші?
Сот процесі 1987 жылдың 25 мамырынан 18-маусымына дейін өтті не керек
сот Рұсқұлбековты Қаз ССР Қылмыстық істер кодексі 173 бабының бірінші
тармағы бойынша ату жазасына кесті. Кейін ату жазасын 20 жылға ауыстырды,
Солақай саясаттың құйтұрқы әрекетінен жас ғұмыры үзілді 1988 жылдың
21 мамырында Қ.Рұсқұлбеков белгісіз жағдайда дүниеден өтті. Артында аңырап
анасы қайғырып халқы қалды. Семей қаласының маңында Қайраттың сүйегі
жерленген жерден 1991 жылдың Қыркүйегінде ескерткіш орнатылды. Тасқа
қашалып салынған бейнесінің астында Қайрат Рұсқұлбеков 13.03.1966ж.
21.05.1988ж. әкімшіл әміршілдік жүйеге қарсы күрестің құрбаны
желтоқсан 1986 деп жазылған.
Қайрат елін, жерін, ұлтын, қазақ деген затымен, Қайрат деген атымен
қазқалдақтай қанымен қорғай білді.
ЖЕЛТОҚСАН ЫЗҒАРЫ
„Қорлай да беріп қайтадан,
Титыққа орыс жетпесін.
Туған жердің намысы,
Бөтен қолда кетпесін.
Абай туған жерінде,
Бомбасын атом жармасын.
Құлпытасты қиратып,
Өлігіңді қазбасын.
Өз ұлтыңның басшысын,
Орнынан сүйреп алмасын!"
Қайрат Рысқұлбеков
Д.А.Қонаев қызметінен түсті де, орнына Орталықтың жіберген адамы келіп
қонжиып отыра кетті. Бұлай болады деп ешкім де күтпеген еді. Тіпті бұл
жөнінде М.С.Горбачев Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетімен ақылда-суды
да артық көрген болатын.
16 желтоқсан күні Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Ү Пленумы
өткені есімізде. Таң қаларлығы сол — Пленум не бары 18 минөтке ғана
созылған болатын. Пленумды СОКП Орталық Комитетінің хатшысы Г.П.Разумовский
ашқан. Жұртқа бұған дейін Ульянов облыстық партия комитетінің бірінші
хатшысы боп істеген Г.В.Колбинді таныстырып, Орталық Комитет осы кісіні
бірінші хатшының орнына лайық көріп отырғанын айткан. Сонан соң дауысқа
салған... „Партия не айтса да көнеміз" деп дағдыланған бюро мүшелері
қолдарын көтерген. Сонымен Г.В.Колбин Орталық Комитеттің бірінші хатшысы
боп шыға келген. Ол әкімшілік жолмен Орталықтың өзі қалап әкелген он
сегізінші басшысы еді.
Дәл осылай болғанына бәріміз де куәміз. Қазақстанды басқара алатын
қазақ жоқтай ешкім білмейтін Колбинді айдаладан алып келіп, Қонаевтың
орнына отырғыза қойғанына намыстанбаған қазақ кем де кем шығар. Бұл әркет
халықтың занды ашу-ызасын туғызды. Әсіресе Горбачевтің демократия туралы
жылтырақ сөздеріне еліткен жастар шындық, әділет іздеп ертеңіне-ақ алаңға
шыққан болатын. Олардың қолдарында: „Әр халықгың басшысы өзінен болсын!",
„Бізге қазақ басшы керек!" деген мазмұндағы көптеген ұрандар болды.
1986 жылғы 17—18 желтоқсан күндері Алматы және Қазақстанның басқа
қалаларында өткен бейбіт шерулер аяусыз жазаланғаны бәрімізге мәлім. Бейбіт
шерушілерді өрт сөндіруші машиналардың суық сумен атқылағаны, со-пер
күрегі, дойыр, арматура кесіндісімен жасақталған жасақшылар мен мұздай
қаруланған әскерлердің жастарды аяусыз жаныштағаны есімізде. Желтоқсан
оқиғасын бей-бастақтық әрекет етіп көрсету мақсатында Орталықтың қазақ
халқына небір қара күйені жаққанын да әлі ұмыта алған жоқпыз. „Қазақ
ұлтшылдығы", „нашақорлар мен маскүнемдер" деген жаламен өздерінің озбыр
өктемдіктеріне қарсы үн қатқан жастарды бесігінде тұншықтыруды көздегендері
анық. Алаңда қазақ жастарының қаны төгілсе, онан кейін ары, намысы аяққа
басылды. Мұнан кейінгі қуғын-сүргін, соттау, қызметтен қуу, оқудан шығару
сияқты жазалаулар сталиндік репрессияны еске түсіруші еді... Бұл
Коммунистік партияның ескі стилі болатын. Орталық осы оқиғаның
ұйымдастырушыларын іздеп әуре-сарсаңға түсті. Олардың ұғымында халықты
алаңға алып шыққан белгілі бір ұйымдасқан топ болуы тиіс. Солардың
ұлтшылдық әркетінің арқасында ештеңені түсінбейтін жастар елеуреп алаңға
шығып кетті. Бұлардың көпшілігі нашақорлар мен басбұзарлар болатын деген
сияқты ақылға симайтын сөздермен бүкіл халыққа жала жауып, ұлттық намысын
аяқ асты етті.
Осы Желтоқсан оқиғасы іріп-шіріген империяның күйреп түсуіне себепші
болған соққылардың ең алғашқысы және ең тегеуріндісі еді. Осыдан кейін-ақ
СОКП-ның басынан бағы тая бастады...
Колбиннің жолы өте ауыр болды. Қазақстанға қан-төгіспен келді. Соған
қарамастан арамыздан шыкқан кейбір жағымпаздардың: „Сіздің келгеніңізге бек
қуаныштымыз, Геннадий Васильевич! Осы уақытқа шейін сізді асыға күтіп жүр
едік", — дегенді беттері былш етпестен айтқаны да есімізде. Мұндай
жарамсақтар қай халықтан болса да табылады. Ең өкініштісі сол — осындай
шолақ ойлы пақырлар талай асыл азаматтардың обалына қалып отырған ғой.
Жағынғанның жөні осы екен деп сондай жарамсақтар талай марқасқаларды оққа
байлап беріп отырған. 37-ші жылы да, 86-шы жылы да осы жай айна-қатесіз
қайталанды... Осының барлығы менің көңіліме үлкен өкініш уын төкті. Еліміз
қашан еркіндік алар екен, қазаққа өз алдына мемлекет болар күн туар ма
екен, мемлекет басына өз ұлтымыздың ұлы қашан отырар екен деген арман
жүрегімде маздап жанып жатты.
Оқиғадан соң арада екі-үш жыл де бүл жөніндегі хабар-ошар біржакты
болды да шындық бүркемелене берді. Өсек-аяң, жел сөз, ел ішінде
әртүрлі кауесет тарады. Міне, осы олкылықтардың толтырғысы келді ме, 1989
жылдың жаз айларында ақпарат қүралдарында біраз ресми хабарлар берілді.
Республика Жоғарғы Советінің Президиумы халық депутаттарының сұранысын,
еңбекшілердің көптеген арыз-өтініштерін ескеріп, Желтоқсан оқиғаларына
байланысты мәселелерді қосымша тексерумен айналысатын арнаулы депутат
комиссиясын құру туралы шешім кабылдады. Аталмыш мөселе жөнінде Қазақ
ССР прокуроры- Ғ.Елемесов, комиссияның тең төрағалары Қадыр Мырзалиев
пен Мұхтар Шахановтың сұхбатгары жарық көрді.
Енді Мұқаш Омаровтың өзін тыңдап көрейік:
- Өзімді мазалаған мән-жайдің бір шешімін табайын деп Мұхтар Шахановқа
келдім. Өйткені Желтоқсан көтерілісі сияқты көп салалы оқиғаны зерттеп,
анықтау үшін милиция, қауіпсіздік органдарының қызметшілерін қатыстырмай,
оның анық-қанығын білу оңай емес. Яғни, комиссия мүшелері тек арыз-
өтінішті қабылдаумен шектелсе проблема шешілмейді. Құқық қорғау саласында
— милицияда, прокуратурада, сотта және қауіпсіздік органдарында жатқан
материалдарды зерттеп, сараптан өткізу қажет. Бұл үшім комиссия жанынан
осы мәселемен тікелей айналысатын арнаулы жұмысшы тобы болмаса жақсы
нәтижеге жету қиын. Міне, осы ойымды парламент комиссиясынын тең
төрағасы Мұхтар Шахановқа жеткіздім. Соңында: "Егер комиссия маған
қауіпсіздік органдарындағы материалдарды сараптауды тапсырса, мен
шындықтың бетін ашуға қолымнан келгенімді аямаймын", — дедім.
Көптеген жылдар қауіпсіздік органадарна жауапты қызмет атқарағандығы
оған күдіктене қарады ма, әлде тексеріп алғысы келді ме, Мұхатар: осы
пікіріңізді жазып беруге әзірсіз бе? деді. Одан тайынбайтындығыны
білідірген Мұқаш ағай келесі күні өзін толғаныдырған ой-пікірін жазбаша
баяндап төраға тапсырды.
Мұқаңа енді Мұхтар Шахановтың тағы бір сынағынан өтуге тура келді. Бұл
оның кәсіптік білгірлігін анықтау болатын. Ол кезде комиссияның жанынан
сараптау-жұмысшы тобы құрыла қоймаған болатын. Осыған орай зейнеткер
полковникке Қайрат Рысқұлбековтың қылмыстық ісін зерттеп, оның дұрыс-
бұрысын анықтау, істін қаншалықты заңды жүргізілгендігін айғақтау жүктелді.
Мұқаш ағай тапсырманы орындауға құлшына кірісті.
Мұқан өзіне тән тиянақтылығымен Қайрат Рысқұлбековтың қылмыстық ісін
мұқият оқып шықты. Тәжірибелі заңгер осынау құжаттың қиғаш тұстарын,
айыпталушыға жасалған қиянаттың құнды ізін бірден байқады, көрді. Мұндай
зорлық-зомбылыққа қалай жол берілгеніне қайран қалды!
Құжатты зерттеу барысында қасақана жасалған бұрмалаушылықтың беті
ашылды.Мысалы, Рысқұлбековтын кінәсі қылмыстық кодекстің 88-бабына жатады
делінген, алайда оның дәлелдемелері мен негізі сенімсіз және жеткіліксіз.
Ең алдымен жәбірленушіге ауыр дәрежелі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz