В.фон Гумбольдтың және Ф.де Соссюрдің лингвистикалық еңбектерінің маңызы жайлы

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Вильгельм фон Гу́мбольдт
Вильгельм фон Гу́мбольдт— неміс филологы, философ, тілтанушы, мемлеткеттік қайраткер, дипломат, өнер теоретигі, немістің классикалық гуманизмінің көрнекті өкілі. Ғалым Александра фон Гумбольдттың үлкен ағасы.[1] Тарихтың мақсатын ол көркем туындыға ұқсас белгілі бір үйлесімді тұтастық болып табылатын адамдық даралықты қалыптастырудан және руханилық мұраттарды жүзеге асырудан көрді. Тұлғалар мен ұлттардың ерікті ішкі дамуы Гумбольдт бойынша, өзіне рухани шығармашыл тұлғалардың әрекетін қосып алады. Мемлекет әрекеті, дейді Гумбольдт, шектелген және ол сыртқы шекаралар мен ішкі құқық қорғау қызметтерімен анықталады ("Мемлекет әрекетінің шекаралары", 1792). Бірнеше теориялык еңбектерінде ("Ежелгіні, әсіресе гректікін зерттеу туралы", 1793, "Эстетикалық тәжірибелер") грек өнерінің маңыздылығын атап өтті. Гумбольдт шығармаларының биігіне оның тілтану саласына арналған еңбектері жатады. Тіл тек дайын қарым-қатынас құралы емес, ол өз бойына "халық рухын" жинақтаған. Гумбольдт мәдениетті "тарихта әрекет етіп отырған халықтардын рухын" білдіретін органикалық тұтастық деп есептеді. Гумбольдт дербес пән ретіндегі тіл философиясының негізін қалады.[2]
Біздің дәуіріміз - ХХғ. соңы мен ХХІғ. басы – ғылымның даму сатысымен ерекшеленеді. Бұл кезеңде техникалық өркениет жоғары, гуманитарлық ғылымдар жайлап дами бастады.Соңғы кезеңде философия, мәдениеттану, лингвистика, лингво-мәдениеттану, когнитивті лингвистика ғылымдары қарқынды дамып келеді. Аталмыш ғылымдар адамға ерекше көңіл аударып, оның табиғатын, ішкі жан – дүниесін, менталитетін зерттеуге тырысуда.
Адам - белгілі бір ұлттық тілі мен менталитеті бар ірі тұлға. Ғылым адамды саналы, ішкі жан дүниесі, өзіндік тағдыры бар жеке тұлға ретінде қарастырыла бастады. Адам Жер әлемінде өмір сүріп, дүниемен, айнала қоршаған ортамен қарым-қатынасқа түсе алатын, Алланың әмірімен жаратылған, өзіндік ерік-күші бар тұлға.Адам мен тіл арасындағы байланыс ғалымдарды ерте кезден-ақ қызықтыра бастаған. Солардың бірі – В.Гумбольдт. Ол былай дейді: «Изучение

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1.Ковчиков. В.А. Психолингвистика.Теория речевой деятельности. М: Астрель,2007.-318с.
2. Попова З.Д.Общее языкознание. -М:АСТ:Восток-Запад,2007.-408с.
3. Копыленко М.М. Избранные труды в 2-томах. А:Ин-т языкознания им. А.Байтурсынова.2010.,2010.-443с.
4. Норман Б.Ю.Лингвистические задачи. –М: Флинта-Наука.2009.-271с.

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: В.фон Гумбольдтың және Ф.де Соссюрдің лингвистикалық еңбектерінің маңызы

Орындаған: Байғазина Ә.Ж.
Қ - 213 топ студенті
Тексерген: Сәмекбаева Э.М.

Семей 2015

Вильгельм фон Гу́мбольдт
Вильгельм фон Гу́мбольдт -- неміс филологы, философ, тілтанушы, мемлеткеттік қайраткер, дипломат, өнер теоретигі, немістің классикалық гуманизмінің көрнекті өкілі. Ғалым Александра фон Гумбольдттың үлкен ағасы.[1] Тарихтың мақсатын ол көркем туындыға ұқсас белгілі бір үйлесімді тұтастық болып табылатын адамдық даралықты қалыптастырудан және руханилық мұраттарды жүзеге асырудан көрді. Тұлғалар мен ұлттардың ерікті ішкі дамуы Гумбольдт бойынша, өзіне рухани шығармашыл тұлғалардың әрекетін қосып алады. Мемлекет әрекеті, дейді Гумбольдт, шектелген және ол сыртқы шекаралар мен ішкі құқық қорғау қызметтерімен анықталады ("Мемлекет әрекетінің шекаралары", 1792). Бірнеше теориялык еңбектерінде ("Ежелгіні, әсіресе гректікін зерттеу туралы", 1793, "Эстетикалық тәжірибелер") грек өнерінің маңыздылығын атап өтті. Гумбольдт шығармаларының биігіне оның тілтану саласына арналған еңбектері жатады. Тіл тек дайын қарым-қатынас құралы емес, ол өз бойына "халық рухын" жинақтаған. Гумбольдт мәдениетті "тарихта әрекет етіп отырған халықтардын рухын" білдіретін органикалық тұтастық деп есептеді. Гумбольдт дербес пән ретіндегі тіл философиясының негізін қалады.[[2]]
Біздің дәуіріміз - ХХғ. соңы мен ХХІғ. басы - ғылымның даму сатысымен ерекшеленеді. Бұл кезеңде техникалық өркениет жоғары, гуманитарлық ғылымдар жайлап дами бастады.Соңғы кезеңде философия, мәдениеттану, лингвистика, лингво-мәдениеттану, когнитивті лингвистика ғылымдары қарқынды дамып келеді. Аталмыш ғылымдар адамға ерекше көңіл аударып, оның табиғатын, ішкі жан - дүниесін, менталитетін зерттеуге тырысуда.
Адам - белгілі бір ұлттық тілі мен менталитеті бар ірі тұлға. Ғылым адамды саналы, ішкі жан дүниесі, өзіндік тағдыры бар жеке тұлға ретінде қарастырыла бастады. Адам Жер әлемінде өмір сүріп, дүниемен, айнала қоршаған ортамен қарым-қатынасқа түсе алатын, Алланың әмірімен жаратылған, өзіндік ерік-күші бар тұлға.Адам мен тіл арасындағы байланыс ғалымдарды ерте кезден-ақ қызықтыра бастаған. Солардың бірі - В.Гумбольдт. Ол былай дейді: Изучение языка не заключает в себе конечной целе, а вместе со всеми прочими областями служит высшей и общей цели познания человечеством самого себя и своего отношения ко всему видимому и скрытому вокруг себя М.Бубер адамның үш жақты қатынасын ашып көрсетеді:
1. Әлемге деген қатынас.
2. Адамға деген қатынас.
3. Жаратыушыға деген көзқарас.
Әлемге деген қатынас өнермен шектеледі, адамға деген қатынас махаббатпен шектеледі, жаратушыға деген көзқарас діни қатынаспен шектеледі. Адам мен адам арасындағы қатынас диалогпен айқындалады. Аллаға деген қатынас бізге естілмейтін, бірақ сезетін сезімдік құбылыстарға жауап қайтарумен нақтыланады. М.Бубер адам мәселесі психология, этнография, биология т.с.с ғылымдар үшін өзекті мәселеге айналуы тиіс дейді 2.Э.Бенвенист 60 жылдары жазған мақалаларында Тіл - табиғаттың адамға берген сыйы. Сондықтан оны жасанды деу қате пікір-дейді. Өзінің осы пікірін былай деп дәлеледейді: Өмірде тек тілі бар, екінші адаммен тілдік қатынасқа түсе алатын адам ғана өмір сүреді. Тілдің арқасында адам субьект ретінде қалыптасады, тіл ғана шындықты бейнелей алады.
Дүниеге келу тарихының көнелігіне қарамастан, тіл философиясы осы атауға 19 ғасырда ғана ие болды. 19 ғасырда Еуропа халықтарының салыстырмалы-тарихи грамматикаларын жазумен қатар тіл философиясының ғылым саласы ретінде қалыптасуына, дамуына, өзіндік нысанының айқындалуына көп көңіл бөлінді. Бұл дәуірдегі тіл философиясының алға қойған мақсаты - тілдің табиғаты мен мәнін, оның қоғам өмірінде алатын орны мен қызметін, ойлаумен, адамдардың рухани өмірімен байланысын айқындау болды. Бұл мәселемен сол дәуірдің көрнекті ойшылдары - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.