Қарлы боран.боранан кейінгі негізгі жұмыс түрлері



Жоспар
1. Кіріспе
2. Қарлы боран.Боранан кейінгі негізгі жұмыс түрлері
3. Қар көшкіні басып қалған адамдарды іздестіру, құтқару және кейінгі негізгі жұмыс түрлері. Залалдан сақтандыру және оны азайту жөніндегі шаралар
4. Қорытынды
5. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Боран - бұл желдің жылдамдығы жағынан дауылдан жылдамдығы кіші болған жағдай. Борандағы желдің жылдамдығы 15-20 м\с дейін болуы мүмкін. Ал материалдық және адам шығыны жағынан дауылдан әлде қайда төмен. Боран құйынды және бір бағытты болып келеді. Құйынды боран үлкен аумақтарға дейін жайылуы ықтимал. Құйынды боран шаңды және қарлы болып бөлінеді.
Қар көшкіні – бұл қар массасының тау беткейі бойынша төмен қарай жылдам лықсуы.
Қазақстанда 95 мың шаршы км тау аумағы қар көшкіні қауіпіне ұшырайды. Қазақстанда қар көшкіні қалың қар көп жауатын және қолайлы геоморфологиялық және топырақтық — ботаникалық жағдайлары бар Батыс Тянь-шань, Алтай, Іле Алатауы мен Жоңғар Алатауының жоталарында болып жатады. Көшкіндер құлама тау беткейінен көбінесе 20-60 градуспен, көшкін қар жаңа жауған және күн күрт жылыған кезде болады. Көшкін тауда жауын –шашынның жиі болуынан, циклондық құбылыс күшейетін наурыз-сәуір айында көбірек болады. Сирек қайталанатын көшкіннің көлемі 1 млн. текше метрге, қозғалысының ең үлкен жылдамдығы 100 метр секундке дейін жетеді. Барлық көшкіндердің 50% жуығы жазыққа дейін жетіп, халық пен шаруашылық объектілеріне тікелей қауіп төндіреді. Көшкіннің кедергіге көрсететін қысымы 1 шаршы метр үшін бірнеше жүз тоннаға жетуі мүмкін.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Ж.Жатқанбаев. Экология негіздері. Оқулық – Алматы: “Зият”, 2003ж.-212б.
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл.
3. http://temir.aktobe.gov.kz

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

БӨЖ
Тақырыбы:Қарлы боран.Боранан кейінгі негізгі жұмыс түрлері

Орындаған: Хусаинова С.О
Топ: БЖ-315
Тексерген: Бакирова Л.С.

Семей 2015
Жоспар
1. Кіріспе
2. Қарлы боран.Боранан кейінгі негізгі жұмыс түрлері
3. Қар көшкіні басып қалған адамдарды іздестіру, құтқару және кейінгі
негізгі жұмыс түрлері. Залалдан сақтандыру және оны азайту жөніндегі
шаралар
4. Қорытынды
5. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Боран - бұл желдің жылдамдығы жағынан дауылдан жылдамдығы кіші болған
жағдай. Борандағы желдің жылдамдығы 15-20 м\с дейін болуы мүмкін. Ал
материалдық және адам шығыны жағынан дауылдан әлде қайда төмен. Боран
құйынды және бір бағытты болып келеді. Құйынды боран үлкен аумақтарға дейін
жайылуы ықтимал. Құйынды боран шаңды және қарлы болып бөлінеді.
Қар көшкіні – бұл қар массасының тау беткейі бойынша төмен қарай
жылдам лықсуы.
Қазақстанда 95 мың шаршы км тау аумағы қар көшкіні қауіпіне ұшырайды.
Қазақстанда қар көшкіні қалың қар көп жауатын және қолайлы геоморфологиялық
және топырақтық — ботаникалық жағдайлары бар Батыс Тянь-шань, Алтай, Іле
Алатауы мен Жоңғар Алатауының жоталарында болып жатады. Көшкіндер құлама
тау беткейінен көбінесе 20-60 градуспен, көшкін қар жаңа жауған және күн
күрт жылыған кезде болады. Көшкін тауда жауын –шашынның жиі болуынан,
циклондық құбылыс күшейетін наурыз-сәуір айында көбірек болады. Сирек
қайталанатын көшкіннің көлемі 1 млн. текше метрге, қозғалысының ең үлкен
жылдамдығы 100 метр секундке дейін жетеді. Барлық көшкіндердің 50% жуығы
жазыққа дейін жетіп, халық пен шаруашылық объектілеріне тікелей қауіп
төндіреді. Көшкіннің кедергіге көрсететін қысымы 1 шаршы метр үшін бірнеше
жүз тоннаға жетуі мүмкін.

Қарлы боран.Боранан кейінгі негізгі жұмыс түрлері
Қарлы боран сияқты табиғи құбылыстарда адамдар үшін қауіптісі жолдар
мен көпір беттерінің, имараттардың, электржеткізгіштер мен байланыс
желілерінің, жер үстіндегі құбырлардың бұзылуы, сонымен қатар адамдардың
қатты жылдамдықпен ұшып жатқан қираған имараттар, шыны сынықтарынан
жарақаттануы болып табылады. Сонымен бірге ғимараттар толық қираған
жағдайда адамдардың мерт болуы және жарақат алуы мүмкін. Қарлы және шаңды
боран кезінде далалар, жолдар мен елді мекендерді қар басып қалуы, шаңның
жиналуы (қара дауыл) және судың лайлануы қауіпті. Дауыл, боран мен
құйындардың негізгі сипаты жел жылдамдығының күшеюі, ауа қысымының күрт
төмендеуі, нөсер жауын мен дауылдың суды айдауы, қардың қарқынды жаууы мен
шаңның қатты соғуы. Секундына 15 метр жылдамдықпен ілескен қар жаууы 12
сағаттан астам ұзақ байқалғанда күртік қарлар және борандар, қауіпті
апаттар, олардың пайда болуы қауіпі туралы сөз айтылады. Күртік қарлардың
биіктігі 1 метрден астам болуы мүмкін, ал сайлы жерлерде – 2-3 метр.
Осындай құбылыс кезінде ғимараттардың жарым-жартылай бүлінуі, байланыс және
электр беретін құрылғылардың үзілуі жиілейді.
Егер қатты боран туралы ескертпе алған жағдайда, терезелерді,
есіктерді, шатыр люктері мен желдеткіш тесіктерді нықтап жабу керек. Екі
тәуліктік су және тамақ қорын, дәрі-дәрмектер қорларын, дербест жарық
құралдарын (шам, керосин лампалар, фонарлар), батерейкалы радиоқабылдағыш,
жорық плитасын дайындаған дұрыс. Ауа легіне ілінуі мүмкін заттарды
балконнан және терезе алды тақтайынан алып тастау керек. Радиоқабылдағыш
және теледидарды қосқан жөн, олармен маңызды жаңа мәлімет түсуі мүмкін.
Егер сіз боранда қалсаңыз:
Қар үстінен паналайтын орын дайында;
ағаштардың арасынан қуыс жер табыңыз;
паналайтын орныңызды үлкейтіңіз;
ұйықтамауға тырысыңыз, егер бар болса балауыз жағыңыз.
Автокөлікте келе жатып боранда қалсаңыз:
машинаның жалюзиін жауып, қозғалтқышын радиатор жағынан жабыңыз;
автокөлігіңізді қар ұрған жағына қойыңыз;
қар астында қалмау үшін көлік айналасын қайта- қайта қардан тазалаңыз;
Бораннан кейінгі негізгі жұмыс түрлері:
зардап шеккендерді іздеу және жаралыларды ғимарат үйінділерін шығару;
жанып жатқан және жартылай жанған ғимараттардағы адамдарды құтқару;
зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету және оларды емдеу
мекемесіне жеткізу;
шыққан өртті сөндіру;
өндіріс объектілеріндегі, коммуналдық-энергетикалық желілердегі аварияларды
жою.

Қар көшкіні басып қалған адамдарды іздестіру, құтқару және кейінгі негізгі
жұмыс түрлері. Залалдан сақтандыру және оны азайту жөніндегі шаралар
Қар көшкіні – тау бөліктерінен қалың қардың опырылып құлауы. Қазақстанда
қар көшкіні – Шығыс Тянь-Шань, Алтай, Іле және Жоңғар Алатауы үстінде
қардың көп жаууына және геоморфологиялық топырақ-ботаникалық жағдайымен
байланысты. Қар көшкіні наурыз, сәуір айларында жиілейді және тауда қар көп
жауғаннан пайда болады. 50% -дан жоғары қар көшкіні халыққа және шаруашылық
объектілеріне қауіп-қатерін тигізеді. Қар көшкінінің қимылы 1 шаршы метр
жерден бірнеше жүз тоннаға дейін жетеді.
Тауда болған кез келген адам қысқы кезеңдегі таудағы қауіптерді,
барша жұрт сақтауға тиіс сақтандыру шараларын білуге міндетті. Қазақстанда
адамдар көшкіндерге тек, егер олар қыстың суық мезгілінде тауда болса ғана
тап болуы мүмкін. Ал шыңдар мен асуларға шығатын альпинистер мен туристер
бұған жыл бойы әзір болуға тиіс. Тау әуесқойларымен болатын барлық бақытсыз
оқиғалардың 25%-іне жуығы көшкіннің еншісінде. Ол әдетте бағыт пен қозғалыс
уақытын дұрыс таңдай алмаудан, көшкін қаупі бар беткейлерден ебедейсіз
өтуден, көшкіннің пайда болу табиғаты туралы білмеуден, тәртіп бұзудан
болады.
Тауда болған кезде қоршаған ортаға мұқият қарап, кездескен жабайы
хайуанаттардың мінезін зерделеген жөн (тау ешкілері қар көшкіннің ықтимал
лықсуын алдын-ала сезіп қауіпті аймақтан кетеді), сондай-ақ беткейдегі
қардың төзімділігін қолда бар қауіпсіз әдістермен тексеру қажет. 15
градустан тігірек беткейлер қауіпті болып табылады, солай болса да
көшкіннің одан да жазығырақ беткейлерде лықсу оқиғалары белгілі. Беткей тік
болған сайын көшкіннің лықсу ықтималдығы арта түседі, алайда 50 градустан
тігірек беткейлер қауіпті емес, өйткені қар жамылғысы жинақталмайды, әрбір
қар жауған сайын шағын бөліктермен сырғып түсіп отырады.
Іле Алатауына қыста барушыларға мынадай ақыл-кеңесті ұсынуға болады:
— қысқы жорық пен өрмелеу үшін желтоқсан-ақпан айлары аса ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қарлы боран
Қарлы боран. залалдан сақтандыру және оны азайту жөніндегі шаралар боранан кейінгі негізгі жұмыс түрлері қар көшкіні басып қалған адамдарды іздестіру, құтқару және кейінгі негізгі жұмыс түрлері
Қарлы боран мерзіміндегі жел жылдамдығы
Ауа алабының ластануы
Іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу
Қарлы-боранның пайда болуынның метеорологиялық және аэрологиялық жағдайлары
Халықтың сел, қар көшкіні, сырғыма мен опарылма пайда болу кезіндегі іс-әрекеті
Қатты аяз, қарлы боран және дауыл
Жүк қозғалысы көшелерін құру
Прозалық шығармалардағы табиғат құбылыстарын бейнелейтін фразеологизмдер
Пәндер