Санитарлық микробиологиялық зерттеудің әдістері мен принциптері. Санитарлық көрсеткіш микроорганизмдердің сипаттамасы

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан республикасының Білім және Ғылым миністірлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті

БӨЖ

Тақырыбы: 1 Санитарлық көрсеткіш микроорганизмдердің сипаттамасы . Оларға қойылатын талаптар

2 Санитарлық микробиологиялық зерттеудің әдістері мен принциптері.

Орындаған: Амиргалина Ж. К

Тексерген: Омарбеков. Е . О

Семей. 2015жыл

Жоспар

І Кіріспе

ІІ Негізгі бөлім

2. 1 санитарлы-көрсеткіштік микроорганизмдерге жалпы сипаттама

2. 2 санитарлық-микробиологиялық зерттеулердің принциптері

2. 3 Санитарлық микробиологиялық зерттеудің әдістері

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

І. Кіріспе.

Санитарлық микробиология - ғылым, қоршаған ортаның микрофлорасын зерттейді (патогенді бактериялар мен вирустар) және олардың адам ағзасына тигізетін әсерін зерттейді. Санитарлық микробиология арқылы біз судың, ауаның, топырақтың және күнделікті қолданатын заттардың, тағам өнімдерінің санитарлық жағдайын қадағалаймыз.

Санитарлық микробиологияның алғашқы даму кезеңі 1888 жылы француз дәрігері Е. Маседен бастау алады. Е. Масе ішек таяқшасын судың фекальді ластанған көрсеткіші ретінде қолдануды ұсынды.

Қазіргі уақытта санитарлық микробиология жеке ғылым, 3 дисциплинадан тұрады: санитарлық микробиология, санитарлық гигиена, санитарлық эпидемиология.

ІІ. Негізгі бөлім

2. 1 САНИТАРЛЫ-КӨРСЕТКІШТІК МИКРООРГАНИЗМДЕРГЕ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА

1-топ санитарлы-көрсеткіштік микроорганизмдердің топтасуы (адам және жануарлар ішек микрофлорасы өкілдерінің фекальді ластануы) :

ішек таяқшалары тобындағы бактериялар саны (ІТТБ) ;
энтерококктар;
протей;
сульфитредуцирлеуші клостридиялар;
термофилдер, ішек бактериофагтары, сальмонеллалар;
бактероидтар, бифидо- және лактобактериялар;
көкіріңді таяқша;
Candidaтуыстастығының саңырауқұлақтары;
ацинетобактер.

2-топ (жоғары тыныс алу жолдарының комменсалдары, ауа-тамшылы ластану индикаторлары) :

стрептококктар;
стафилококктар.

3- топ (өзін-өзі тазарту индикаторы - сыртқы ортада мекендеушілер) :

протеолиттер;
аммонификаторлар және нитрификаторлар;
аэромоносалар және бделловибриондар;
споралы микроорганизмдер;
саңырауқұлақтар және актиномицеттер;
целлюлозобактериялар.

1-топтағы санитарлы-көрсеткіштік микроорганизмдер

Судың тағам өнімдерінің, топырақтың санитарлы бактериологиялық көрсеткіштерінің бақылауы бойынша әрекет етуі нормативті құжаттарда ІТТБ есебі ескерілген. ІТТБ -унитарлы санитарлы -бактериологиялык және экологиялық ұғым бірақ токсономикалық емес . Бұл топ экологилық ерекшеліктері олардың индикаторлық тәуелдігін анықтайтын Echerica, Citrobacter, Enterо-bacter, Serratia, Klebsiella текті микроорганизмдермен ұсынылған. Асқазан таяқшалары тобы -грам теріс, спора түзбейтін, 24-48 сағ ішінде 37+-0, 5 С қышқыл және газ түзіп глюкоза және лактозаны ірітетін, оксидазалы белсенділіксіз қысқа таяқшалар. Кей ресми құжаттарда (су, топырақ, тағам өнімдері бойынша) принципті мағынаға емесІТТБ формулалары бар.

2-топтағы санитарлы-көрсеткіштік микроорганизмдер

Осы топтағы бактериалар жоғарғы аталғандарға қарағанда, олардың СКМО суда, ауада, сүт өнімдерінде анықтайды. Оларға a-жасыл стрептококктар жатады (S. salivarius) . Оның сыңары бар, олар S. lactis, S. bovis, S. equinus, S. cremoris. Бұлар үй жағдайларында сирек кездеседі. Энтерококктар жасыл болуы мүмкін, бірақ олардың өздері СКМО болып табылады.

Басқа санитарлы- көрсеткіштік стрептококк (гемолитикалық стрептококк) . Оны жоғары тыныс алу жолдарының қабыну ауруларымен ауыратын адамдардың 80%-де табылады. Ол гемолитикалық қасиетке ие. Санитарлы қолайсыз көрсеткіштер болып, алтындалған стафилококктар саналады. Әсіресе осы стафилококк түрі адам және кейбір жануарлардың қатынасымен байланысты. Орта есеппен дені сау адамдарда алтындалған стафилококк 30% жағдайда кездеседі, медициналық қызметкерлерде 96% дейін жетеді. Стафилококк-тың бұл түрі сыртқы ортада ұзақ уақытқа дейін тұрақты сақталуымен ерекшеленеді. Ол ауаның вирустарымен ластануының қиғаш индикаторы болуы мүмкін. Осы алтындалған стафилококктарды қолдану СКМО-да ауаны космостық кемелерде, су асты қайықтарын-да, емдік профилактикалық мекемелерде қолданады. СКМО-дағы келесі орындарда сонымен қатар антибиотикке тұрақты стафилококктар және микрококктар, емдеу мекеме-лерінің ауасын емдеу мекемелерінен тыс орындарды салыстырғанда төмен көрсеткіш-терді беруі мүмкін.

3-топтағы санитарлы-көрсеткіштік микроорганизмдер

Бделловибриодары -1962ж. СКМО ретінде ұсынылған. Бұл аэробты грам теріс таяқшар, өлшемі 0, 25-1, 5 мкм. Қозғалады, талшықтары бар, басқа бактериялармен салыстырғында жыртқыштар, тек грам теріс таяқшаларды зақымдайды.

Бделловибрионның бір полюсінде қуысы бар, оған экзотоксин және липолитикалық фермент жиналады, бұл фермент бактерияның жасуша қабырғасын ерітеді. . Оларды бір-бірінен литикалық белсенділігімен ажыратады: біреуі псевдомонодалларды ыдыратады, ал басқалары тек аэромонодаларды. Бделловибриондарды суды биологиялық тазарту барысында қолданады (жүзу бассейіндеріне суды жасанды жолмен жібереді), сонымен қатар СКМО-дағы ластанған суларда да қолданады. Тұрып қалған сулардың қалдықтарында бделловибриондардың мөлшері 3000 КОЕ/см3 жетеді, жекленген қалдықтарда 10 КОЕ/см3 жетеді.

Аэромонадтар - 1969ж. СКМО-ны аэромонадалар ретінде қолдану ұсынылды. Олар тұрып қалған суларда өте көп мөлшерде кездеседі және олар күшті көбею энергиясына қабілетті. Олар тұрып қалған суда, су құбырларындағы көрсеткіштерге ЖМС тәрізді әсер етуімен көрінеді. Суда аэромонадалар көп болған жағдайда тағамдық улануға әкелуі мүмкін.

2. 2 САНИТАРЛЫҚ-МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ ПРИНЦИПТЕРІ

1-сынаманы дұрыс (стерильді) күйде алу -. Сынаманы алған кездегі қателік дүрыс емес және қайтымсыз қортынды сараптамаларға әкеліп соғады. Сынаманы тасымалдау кезінде зерттелетін объектідегі бастапқы микрофлораның көбейіп кетпеуін және тіршілігін жоймау үшін жағдай жасау қажет. Сондықтан да, сынаманы алғаннан кейін 2 сағат ішінде зерттеуді өткізу қажет, бірақ осы уақыт ішінде оны жеткізу мүмкін болмаса, онда сынаманы контейнер тоңазтқышта +4-10єс сақтау және тасымалдау уақытты 6 сағатқа дейін. Әр сынама құжатпен қоса зертханаға жіберіледі: құжатта зерттелетін материалдың аты, сынаманың номері, алу уақыты, алған жері, объектінің сипаттамасы, сынаманы алған маманның аты-жөні, қолы жазылады.

2 - сараптамаларды әр жерден жекелеп жүргізу. Объектіде әр түрлі микроорганизмдер бар. Сондықтан да зертелетін объектіден сынаманы әр учаскілерден алады, мүмкіншілкке қарай сынаманың санын көп мөлшерде алады және объекті жайлы толық сипат беруге мүмкіндік береді. Зертханаға жеткізілген сынаманы араластырып, керекті материалды дәл өлшеп алады да әрі қарай зерттеу жүргізіледі.

3 - сынаманың алуын қайталау - салыстырмалы нәтижесін алу үшін қажет. зерттелетін материалдар тұрақсыз яғни өзгеріп тұрады (су, ауа және т. б. ), онда уақыт бойынша және кеңістікте микрофлораның ауысуы өте жоғары. Патогенді микроорганизмдер қоршаған ортаға аздаған мөлшерде түседі және таралуы бір келкі емес. Сондықтан да сынаманы қайтадан алу қоршаған орта объектілерінде биологиялық контаминацияны нақты анықтауға көмектеседі.

4- бекітілген тиісті нұсқауларды, стандартты және жүйелі зерттеу әдістерін қолдану. Контаминация бойынша субстратты салыстыруға мүмкіндік береді.

5 -басқа да гигиеналық көрсеткіштер (органолептикалық, химиялық, физикалық және т. б. ) есебімен қоса, санитарлы-микробиологиялық тестілерді қолданып, зерттелген объектілердің сараптамаларының қорытынды жиынтығына бағалауды жүргізу.

6- тест кешендерін қолдану. тура және жанама әдістерді қолдану арқасында бірдей мәлімет мүмкіндігін алу.

7 - зерттелетін объектілердің жағдайы туралы нақты қорытынды жасап және тұжырымын негіздеу санитарлы қызметегі дәрігерлер жауапты. Тағам өнімдерін, су қоймаларындағы суды қолдануға, өндірістің санитарлық талаптарға сай емес себептеріне байланысты жабылуы экономикалық шығынға әкеліп соғады. Осындай шешімдер қабылдау үшін санитарлы дәргігер жауапты. Алынған нәтижелерді әділ бағалау және қортынды жасау үшін дәрігерлер стантарттарды қолданады, қарастырады.

Санитарлы микробиологиялық зерттеулер емдеу профилактикалық мекемесінде бақылау мақсатында бактериялогиялық зерттеулер маманы секілді жүргізеді. Бактериялогиялық бақылау және эпидемиялық көрсеткіштер бойынша тексерулер жүргізу түрлерін ажыратады. Бактериялогиялық бақылауға хирурггиялық бөлім, анестезиялогия және реанимация, иммунтапшылық науқастар үшін асептикалық блоктар, сонымен қатар стерилденген бөлмелер, аптека, қан құю орталығы, қоректік блок, буфеттер және асханалар жатады.

Ауа ортасы

Ауаның микробиологиялық зерттеулері микроорганизмдердің жалпы жиналуын және аудағы стаффилакоктың 1м2 жиналуы. сонымен қатар ауаға зерттеулер жүргізу грамтеріс бактериялар, ала және ашытқы саңырауқұлақтар жатады. Эпидемиялық көрсеткіштер бойынша ауада пайда болған спектр қоздырушылар кең көлемде жайылуы мүмкін. Ауаға сыныма жүргіз аспирационды әдіспен жүргізіледі. Бұл әдісті Кротов аппараты арқылы

жүзеге асырылады. Бұл әдісте 1000л ауаны 200 сек ішінде өткізеді. Сонымен қатар Кох әдісі де қолданылады. Мұнда емдеу профилактикалық мекемесінің хирурггиялық бөлім, анестезиялогия және реанимация, иммунтапшылық науқастар үшін асептикалық блоктар, сонымен қатар стерилденген бөлмелер, аптека, қан құю орталығы, қоректік блок, буфеттер және асханалар жатады. Осы Кох әдісімен зерттеу сирек жүргізіледі себебі ауаны ластаушы микробтың деңгейіне баға беру процестері өтеді.

Санитарлық - бактериологиялық зерттеуде анықталады:

•1. 1 м3 ауадағы жалпы микробтар саны.

•2. 1 м3 ауадағы патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдер саны.

•Ауадағы микроорганизмдерді анықтау үшін арнайы құралдар мен арнайы орталар қолданылады (диагностикалық және дифференциальды-диагностикалық) .

2. 3 Санитарлық микробиологиялық зерттеудің әдістері

Ауадан сынама алу әдісі

Ауаны зерттеуге арналған негізгі екі әдіс бар: 1) седиментациялық-микроорганизмдердің механикалық жолмен түсуіне арналған; 2) аспирациялық - ауаны активті түрде соруға негізделген (бұл әдіс арқылы бактериялардың сандық және сапалық деңгейін анықтауға болады) .

Седиментациялық әдіс

Петри шынысындағы ЕПА қоректік ортаны еденнен әртүрлі деңгейде горизантальді түрде ашып қоямыз. Әдістің негізі бактерияның қоректік ортаның бетіне механикалық жолмен түсуі негізделген. Ауаның ластану деңгейіне байланысты Петри шынысын 10 - 20 мин қалдырамыз. Патогенді флораны анықтау үшін элективті орталар қолданады. Бұл кезде экспозиция уақыты 2-3 сағатқа созылады. Экспозициядан кейін шыныны жабады да лабораторияға жеткізіп онда 370С 24 сағатқа қояды. Келесі күні өскен колонияларды тексереміз. Бұл әдіс көбіне жабық мекемелерде қолданады.

АСПИРАЦИЯЛЫҚ ӘДІС

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.