Тікелей салықтардың құрылымы

Жоспары

1. Салықтың жіктелуі

2. Тікелей салықтардың түсінігі және құрылымы
2.1 корпорациялық табыс салығы;
2.2 жеке табыс салығы;
2.3 жер салығы;
2.4 көлік құралдарына салынатын салық;
2.5 мүлік салығы;
2.6 жер қойнауын пайдаланушыларға салынатын салық;
2.7 әлеуметтік салық.

3. Нақты және дербес салықтар
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Салықтың жіктелуі

1. Өндіріп алу тәсілі немесе салық салу обьектісі бойынша: тікелей және жанама салық;
2. Тікелей салықтар: нақты және дербес салықтар;
3. Объектінің экономикалық белгілері бойынша: тұтынуға және табысқа салынатын салықтар;
4. Салық көлемін анықтау тәсілі бойынша: үйлесімді, үдемелі және кемімелі салық;
5. Салық сомасы түсетін бюджет деңгейіне немесе салықты алатын және оған билік жасайтын органға қарай: республикалық және жергілікті салық;
6. Пайдалану ретіне қарай: жалпы және мақсатты салықтар;
7. Салықтарды төлеуге байланысты: заттай және ақшалай салықтар;
8. Салық субьектілеріне қарай: заңды және жеке тұлғалардың салықтары;
9. Салықтардың қолданылу қызметтеріне орай: жай және төтенше салықтар;
10. Салықты есептеу және төлеу субьектісі бойынша: қызметақылы және қызметақысыз салықтар;
11. Салық базасының пайда болуы және салықты төлеу көзіне қарай: активті және пассивті салық;
12. Салықтарды салық төлеушілердің арасында бөлуге байланысты: үлестірме және санды салықтар;
13. Салықтардың төленуіне қарай: тұрақты және біржолғы салықтар.


2. Тікелей салықтардың түсінігі және құрылымы

Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі.
Тікелей салықтар – бұл салық төлеушінің тікелей табысы мен мүлкіне байланысты салықтар.
Тікелей салық салынған кезде субъект салық ауырпалығын нақты көтеруші болып табылады және бұл субъект қашан және қанша төлеу керек екенін біледі. Жеке тұлға акцизделетін тауарларды ала тұрып, бұл тауарлардың акцизделетінін білмеуі де мүмкін, білсе де оыс тауардың бағасындағы салық сомасының мөлшерін білмеуі мүмкін. Мысалы, сіз бекіре балықтың 1 банка уылдырығын немесе қорап темекі сатып алдыңыз. Осы тауарлардың бағасында қанша акциз сомасы бар екенін ойладыңыз ба? Міне, жанама салықтың ерекшелігі де осында, яғни салық ауырпалығын көтеруші бұл ауырпалықтың қандай екенін білмейді, жанама салық бүркемеленген. Тікелей салық ашық алынады және әрбір салық төлеуші қандай соманы төлеу керек екенін біледі. Тікелей салықтың жанамадан артықшылығы о

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. А.Д. Үмбеталиев, Ғ.Е. Керімбек «Салық және салық салу»,
38 – 41б.
2. Т. Краменко, А. Қомбарова «Салық және салық салу»,
26 – 29б.
3. Қ.Қ. Ілиясовтың, С. Құлпыбаевтың «Қаржы»