Жұмыспен қамтылу саясатының мәні және бағыттары мен функциялары жайында

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Семей қалалық Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

ОӨЖ

Тақырыбы: Жұмыспен қамтылу саясатының мәні және бағыттары мен функциялары.

Тексерген: Кушуков Г. С.

Орындаған : Қалелов Т.

Топ: ГУ-307

Семей - 2015

Жоспар:

I. Кіріспе.

II. Негізгі бөлім.

2. 1. Жұмыспен қамтылу саясатының бағыттары.

2. 2. Жұмыспен қамтылудың функциялары.

2. 3. ҚР жұмыспен қамтудың арнайы бағдарламары.

III. Қорытынды.

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

I. Кіріспе.

Жұмыспен қамтылу - бұл оқуды, әскер қатарындағы қызметті, үй шаруашылығын жүргізуді, балалар мен қарттарды кутуді қоса алғанда халықтың енбек қызметіне қатысуы. Экономикалық ғылыммен, жұмыспен қамтылу:

халықтың белсенді бөлігі қоғамдық өндіріске толық кірістірілмеген;
жұмыс орындары мен еңбек ресурстарының теңгерімділік деңгейімен;
халықтың әлеуметтік - экономикалық сұраныстарына жұмыспен қамтылудың сәикестілігімен - шағылысатын көрсеткіш жүйесімен сипатталады;
кәсіпкерлік оқытудың және жұмыспен қамтуды жоғарлату саясаты;
кәсіптік оқытуды ұиымдастыру;
жұмысшы орындары туралы ақпараттарды ұсыну;
құқық шегінің кері әсері.

Қазақстан Республикасының қолданып жүрген заңнамасына сәйкес, жұмыспен қамту деген - жеке басының, жеке қоғамның мұқтаждығын қанағаттандыратын заңнамаға қарсы келмейтін және табыс пен еңбекақы алып келетін азаматтардың қызметі.

Жұмыспен қамту саясатының белсенді түрі (еңбек нарығында) - мемлекеттің жұмыссыздық деңгейін төмендетуге көзделген құқық, ұйымдық және экономикалық шаралардың жиынтығы. Мұндай саясаттың мазмұнына: қоғамдық жұмыстар жүйесі бойынша жаңа жұмыс орындарын ұйымдастыру, өзін-өзі жұмыспен қамтуды дамыту жолымен жұмыс орындарын құруды демеу, жұмыс орнын сақтап қалуға, тұлғаларды оқытуға, қайта дайындауға және біліктігін жоғарлатуға, қызметтердің жұмыстан өздігінен босталуын болдырмауға (ескерту, алдын алу шарасы) байланысты іс-шаралар кіреді.

Жұмыспен қамту саясатының әрекетсіз түрі - жұмыссыздықтың келеңсіз салдарын деңгейлестіруге жұмсалған іс шаралардың жиынтығы. Ол өзіне: асырауындағыларға үстемақы төлеуді, бірінші қажеттіліктегі қымбат емес тауарларды мүмкіндігінше беруді, сондай-ақ азық-түліктпен асханада арзан тамақтануды ұйымдастыруды және басқада іс шараларды енгізеді.

Жұмыспен қамту мемлекеттік саясатты мемлекеттік деңгейде жүргізу мәселесі негізінен еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министірлігінде (ЕХӘҚМ) шоғырланған.

Жұмыссыздық - экономикалық теорияның бұрынғы және қазіргі тарихындағы ең өткір мәселелерінің бірі. Жұмыссыздықты әр түрлі мектеп өкілдері әр түрлі түсіндіреді. Мысалы, мальтузиандық теория жұмыссыздықтың пайда болуын тұрғындардың тым артып кетуімен түсіндіреді. Кейнстік теория бұл құбылысты рыноктық сұраныстың жетіспегендігімен түсіндіреді, еркін кәсіпкерлік мектебінің теориясы- жұмыссыздық жалақы деңгейінің жоғарылауымен туындайтынын айтады, яғни ол еркін болып табылады. Еркін кәсіпкерлік теориясы қазіргі өкілдері- «монетаристер»- осы көзқарасты қолдады.

II. Негізгі бөлім.

2. 1. Жұмыспен қамтылу саясатының бағыттары.

Қазақстан Республикасының «Халықты жұмыспен қамту туралы » Заңына сәйкес, жұмыстан босап қалып, жұмыссыз деп тіркелген азаматтарға, бұрынғы жұмыс орнындағы негізгі жалақысының 50 % - дан кем емес мөлшердегі, бірақ республикада қалыптасқан орташа жалақы мөлшерінен жоғары және өмір сүру минимумінен төмен болмайтын жәрдем ақша беруге кепілдік береді .

Қоғамдық өмірдің өзі ерекше құрал, институт ретінде мемлекеттің араласуын талап етеді және оның көпшілік таныған мәжбүрлеуге құқы бар.

Талдау көрсетіп отырғандай, осы бағыттардың бәрі к/о-ды қолдау жағдайында, жұмыспен қамтылуды, кәсіпкерлікті, білім алуды және әлеуметтік қамсыздандыруды жүргізуге бөлінген қорларының қаржысынан құрылатын арнайы қор ашу және мақсатты пайдалану, дамыту, салық салуды реттеу және жеңілдікпен несие беру арқылы жүзеге асырылады.

Аймақтық еңбек нарықтарының жағдайы шешуші дәрежеде к/о ішкі еңбек нарықтарының жағдайына байланысты болады, өйткені олар жұмыссыздар қатарының көбеюінің бір мысалы. Сондықтан жұмыспен қамтылудың аймақтық қызметтері к/о мен тығыз байланыста жұмыс істеп, жұмыстан шығу және бос вакансиялар жайындағы деректерді білумен шектеліп қалмаулары керек, олар болжамдық деректерге сүйене отырып аймақтағы бақару органдарымен бірігіп елде жұмыссыздықтың өсуіне жол бермеулері керек.

Жұмыспен қамтылу саясатының екі нұсқасы бар: белсенді және енжар. Жұмыспен қамтылудың белсенді саясаты - бұл жұмыссыздықтың деңгейін төмендету үшін мемлекет жүргізетін құқықтық, ұйымдастырушылық және экономикалық шаралар. Ол жұмыс орындарын сақтай отырып жұмыскерлерді жұмыстан шығаруды болдырмау, жұмыс іздеушілерді даярлау және қайта даярлауды, жұмыс орындарын белсенді іздеуді, жаңа жұмыс орындарын қаржыландыруды қамтиды.

Енжар саясат жұмыссыздарға жәрдемақы төлеуді және мемлекеттік жұмыспен қамту қызметтері арқылы жұмыс орындарын қамтиды, сонымен қатар жұмыссыздарды материалдық қолдау саясатын жүргізеді.

Жұмыспен қамтылудың мемлекеттік саясаты күшіндегі заңдылықтарға сәйкес келесілерге бағытталған:

еңбек үшін адам ресурстарын дамытуға;
әр түрлі факторларға қарамастан елдің барлық азаматтарына ерікті еңбек пен жұмысты еркін таңдауларына;
заңдылық шегінде азаматтардың еңбек және кәсіпкерлік ынтасын қолдау;
халықтың жұмыспен қамтылу аясындағы әлеуметтік қорғалуын қамтамасыз ету;
істеп тұрған жұмыс орындарын сақтаған және жаңа жұмыс орындарын ашқан жұмыс берушілерді марапаттау;
халықты жұмыспен қамтамасыз ету және оны бақылау жөніндегі мемлекеттік органдардың, кәсіподақтардың, басқа да өкілді органдардың қызметтерін үйлестіру;
халықты жұмыспен қамту проблемаларын шешудегі халықаралық ынтымақтастыққа да қатысу. Халықтың жұмыспен қамтылудың белсенді мемлекеттік саясатын жүргізу еңбек нарығындағы жағдаймен оның болжамды дамуынан туатын еңбекпен қамтудың мемлекеттік және аймақтық бағдарламаларын жасау арқылы жүзеге асырылады.

2. 2. Жұмыспен қамтылудың функциялары.

Еңбек нарығы және халықты жұмыспен қамту саласындағы үрдістер әрқашан әлеуметтік - экономикалық даму аспектісінің орталық мәселелері болып табылады . Өйткені елдің тұрақты дамуы тікелей тұрақты жұмыспен қамтылу және еңбек нарығы саласындағы әртүрлі қолайсыз жағдайлардың алдын алумен байланысты .

Жұмыспен қамтылу функциялары болып:

1. Экономикалық;

2. Әлеуметтік.

Жұмыспен қамтылудың экономикалық функциясы жеке және қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін негіздерін құру болып табылады. Бұл функцияның мәні жұмыскерлерді қоғамның материалдық және басқада құндылықтарды құру үшін мақсатты жұмыс орындарымен қамтамасыз етуі қажет.

Тиімді жұмыспен қамтылудың көрсеткіштері болып:

жұртшылықтың кәсіби еңбекке қатысу коэффициенті. Ол жұмыспен қамтылғандар санының халықтың жалпы санына қатысымен анықталады (процентпен белгіленеді) .
Нарықтық шаруашылықта еңбекке жарамды жұрттың еңбекпен қамтылуының деңгейі. Ол кәсіби еңбекпен қамтылған халық санынын еңбек ресурстарының санына қатынасымен есептелінеді;
Жұртшылықтың қоғамға пайдалы қызметінің салалар бойынша оңтайлы орналасуы;
Жұртшылықтың кәсібі, экономика салалары мен секторлары бойынша бөлінуінің тиімді құрылымы;
Жұмыссыздықтың нормасы, оның жұмыссыздықтың табиғи деңгейіне қатынасы саналады.

Жұмыспен қамтылудың әлеуметтік функциясы жұмыспен қамтылудың әр түрлі түрлеріне қатысудан адамның жан-жақты дамуына тәуелділігін көрсетеді.

2. 3. ҚР жұмыспен қамтудың арнайы бағдарламары.

Жаңадан қалыптасып келе жатқан Қазақстандық еңдек нарығы аймақтық еңбек нарықтарының қарама - қайшылықтарын бойына жинақтаған. Сондықтан да жұмысшы күші мен еңбек нарығын саралау үшін және сол негізде макродеңгейде біртұтас стратегия құру үшін облыстардағы жұмыспен қамту мәселесіне толық талдау жасау қажет.

Қазіргі кезде Қазақстанда «Жұмыспен қамту-2020» бағдарламасы жүзеге асырылуда. «Жұмыспен қамту - 2020» жол картасы бағдарламасының негізгі мынандай міндеттері бар:

экономика саласын білікті кадрлармен қамтамасыз ету;
жұмыс орындарын құру (тұрақты, уақытша) ;
ҚР жаһандық дағдарысты төмендету және экономикалық өсуді қамтамасыз ету;
кәсіпкерлік белсенділікті дамыту;
облысішілік және ауданішілік көші-қонды жоспарлау есебінен еңбек ресурстарының кәсіби және аумақтық мобильділігін арттыру;
жұмыспен қамтылған жастардың бейімделуі және тұруы үшін жағдай жасау;
жұмыспен өздігінен қамтылған халықтың өнімді жұмыспен қамтылуын арттыру, олардың мәртебесін нысандандыру;
әлеуметтік қолдау шараларының мекенжайлығын күшейту, асырауда болушылықты төмендету және еңбек белсенділігін ынталандыру болып табылады.

Ал бағдарламаны іске асыру мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

инфрақұрылымды және тұрғын-үй-коммуналдық шаруашылықты дамыту арқылы жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету;
жеке кәсіпкерлік қызметті қолдау;
жұмысқа орналасуға оқыту және әрекеттесу, жұмыс берушінің қажеттіліктері аясында қоныс аудару.

Бүгінгі таңда, экономикалық өрлеу кезеңінде, мемлекеттің жұмыспен қамтудағы және еңбек рыногын реттеудегі рөлі туралы мәселе принципті тұрғыдан жаңаша шешілуге тиіс.

III. Қорытынды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.