Газды сығу және кептіру
КІРІСПЕ
1. ГАЗДЫ СЫҒУ
1.1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІС СИПАТЫ
1.2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СҰЛБАНЫҢ СИПАТЫ
1.3 ГАЗДЫ СЫҒУ ЖӘНЕ ОНЫ ТОҚТАТУ
2. ГАЗДЫ ТАСЫМАЛДАУ
2.1 ГАЗДЫ ТАСЫМАЛДАУҒА ДАЙЫНДАУ
2.2 ГАЗДЫ КЕПТІРУ
2.2 ГАЗДЫ ОДОРАНТТАУ (ИІС БЕРУ)
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. ГАЗДЫ СЫҒУ
1.1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІС СИПАТЫ
1.2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СҰЛБАНЫҢ СИПАТЫ
1.3 ГАЗДЫ СЫҒУ ЖӘНЕ ОНЫ ТОҚТАТУ
2. ГАЗДЫ ТАСЫМАЛДАУ
2.1 ГАЗДЫ ТАСЫМАЛДАУҒА ДАЙЫНДАУ
2.2 ГАЗДЫ КЕПТІРУ
2.2 ГАЗДЫ ОДОРАНТТАУ (ИІС БЕРУ)
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Газ өнеркәсiбі – Қазақстанның энергетикалық шаруашылығының ең тиiмдi жанармай салаларының бiрi және өнеркәсiптiк аудандарды отынмен жабдықтау экономикасына, жалпы өндiрiстiң дамуына тікелей әсерін тигізеді.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Кен орнынан өндірілген газ әртүрлі заттармен және басқа да қоспалармен қаныққан. Сондықтан газды осы қоспалардан ішінен бөлу және тасымалдауға дайындау газды өнеркәсіпте, пайдаланушыларды табиғи газбен үздіксіз қамтамасыз ету жүйесінде маңызды орынға ие. Қазіргі уақытта газды өндіретін және тасымалдайтын кәсіпорындардың негізгі мәселесі – газды тазалауды сапалы әрі минималды экономикалық шығынмен өткізу.
Осы мәселені шешудегі негізгі бағыттардың бірі – газды сығу процесін автоматтандыру, сығу процесінің тиімділігін арттыру және газды сығу процесі кезіндегі ауытқушылықтардың алдын алу. Бұл жұмыста табиғи газды сығу процесі және газды скруббердегі газдың қысымын, сұйықтықтың деңгейін реттеу жұмысы қарастырылады.
Газды сығу процесі компрессор арқылы жүзеге асырылады. Газ сығудың жеткіліксіз деңгейі газдың химиялық құрамына,газды сығу процесінен кейінгі бөліктерінде қолданыларын сепараторларға, газды жинау және тасымалдау жүйелерінде гидратты кептелістердің пайда болуына, технологиялық жабдықтардың жұмысының тиімділігінің төмендеуіне әкеледі.
Газды сығу процесін автоматтандыру жалпы газ өндірісінің тиімділігін ұлғайтуға мүмкіндік береді, газдың қысымын және температурасын арттыруды қамтамасыз етеді. Автоматтандыру жүйесін енгізу өндірістік ақауды қысқартуға, шикізат және энергия шығынын үнемдеуге, негізгі жұмыс күштері санын азайтуға және газдың мұқият сығылуына мүмкіндік береді. Компрессор – газды сығуға арналған қондырғы.
Газды сығу процесі барысында газдың температурасы және қысымы артады. Бұл гидравликалық машина сорғы қозғалтқыштан алған механикалык энергияны сығылған газдың потенциалдық энергиясына және жылуға түрлендіреді. Қазіргі таңда Қазақстанда және ТМД елдерінде желдеткiштер және насостармен бiрге 500 мыңнан астам өнеркәсiптiк компрессорлар пайдаланылады. Осыған байланысты компрессорлардың техникалық деңгейiн, әсіресе олардың тиiмдiлiгi және сенiмдiлiгін жоғарылатудың сұрақтары халық шаруашылығының маңызды мәселелерінің бірі, сондықтан да ол конструкторлық-технологиялық және ғылыми-зерттеу ұйымдарының, сондай ақ компрессорлар өндіретін зауыттар қызметтерінің негізі болып табылады.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Кен орнынан өндірілген газ әртүрлі заттармен және басқа да қоспалармен қаныққан. Сондықтан газды осы қоспалардан ішінен бөлу және тасымалдауға дайындау газды өнеркәсіпте, пайдаланушыларды табиғи газбен үздіксіз қамтамасыз ету жүйесінде маңызды орынға ие. Қазіргі уақытта газды өндіретін және тасымалдайтын кәсіпорындардың негізгі мәселесі – газды тазалауды сапалы әрі минималды экономикалық шығынмен өткізу.
Осы мәселені шешудегі негізгі бағыттардың бірі – газды сығу процесін автоматтандыру, сығу процесінің тиімділігін арттыру және газды сығу процесі кезіндегі ауытқушылықтардың алдын алу. Бұл жұмыста табиғи газды сығу процесі және газды скруббердегі газдың қысымын, сұйықтықтың деңгейін реттеу жұмысы қарастырылады.
Газды сығу процесі компрессор арқылы жүзеге асырылады. Газ сығудың жеткіліксіз деңгейі газдың химиялық құрамына,газды сығу процесінен кейінгі бөліктерінде қолданыларын сепараторларға, газды жинау және тасымалдау жүйелерінде гидратты кептелістердің пайда болуына, технологиялық жабдықтардың жұмысының тиімділігінің төмендеуіне әкеледі.
Газды сығу процесін автоматтандыру жалпы газ өндірісінің тиімділігін ұлғайтуға мүмкіндік береді, газдың қысымын және температурасын арттыруды қамтамасыз етеді. Автоматтандыру жүйесін енгізу өндірістік ақауды қысқартуға, шикізат және энергия шығынын үнемдеуге, негізгі жұмыс күштері санын азайтуға және газдың мұқият сығылуына мүмкіндік береді. Компрессор – газды сығуға арналған қондырғы.
Газды сығу процесі барысында газдың температурасы және қысымы артады. Бұл гидравликалық машина сорғы қозғалтқыштан алған механикалык энергияны сығылған газдың потенциалдық энергиясына және жылуға түрлендіреді. Қазіргі таңда Қазақстанда және ТМД елдерінде желдеткiштер және насостармен бiрге 500 мыңнан астам өнеркәсiптiк компрессорлар пайдаланылады. Осыған байланысты компрессорлардың техникалық деңгейiн, әсіресе олардың тиiмдiлiгi және сенiмдiлiгін жоғарылатудың сұрақтары халық шаруашылығының маңызды мәселелерінің бірі, сондықтан да ол конструкторлық-технологиялық және ғылыми-зерттеу ұйымдарының, сондай ақ компрессорлар өндіретін зауыттар қызметтерінің негізі болып табылады.
1. Ахмеджанов Т. К., Қартабай А. Т., Ақашев Б. Т. - Мұнай және газ өндірудің техникасы мен технологиясы - ГПНТБ России - 2011 г.
2. Джилкибаев Е. С., Кабдушев А. А.– Мұнай газ саласындағы жабдықтардың тоттануы - ГПНТБ России - 2009 г.
3. Құлажанов К. С., Алмабеков О. А., Ә. М. Нұралы - Мұнай өңдеу процестерін жетілдіру - ГПНТБ России - 2011 г.
4. Суербаев Х. - Мұнай-газ iсiнiң негiздерi - ГПНТБ России - 2008 г.
Қосымша әдебиеттер
5. Қайырбеков Ж. Қ., Әубәкіров Е. А., Мылтықбаева Ж. К. - Жалпы химиялық технология - ГПНТБ России - 2009 г.
6. Тойбаев Ы. Қ. [және т.б.] - Химиялық технология негіздері - ГПНТБ России - 2011 г.
2. Джилкибаев Е. С., Кабдушев А. А.– Мұнай газ саласындағы жабдықтардың тоттануы - ГПНТБ России - 2009 г.
3. Құлажанов К. С., Алмабеков О. А., Ә. М. Нұралы - Мұнай өңдеу процестерін жетілдіру - ГПНТБ России - 2011 г.
4. Суербаев Х. - Мұнай-газ iсiнiң негiздерi - ГПНТБ России - 2008 г.
Қосымша әдебиеттер
5. Қайырбеков Ж. Қ., Әубәкіров Е. А., Мылтықбаева Ж. К. - Жалпы химиялық технология - ГПНТБ России - 2009 г.
6. Тойбаев Ы. Қ. [және т.б.] - Химиялық технология негіздері - ГПНТБ России - 2011 г.
КІРІСПЕ
Газ өнеркәсiбі - Қазақстанның энергетикалық шаруашылығының ең тиiмдi жанармай салаларының бiрi және өнеркәсiптiк аудандарды отынмен жабдықтау экономикасына, жалпы өндiрiстiң дамуына тікелей әсерін тигізеді.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Кен орнынан өндірілген газ әртүрлі заттармен және басқа да қоспалармен қаныққан. Сондықтан газды осы қоспалардан ішінен бөлу және тасымалдауға дайындау газды өнеркәсіпте, пайдаланушыларды табиғи газбен үздіксіз қамтамасыз ету жүйесінде маңызды орынға ие. Қазіргі уақытта газды өндіретін және тасымалдайтын кәсіпорындардың негізгі мәселесі - газды тазалауды сапалы әрі минималды экономикалық шығынмен өткізу.
Осы мәселені шешудегі негізгі бағыттардың бірі - газды сығу процесін автоматтандыру, сығу процесінің тиімділігін арттыру және газды сығу процесі кезіндегі ауытқушылықтардың алдын алу. Бұл жұмыста табиғи газды сығу процесі және газды скруббердегі газдың қысымын, сұйықтықтың деңгейін реттеу жұмысы қарастырылады.
Газды сығу процесі компрессор арқылы жүзеге асырылады. Газ сығудың жеткіліксіз деңгейі газдың химиялық құрамына,газды сығу процесінен кейінгі бөліктерінде қолданыларын сепараторларға, газды жинау және тасымалдау жүйелерінде гидратты кептелістердің пайда болуына, технологиялық жабдықтардың жұмысының тиімділігінің төмендеуіне әкеледі.
Газды сығу процесін автоматтандыру жалпы газ өндірісінің тиімділігін ұлғайтуға мүмкіндік береді, газдың қысымын және температурасын арттыруды қамтамасыз етеді. Автоматтандыру жүйесін енгізу өндірістік ақауды қысқартуға, шикізат және энергия шығынын үнемдеуге, негізгі жұмыс күштері санын азайтуға және газдың мұқият сығылуына мүмкіндік береді. Компрессор - газды сығуға арналған қондырғы.
Газды сығу процесі барысында газдың температурасы және қысымы артады. Бұл гидравликалық машина сорғы қозғалтқыштан алған механикалык энергияны сығылған газдың потенциалдық энергиясына және жылуға түрлендіреді. Қазіргі таңда Қазақстанда және ТМД елдерінде желдеткiштер және насостармен бiрге 500 мыңнан астам өнеркәсiптiк компрессорлар пайдаланылады. Осыған байланысты компрессорлардың техникалық деңгейiн, әсіресе олардың тиiмдiлiгi және сенiмдiлiгін жоғарылатудың сұрақтары халық шаруашылығының маңызды мәселелерінің бірі, сондықтан да ол конструкторлық-технологиялық және ғылыми-зерттеу ұйымдарының, сондай ақ компрессорлар өндіретін зауыттар қызметтерінің негізі болып табылады.
Технологиялық процесстерді автоматтандырудың қазіргі заманғы дамуы автоматты реттеу және басқару тапсырмасының қиындауымен, реттеу параметрі сан мәнінің өсуімен, өңдеудің жүзеге асуымен және жаңа үздіксіз және дискретті қозғалыстың функционалдық элементтерінің құрылуымен сондай-ақ микропроцессорлық және микроЭЕМ құрылғыларын қолдану негізінде реттеу дәлдігін жоғарылатуымен сипатталады. Өндіріске микропроцессорлардың, дербес компьютердердің, қолданбалы программалы қамтамасыздандырулардың арқасында автоматтандыру жүйесі түгелдей өзгерді. Өндірістік еңбектің жоғарылауы, шикізатты үнемдеу және азық өнеркәсібіндегі жұмыс күші технологиялық процесстерді автоматты басқару жүйесін қолдануды қажет етеді.
1. ГАЗДЫ СЫҒУ
Қазіргі таңда еліміздің қазынасының басым бөлігін шикізатты экспортқа шығарудан алады. Еліміздің өндірісі дамыған елдермен салыстырғанда әлдеқайда артта қалып отыр. Әлі де еліміз газбен өзін-өзі толық қамтамасыз ете алмай отыр.
Газ көрші Түркіменстаннан тасымалданады. Сондықтан мемлекет алдында өндірісті дамыту мақсаты қойылды. Сол мақсатқа жету жолының бірі қалдық және шикі газды өңдеу.
Газды сығу блогы газ өндірісінің басты құрамдас бөлігі болып табылатындықтан, газ сығу блогының басқару жүйесін құру өзекті болып табылады.
Газ сығу процесінің басқару жүйесін құру келесілерге қол жеткізеді : - операторлар кез-келген қалаған уақытында компьютердің көмегімен қондырғылардың жұмыс тәртібін бақылауға мүмкіндік алады; - жүйеде қандай да бір ақау орын алса, диспетчер экранында сол туралы хабарлама шығады; - пайдаланудың тиімді әдісін ұсынып, жұмыс жасауға қолайлы жағдай туғызады. Газ сығу процесі жалпы газ өндіру процесінің басты бөлігі болып табылады.Сондықтан мақтатымыз газ сығу жүйесін барынша тиімді және оңтайлы қылып жасау.
0.1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІС СИПАТЫ
Мұнайды даярлау қондырғысында мұнайды өңдеу үрдісінде бөлінетін табиғи газ және топтық қондырғылардан түсетін газ араласады және енетін (шикізат) газының блогынан өте отырып, шикізат газын сығу буынына беріледі.
Шикізат газын сығымдау буыны үш электр жетекті екі сатылы С-101, 102, 103 компрессорлардан тұрады, олардың екеуі жұмысшы, ал үшіншісі резервті болып саналады. Кейін сығылған газ жоғары қысымда одан әрі газды өңдеу үшін V-411 шикізат газының сеператорына беріледі.
V-411 сепараторында сығылған газ төмендетілген көмірсутектер, газ және суға бөлінеді. Сұйық фаза V-410 шикізат газының сепараторына шығарылады.
Сығылған газ F-412 сүзгісіне өтеді және төмен температуралы сепарация блогына бағытталады, мұнда Е-202 газгаз жылу алмастырғышында, Е-203 газконденсат жылу алмастырғышында және Е-204 пропанды тоңазытқышта салқындатудың кезекті үш сатысынан өтеді.
Газ көмірсутек мен судың конденсациясына жеткілікті температураға дейін салқындатылады, нәтижесінде оның құрамы су мен көмірсутектің шық нүктесі бойынша құрғақ газдың техникалық сипаттамаларына сәйкес келеді.
Газдың салқындатылуы кезінде гидраттардың түзілуінің алдын алу үшін Е-202 газгаз жылу алмастырғышында, Е-203 газконденсат жылу алмастырғышында және Е-204 пропанды тоңазытқышта құбырлы бөлігіне этиленгликоль енгізіледі. Этиленгликоль газдың салқындатылу үрдісі кезінде гидраттардың түзілу ықтималдылығының алдын ала отырып, гликоль ерітіндісіне бос суды байланыстыру үшін қолданылады.
Үшінші сатыдан кейін Е-204 пропанды салқындатқышта үш фазалы қоспа түзіледі: газ, төмендетілген көмірсутектер және этиленгликольдің сулы ерітіндісі. Бұл қоспа төмен температуралы V-420 сепараторға жіберіледі, бұл жерде этиленгликольдің сулы ерітіндісі газдан бөлінеді және регенерацияға жіберіледі. Төмендетілген жеңіл көмірсутектердің кең фракциясы Т-521 деэтанизаторына түседі, мұнда құрғақ газ жолына жөнелтілетін метанды- этанды фракцияның бөлінуі жүреді. Одан әрі Е-222 ребойлерінің төменгі бөлігінен конденсат Т-541 дебутанизаторына бағытталады, мұнда қалыпты конденсат түзе отырып, пропан мен бутанның түзілуі жүреді. Пропан мен бутан булары А-341 ауа тоңазытқышына конденсацияға жіберіледі және одан әрі сұйық күйдегі пропан-бутанды қоспа (ТКГ) шығын қоймасына жөнелтіледі. Дебутанизатордағы ректификация үрдісінде түзілетін қалыпты конденсат А-342 ауа тоңазытқышында салқындатылады және ТК-811 қалыпты конденсат резервуарына жіберіледі, сол жерден Р-611, 612 сорғыларымен ДНС-30-ға айдалады.
Алынған құрғақ газ ГПЭС пен ГТЭС-ке электр энергиясының өндірісі үшін ГКДҚ-ның жеке қажеттіліктері үшін отын газы ретінде қолданылады.
ГКДҚ мен ТКГ қоймасының құрамы.
ГКДҚ келесідей негізгі блоктардан тұрады:
- енгізілетін шикізат газының блогы;
- сығылған шикізат газының блогы;
- төмен температуралы сепарация блогы;
- пропанды салқындату блогы;
- этиленгликольді регенерациялау блогы;
- реагенттерді мөлшерлеу блогы;
- газ-поршеньді электр бекеттері.
ТКГ қоймасының құрамында келесі жабдықтар қарастырылған:
- ТК-851 ТК-858
- ТКГ-ны сақтауға арналған қоймалар;
- ТК-859 - апаттық сыйымдылықтар;
- сорғылық ТКГ; - құю терминалы;
- ОВПН құрамында:
- алау жүйесі;
- дренаж жүйесі;
- газды хроматография; - өрт сөндіру жүйесі;
- бөқ ауасының өндірісіне арналған модульді қондырғы;
- азот өндірісіне арналған модульді қондырғы;
- жылу тасымалдағыш жүйесі;
- электрмен жабдықтау жүйесі;
- сумен жабдықтау жүйесі;
- кәріз жүйесі;
- аналитикалық зертхана.
Газ дайындау қондырғысының қуаттылығы.
- шикізат газы бойынша жылына 150 млн.нм3;
- құрғақ газ бойынша жылына 110 млн.нм3;
- ТКГ бойынша жылына 139 430 м3;
- СК бойынша жылына 47 085 м3.
0.2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СҰЛБАНЫҢ СИПАТЫ
Газды кешенді даярлау қондырғысы мұнай дайындаудың орталық қондырғысынан және Құмкөл кен орнының топтық қондырғыларынан келіп түсетін ілеспе мұнай газын кептіруге арналған. Қондырғы модульдік блокты- жинақы түрде орындалған.
ГКДҚ өнімдері болып келесілер саналады: кәсіпкерліктегі жеке қажеттіліктер үшін қолданылатын жағармай газы (МЕМСТ 5542-87 бойынша), құрғақ газ, төмендетілген көмірсутекті газ (ТКГ) немесе пропан- бутанды қоспа және қалыпты конденсат.
Шикізат газын сығу блогы (газдың сығылуы).
Сығымдау (компримирование) блогы үш компрессордан тұрады - екі жұмысшы және бір резервті.
Сығымдау блогының құрамында:
- V-100-123 - бірінші сатылы шикізат газының компрессорының қабылдауындағы скруббер;
- C-101, 102, 103 - газ компрессоры;
- А-101102103 - ауалы салқындату компрессоры;
- V-200-123 - шикізат сұйық газының компрессорының екінші сатылы қабылдауындағы скруббер;
- V-411 - жоғары қысымды кіріс газының скруббері;
- F-412 - кіріс газының сүзгі-коагуляторы.
17200 нм 3 сағ көлеміндегі газ ағыны екі жұмысшы компрессорларының арасында тепе-тең бөлінеді.
Төменде берілген сипаттама шикізат газының үш компрессорларының әрбірі үшін жарамды.
Қысымы 2 - 3 кгссм2 және температурасы 20 - 30 ºС газ ХV-101А тоқтату (кескіш-отсекающий) клапанға, V-100 сығудың бірінші сатылы кіріс скрубберіне келіп түседі.
Скруббер жоғары жағынан тамшы тамшы босатқышпен (каплеотбойник) жабдықталған тік цилиндрлік аппарат болып табылады.
Газ V-100 скрубберге тангенциалды түрде түседі, бұл скруббер бойымен жоғары көтерілетін газдың құйынды қозғалысының әсерін туындатады және қайтара сепарацияны қамтамасыз етеді. Ақырғы сепарация аппараттың жоғарғы бөлігінде орнатылған тамшыдан босату торында жүзеге асады. Бөлінген сұйықтық скруббердің төменгі бөлігінде жиналады. V-100 скрубберіндегі сұйық фазаның деңгейі LC-10225 деңгейді реттеуші клапан көмегімен автоматты түрде бірқалыпта ұсталып тұрады.
V- 100 скрубберден сұйық фазаның шығарылуы V-481 алаулы сепараторында жүзеге асады. V-100 скрубберіндегі 2 - 3 кгссм2 жұмысшы қысым E4J 10234 қысымды реттеуші клапан арқылы автоматты түрде бір қалыпта сақталып тұрады (PТ 10227 қысым құрылғы тетігінің дабылы бойынша). Тамшылы сұйықтан босаған газ С-101 компрессорының бірінші сатысына қабылданады, мұнда 6 - 8 кгссм2 қысымға дейін сығылады. Политропты сығылу нәтижесінде ол 90 - 130 º С температураға дейін қызады.
ARIEL компрессоры цилиндерлері оппозитті орналасқан екі сатылы, екі жүрісті төрт цилиндрлі поршеньдік компрессор болып табылады. Ең жоғары айналу жылдамдығы 950 айнмин-қа дейін. Компрессор сағатына 8600 нм 3 -ге дейін шикізат газын сығымдауға есептелген. А-101 ауамен салқындату аппараты электрқозғалтқышты жетекке ие.
А- 101 ауамен салқындату аппараты сығылатын газдың бірінші және екінші сатыларына арналған екі секциядан тұратын еріксіз үрлеу жүргізілетін ауалы көлденең тоңазытқыш болып табылады. Әрбір секциядан шығыс кезіндегі температура тоңазытқыштың әрбір секциясының жоғарғы және төменгі жағынды орнатылған PZ-10248 жалюздер арқылы реттеледі.
Компрессорлар орнына қарай қондырылған басқару панельдерінің көмегімен басқарылады. Компрессордың бірінші сатысынан кейін бірніші сатылы А-101 ауамен салқындату аппаратында газ 2550 ºС температураға дейін салқындатылады. Газ температурасы автоматты түрде дабыл дабыл бойынша жалюздердің ашылу дәрежесін өзгерту арқылы TЕ-10247 температура тетігінен реттеледі.
Газды сығу мен салқындату нәтижесінде бөлінген конденсат сығудың екінші сатысының
V-200 скрубберінде ажыратылады. V-200 скрубберінің құрылымы мен әрекет ету қағидасы V-100 скубберіне ұқсас болып келеді. V-200 скрубберіндегі сұйық фазаның деңгейі LC-10253 деңгейді реттеуші клапаны көмегімен автоматты түрде ұсталып тұрады. V-200 скрубберінен сұйық фазаның шығарылуы төмен қысымды V-410 газ сепараторында жүзеге асырылады.
V-200 скруббердегі газ екінші сатылы С-101компрессорына жөнелтіледі, мұнда ол 23 - 25 кгссм2 қысымға дейін сығылады. Политропты сығу нәтижесінде ол 90 - 130 º С температураға дейін қызады.
Компрессордың екінші сатысынан кейін екінші сатылы А-101 ауалы салқындату аппаратында 2550 ºС температураға дейін салқындатылады. Газ температурасы жалюздің ашылу дәрежесін өзгертіп отыру арқылы дабыл бойымен TЕ-10274 температура тетігімен автоматты түрде реттеледі.
Компрессорға ену алдындағы газ қысымы газ ағының бөлігін немесе барлығын екінші сатылы айдаудан V-100 екінші сатылы скрубберіне ауыстырып отыру арқылы E4J-10234 реттеуші клапанының көмегімен бірқалыпта тұрады.
А-101 екінші сатылы ауалы салқындату аппаратында салқындатылғаннан кейін газ екінші компрессордан келген газы ағынымен бірігеді де, 23 - 25 кгссм2 қысыммен V-411 жоғарғы қысымды кіріс газының скрубберіне түседі, мұнда газдан көмірсутекті және сулы конденсаттың бөлінуі жүреді.
V-411 сепараторы сығу блогынан келетін газ ағынынан конденсацияланған су мен көмірсутекті бөлуге арналған тік типті скруббер болып табылады. Аппараттың жоғарғы жағында газбен бірге тамшылы сұйықтардың бірге қоса кетпеуін тамшыдан ажыратқыш болады. V-411 сепараторындағы конденсат деңгейі LCV-411 деңгейді реттеуші клапан көмегімен ұсталып тұрады (LIС-411А деңгей тетігінің дабылы бойынша).
V-411 сепараторынан алынған 2786 кгсағ мөлшердегі және температурасы 19 ºС конденсат V-410 төмен қысымды кіріс газының сепараторына жөнелтіледі. Гидраттардың түзілуінің алдын алу үшін V-411 скрубберінен конденсатты беруге арналған құбыр жолы қондырғының жұмысы кезінде үнемі қосылып тұруы керек технологиялық қыздырылуымен жабдықталған. V-411 кіріс скрубберінен алынған 30 - 50 ºС температуралы газ F-412 коагуляциялық сүзгіге түседі, мұнда газда қалып қойған ылғал мен механикалық қоспалар ажыратылады.
F-412 коагулятор-сүзгі биіктігі бойымен екі аймаққа бөлінген: 12 сүзгілеу элементі орнатылған тіреуіш тәрелкемен өзара бөлінген сепарациялық және коагуляциялық. Газ тамшылы сұйықтықтан ажырату жүретін төменгі сепарациялық аумаққа түседі, тәрелкедегі саңылаулар мен сүзгілеу элементтері арқылы өтеді. Сүзгілеу элементтерінде газдан бөлініп, тіреуіш тәрелкесі алдында жиналатын тамшылы сұйықтың іріленуі жүзеге асады.
0.3 ГАЗДЫ СЫҒУ ЖӘНЕ ОНЫ ТОҚТАТУ
Компрессорды іске қосар алдында жасалуы міндетті әрекеттер:
- май багындағы (компрессор рамасында) және лубрикатордағы (май деңгейін тексеруя, майды қалыпты жұмыс деңгейіне жеткізу. Майдың шектен тыс көлемі компрессордың айналмалы бөліктерімен майдың шашырауы нәтижесінде май жинағышта көбіктің түзілуіне алып келуі мүмкін;
- барлық жабдықтардың іске қосылуға дайындығы және іске қосылуға дайындалып жатқан компрессор туралы барлық қызмет көрсетуші жұмысшылардың білетіндігін тексеру үшін компрессор агрегатын сыртынан қарап шығу.
УКПГ жұмысын қамтамасыз ету үшін шикізат газы топтық қондырғылардан оған қажетті 5000 нм3 -сағ-тан кем емес мөлшерде түсуі қажет.
Шикізат газын сығу блогының іске қосылуы оған топтық қондырғылардан шикізат газының түсуі және азотты ығыстыру үшін осы газбен жүйенің үрлегеннен басталады.
Шикізат газының компрессорын іске қосу үшін келесіні орындау керек:
- ПАЗ жүйесін қосу, бұғаттауларды белсендіру және ХV-410 ажыратқыш клапандарының (УКПГ-ға шикізат газының берілуі) ашық күйінде орнатылғанына көз жеткізу;
- компрессорға азот беретін 102108 қолмен реттелетін шарлы клапанды ашу;
- компрессорда 0,5 кгссм² қысым жинау;
- инертті газдың толтырылатын жүйеден жалынға шығарылуын жүзеге асыру;
- операцияны 2 реттен аз жасамау;
- XV-101А ажыратқышын ашып, С-101 компрессорына газ қабылдау;
- айдаудағы ХV-101В ажыратқышын ашып, байпасты E4J-10234 клапан бойымен жүйеге газ беру, қысымды PIT-420 аспабы бойынша бақылау;
- PIT-420 бойынша қысым 2 кгссм²-ге көтерілгеннен кейін рұқсаттың бар екендігіне барлық сұлбаны тексеру;
- пайдалану бойынша нұсқаулыққа сай компрессорды іске қосу.
Компрессорды іске қосу РLC-101, РLC-102, РLC-103 жергілікті басқару пультінен автоматты режимде де, қолмен де жүзеге асырылады (компрессор ғимаратында).
С-101 (С-102, С-103) шикізат газы компрессорының іске қосылуы компрессор жетегіне іске қосылу кернеуінің мәнін ең аз шамаға төмендету үшін бірінші сатылы сорылуы газдың ең аз қысымында жүзеге асады.
Компрессордың жұмысшы параметрлерінің бірі бұғаттауда бекітілген мәндерден асып кеткен жағдайда ол дереу тоқтатылуы керек (мысалы: жоғары температура, ең жоғарыең төмен мәннен төменжоғары қысым, діріл және т.б.). Бұғатталған параметрлерде және механикалық ақаулары бар компрессорды іске қосу жабдықтың зақымдалуына алып келеді немесе қызмет етуші жұмысшының жарақат алу қаупін тудырады.
Компрессорды жергілікті басқару блогында оператор қай агрегатты тоқтату керектігіне байланысты С-101 (С-102, С-103) агрегатын қалыпты тоқтатуды жүзеге асырады. Тоқтату үрдісі барлық С-101, 102, 103 компрессорлары үшін ортақ.
Оператор елесі операцияларды орындайды:
- Компрессорды тоқтату батырмасын басады - компрессорды жүктен босатудағы E4J-10234 ажыратқыш-клапан ашылады, одан кейін Е8JR10235 қайта қосу клапаны ашылады. Басқару панелі егізгі қозғалтқышты тоқтатуды орындаушы стартер дабылына арналған релені ажыратады, одан әрі А-101 тоқтатылуына дабыл беріледі;
-көмекші май сорғыш қосылады.
Компрессор тоқтатылғаннан кейін 2 минуттан соң көмекші май сорғыш тоқтатылады. Бұған қоса оператор шикізат газын сығу блогындағы қалған компрессорлы агрегаттардың тоқтатылуын жүзеге асырады.
С-101102103 компрессорлары тоқтағаннан кейін оператор ажыратқыштарды жабады.
1. ГАЗДЫ ТАСЫМАЛДАУ
Газ тасымалдау жүйесі - республиканың батыс бөлігінде дамыған. 60-шы жылдары көктей өтетін газ қубырларының кұрылысы басталған болатын, олар арқылы газ Батыс Қазақстаннан және Орта Азияның бұрынғы республикаларынан Ресейге жеткізілетін-ді. Ақтөбе облысының аумағы арқылы Бұхара - Орал арналық газ құбырының екі тарамы тартылды. Маңғыстау, Атырау және Батыс Қазақстан облыстарының аумағын Орталық Азия - Орталық газ қубырының 4 тармағы кесіп өтетін. Батыс Қазақстан облысының солтүстігі арқылы Одақ немесе Орынбор - Батыс шекара газ қубырының 2 тармағы өтетін, олар табиғи газды Шығыс Еуропа елдеріне жеткізу үшін тартылған болатын; бүл құбырдан бір тармақ Орал қаласына дейін жеткізіліп, одан әрі Еуропа елдеріне кететін. Солтүстік Үстірт өңірінің газы Бұхара - Орал газ құбыры арқылы Орал кәсіпорындарына берілді.
Қазақстанның тұтыну-тұрмыс нысандары мен өнеркәсіптік кәсіпорындары газбен арналық газ құбырларынан және оның тармақтарынан қамтамсыз етілді. Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл және Алматы облыстарының өнеркәсіптік түйіндері мен өзге де тұтынушыларына газ ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Газ өнеркәсiбі - Қазақстанның энергетикалық шаруашылығының ең тиiмдi жанармай салаларының бiрi және өнеркәсiптiк аудандарды отынмен жабдықтау экономикасына, жалпы өндiрiстiң дамуына тікелей әсерін тигізеді.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Кен орнынан өндірілген газ әртүрлі заттармен және басқа да қоспалармен қаныққан. Сондықтан газды осы қоспалардан ішінен бөлу және тасымалдауға дайындау газды өнеркәсіпте, пайдаланушыларды табиғи газбен үздіксіз қамтамасыз ету жүйесінде маңызды орынға ие. Қазіргі уақытта газды өндіретін және тасымалдайтын кәсіпорындардың негізгі мәселесі - газды тазалауды сапалы әрі минималды экономикалық шығынмен өткізу.
Осы мәселені шешудегі негізгі бағыттардың бірі - газды сығу процесін автоматтандыру, сығу процесінің тиімділігін арттыру және газды сығу процесі кезіндегі ауытқушылықтардың алдын алу. Бұл жұмыста табиғи газды сығу процесі және газды скруббердегі газдың қысымын, сұйықтықтың деңгейін реттеу жұмысы қарастырылады.
Газды сығу процесі компрессор арқылы жүзеге асырылады. Газ сығудың жеткіліксіз деңгейі газдың химиялық құрамына,газды сығу процесінен кейінгі бөліктерінде қолданыларын сепараторларға, газды жинау және тасымалдау жүйелерінде гидратты кептелістердің пайда болуына, технологиялық жабдықтардың жұмысының тиімділігінің төмендеуіне әкеледі.
Газды сығу процесін автоматтандыру жалпы газ өндірісінің тиімділігін ұлғайтуға мүмкіндік береді, газдың қысымын және температурасын арттыруды қамтамасыз етеді. Автоматтандыру жүйесін енгізу өндірістік ақауды қысқартуға, шикізат және энергия шығынын үнемдеуге, негізгі жұмыс күштері санын азайтуға және газдың мұқият сығылуына мүмкіндік береді. Компрессор - газды сығуға арналған қондырғы.
Газды сығу процесі барысында газдың температурасы және қысымы артады. Бұл гидравликалық машина сорғы қозғалтқыштан алған механикалык энергияны сығылған газдың потенциалдық энергиясына және жылуға түрлендіреді. Қазіргі таңда Қазақстанда және ТМД елдерінде желдеткiштер және насостармен бiрге 500 мыңнан астам өнеркәсiптiк компрессорлар пайдаланылады. Осыған байланысты компрессорлардың техникалық деңгейiн, әсіресе олардың тиiмдiлiгi және сенiмдiлiгін жоғарылатудың сұрақтары халық шаруашылығының маңызды мәселелерінің бірі, сондықтан да ол конструкторлық-технологиялық және ғылыми-зерттеу ұйымдарының, сондай ақ компрессорлар өндіретін зауыттар қызметтерінің негізі болып табылады.
Технологиялық процесстерді автоматтандырудың қазіргі заманғы дамуы автоматты реттеу және басқару тапсырмасының қиындауымен, реттеу параметрі сан мәнінің өсуімен, өңдеудің жүзеге асуымен және жаңа үздіксіз және дискретті қозғалыстың функционалдық элементтерінің құрылуымен сондай-ақ микропроцессорлық және микроЭЕМ құрылғыларын қолдану негізінде реттеу дәлдігін жоғарылатуымен сипатталады. Өндіріске микропроцессорлардың, дербес компьютердердің, қолданбалы программалы қамтамасыздандырулардың арқасында автоматтандыру жүйесі түгелдей өзгерді. Өндірістік еңбектің жоғарылауы, шикізатты үнемдеу және азық өнеркәсібіндегі жұмыс күші технологиялық процесстерді автоматты басқару жүйесін қолдануды қажет етеді.
1. ГАЗДЫ СЫҒУ
Қазіргі таңда еліміздің қазынасының басым бөлігін шикізатты экспортқа шығарудан алады. Еліміздің өндірісі дамыған елдермен салыстырғанда әлдеқайда артта қалып отыр. Әлі де еліміз газбен өзін-өзі толық қамтамасыз ете алмай отыр.
Газ көрші Түркіменстаннан тасымалданады. Сондықтан мемлекет алдында өндірісті дамыту мақсаты қойылды. Сол мақсатқа жету жолының бірі қалдық және шикі газды өңдеу.
Газды сығу блогы газ өндірісінің басты құрамдас бөлігі болып табылатындықтан, газ сығу блогының басқару жүйесін құру өзекті болып табылады.
Газ сығу процесінің басқару жүйесін құру келесілерге қол жеткізеді : - операторлар кез-келген қалаған уақытында компьютердің көмегімен қондырғылардың жұмыс тәртібін бақылауға мүмкіндік алады; - жүйеде қандай да бір ақау орын алса, диспетчер экранында сол туралы хабарлама шығады; - пайдаланудың тиімді әдісін ұсынып, жұмыс жасауға қолайлы жағдай туғызады. Газ сығу процесі жалпы газ өндіру процесінің басты бөлігі болып табылады.Сондықтан мақтатымыз газ сығу жүйесін барынша тиімді және оңтайлы қылып жасау.
0.1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІС СИПАТЫ
Мұнайды даярлау қондырғысында мұнайды өңдеу үрдісінде бөлінетін табиғи газ және топтық қондырғылардан түсетін газ араласады және енетін (шикізат) газының блогынан өте отырып, шикізат газын сығу буынына беріледі.
Шикізат газын сығымдау буыны үш электр жетекті екі сатылы С-101, 102, 103 компрессорлардан тұрады, олардың екеуі жұмысшы, ал үшіншісі резервті болып саналады. Кейін сығылған газ жоғары қысымда одан әрі газды өңдеу үшін V-411 шикізат газының сеператорына беріледі.
V-411 сепараторында сығылған газ төмендетілген көмірсутектер, газ және суға бөлінеді. Сұйық фаза V-410 шикізат газының сепараторына шығарылады.
Сығылған газ F-412 сүзгісіне өтеді және төмен температуралы сепарация блогына бағытталады, мұнда Е-202 газгаз жылу алмастырғышында, Е-203 газконденсат жылу алмастырғышында және Е-204 пропанды тоңазытқышта салқындатудың кезекті үш сатысынан өтеді.
Газ көмірсутек мен судың конденсациясына жеткілікті температураға дейін салқындатылады, нәтижесінде оның құрамы су мен көмірсутектің шық нүктесі бойынша құрғақ газдың техникалық сипаттамаларына сәйкес келеді.
Газдың салқындатылуы кезінде гидраттардың түзілуінің алдын алу үшін Е-202 газгаз жылу алмастырғышында, Е-203 газконденсат жылу алмастырғышында және Е-204 пропанды тоңазытқышта құбырлы бөлігіне этиленгликоль енгізіледі. Этиленгликоль газдың салқындатылу үрдісі кезінде гидраттардың түзілу ықтималдылығының алдын ала отырып, гликоль ерітіндісіне бос суды байланыстыру үшін қолданылады.
Үшінші сатыдан кейін Е-204 пропанды салқындатқышта үш фазалы қоспа түзіледі: газ, төмендетілген көмірсутектер және этиленгликольдің сулы ерітіндісі. Бұл қоспа төмен температуралы V-420 сепараторға жіберіледі, бұл жерде этиленгликольдің сулы ерітіндісі газдан бөлінеді және регенерацияға жіберіледі. Төмендетілген жеңіл көмірсутектердің кең фракциясы Т-521 деэтанизаторына түседі, мұнда құрғақ газ жолына жөнелтілетін метанды- этанды фракцияның бөлінуі жүреді. Одан әрі Е-222 ребойлерінің төменгі бөлігінен конденсат Т-541 дебутанизаторына бағытталады, мұнда қалыпты конденсат түзе отырып, пропан мен бутанның түзілуі жүреді. Пропан мен бутан булары А-341 ауа тоңазытқышына конденсацияға жіберіледі және одан әрі сұйық күйдегі пропан-бутанды қоспа (ТКГ) шығын қоймасына жөнелтіледі. Дебутанизатордағы ректификация үрдісінде түзілетін қалыпты конденсат А-342 ауа тоңазытқышында салқындатылады және ТК-811 қалыпты конденсат резервуарына жіберіледі, сол жерден Р-611, 612 сорғыларымен ДНС-30-ға айдалады.
Алынған құрғақ газ ГПЭС пен ГТЭС-ке электр энергиясының өндірісі үшін ГКДҚ-ның жеке қажеттіліктері үшін отын газы ретінде қолданылады.
ГКДҚ мен ТКГ қоймасының құрамы.
ГКДҚ келесідей негізгі блоктардан тұрады:
- енгізілетін шикізат газының блогы;
- сығылған шикізат газының блогы;
- төмен температуралы сепарация блогы;
- пропанды салқындату блогы;
- этиленгликольді регенерациялау блогы;
- реагенттерді мөлшерлеу блогы;
- газ-поршеньді электр бекеттері.
ТКГ қоймасының құрамында келесі жабдықтар қарастырылған:
- ТК-851 ТК-858
- ТКГ-ны сақтауға арналған қоймалар;
- ТК-859 - апаттық сыйымдылықтар;
- сорғылық ТКГ; - құю терминалы;
- ОВПН құрамында:
- алау жүйесі;
- дренаж жүйесі;
- газды хроматография; - өрт сөндіру жүйесі;
- бөқ ауасының өндірісіне арналған модульді қондырғы;
- азот өндірісіне арналған модульді қондырғы;
- жылу тасымалдағыш жүйесі;
- электрмен жабдықтау жүйесі;
- сумен жабдықтау жүйесі;
- кәріз жүйесі;
- аналитикалық зертхана.
Газ дайындау қондырғысының қуаттылығы.
- шикізат газы бойынша жылына 150 млн.нм3;
- құрғақ газ бойынша жылына 110 млн.нм3;
- ТКГ бойынша жылына 139 430 м3;
- СК бойынша жылына 47 085 м3.
0.2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ СҰЛБАНЫҢ СИПАТЫ
Газды кешенді даярлау қондырғысы мұнай дайындаудың орталық қондырғысынан және Құмкөл кен орнының топтық қондырғыларынан келіп түсетін ілеспе мұнай газын кептіруге арналған. Қондырғы модульдік блокты- жинақы түрде орындалған.
ГКДҚ өнімдері болып келесілер саналады: кәсіпкерліктегі жеке қажеттіліктер үшін қолданылатын жағармай газы (МЕМСТ 5542-87 бойынша), құрғақ газ, төмендетілген көмірсутекті газ (ТКГ) немесе пропан- бутанды қоспа және қалыпты конденсат.
Шикізат газын сығу блогы (газдың сығылуы).
Сығымдау (компримирование) блогы үш компрессордан тұрады - екі жұмысшы және бір резервті.
Сығымдау блогының құрамында:
- V-100-123 - бірінші сатылы шикізат газының компрессорының қабылдауындағы скруббер;
- C-101, 102, 103 - газ компрессоры;
- А-101102103 - ауалы салқындату компрессоры;
- V-200-123 - шикізат сұйық газының компрессорының екінші сатылы қабылдауындағы скруббер;
- V-411 - жоғары қысымды кіріс газының скруббері;
- F-412 - кіріс газының сүзгі-коагуляторы.
17200 нм 3 сағ көлеміндегі газ ағыны екі жұмысшы компрессорларының арасында тепе-тең бөлінеді.
Төменде берілген сипаттама шикізат газының үш компрессорларының әрбірі үшін жарамды.
Қысымы 2 - 3 кгссм2 және температурасы 20 - 30 ºС газ ХV-101А тоқтату (кескіш-отсекающий) клапанға, V-100 сығудың бірінші сатылы кіріс скрубберіне келіп түседі.
Скруббер жоғары жағынан тамшы тамшы босатқышпен (каплеотбойник) жабдықталған тік цилиндрлік аппарат болып табылады.
Газ V-100 скрубберге тангенциалды түрде түседі, бұл скруббер бойымен жоғары көтерілетін газдың құйынды қозғалысының әсерін туындатады және қайтара сепарацияны қамтамасыз етеді. Ақырғы сепарация аппараттың жоғарғы бөлігінде орнатылған тамшыдан босату торында жүзеге асады. Бөлінген сұйықтық скруббердің төменгі бөлігінде жиналады. V-100 скрубберіндегі сұйық фазаның деңгейі LC-10225 деңгейді реттеуші клапан көмегімен автоматты түрде бірқалыпта ұсталып тұрады.
V- 100 скрубберден сұйық фазаның шығарылуы V-481 алаулы сепараторында жүзеге асады. V-100 скрубберіндегі 2 - 3 кгссм2 жұмысшы қысым E4J 10234 қысымды реттеуші клапан арқылы автоматты түрде бір қалыпта сақталып тұрады (PТ 10227 қысым құрылғы тетігінің дабылы бойынша). Тамшылы сұйықтан босаған газ С-101 компрессорының бірінші сатысына қабылданады, мұнда 6 - 8 кгссм2 қысымға дейін сығылады. Политропты сығылу нәтижесінде ол 90 - 130 º С температураға дейін қызады.
ARIEL компрессоры цилиндерлері оппозитті орналасқан екі сатылы, екі жүрісті төрт цилиндрлі поршеньдік компрессор болып табылады. Ең жоғары айналу жылдамдығы 950 айнмин-қа дейін. Компрессор сағатына 8600 нм 3 -ге дейін шикізат газын сығымдауға есептелген. А-101 ауамен салқындату аппараты электрқозғалтқышты жетекке ие.
А- 101 ауамен салқындату аппараты сығылатын газдың бірінші және екінші сатыларына арналған екі секциядан тұратын еріксіз үрлеу жүргізілетін ауалы көлденең тоңазытқыш болып табылады. Әрбір секциядан шығыс кезіндегі температура тоңазытқыштың әрбір секциясының жоғарғы және төменгі жағынды орнатылған PZ-10248 жалюздер арқылы реттеледі.
Компрессорлар орнына қарай қондырылған басқару панельдерінің көмегімен басқарылады. Компрессордың бірінші сатысынан кейін бірніші сатылы А-101 ауамен салқындату аппаратында газ 2550 ºС температураға дейін салқындатылады. Газ температурасы автоматты түрде дабыл дабыл бойынша жалюздердің ашылу дәрежесін өзгерту арқылы TЕ-10247 температура тетігінен реттеледі.
Газды сығу мен салқындату нәтижесінде бөлінген конденсат сығудың екінші сатысының
V-200 скрубберінде ажыратылады. V-200 скрубберінің құрылымы мен әрекет ету қағидасы V-100 скубберіне ұқсас болып келеді. V-200 скрубберіндегі сұйық фазаның деңгейі LC-10253 деңгейді реттеуші клапаны көмегімен автоматты түрде ұсталып тұрады. V-200 скрубберінен сұйық фазаның шығарылуы төмен қысымды V-410 газ сепараторында жүзеге асырылады.
V-200 скруббердегі газ екінші сатылы С-101компрессорына жөнелтіледі, мұнда ол 23 - 25 кгссм2 қысымға дейін сығылады. Политропты сығу нәтижесінде ол 90 - 130 º С температураға дейін қызады.
Компрессордың екінші сатысынан кейін екінші сатылы А-101 ауалы салқындату аппаратында 2550 ºС температураға дейін салқындатылады. Газ температурасы жалюздің ашылу дәрежесін өзгертіп отыру арқылы дабыл бойымен TЕ-10274 температура тетігімен автоматты түрде реттеледі.
Компрессорға ену алдындағы газ қысымы газ ағының бөлігін немесе барлығын екінші сатылы айдаудан V-100 екінші сатылы скрубберіне ауыстырып отыру арқылы E4J-10234 реттеуші клапанының көмегімен бірқалыпта тұрады.
А-101 екінші сатылы ауалы салқындату аппаратында салқындатылғаннан кейін газ екінші компрессордан келген газы ағынымен бірігеді де, 23 - 25 кгссм2 қысыммен V-411 жоғарғы қысымды кіріс газының скрубберіне түседі, мұнда газдан көмірсутекті және сулы конденсаттың бөлінуі жүреді.
V-411 сепараторы сығу блогынан келетін газ ағынынан конденсацияланған су мен көмірсутекті бөлуге арналған тік типті скруббер болып табылады. Аппараттың жоғарғы жағында газбен бірге тамшылы сұйықтардың бірге қоса кетпеуін тамшыдан ажыратқыш болады. V-411 сепараторындағы конденсат деңгейі LCV-411 деңгейді реттеуші клапан көмегімен ұсталып тұрады (LIС-411А деңгей тетігінің дабылы бойынша).
V-411 сепараторынан алынған 2786 кгсағ мөлшердегі және температурасы 19 ºС конденсат V-410 төмен қысымды кіріс газының сепараторына жөнелтіледі. Гидраттардың түзілуінің алдын алу үшін V-411 скрубберінен конденсатты беруге арналған құбыр жолы қондырғының жұмысы кезінде үнемі қосылып тұруы керек технологиялық қыздырылуымен жабдықталған. V-411 кіріс скрубберінен алынған 30 - 50 ºС температуралы газ F-412 коагуляциялық сүзгіге түседі, мұнда газда қалып қойған ылғал мен механикалық қоспалар ажыратылады.
F-412 коагулятор-сүзгі биіктігі бойымен екі аймаққа бөлінген: 12 сүзгілеу элементі орнатылған тіреуіш тәрелкемен өзара бөлінген сепарациялық және коагуляциялық. Газ тамшылы сұйықтықтан ажырату жүретін төменгі сепарациялық аумаққа түседі, тәрелкедегі саңылаулар мен сүзгілеу элементтері арқылы өтеді. Сүзгілеу элементтерінде газдан бөлініп, тіреуіш тәрелкесі алдында жиналатын тамшылы сұйықтың іріленуі жүзеге асады.
0.3 ГАЗДЫ СЫҒУ ЖӘНЕ ОНЫ ТОҚТАТУ
Компрессорды іске қосар алдында жасалуы міндетті әрекеттер:
- май багындағы (компрессор рамасында) және лубрикатордағы (май деңгейін тексеруя, майды қалыпты жұмыс деңгейіне жеткізу. Майдың шектен тыс көлемі компрессордың айналмалы бөліктерімен майдың шашырауы нәтижесінде май жинағышта көбіктің түзілуіне алып келуі мүмкін;
- барлық жабдықтардың іске қосылуға дайындығы және іске қосылуға дайындалып жатқан компрессор туралы барлық қызмет көрсетуші жұмысшылардың білетіндігін тексеру үшін компрессор агрегатын сыртынан қарап шығу.
УКПГ жұмысын қамтамасыз ету үшін шикізат газы топтық қондырғылардан оған қажетті 5000 нм3 -сағ-тан кем емес мөлшерде түсуі қажет.
Шикізат газын сығу блогының іске қосылуы оған топтық қондырғылардан шикізат газының түсуі және азотты ығыстыру үшін осы газбен жүйенің үрлегеннен басталады.
Шикізат газының компрессорын іске қосу үшін келесіні орындау керек:
- ПАЗ жүйесін қосу, бұғаттауларды белсендіру және ХV-410 ажыратқыш клапандарының (УКПГ-ға шикізат газының берілуі) ашық күйінде орнатылғанына көз жеткізу;
- компрессорға азот беретін 102108 қолмен реттелетін шарлы клапанды ашу;
- компрессорда 0,5 кгссм² қысым жинау;
- инертті газдың толтырылатын жүйеден жалынға шығарылуын жүзеге асыру;
- операцияны 2 реттен аз жасамау;
- XV-101А ажыратқышын ашып, С-101 компрессорына газ қабылдау;
- айдаудағы ХV-101В ажыратқышын ашып, байпасты E4J-10234 клапан бойымен жүйеге газ беру, қысымды PIT-420 аспабы бойынша бақылау;
- PIT-420 бойынша қысым 2 кгссм²-ге көтерілгеннен кейін рұқсаттың бар екендігіне барлық сұлбаны тексеру;
- пайдалану бойынша нұсқаулыққа сай компрессорды іске қосу.
Компрессорды іске қосу РLC-101, РLC-102, РLC-103 жергілікті басқару пультінен автоматты режимде де, қолмен де жүзеге асырылады (компрессор ғимаратында).
С-101 (С-102, С-103) шикізат газы компрессорының іске қосылуы компрессор жетегіне іске қосылу кернеуінің мәнін ең аз шамаға төмендету үшін бірінші сатылы сорылуы газдың ең аз қысымында жүзеге асады.
Компрессордың жұмысшы параметрлерінің бірі бұғаттауда бекітілген мәндерден асып кеткен жағдайда ол дереу тоқтатылуы керек (мысалы: жоғары температура, ең жоғарыең төмен мәннен төменжоғары қысым, діріл және т.б.). Бұғатталған параметрлерде және механикалық ақаулары бар компрессорды іске қосу жабдықтың зақымдалуына алып келеді немесе қызмет етуші жұмысшының жарақат алу қаупін тудырады.
Компрессорды жергілікті басқару блогында оператор қай агрегатты тоқтату керектігіне байланысты С-101 (С-102, С-103) агрегатын қалыпты тоқтатуды жүзеге асырады. Тоқтату үрдісі барлық С-101, 102, 103 компрессорлары үшін ортақ.
Оператор елесі операцияларды орындайды:
- Компрессорды тоқтату батырмасын басады - компрессорды жүктен босатудағы E4J-10234 ажыратқыш-клапан ашылады, одан кейін Е8JR10235 қайта қосу клапаны ашылады. Басқару панелі егізгі қозғалтқышты тоқтатуды орындаушы стартер дабылына арналған релені ажыратады, одан әрі А-101 тоқтатылуына дабыл беріледі;
-көмекші май сорғыш қосылады.
Компрессор тоқтатылғаннан кейін 2 минуттан соң көмекші май сорғыш тоқтатылады. Бұған қоса оператор шикізат газын сығу блогындағы қалған компрессорлы агрегаттардың тоқтатылуын жүзеге асырады.
С-101102103 компрессорлары тоқтағаннан кейін оператор ажыратқыштарды жабады.
1. ГАЗДЫ ТАСЫМАЛДАУ
Газ тасымалдау жүйесі - республиканың батыс бөлігінде дамыған. 60-шы жылдары көктей өтетін газ қубырларының кұрылысы басталған болатын, олар арқылы газ Батыс Қазақстаннан және Орта Азияның бұрынғы республикаларынан Ресейге жеткізілетін-ді. Ақтөбе облысының аумағы арқылы Бұхара - Орал арналық газ құбырының екі тарамы тартылды. Маңғыстау, Атырау және Батыс Қазақстан облыстарының аумағын Орталық Азия - Орталық газ қубырының 4 тармағы кесіп өтетін. Батыс Қазақстан облысының солтүстігі арқылы Одақ немесе Орынбор - Батыс шекара газ қубырының 2 тармағы өтетін, олар табиғи газды Шығыс Еуропа елдеріне жеткізу үшін тартылған болатын; бүл құбырдан бір тармақ Орал қаласына дейін жеткізіліп, одан әрі Еуропа елдеріне кететін. Солтүстік Үстірт өңірінің газы Бұхара - Орал газ құбыры арқылы Орал кәсіпорындарына берілді.
Қазақстанның тұтыну-тұрмыс нысандары мен өнеркәсіптік кәсіпорындары газбен арналық газ құбырларынан және оның тармақтарынан қамтамсыз етілді. Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл және Алматы облыстарының өнеркәсіптік түйіндері мен өзге де тұтынушыларына газ ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz