Қымыз дайындау технологиясы, гигиенасы және вет.сан. сараптау
Қымыз-қазақ халқының ұлттық тағамдарының ішіндегі ең құрметті дастарқан дәмінің бірі. Бие сүтінен даярланатын қымызды көптеген көшпелі халықтар- қазақтар, қырғыздар, башқұрттар баяғы заманнан білген. Біздің заманымызға дейінгі 5 ғасырда грек тарихшысы Герадот, көшпелі скифтер бие сүтінен қымыз даярлаған- деп жазды. Қымызды даярлау, оның дәмі және адам организіміне тинізетін әсері жөніндегі алғашқы жазба деректерді 1256 ж татар жеріне саяхат жасаған француз Вильгельм Рубрикас қалдырған. Қымыз жөнінде Италия саяхатшысы М. Полоның да естеліктері бар, ол қымызды татар халқының ең нәрлі сусыны деп атады және қымыздың дәмділік қасиетін атап көрсете отырып, оны "Ақ шарпқа" теңеген. Қазақтың ертедегі көшпелі өмірінде ауруға ем болып, сауға қуат берген осы қымыз. Бие сүтінде қкнт қант көбірек болады, оны жаңа сауған сүттің дәмін татып көруге болады. Бие сүтінің қымыз болып ашуына себеп болатын да осы қасиеті. Ашыған қымызда 3-4 % дейін таза спирт болады.
Бие сүтінің химиялық құрамы процент есебімен алғанда мынадай болып келеді: сүттегі қант-6.7%, жалпы белок-2.0 %, казеин-50.7%, минералды тұздар-0,5%, май- 1.3-2.0%, витаминдер: А вит.- 0.125-0.832мг, С вит.- 97-135мг,В тобындағы витаминдер, Д вит., Е вит.-0.65-1.05 мг
Қымыздың құрамына кіретін түрлі заттардың бәрі де адамның бойына жақсы сіңеді. Майы дәмді, белогы жұғымды. Аз шамада кездесетін сүт және көмір қышқылдары адамның тәбетін ашып, асқазанның жақсы жұмыс істеуіне жағдай туғызады.Бие сүтінде «С» витамині мол болады. Сондықтан да туберкулез ауруынан емдеу үшін айрықша жоғары. Сондықтан да туберкулезді қымызбен емдейтін ең алғашқы курорт 1858 жылы Самара қаласының маңында ашылған.
Қазіргі медицинада қымызды антибиотиктермен және басқа да дәрі-дәрмектермен байланыстыра отырып, өкпе, сүйек және бүйрек туберкулезін, жүрек, қан тамырлары ауруларын емдегенде, сондай-ақ витаминдер жетіспегенде, зат алмасу бұзылғанда қолданады. Антибиотикалық дәрі- дәрмектер қымыздың құрамындағы:витаминдермен, қоректік заттармен, ашытқылармен қосылып организмге оңай сіңеді. Өзінің адам организміне жасайтын күрделі және әр жақты әсеріне қарай қымыз тіршілік көзі ретінде ықпал етеді және маңызды тамақ өнімі болып табылады. Қымыздағы тағамдық және емдік қасиеттердің мұндай байланысы бүгінде өзге өнімдер
Бие сүтінің химиялық құрамы процент есебімен алғанда мынадай болып келеді: сүттегі қант-6.7%, жалпы белок-2.0 %, казеин-50.7%, минералды тұздар-0,5%, май- 1.3-2.0%, витаминдер: А вит.- 0.125-0.832мг, С вит.- 97-135мг,В тобындағы витаминдер, Д вит., Е вит.-0.65-1.05 мг
Қымыздың құрамына кіретін түрлі заттардың бәрі де адамның бойына жақсы сіңеді. Майы дәмді, белогы жұғымды. Аз шамада кездесетін сүт және көмір қышқылдары адамның тәбетін ашып, асқазанның жақсы жұмыс істеуіне жағдай туғызады.Бие сүтінде «С» витамині мол болады. Сондықтан да туберкулез ауруынан емдеу үшін айрықша жоғары. Сондықтан да туберкулезді қымызбен емдейтін ең алғашқы курорт 1858 жылы Самара қаласының маңында ашылған.
Қазіргі медицинада қымызды антибиотиктермен және басқа да дәрі-дәрмектермен байланыстыра отырып, өкпе, сүйек және бүйрек туберкулезін, жүрек, қан тамырлары ауруларын емдегенде, сондай-ақ витаминдер жетіспегенде, зат алмасу бұзылғанда қолданады. Антибиотикалық дәрі- дәрмектер қымыздың құрамындағы:витаминдермен, қоректік заттармен, ашытқылармен қосылып организмге оңай сіңеді. Өзінің адам организміне жасайтын күрделі және әр жақты әсеріне қарай қымыз тіршілік көзі ретінде ықпал етеді және маңызды тамақ өнімі болып табылады. Қымыздағы тағамдық және емдік қасиеттердің мұндай байланысы бүгінде өзге өнімдер
Қымыз дайындау технологиясы, гигиенасы және
вет.сан. сараптау
Қымыз-қазақ халқының ұлттық тағамдарының ішіндегі ең құрметті дастарқан
дәмінің бірі. Бие сүтінен даярланатын қымызды көптеген көшпелі халықтар-
қазақтар, қырғыздар, башқұрттар баяғы заманнан білген. Біздің заманымызға
дейінгі 5 ғасырда грек тарихшысы Герадот, көшпелі скифтер бие сүтінен қымыз
даярлаған- деп жазды. Қымызды даярлау, оның дәмі және адам организіміне
тинізетін әсері жөніндегі алғашқы жазба деректерді 1256 ж татар жеріне
саяхат жасаған француз Вильгельм Рубрикас қалдырған. Қымыз жөнінде Италия
саяхатшысы М. Полоның да естеліктері бар, ол қымызды татар халқының ең
нәрлі сусыны деп атады және қымыздың дәмділік қасиетін атап көрсете отырып,
оны "Ақ шарпқа" теңеген. Қазақтың ертедегі көшпелі өмірінде ауруға ем
болып, сауға қуат берген осы қымыз. Бие сүтінде қкнт қант көбірек болады,
оны жаңа сауған сүттің дәмін татып көруге болады. Бие сүтінің қымыз болып
ашуына себеп болатын да осы қасиеті. Ашыған қымызда 3-4 % дейін таза спирт
болады.
Бие сүтінің химиялық құрамы процент есебімен алғанда мынадай болып
келеді: сүттегі қант-6.7%, жалпы белок-2.0 %, казеин-50.7%, минералды
тұздар-0,5%, май- 1.3-2.0%, витаминдер: А вит.- 0.125-0.832мг, С вит.- 97-
135мг,В тобындағы витаминдер, Д вит., Е вит.-0.65-1.05 мг
Средний химический состав молока по Я.С.Зайковскому(9)
Показатели кобылье верблюжье коровье Человека
г100 г
1.Массовая длоя воды 90,60 87,00 87,30 88,31
2.Массовая доля сухого 9,40 13,0 12,70 11,76
Остатка
3.Массовая доля жира 1,14 3,92 3,70 3,00
4.Массовая доля обших 2,0 3,70 3,50 2,06
Белков
5.Массовая доля казеина 1,30 2,57 3,00 1,56
6.Массовая доля альбу- 0,70 1,13 0,50 0,50
мина и глобулинов
7.Массовая доля лактозы 5,90 4,49 4,50 6,47
8.Массовая доля золы 0,36 0,87 0,70 0,23
Қымыздың құрамына кіретін түрлі заттардың бәрі де адамның бойына жақсы
сіңеді. Майы дәмді, белогы жұғымды. Аз шамада кездесетін сүт және көмір
қышқылдары адамның тәбетін ашып, асқазанның жақсы жұмыс істеуіне жағдай
туғызады.Бие сүтінде С витамині мол болады. Сондықтан да туберкулез
ауруынан емдеу үшін айрықша жоғары. Сондықтан да туберкулезді қымызбен
емдейтін ең алғашқы курорт 1858 жылы Самара қаласының маңында ашылған.
Қазіргі медицинада қымызды антибиотиктермен және басқа да дәрі-дәрмектермен
байланыстыра отырып, өкпе, сүйек және бүйрек туберкулезін, жүрек, қан
тамырлары ауруларын емдегенде, сондай-ақ витаминдер жетіспегенде, зат
алмасу бұзылғанда қолданады. Антибиотикалық дәрі- дәрмектер қымыздың
құрамындағы:витаминдермен, қоректік заттармен, ашытқылармен қосылып
организмге оңай сіңеді. Өзінің адам организміне жасайтын күрделі және әр
жақты әсеріне қарай қымыз тіршілік көзі ретінде ықпал етеді және маңызды
тамақ өнімі болып табылады. Қымыздағы тағамдық және емдік қасиеттердің
мұндай байланысы бүгінде өзге өнімдер мен сусындардың ешбірінде де
кездеспейді.
Қымызды жүйелі түрде қабылдаудың әсерінен өкпенің сиымдылығы, кеуде
клеткаларының шеңбері ұлғаяды, тыныс алу, зат алмасу жақсарады, қан
құрамындағы гемоглабин мөлшері артады, лейкоцит саны артса, қайта қалпына
келеді, эритроциттердің шөгу реакциясы жиілеген болса, қайта төмендейді.
Нерв жүйесі де қымыздың әсерінен тыс қалмайды. Қымыз ішкен ─адамның бойында
сергектік пайда болады.
Бие сүтіндегі белоктардың биологиялық және емдік қаситтері.
Казеин – негізінде ірімшік, сыр және т.б. құнды тағамдар дайындалады.
Қазақы бие және желгіш будан сүтінде де орта есеппен казеинге қарағанда
сарысу белоктары көбірек болады. Мұны К.И.Дүйсембаев пен Ғ.М.Меңдіханов
жасаған кестесінен көреміз.
Казеиннің сарысу белоктарына қатынасы қазақы биелер тобы үшін.
Қазақы бие Желгіш
бие
Сауылған айлары кзеин сарысу казеин сарысу
белок белок
1 0,82+0,01 0,89+0,09 0,79+0,04 0,95+0,12
2 0,71+0,051,00+0,03 0,70+0,05 1,02+0,09
3 0,78+0,05 1,22+0,07 0,90+0,07 0,96+0,08
4 0,92+0,06 1,02+0,06 0,99+0,02 0,90+0,10
5 0,94+0,05 1,13+0,07 0,95+0,04 0,97+0,08
6 097+0,04 0,91+0,06 0,95+0,04 0,94+0,05
7 0,76+0,05 1,01+0,05 0,68+0,05 1,07+0,08
Орта есеппен 0,84 1,03 0,85 0,97
Лактоферрин- полифункционалды белок. Ол антиканцерогендік эффектпен
қатар, жоғары антибактериалдық, антивирустік, детоксикациялық және қабыну
процесне төтеп бере алатын қасиетке ие. Сонымен қатар табиғи иммунитетті
реттеп, организмде қатерлі ісіктердің пайда болуын тежейді. Лактоферрин
негізінде бірнеше емдік препараттар дайындалған. Солардың бірі Лапорт, әйел
сүтінен Р.И.Якубовскойдың жетекшілігімен П.А.Герцен атындағы Мәскеу
онкологиялық институтіндеалынған ... жалғасы
вет.сан. сараптау
Қымыз-қазақ халқының ұлттық тағамдарының ішіндегі ең құрметті дастарқан
дәмінің бірі. Бие сүтінен даярланатын қымызды көптеген көшпелі халықтар-
қазақтар, қырғыздар, башқұрттар баяғы заманнан білген. Біздің заманымызға
дейінгі 5 ғасырда грек тарихшысы Герадот, көшпелі скифтер бие сүтінен қымыз
даярлаған- деп жазды. Қымызды даярлау, оның дәмі және адам организіміне
тинізетін әсері жөніндегі алғашқы жазба деректерді 1256 ж татар жеріне
саяхат жасаған француз Вильгельм Рубрикас қалдырған. Қымыз жөнінде Италия
саяхатшысы М. Полоның да естеліктері бар, ол қымызды татар халқының ең
нәрлі сусыны деп атады және қымыздың дәмділік қасиетін атап көрсете отырып,
оны "Ақ шарпқа" теңеген. Қазақтың ертедегі көшпелі өмірінде ауруға ем
болып, сауға қуат берген осы қымыз. Бие сүтінде қкнт қант көбірек болады,
оны жаңа сауған сүттің дәмін татып көруге болады. Бие сүтінің қымыз болып
ашуына себеп болатын да осы қасиеті. Ашыған қымызда 3-4 % дейін таза спирт
болады.
Бие сүтінің химиялық құрамы процент есебімен алғанда мынадай болып
келеді: сүттегі қант-6.7%, жалпы белок-2.0 %, казеин-50.7%, минералды
тұздар-0,5%, май- 1.3-2.0%, витаминдер: А вит.- 0.125-0.832мг, С вит.- 97-
135мг,В тобындағы витаминдер, Д вит., Е вит.-0.65-1.05 мг
Средний химический состав молока по Я.С.Зайковскому(9)
Показатели кобылье верблюжье коровье Человека
г100 г
1.Массовая длоя воды 90,60 87,00 87,30 88,31
2.Массовая доля сухого 9,40 13,0 12,70 11,76
Остатка
3.Массовая доля жира 1,14 3,92 3,70 3,00
4.Массовая доля обших 2,0 3,70 3,50 2,06
Белков
5.Массовая доля казеина 1,30 2,57 3,00 1,56
6.Массовая доля альбу- 0,70 1,13 0,50 0,50
мина и глобулинов
7.Массовая доля лактозы 5,90 4,49 4,50 6,47
8.Массовая доля золы 0,36 0,87 0,70 0,23
Қымыздың құрамына кіретін түрлі заттардың бәрі де адамның бойына жақсы
сіңеді. Майы дәмді, белогы жұғымды. Аз шамада кездесетін сүт және көмір
қышқылдары адамның тәбетін ашып, асқазанның жақсы жұмыс істеуіне жағдай
туғызады.Бие сүтінде С витамині мол болады. Сондықтан да туберкулез
ауруынан емдеу үшін айрықша жоғары. Сондықтан да туберкулезді қымызбен
емдейтін ең алғашқы курорт 1858 жылы Самара қаласының маңында ашылған.
Қазіргі медицинада қымызды антибиотиктермен және басқа да дәрі-дәрмектермен
байланыстыра отырып, өкпе, сүйек және бүйрек туберкулезін, жүрек, қан
тамырлары ауруларын емдегенде, сондай-ақ витаминдер жетіспегенде, зат
алмасу бұзылғанда қолданады. Антибиотикалық дәрі- дәрмектер қымыздың
құрамындағы:витаминдермен, қоректік заттармен, ашытқылармен қосылып
организмге оңай сіңеді. Өзінің адам организміне жасайтын күрделі және әр
жақты әсеріне қарай қымыз тіршілік көзі ретінде ықпал етеді және маңызды
тамақ өнімі болып табылады. Қымыздағы тағамдық және емдік қасиеттердің
мұндай байланысы бүгінде өзге өнімдер мен сусындардың ешбірінде де
кездеспейді.
Қымызды жүйелі түрде қабылдаудың әсерінен өкпенің сиымдылығы, кеуде
клеткаларының шеңбері ұлғаяды, тыныс алу, зат алмасу жақсарады, қан
құрамындағы гемоглабин мөлшері артады, лейкоцит саны артса, қайта қалпына
келеді, эритроциттердің шөгу реакциясы жиілеген болса, қайта төмендейді.
Нерв жүйесі де қымыздың әсерінен тыс қалмайды. Қымыз ішкен ─адамның бойында
сергектік пайда болады.
Бие сүтіндегі белоктардың биологиялық және емдік қаситтері.
Казеин – негізінде ірімшік, сыр және т.б. құнды тағамдар дайындалады.
Қазақы бие және желгіш будан сүтінде де орта есеппен казеинге қарағанда
сарысу белоктары көбірек болады. Мұны К.И.Дүйсембаев пен Ғ.М.Меңдіханов
жасаған кестесінен көреміз.
Казеиннің сарысу белоктарына қатынасы қазақы биелер тобы үшін.
Қазақы бие Желгіш
бие
Сауылған айлары кзеин сарысу казеин сарысу
белок белок
1 0,82+0,01 0,89+0,09 0,79+0,04 0,95+0,12
2 0,71+0,051,00+0,03 0,70+0,05 1,02+0,09
3 0,78+0,05 1,22+0,07 0,90+0,07 0,96+0,08
4 0,92+0,06 1,02+0,06 0,99+0,02 0,90+0,10
5 0,94+0,05 1,13+0,07 0,95+0,04 0,97+0,08
6 097+0,04 0,91+0,06 0,95+0,04 0,94+0,05
7 0,76+0,05 1,01+0,05 0,68+0,05 1,07+0,08
Орта есеппен 0,84 1,03 0,85 0,97
Лактоферрин- полифункционалды белок. Ол антиканцерогендік эффектпен
қатар, жоғары антибактериалдық, антивирустік, детоксикациялық және қабыну
процесне төтеп бере алатын қасиетке ие. Сонымен қатар табиғи иммунитетті
реттеп, организмде қатерлі ісіктердің пайда болуын тежейді. Лактоферрин
негізінде бірнеше емдік препараттар дайындалған. Солардың бірі Лапорт, әйел
сүтінен Р.И.Якубовскойдың жетекшілігімен П.А.Герцен атындағы Мәскеу
онкологиялық институтіндеалынған ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz