Ұн бүйымдарының сақтау технологиясы. майлардың және сиыр майының сақтаутехнологиясы

Жоспары:
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1.Ұн өнімі
2.2.Нан өнімдері, түрлері
2.3.Нанды сақтау жолдары
2.4. Май
2.5.Мал майы
2.6.Күнбағыс майы: сақтау, қолдану.
ІІІ. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізім.

Ұн — дәнді дақылдарды ұнтақтау арқылы алынатын тағамдық өнім. Ол негізінен бидай, сондай-ақ жүгері, арпа, сұлы, бұршақ дәндерінен дайындалады. Ұн: нан, кондитерлік, кеспе өнімдерін, т.б. дайындау үшін пайдаланылады. Ұнның химиялық құрамы, тағамдық және технологиялық сапасы дәннің түріне, ұнтақталу дәрежесіне, т.б. байланысты. 2-сұрыпты жәнееленбегенұнда В1, В2, РР және Е витаминдеріболады. Жоғарғысұрыптыұндабұлвитаминдердіңмөлшеріөтеазайыпкетеді. Ұзақсақталғанұнныңсапасынашарлайды. Оныңылғалдылығы 15%-дан аспаукерек, ылғалдылықмөлшеріоданжоғарыболса, ұнқышқылданыпкөгередіжәнеөздігіненқызыпкетеді. Ал төменболғанжағдайдаұнашибастайды. Ұндиірмендердетартылады.
Халқымызды жоғары сапалы тамақ өнімдерімен қамтамасыз ету мәселесін шешудің басты жолы дәнді дақылдардың түсімін арттырып, дер кезінде ысырапсыз жинап, шығынсыз сақтау және ұтымды өңдеу мен тиімді пайдалану болып табылады.
Дәнді дақылдардан өндірілетін нан, жарма, макарон т.б тағамдық азықтар адам тамағының ең маңызды құрам бөлігі екендігі белгілі. Асатықтан неше түрлі жем және механикалық шикізаттар да алынады. Қазақстанның егемендікке ие бола беруінің басты шарттарының бірі – кең-байтақ еліміздің (Республикамыздың) астық өндірудегі ұшан теңіз мүмкіндіктерін тиімді жүзеге асыра отыра, азық-тулік пен жем қорларын молайру және экспорт ресурстарын арттыру. Бул міндет дәнді дақылдар егісінің құнарлылығын арттыру, егіннің шығымдылыгын өсіру, жинап алынған астықтын сапасы мен одан өндірілетін өнімнің тиімділігін жақсарту, сақтау мен өндеу барысында шығынға жол бермеу есебінен ған орындалады.
Нан
Бөлкелер мен батондар
Француз нанындананқабығықалыңдау
Бөлкелер мен бөлкедегінандыеспелер
Нан – ас атасы. Олбидайұнынанжасалады. Нандыжергетастамайды, үстіненаттамайды, үстінеешбірзаттықоймайды. Нандыбірқолменүзіпжемейді. Қазақтарнандықасиеттідепсанайды. Алайдананұннан ,суданжасалады .Нанғатұзды да қосады , тұзданбасқананғаашытқылар (дрожи) қосады , оларөзкезегінденанды пешке салу үшінқабығынқалындатыпкөтереді.

Толығырақ
Нан – ең азы ұн мен судан тұратын қамырды пісіру, булау немесе қуыру жолы арқылы даярланатын азық-түлік өнімдері тобындағы біріктіретін атау. Көп жағдайда тұз қосылады, сол сияқты ашытқы сияқты қопсытқыш та бар. Сонымен бірге нанның кейбір сұрыптарына (зире дәні, жаңғақ, мейіз, кептірілген өрік және түйірлер (күнжіт, мак тұқымдары) сияқты) дәмдеуіштер қосылады.
Нан - ұннан дайындалатын тағам. Дәстүрлі қазақ қоғамында нан пісірілуіне, қоспасына қарай әр түрлі аталған. Әдетте пешке пісірілгендерін нан отқа көміп пісірілгендерін күлше, табаға, тандырға пісірілгендерін бәтір, қазанға пісірілгендерін қарыма, майға пісірілгендерін бауырсақ, жайма деп атаған. Бұларды қамыр түрлеріне қарай ашыған, ашымаған деп те ажыратып атаған. Алайда жалпы тілдік ұғымда ұннан пісірген тағамдардың бәрін бір сөзбен нан деп атау қалыптасқан. Қазақтардағы ең ежелгі нан түрі ашытылмаған қамырдан жасалынған “қазақтың қара қатырмасы” болған. Қамырды ашытып, нан пісіру технологиясы үндіеуропалық халықтарға тән. Қамырды илеу үшін жалпы қалыптасқан тәсіл бойынша жылы тұзды судан басқа шалап, қымыз, шұбат, сүт,сорпа, сондай-ақ ащы қосып илесе дәмді болады.

Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. Шаңырақ :Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз. Сов. энцикл. Бас ред., 1990.