РКП(б) Х сьезi және жаңа Экономикалық саясатқа көшу
1920 жылдың аяғында Коммунистiк партия жаңа экономикалық саясатты, жұмысшылар мен шаруалар одағының жаңа формаларын жасауға кiрiстi. В. И. Ленин шаруалар өкiлдерiмен әңгiмелесiп, шаруалар делегацияларын қабылдады, еңбекшi шаруалардың көңiл-күйi мен тiлектерiн бiлдi. Баспасөзде салғыртты салықпен алмастыру туралы мәселе талқыланды. 1921 жылы февральдың бас кезiнде-ақ Ленин өзiнiң «Шаруалар жөнiндегi тезистердiң алдын-ала жасалған, түпкi нұсқасында» азық-түлiк салғыртынан азық-түлiк салығына көшу туралы мәселенi койды.
Партияның Х съезiнiң (1921ж. 8-16 наурыз) негізгі назар аударғаны жаңа экономикалық саясатқа көшу проблемасы болды. Орталық Комитеттің саяси есебінде және заттай салық туралы баяндамада В.И. Ленин мұндай көшудің қажеттілігін егжей-тегжейлі екенін дәлелдеді.
Социализмнiң экономикалық iргетасын қалау үшiн iрi өнеркәсiптi жаңа техникалық базада қалпына келтiру және қайта құру қажет болды, ал бұл үшiн ең алдымен жұмысшыларды азық-түлiкпен, ал өнеркәсiптi шикізатпен қамтамасыз ететiн ауыл шаруашылығын қалпына келтiру керек едi. Ауыл шаруашылығын қалпына келтiрмейiнше жұмысшылар мен шаруалар, одағын нығайтпайынша дамыту жөнiнде ойлауға да болмайтын болды. Миллиондаған бытыраңқы шаруа шаруашылықтарын социализм жолына көшіру үшiн бiртiндеп, ақырындап негiз қалай отырып, шаруаларды ауыл шаруашылығы өндiрiсiн көтеруге ынталандыру қажет болды, товар айналымынан капиталистiк элементтердi ығыстыра отырып, сауда арқылы қаланың деревнямен, өнеркәсiптiң ауыл шаруашылығымен ұштасуын
Партияның Х съезiнiң (1921ж. 8-16 наурыз) негізгі назар аударғаны жаңа экономикалық саясатқа көшу проблемасы болды. Орталық Комитеттің саяси есебінде және заттай салық туралы баяндамада В.И. Ленин мұндай көшудің қажеттілігін егжей-тегжейлі екенін дәлелдеді.
Социализмнiң экономикалық iргетасын қалау үшiн iрi өнеркәсiптi жаңа техникалық базада қалпына келтiру және қайта құру қажет болды, ал бұл үшiн ең алдымен жұмысшыларды азық-түлiкпен, ал өнеркәсiптi шикізатпен қамтамасыз ететiн ауыл шаруашылығын қалпына келтiру керек едi. Ауыл шаруашылығын қалпына келтiрмейiнше жұмысшылар мен шаруалар, одағын нығайтпайынша дамыту жөнiнде ойлауға да болмайтын болды. Миллиондаған бытыраңқы шаруа шаруашылықтарын социализм жолына көшіру үшiн бiртiндеп, ақырындап негiз қалай отырып, шаруаларды ауыл шаруашылығы өндiрiсiн көтеруге ынталандыру қажет болды, товар айналымынан капиталистiк элементтердi ығыстыра отырып, сауда арқылы қаланың деревнямен, өнеркәсiптiң ауыл шаруашылығымен ұштасуын
РКП(б) Х сьезi және жаңа Экономикалық саясатқа көшу. 1920 жылдың
аяғында Коммунистiк партия жаңа экономикалық саясатты, жұмысшылар мен
шаруалар одағының жаңа формаларын жасауға кiрiстi. В. И. Ленин шаруалар
өкiлдерiмен әңгiмелесiп, шаруалар делегацияларын қабылдады, еңбекшi
шаруалардың көңiл-күйi мен тiлектерiн бiлдi. Баспасөзде салғыртты салықпен
алмастыру туралы мәселе талқыланды. 1921 жылы февральдың бас кезiнде-ақ
Ленин өзiнiң Шаруалар жөнiндегi тезистердiң алдын-ала жасалған, түпкi
нұсқасында азық-түлiк салғыртынан азық-түлiк салығына көшу туралы мәселенi
койды.
Партияның Х съезiнiң (1921ж. 8-16 наурыз) негізгі назар аударғаны
жаңа экономикалық саясатқа көшу проблемасы болды. Орталық
Комитеттің саяси есебінде және заттай салық туралы баяндамада В.И.
Ленин мұндай көшудің қажеттілігін егжей-тегжейлі екенін дәлелдеді.
Социализмнiң экономикалық iргетасын қалау үшiн iрi өнеркәсiптi жаңа
техникалық базада қалпына келтiру және қайта құру қажет болды, ал бұл үшiн
ең алдымен жұмысшыларды азық-түлiкпен, ал өнеркәсiптi шикізатпен қамтамасыз
ететiн ауыл шаруашылығын қалпына келтiру керек едi. Ауыл шаруашылығын
қалпына келтiрмейiнше жұмысшылар мен шаруалар, одағын нығайтпайынша дамыту
жөнiнде ойлауға да болмайтын болды. Миллиондаған бытыраңқы шаруа
шаруашылықтарын социализм жолына көшіру үшiн бiртiндеп, ақырындап негiз
қалай отырып, шаруаларды ауыл шаруашылығы өндiрiсiн көтеруге ынталандыру
қажет болды, товар айналымынан капиталистiк элементтердi ығыстыра отырып,
сауда арқылы қаланың деревнямен, өнеркәсiптiң ауыл шаруашылығымен ұштасуын
ұйымдастыру қажет едi.
Сауда бостандығына жол бере отырып, партия капиталистiк жеке меншік
элементтерге жаңа шешушi шабуылды әзiрлеу мен оны жасауды, социализмнiң
капитализмдi жеңуiн, социалистiк экономиканың iргетасын қалауды көздеген
уақытша шегiнiс жасады. Халық шаруашылығының басты-басты тұтқаларының —
жердiң, iрi өнеркәсiптiң, транспорттың, сыртқы сауданың, кредиттің
жұмысшылар мен еңбекшi шаруалардың одағына негiзделген Совет мемлекетiнiң
қолына шоғырландырылуы, Коммунистiк партияның басшылығы социализмнің
капитализмдi жеңуiн қамтамасыз еттi.
Съезд жаңа экономикалык саясатқа көшудi мақұлдап, азық-түлiк салғыртын
азық-түлiк салығымен алмастыру туралы шешім кабылдады. Ол кәсiподақтар
туралы айтыстың қорытындыларын шығарып, лениндiк платформаны қуаттады,
барлык фракциялар мен топтардың антипартиялык бой көрсетулерiн айыптады.
Съезде И.В.Сталиннiң Партияның ұлт мәселесiндегi кезекті мiндеттерi
туралы баяндамасы тыңдалды. Баяндама мен съездiң қаулысы ұлт мәселесiн
түсiнуге ленинизм енгiзген жаңалықтың бәрiн айқын сипаттады, Россияның
коғамдық-экономикалық дамудың әр түрлi сатысында болған ұлт аймақтары
халықтарының саяси және экономикалық жағдайын көрсеттi. Ол кездегi ұлт
мәселесiнiң мәнi шет аймақтар халықтарының iс жүзiндегі теңсiздiгiн,
олардың артта қалушылығын жоюда болатын. Шет аймақтардың халықтарына
социалистiк кұрылыс iсiне белсене қосылуға, экономикалық, мемлекеттiк және
мәдениет жағынан орталық Россияны қуып жетуге көмектесу қажет болды. Бұл
орайда орыс жұмысшы табының көмегi шешушi роль атқаруы тиiс еді.
Съезд партияның ұлт мәселесiндегi басты-басты мiндеттерiн:
халықтар өмірінің ұлттық-тұрмыстық жағдайларына сай келетін формаларда
және ана тілінде жұмыс істейтін совет мемлекеттілігін, әкімшілікті,
сотты дамыту мен нығайту, ұлттық советтік республикаларда өнеркәсіп
ошақтарын жасау, шет аймақтардың еңбекшілер бұқарасын өздерінің
қанаушыларына қарсы күресте топтасытыру, кулактарға қарсы жергілікті
орыс кедейлерімен біріктіру, село кедейлерін жермен қамтамасыз ету,
кәсіптік және кооперативтік қоғамдарды ұйымдастыру, кәсіптік-
техникалық және жалпы білім беретін курстар мен мектептер арқылы
ұлттық кадрларды жаппай даярлау міндеттерін белгіледі.
Ұлттық езгінің барлық сарқыншақтары мен қалдықтарына қарсы
табанды күрес жүргізу, шет аймақтар халықтарының тарихи қалыптасқан
әлеуметтік-экономикалық және мәдени – тұрмыстық ерекшеліктерін мұқият
есепке алу және елдің орталығында жүргізіліп жатқан әрі шаруашылық
тұрғысынан дамудың неғұрлым жоғары сатысы үшін ғана жарамды
экономикалық шараларды қалай болса солай көшірсе салмау керек
болды.
Партияның Х съезiнiң ұлт мәселесi жөнiндегi шешiмдерi бұрын артта
қалған халықтардың дамудың капиталистiк емес жолы туралы лениндiк iлiмнен,
В. И. Лениннің артта қалған елдер алдыңғы қатарлы елдердің пролетариатының
көмегiмен дамудың капиталистiк сатысына соқпай өтiп, советтiк кұрылыска
және дамудың белгiлi сатылары арқылы коммунизмге өте алады деген белгiлі
қағидасынан туындады.
Ілгерiде атап көрсетiлгендей, Қазақстанда жаңа экономикалық саясатқа
көшу елдің орталығымен салыстырғанда өте-мөте қиын және өзіндік
ерекше жағдайларда жүрді. Қазақстанда жаңа экономикалық саясатқа
көшуді және халық шаруашылығын қалпына келтірудің басталуын
пролетариаттың аздығы мен бытыраңқылығы, партия ұйымдарының
әлсіздігі, партия және совет қызметкерлерінің ұлттық кадрларының
жетіспеуі, халықтың түгелдей дерлік сауатсыздығы көп қиындатты.
Сондай-ақ қатынас жолдары мен байланыс құралдарының тым нашар күйі,
Қазақстанның ұлан-ғайыр территориясының тек солтүстік және батыс
аймақтары бойымен ғана өтетін темір жол жүйесінің дамымауы да кері
әсерін тигізді.
Міндет мынадай еді: капитализмге қарсы күресіп қана қоймай,
сонымен бірге ауылда патриархаттық-феодалдық қатынастарды ақырына
дейін түп-тамырымен құрту, қазақ халқының іс жүзіндегі теңсіздігін
шапшаң қарқынмен жою керек болды. Бұл міндетті шешу үшін, ең
алдымен орыс жұмысшы табы мен қазақ еңбекші шаруаларының
арасындағы достық өзара қарым-қатынастарды баянды ету, жаңа
экономикалық негізде олардың одағын нығайту, Қазақстанды мекендейтін
барлық ұлттар еңбекшілерін топтастыру талап етілді.
Партия қазақ советтік мемлекеттілігін нығайту жөнінде, қазақ
еңбекшілерін совет құрылысына, мемлекетті басқаруға тарту жөнінде
үнемі қамқорлық жасады. Өзінің мәні жағынан интернационалдық
Советтер партияның басшылығымен Қазақстанды мекендеген барлық ұлттар
еңбекшілерінің халықтар достығы мен өзара туысқандық ынтымақтастық
рухында топтасуына көмектесуге тиіс болды. Жұмысшы табының
шаруалармен таптық одағының ерекше формасы ретінде пролетариат
диктатурасы жұмысшы табының және оның алдыңғы қатарлы отряды –
Коммунистік партияның басшылық ролі жағдайында қазақ халқының іс
жүзіндегі теңсіздігін жоюдың, капитализмге соқпай, социализмге өтуін
ұйымдастырудың негізгі саяси алғы шарты болып табылады.
Партия осындай көшудің қажетті экономикалық алғы шарты –
социалистік уклад қызметінің салаларын ұлғайту, өнеркәсіп пен
транспортта өндірістің негізгі құрал-жабдықтарын мемлекет қолында
сақтау және дамыту қамын ойластырды; ауыл шаруашылығындағы
өндірістің басты жабдығы – жер жалпы мемлекеттік меншік болды.
Қазақстанның партия ұйымы лениндік Орталық Комитеттің
басшылығымен уклонистерге қарсы шиеленіскен күресте жаңа экономикалық
саясат негізінде және осымен байланысты, барлық қажетті алғы
шарттар қалыптасқан кезде, патриархаттық-феодалдық укладты жою – ірі
жартылай феодал - байлардың шаруашылықтар ын конфискелеу, егістік және
шабындық жерлерді теңгермелі түрде қайта бөлу сияқты ірі-ірі
әлеуметтік қайта құруларды әзірлеп, жүзеге асырды. Партия ұйымы
кооперативтік құрылыстың формаларын қазақ халқының денінің көшпелі
тіршілік жағдайына бейімдей білді, көшпелі және жартылай көшпелі
шаруашылықтардың отырықшылану процесіне, натуралдық құрылысын,
кіріптарлық-өсімқорлық институттарын жоюға, қазақ шаруашылықтарының
рынокпен байланысын ұлғайтуға және ерекше маңызы бар мемлекеттік
және кооперативтік саудамен байланысын ұлғайтуға көмектесті.
Партия бағыттаған орыс жұмысшы табының мемлекеттік көмегінің,
қазақ халқының шаруашылық, саяси және мәдени өмірінің барлық
жақтарын қамтыған осы көмектің арқасында жаңа экономикалық саясат
негізінде күйзелісті жоюдан және негізінен халық шаруашылығының
өндіргіш күштерін қалпына келтіруден кейін Қазақ республикасының
экономикасы мен мәдениетінің даму қарқыны ел бойынша тұтас
алғанда анағұрлым жоғары болады.
РКП(б) Х сьезінің қаулыларын және ВЦИК-тің салғыртты азық-түлік
салығымен алмастыру туралы декреттерін басшылыққа ала отырып, Қазақ
АССР Орталық Атқару Комитеті азық-түлік салығына көшу туралы шешім
қабылдады. Ол республика еңбекшілерін егіс жұмыстарына, олардың
еңбегінің жемістері ауыл шаруашылығын көтеруге жеткізетіндігіне,
шаруаларға өздерінің артық өнімдерін өнеркәсіп товарларына
айырбастауға мүмкіндік беретіндігіне деген сеніммен кірісуге
шақырады. Салық салғыртқа қарағанда анағұрлым аз болды. Мәселен, егер
1920 жылы Жетiсу және Сырдария облыстарында астық салғырты 10,4 миллион пұт
болса, 1921 жылғы салық - 6 миллион пұтқа жуық болды. Мал шаруашылығын тез
арада қалпына келтiру және қазақ кедейлерiнiң жағдайын жақсарту қажеттiгiн
есепке ала отырып, РСФСР Үкiметi көшпелi және жартылай көшпелi халыктың
басым көпшiлiгiн (байлардан басқасын) ет салығынан босатты.
1921 жылдың көктемiнде Қазақстанның астықтың мол қоры болған кейбiр
губернияларында (Ақмола, Семей) азық-түлiк салғырты уақытша сақталды.
Азық-түлiк органдары көптеген астық және басқа өнiмдер жинады. Майдың орта
шенінде салғырт бойынша астық жинау тоқтатылды.
Қазақстан партия ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
аяғында Коммунистiк партия жаңа экономикалық саясатты, жұмысшылар мен
шаруалар одағының жаңа формаларын жасауға кiрiстi. В. И. Ленин шаруалар
өкiлдерiмен әңгiмелесiп, шаруалар делегацияларын қабылдады, еңбекшi
шаруалардың көңiл-күйi мен тiлектерiн бiлдi. Баспасөзде салғыртты салықпен
алмастыру туралы мәселе талқыланды. 1921 жылы февральдың бас кезiнде-ақ
Ленин өзiнiң Шаруалар жөнiндегi тезистердiң алдын-ала жасалған, түпкi
нұсқасында азық-түлiк салғыртынан азық-түлiк салығына көшу туралы мәселенi
койды.
Партияның Х съезiнiң (1921ж. 8-16 наурыз) негізгі назар аударғаны
жаңа экономикалық саясатқа көшу проблемасы болды. Орталық
Комитеттің саяси есебінде және заттай салық туралы баяндамада В.И.
Ленин мұндай көшудің қажеттілігін егжей-тегжейлі екенін дәлелдеді.
Социализмнiң экономикалық iргетасын қалау үшiн iрi өнеркәсiптi жаңа
техникалық базада қалпына келтiру және қайта құру қажет болды, ал бұл үшiн
ең алдымен жұмысшыларды азық-түлiкпен, ал өнеркәсiптi шикізатпен қамтамасыз
ететiн ауыл шаруашылығын қалпына келтiру керек едi. Ауыл шаруашылығын
қалпына келтiрмейiнше жұмысшылар мен шаруалар, одағын нығайтпайынша дамыту
жөнiнде ойлауға да болмайтын болды. Миллиондаған бытыраңқы шаруа
шаруашылықтарын социализм жолына көшіру үшiн бiртiндеп, ақырындап негiз
қалай отырып, шаруаларды ауыл шаруашылығы өндiрiсiн көтеруге ынталандыру
қажет болды, товар айналымынан капиталистiк элементтердi ығыстыра отырып,
сауда арқылы қаланың деревнямен, өнеркәсiптiң ауыл шаруашылығымен ұштасуын
ұйымдастыру қажет едi.
Сауда бостандығына жол бере отырып, партия капиталистiк жеке меншік
элементтерге жаңа шешушi шабуылды әзiрлеу мен оны жасауды, социализмнiң
капитализмдi жеңуiн, социалистiк экономиканың iргетасын қалауды көздеген
уақытша шегiнiс жасады. Халық шаруашылығының басты-басты тұтқаларының —
жердiң, iрi өнеркәсiптiң, транспорттың, сыртқы сауданың, кредиттің
жұмысшылар мен еңбекшi шаруалардың одағына негiзделген Совет мемлекетiнiң
қолына шоғырландырылуы, Коммунистiк партияның басшылығы социализмнің
капитализмдi жеңуiн қамтамасыз еттi.
Съезд жаңа экономикалык саясатқа көшудi мақұлдап, азық-түлiк салғыртын
азық-түлiк салығымен алмастыру туралы шешім кабылдады. Ол кәсiподақтар
туралы айтыстың қорытындыларын шығарып, лениндiк платформаны қуаттады,
барлык фракциялар мен топтардың антипартиялык бой көрсетулерiн айыптады.
Съезде И.В.Сталиннiң Партияның ұлт мәселесiндегi кезекті мiндеттерi
туралы баяндамасы тыңдалды. Баяндама мен съездiң қаулысы ұлт мәселесiн
түсiнуге ленинизм енгiзген жаңалықтың бәрiн айқын сипаттады, Россияның
коғамдық-экономикалық дамудың әр түрлi сатысында болған ұлт аймақтары
халықтарының саяси және экономикалық жағдайын көрсеттi. Ол кездегi ұлт
мәселесiнiң мәнi шет аймақтар халықтарының iс жүзiндегі теңсiздiгiн,
олардың артта қалушылығын жоюда болатын. Шет аймақтардың халықтарына
социалистiк кұрылыс iсiне белсене қосылуға, экономикалық, мемлекеттiк және
мәдениет жағынан орталық Россияны қуып жетуге көмектесу қажет болды. Бұл
орайда орыс жұмысшы табының көмегi шешушi роль атқаруы тиiс еді.
Съезд партияның ұлт мәселесiндегi басты-басты мiндеттерiн:
халықтар өмірінің ұлттық-тұрмыстық жағдайларына сай келетін формаларда
және ана тілінде жұмыс істейтін совет мемлекеттілігін, әкімшілікті,
сотты дамыту мен нығайту, ұлттық советтік республикаларда өнеркәсіп
ошақтарын жасау, шет аймақтардың еңбекшілер бұқарасын өздерінің
қанаушыларына қарсы күресте топтасытыру, кулактарға қарсы жергілікті
орыс кедейлерімен біріктіру, село кедейлерін жермен қамтамасыз ету,
кәсіптік және кооперативтік қоғамдарды ұйымдастыру, кәсіптік-
техникалық және жалпы білім беретін курстар мен мектептер арқылы
ұлттық кадрларды жаппай даярлау міндеттерін белгіледі.
Ұлттық езгінің барлық сарқыншақтары мен қалдықтарына қарсы
табанды күрес жүргізу, шет аймақтар халықтарының тарихи қалыптасқан
әлеуметтік-экономикалық және мәдени – тұрмыстық ерекшеліктерін мұқият
есепке алу және елдің орталығында жүргізіліп жатқан әрі шаруашылық
тұрғысынан дамудың неғұрлым жоғары сатысы үшін ғана жарамды
экономикалық шараларды қалай болса солай көшірсе салмау керек
болды.
Партияның Х съезiнiң ұлт мәселесi жөнiндегi шешiмдерi бұрын артта
қалған халықтардың дамудың капиталистiк емес жолы туралы лениндiк iлiмнен,
В. И. Лениннің артта қалған елдер алдыңғы қатарлы елдердің пролетариатының
көмегiмен дамудың капиталистiк сатысына соқпай өтiп, советтiк кұрылыска
және дамудың белгiлi сатылары арқылы коммунизмге өте алады деген белгiлі
қағидасынан туындады.
Ілгерiде атап көрсетiлгендей, Қазақстанда жаңа экономикалық саясатқа
көшу елдің орталығымен салыстырғанда өте-мөте қиын және өзіндік
ерекше жағдайларда жүрді. Қазақстанда жаңа экономикалық саясатқа
көшуді және халық шаруашылығын қалпына келтірудің басталуын
пролетариаттың аздығы мен бытыраңқылығы, партия ұйымдарының
әлсіздігі, партия және совет қызметкерлерінің ұлттық кадрларының
жетіспеуі, халықтың түгелдей дерлік сауатсыздығы көп қиындатты.
Сондай-ақ қатынас жолдары мен байланыс құралдарының тым нашар күйі,
Қазақстанның ұлан-ғайыр территориясының тек солтүстік және батыс
аймақтары бойымен ғана өтетін темір жол жүйесінің дамымауы да кері
әсерін тигізді.
Міндет мынадай еді: капитализмге қарсы күресіп қана қоймай,
сонымен бірге ауылда патриархаттық-феодалдық қатынастарды ақырына
дейін түп-тамырымен құрту, қазақ халқының іс жүзіндегі теңсіздігін
шапшаң қарқынмен жою керек болды. Бұл міндетті шешу үшін, ең
алдымен орыс жұмысшы табы мен қазақ еңбекші шаруаларының
арасындағы достық өзара қарым-қатынастарды баянды ету, жаңа
экономикалық негізде олардың одағын нығайту, Қазақстанды мекендейтін
барлық ұлттар еңбекшілерін топтастыру талап етілді.
Партия қазақ советтік мемлекеттілігін нығайту жөнінде, қазақ
еңбекшілерін совет құрылысына, мемлекетті басқаруға тарту жөнінде
үнемі қамқорлық жасады. Өзінің мәні жағынан интернационалдық
Советтер партияның басшылығымен Қазақстанды мекендеген барлық ұлттар
еңбекшілерінің халықтар достығы мен өзара туысқандық ынтымақтастық
рухында топтасуына көмектесуге тиіс болды. Жұмысшы табының
шаруалармен таптық одағының ерекше формасы ретінде пролетариат
диктатурасы жұмысшы табының және оның алдыңғы қатарлы отряды –
Коммунистік партияның басшылық ролі жағдайында қазақ халқының іс
жүзіндегі теңсіздігін жоюдың, капитализмге соқпай, социализмге өтуін
ұйымдастырудың негізгі саяси алғы шарты болып табылады.
Партия осындай көшудің қажетті экономикалық алғы шарты –
социалистік уклад қызметінің салаларын ұлғайту, өнеркәсіп пен
транспортта өндірістің негізгі құрал-жабдықтарын мемлекет қолында
сақтау және дамыту қамын ойластырды; ауыл шаруашылығындағы
өндірістің басты жабдығы – жер жалпы мемлекеттік меншік болды.
Қазақстанның партия ұйымы лениндік Орталық Комитеттің
басшылығымен уклонистерге қарсы шиеленіскен күресте жаңа экономикалық
саясат негізінде және осымен байланысты, барлық қажетті алғы
шарттар қалыптасқан кезде, патриархаттық-феодалдық укладты жою – ірі
жартылай феодал - байлардың шаруашылықтар ын конфискелеу, егістік және
шабындық жерлерді теңгермелі түрде қайта бөлу сияқты ірі-ірі
әлеуметтік қайта құруларды әзірлеп, жүзеге асырды. Партия ұйымы
кооперативтік құрылыстың формаларын қазақ халқының денінің көшпелі
тіршілік жағдайына бейімдей білді, көшпелі және жартылай көшпелі
шаруашылықтардың отырықшылану процесіне, натуралдық құрылысын,
кіріптарлық-өсімқорлық институттарын жоюға, қазақ шаруашылықтарының
рынокпен байланысын ұлғайтуға және ерекше маңызы бар мемлекеттік
және кооперативтік саудамен байланысын ұлғайтуға көмектесті.
Партия бағыттаған орыс жұмысшы табының мемлекеттік көмегінің,
қазақ халқының шаруашылық, саяси және мәдени өмірінің барлық
жақтарын қамтыған осы көмектің арқасында жаңа экономикалық саясат
негізінде күйзелісті жоюдан және негізінен халық шаруашылығының
өндіргіш күштерін қалпына келтіруден кейін Қазақ республикасының
экономикасы мен мәдениетінің даму қарқыны ел бойынша тұтас
алғанда анағұрлым жоғары болады.
РКП(б) Х сьезінің қаулыларын және ВЦИК-тің салғыртты азық-түлік
салығымен алмастыру туралы декреттерін басшылыққа ала отырып, Қазақ
АССР Орталық Атқару Комитеті азық-түлік салығына көшу туралы шешім
қабылдады. Ол республика еңбекшілерін егіс жұмыстарына, олардың
еңбегінің жемістері ауыл шаруашылығын көтеруге жеткізетіндігіне,
шаруаларға өздерінің артық өнімдерін өнеркәсіп товарларына
айырбастауға мүмкіндік беретіндігіне деген сеніммен кірісуге
шақырады. Салық салғыртқа қарағанда анағұрлым аз болды. Мәселен, егер
1920 жылы Жетiсу және Сырдария облыстарында астық салғырты 10,4 миллион пұт
болса, 1921 жылғы салық - 6 миллион пұтқа жуық болды. Мал шаруашылығын тез
арада қалпына келтiру және қазақ кедейлерiнiң жағдайын жақсарту қажеттiгiн
есепке ала отырып, РСФСР Үкiметi көшпелi және жартылай көшпелi халыктың
басым көпшiлiгiн (байлардан басқасын) ет салығынан босатты.
1921 жылдың көктемiнде Қазақстанның астықтың мол қоры болған кейбiр
губернияларында (Ақмола, Семей) азық-түлiк салғырты уақытша сақталды.
Азық-түлiк органдары көптеген астық және басқа өнiмдер жинады. Майдың орта
шенінде салғырт бойынша астық жинау тоқтатылды.
Қазақстан партия ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz