Астықтұқымдас шөптерге сипаттама

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

БАӨЖ

Тақырыбы : Астықтұқымдас шөптерге сипаттама

Факультет: Аграрлық

Группа: АГ-313

Орындаған : Әбдікәрімова Р. А

Тексерген: Сагандыков С. Н.

Семей 2015 жыл

Жоспары

Кіріспе
Негізгі сыртқы құрлымы мен пішіндеріГеографиясы мен экологиялық сипаттамасыБилогиялық ерекшеліктері мен қасиеттеріАстық тұқымдас шөптердің гүлшоғырларының айырмашылық белгілері
Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Жалпы астұқтұқымдас шөптер туралы

Бүкіл ғаламшарға таралған маңызды дақылдар - даражарнақтылар класына жататын астықтұқымдас өсімдіктер болып саналады. Олардың 10 000-ға жуық түрі бар, соның ішінде Қазақстанда астық тұқымдастардың 418 түрі өседі. Астық тұқымдастардың басым бөлігі шөптекті өсімдіктер. Сүректі бамбуктар да астықтұқымдастар тобына жатады.

Шалғындықтарда кездесуі мен көптігі бойынша, астықтұқымдастар бірінші орын алады. Жалпы астықтұқымдастардың малазықтық құндылығы өте жоғары. Олар әсіресе кептіргенде және тайлаған кезде аз үгітілетіндігімен, сондай - ақ жапырақтарын жоғалтпайтындығымен құнды. Ұзақ уақыт сақталғанда шаңы аз болады және де оңай шіри қоймайды. Ауа райы қолайсыз кезде кептіргенде, аударыстырғанда, тырмалағанда астықтұқымдастар өте аз сынады және өзінің шаруашылықтық құнды қасиеттерін сақтап қалады.

Негізгі бөлім

Астықтұқымдастардың сыртқы құрылымы мен пішіндері

Астық тұқымдастардың сабағы бунақталған цилиндр тәрізді. Бунақтар аралығы қуыс (кейбіреуінде қуыс іші өзекке толады) . Астық тұқымдас өсімдіктердің сабағын сабансабақ дейді. Жапырақтары қатар жүйкелі, сабаққа кезектесіп орналасады. Жапырақ негізі өсімдік сабағын қармал, қынап түзеді. Жапырақ алақаны мен қынап аралығында тілше пайда болады. Астық тұқымдастардың гүлдері ұсақ. Олар жинақталып, күрделі гүлшоғыр түзеді. Гүлшоғыры - сыпыртқыгүл, күрделі масақ, собық, шашақ және т. б. Гүлдері көбінесе қосжынысты. Дара жынысты гүлдер тек жүгеріде болады. Гүл негізінде 2 (кейде 3) түссіз жұқа қабыршақ және 2 гүл үлпегі орналасады. Оны гүлсерік нышаны десе де болады. Аталығы - 3. Аналығы - 1. Жемісжапырақшасы 3-еу болып келеді. Аналық аузы қауырсын тәрізді - екі телімді. Жатыны жоғары орналасады. Жемісі - дәнек. Тамыр жүйесі - шашақ тамырлы. Гж2А3Ж(3) (Гж - гүлжарғақ) . Гүлжарғақ гүл құрылысына жатпайды, ол түрі өзгерген жапырақ. Астық тұқымдастардың көпшілігі азықтық өсімдіктер. Бидай, күріш, жүгері, қант қамысы, өзге де өздеріңе таныс өсімдіктерді адам тағамға пайдаланады. Қарабас, бидайық, атқонақ, бетеге, тарбақ, арпабастардың мал- азықтық өсімдіктер екені мәлім. Бамбук, қамыс қағаз өндіруге шикізат ретінде пайдаланылады. Сүректі астық тұқымдастар (бамбук, алып сұрекқамыс) құрылыс материалы ретінде жүмсалады . Қара сұлы, жатаған бидайық, арпабас, қонақ, итқонақтың кейбір түрлері - шектен шыққан арамшөптер.

Сабансабағы сүректеніп кеткен астық тұқым дастар бар. Оңтүстік Америка да өсетін бамбуктың биіктігі 30 м, сабағының жуандығы 20 ем болады. Оңтүстік Азиядаөсетін алып сүрекқамыс 40 метрге дейінгі биіктікте есе алады. Бұлардың сапасы ағаштан кем түспейді.

Сондай - ақ астықтұқымдастардың тамырларының топырақ түйіршіктерін ерітерлік әсерінің әлсіз екені, яғни ол дегеніміз олардың тамырлары шығаратын сұйықтардың қышқылдылығы әлсіз болатынын ескере кеткен жөн. Сондықтан да астықтұқымдастар тек топырақ ерітіндісіндегі немесе жеңіл еритін қоректік заттарды ғана «жақсы» пайдаланады.

Астықтұқымдастардың географиясы мен экологиясы

Жалпы астықтұқымдастар көбінде орманды - даладық аймақтарда кеңінен тараған. Олардың көптеген түрлері екі аймаққа да ортақ.

Шаруашылықтық маңызы бар астықтұқымдастарды кездесуі мен көптігі жағынан бірнеше топтарға бөлінеді.

шалғындықтарда кең тараған түрлерінің шөп шүйгінінде жиі кездесетін және көп болатын

Орманды-далалық :

шалғындық атқонақ,
шалғындық субидайық,
қызылбас субидайық,
жыйма тарғақ,
шалғындық түлкіқұйрық.

Далалық :

жатаған бидайық,
қылтықсыз арпабас,
шалғындық көде,
бетеге,
боздар,
далалық атқонақ.

аймаққа тән, кең тараған, жиі және көп кездесетін, бірақ өсетін жерлеріне қарай ерекше топтарға жататындар

Орманды-далалық :

күлгін, сілтсіз, қышқыл топырақтарда өсетін аққылтаң;
қуаң, құмды, қатты қызатын, күлгін және қышқыл емес топырақтарда өсетін қой бетеге;

Далалық :

өзендер мен көлдер маңындағы төменгі деңгейлі алқаптарда, тұзы аз ылди жерлерде өсетін бекмания;
тұзы шайылған топырақтарда өсетін ақмамық
тұзы шайылған өзен алқаптарында, үнемі су жататын ылди, ылғалды жерлерде, батпақты шалғындықтарда өсетін түлкіқұйрық

аймақ үшін дағдыл, бірақ сирек кездесетін және аздау болатын астықтұқымдастар

Орманды-далалық :

Жұмсақ арпабас
Сарғылт қарасұлы
Тарақбоз
Иінді түлкіқұйрық

Далалық :

Қабысыңқы көде
Суоты
Қара ажырық
Қамыстектес субетеге
Жылантамыр самалдық

Өте сирек кездесетін және аз болатын немесе өсетін жерлері басым емес белгілі бір түрлерге жатқызылған астықтұқымдастар

Орманды-далалық :

Құрғақ көбінесе құмдақты сай-салаларда және үлкен өзендер аңғарларында өсетін далалық атқонақ
Ағылшын және француз бидайықтары
Қамыстектес субетеге
Көкшілсұр бидайық

Далалық :

Сорлы жерлерде өсетін ажырық
Селдірек
Бойшаң бидайық

Астықтұқымдастардың жекелеген түрлерінің экологиялық сипаттамалары мен ерекшеліктері, олардың табиғи жағдайыларымен, кейбір себепкерлер мен тіршілік жағдайлары тәртібімен арақатынасы оларды біріктіруге болатын топтардан тұрады.

Оларды атап өтетін болсақ:

Көбіне сай-салаларға, қуаң далаларға және беткейлерге тән, мейлінше қуаң жерлерде өсетін астықтұқымдастар
Тек атмосфералық сумен ылғалданатын, бірақ оларды жақсы жинақтайтын және сақтай жерлерде өскенде қалыпты өсіп-жетілу деңгейі мен өнімділік көрсететін астықтұқымдастар
Ылғалдануы жерасты суларына байланысты болатын ылғалды ойпаң, ылғалдылығы толық ылғал сыйымдылығының 60-80пайызды мөлшеріндей жерлерде өскенде жақсы жетілетін және қалыпты өнімділік көрсететін астықтұқымдастар
Белсенді тосаптану жағдайындағы және ылғалдылығы тұрақты, толық ылғал сыйымдылығының 60-80 пайызды шегіндегі топырақтарға тән астықтұқымдастар
Тұрақты түрде ылғал артық, сол жерлердегі жарасты және жерүсті сулармен батпақтанған, ылғалдылығы толық, ылғал сыйымдылығы 100пайыз мөлшерінен де артық жағдайлардағы ойпаңдарда қалып өсіп-жетілетін астықтұқымдастар
Сортаңданған жерлерде де өсіп жетілуі мен өнімділігі қалыпты астықтұқымдастар

Астықтұқымдастарының биологиялық ерекшеліктері

Жалпы астық тұқымдарының биологиялық ерекшелеріне олардың сабақшаларының пайда болуы мен түптенуі сонымен қатар тамырсабақты астықтұқымдастары мен сиректүпті астықтұқымдастары, қалыңтүпті астықтұқымдастары, және т. с. с бірнеше түрлеріне қарай сипаттама беруге болады .

Астық тұқымдас шөптердің тамыр жүйесі негізінде шашақты, және де көптеген қосалқы тамырлардан құрастырылған болып келеді.

Астық тұқымдастар түптенуі бойынша негізгі үш топқа бөлінеді. Олар:

Тамырсабақты, Яғни жер астында көлденең тараған биік ұзын немесе қысқа өркендер құрастырады яғни түрлері өзгерген жерасты сабақтар ары қарай құрастырып жалғатырады, вегетативті көбею үшін қызмет ететін тамырсабақтар.
Сирек түпті, өркендері түптену буынынан қиғаштап жоғары өсіп сирек түп құрастырады.
Тығыз түпті, өркендері түптену буынынан аздап жоғары тік өсіп, тығыз түп құрастырады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.