Аңшы иттер тұқымдары. Тазы иттер

1. Аңшы иттер тұқымдары. Тазы иттер
2. Тазы тұқымының шығу тарихы
3. Тазымен аң аулау
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

Аңшы иттер — терісі мен еті үшін ауланатын жануарларды ұстауға баулынған ит тұқымдары. Оларға: тазы, иір құйрық аңшы иттер, іншіл иттер т. б. жатады.Тазылар аңды қуып жүріп ұстайды. Олар сағатына 90 км шапшаңдықпен жүгіреді. Тазыларды қоян мен түлкіге, ұсақ тұяқтыларға, кейде қасқырға да салады. Кейде ұсақ құстарды қалың шөп, бұта арасынан үркітіп, аңшыға жәрдем береді. Итті ауланатын аң-құсқа қарай таңдап алған жөн. Оны күшік кезінен үйретіп, баулу керек. Иттің бабы, күйі, сезгіштігі жоғалмау үшін ашық алаңға, бос жерлерге серуен жасаған абзал. Ересек итті тәулігіне екі рет, ал күшікті 2 айға дейін 5-6 рет тамақтандыру қажет. Аңшы иттерді таңдап алу үшін шығу тегі белгілі, шежіре куәлігі бар ит тұқымы ұсынылады.
Аңшы иттердің тұқымдары: тазы, орыс төбеті, хортай, жүйрік иттер (орыстың ала иті, эстон иті), сақ иттер (орыс – еуропалық, батыс сібірлік, шығыс сібірлік, карелофиндік иттер), жатаған иттер (неміс жатағаны, ирланд, ағылшын және шотланд сеттері, пойнер), спаниел, інге салғыш иттер (фокстерьер, такса). Жалпы, аңшы иттердің 100-ден астам тұқымы бар. Қазақтың тазы тұқымды иттерінің тұмсығы үш-кір, аяқтары сидаң әрі жіңішке, тұрқы ұзын, қи-мылы шапшаң келеді. Қазақы тазы тұқымы Қарқаралы өңірінде көп кездесетін-ді, қазір олар азайып кетті. Бұрындары аң ұстайтын иттер үшін қазақтар ондаған жылқы беріп, «қарғыбауын» төлеп тұрып, қалап алатын.
Тазылар – шығыстан шыққан жүйрік тазылар тобына жататын, Азия халықтарының көшпелі өмір салтына барынша бейімделген иттердің ең көне заманғы тұқымдарының бірі. Сондықтан да болса керек, Тазы иттер қазақ елінде ерекше құрмет пен қошеметке бөленіп келген. Олар Таяу Шығыс пен Орта Азия елдерінде де жоғары бағаланған.

1. Н.Н. Власов и др. Охотничье собаководство
2. Мазовер А.П. Охотничьи собаки. М. Лесная промышленность
3. Марканов Н.А. Охотничьи собаки. Ташкент: Мехнат, 1993
4 Чижик И.А. Конституция и экстерьер сельскохозяйственных живот¬ных. Л.: Колос, 1979.
5 Блохин Г.И. и др. Кинология. М, 2001.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Аңшы иттер тұқымдары. Тазы иттер
Тексерген: Туманбаев В.М
Орындаған: Қанапьянова А

2015 жыл
Аңшы иттер тұқымдары. Тазы иттер
Аңшы иттер -- терісі мен еті үшін ауланатын жануарларды ұстауға баулынған ит тұқымдары. Оларға: тазы, иір құйрық аңшы иттер, іншіл иттер т. б. жатады.Тазылар аңды қуып жүріп ұстайды. Олар сағатына 90 км шапшаңдықпен жүгіреді. Тазыларды қоян мен түлкіге, ұсақ тұяқтыларға, кейде қасқырға да салады. Кейде ұсақ құстарды қалың шөп, бұта арасынан үркітіп, аңшыға жәрдем береді. Итті ауланатын аң-құсқа қарай таңдап алған жөн. Оны күшік кезінен үйретіп, баулу керек. Иттің бабы, күйі, сезгіштігі жоғалмау үшін ашық алаңға, бос жерлерге серуен жасаған абзал. Ересек итті тәулігіне екі рет, ал күшікті 2 айға дейін 5-6 рет тамақтандыру қажет. Аңшы иттерді таңдап алу үшін шығу тегі белгілі, шежіре куәлігі бар ит тұқымы ұсынылады.
Аңшы иттердің тұқымдары: тазы, орыс төбеті, хортай, жүйрік иттер (орыстың ала иті, эстон иті), сақ иттер (орыс - еуропалық, батыс сібірлік, шығыс сібірлік, карелофиндік иттер), жатаған иттер (неміс жатағаны, ирланд, ағылшын және шотланд сеттері, пойнер), спаниел, інге салғыш иттер (фокстерьер, такса). Жалпы, аңшы иттердің 100-ден астам тұқымы бар. Қазақтың тазы тұқымды иттерінің тұмсығы үш-кір, аяқтары сидаң әрі жіңішке, тұрқы ұзын, қи-мылы шапшаң келеді. Қазақы тазы тұқымы Қарқаралы өңірінде көп кездесетін-ді, қазір олар азайып кетті. Бұрындары аң ұстайтын иттер үшін қазақтар ондаған жылқы беріп, қарғыбауын төлеп тұрып, қалап алатын.
Тазылар - шығыстан шыққан жүйрік тазылар тобына жататын, Азия халықтарының көшпелі өмір салтына барынша бейімделген иттердің ең көне заманғы тұқымдарының бірі. Сондықтан да болса керек, Тазы иттер қазақ елінде ерекше құрмет пен қошеметке бөленіп келген. Олар Таяу Шығыс пен Орта Азия елдерінде де жоғары бағаланған.

Қай заманда болсын Тазы кереметтей бір құндылық ретінде қастерленіп, аялы қамқорлыққа бөленіп, барынша сақталып келген. Тұрғын жайларда осы иттер ғана құрметті орынға ие болған, дастарқаннан еттің тәуір кесегі соларға берілген, арнайы төсеніштер мен жастықтар соларға жайылған. Сүйінішпен безендірілген арнайы итжапқылар ыстық пен суықтан қорғау үшін тігілген.
Тазы - бұл кереметтей икемді және дене мүшелері бір-біріне сайма-сай жаратылған ит. Тұрқы жүгіруге арнайы бейімделгендей, сүйірлене біткен басы, үлкен қара көздері, үшбүрыштылау салпаң құлағы, жиішкелеу ұзынша мойны, жан-жағынан қапсырмалап қойғандай ішіне қарай жабысыңқы қарны бар, жон арқасы тегістеу, аяқтары салалы әрі ұзын, бұлшық етті. Жүні жұмсақ та майда, жылтыр әрі тықырлау келеді. Осы тұқымдас иттерге тән ортақ қасиеттермен бірге тазылардың өзіндік ерекшеліктері де бар. Бұл ең алдымен ұзаққа жүгіре білу қасиеті. Түз тағыларының, мысалы, қарақұйрықтың соңынан олар 10-15 және одан да көп шақырымға жүгіріп, қуып жеткеннен кейін алқынған аңды ала алады. Сондықтан да олар ұшқыр тазылар деп аталады. Қырағы көз жанарымен қатар ұшқыр тазылар кереметтей сезу қабілетін иеленеді, ізге жақсы түседі, ұйыса біткен шілік-талдар арасынан жасырынған аңды қуып шыға алады.
Тазы тұқымының шығу тарихы
Солтүстік Шығыс Африка және ең алдымен Ежелгі Мысыр елі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.