Пішен дайындау технологиясы

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

БАӨЖ

Тақырыбы: Пішен дайындау технологиясы

Дайындаған: Кейкова М. М.

Тексерген: Сагандыков С. Н.

Семей-2015

Пішен дайындау технологиясы

Сабақтың мақсаты: Қатаң азықтардың дайындау технологиясымен танысу.

Сабактың мазмұны: Пішен, күйіс малын қыс айларында азықтандыратын негізгі азықтардың бірі. Жоғары сапалы пішен протеинге, минералды элементтерге, каротинге, Д, К, В тобының витаминдеріне бай келеді. 1 кг кұнарлы пішенде дейін қант, 40-50 мг каротин болады. Мұндай пішен күйіс малының рационына 20-25% немесе әрбір сиырдың тірідей массасына шаққанда, кем деңгейде 1 кг мөлшерінде еңгізгенде ғана, ас қорыту процесі қалыпты пішен негізімен екпе шөпер егісі мен табиғи шабыңдықтардан орылып дайындалады. Қоректік жұғымдылығы: 1) ботаникалық құрамына, 2) өсіп өну жағдайына, 3) қандай өсу дуіріне орылғанына, 4) дайындау технологиясына, 5) анықтау сапасына тығыз байланысты. Ботаникалық құрамына байланысты пішен мынадай түрлерге бөлінеді:

Бұршақты протеин мен Са көп,

Дәнді (қантқа бай)

Бұршақты дәнді, табиғи шабындық пішені.

Шөптің бір ғана түрінен дайындалған пішеннің химиялық құрамы қарапайым (бұошақтаы немесе дәнді) . Ал бұршақты - дәнді өсімдіктердін пішені неғұрлым жұғымдырақ келеді.

Шөпті кептіру барысында өз бойындағы ылғалмен бірге жинақталған қоретік заттарын да жоғалтып алуы мүмкін. Орылған шөпте алғашқы кезеңде клеткалар қосымша жинақталған қоректік заттар қоры есебінен тшршілік ете береді. Бұл кезең сола бастаған өсімдік бойындағы ылғалы 45-55 % кемігенше созылады. Бұны ашыту кезеңі деп атайды. Мұндай жағдайда қоректік заттар қоры өте тез шығындалып, азая түседі.

Мысалы, өсімдік тәулігіне 1% құрғақ затын жоғалталы (негізінен қант мөлшірі есебінен) .

Ашыту кезеңі ұзара түскен сайын, протеин құрамыда өзгереді: амидтер мөлшері көбейіп кетеді де, протеин сапасына нұсқау келтіреді.

Сола бастаған өсімдік каротині азайып, пішен азықтың жұғымдылығын төмендетеді.

Сондықтан пішенді тез кептіру үшін оларды жаныштап алған жөн. Бірақ шөптің жапырағы мен гүлдері түсіп қалмауы үшін, оны бойындағы ылғалы кемінде 45-55% сақталатындай дәрежеде қопсытады.

Кептірілген пішенің жоғалтқан қатты заты 21%, азықтық өлшемі 42%, қорытылатын протеин 34% жетеді. Ал жауын шашымға ұшыраса, бұл шығын арта түседі. Пешенді шабындықта кептірудің тиімділігі-күн көз әсерінен пішендегі эргостиринен Д витамині түзіледі. Осыдан мал қыстан шыға алады. Қосымша желдеткіш қолданып кептірілген пішен сапасы мен қоректілігі артады (протеин шығыны 1, 5 есе кемиді) .

Ылғалдылығы 15-17% дейін кемітілген кептірілген пішен сарайда қалқалы бастырмада престеліп сақталады.

Ботаникалық құрамын анықтау 100-300 г тексеріледі: дәмді өсімдіктер бұршақты өсімдіктер, әр түрлі азықтық шөптер, әлем шөп, жеуге жарамсыз шөртер, улы және зиянды шөптер (немесе 1% аспау керек Мемлекетік стандартты көрсету МС-87) .

ПІШЕН САПАСЫН КӨЗБЕН БОЛЖАУ.

Түсі шалғындық шөп жасыл түсті болып келеді (ақшыл жасылдан, жасыл қараға дейін) . Көп кептірілген және көп сақталған шөп озінің жасыл түсін жояды. Жауында дайындалған пішен түсті қоңырлау болып келеді, иісі пінен иісі шөптік-жиналған мерзімі жиналу жағдайына, кептіру тәсіліне, сақталуына байланысты. Жақсы пішен тамаша иісті болып келеді. Ескі пішенің исі кетеді. Дұрыс сақталмаған пішенен нашар неесе сасық иіс шығады. Пішнен иісін білу үшін, 50-100 г пішендістаканға салып, ыстық су қүяды да, стаканды шынымен жабады, 2-3минуттан кейін иісті білуге болады.

ЖИНАЛАТЫН УАҚЫТЫ.

Пішен гүлдену фазасында орылып жиналады, егер бидай тұқымдастарынын көбінің басында дәндері болмаса - гүлдері болса, бұршақ тұқымдастары толық гүлденген кезінде шалғыға салады.

ЫЛҒАЛДЫЛЫҒЫ 5 г пішенді + 130˚ да 40 минут кептіріп (қателігі +, - 1%) жылдам анықтауға болады. Шаруашылық жағдайында пішен ылғалдылығын қолмен анықтайды; олмен иленген пішениқатаң болып, сыққырласа, ал ылғалдылығы жоғары пішенді есуға болады.

Жаздағы пішен ылғалдылығы 17%; ал қыста -20% аспауы қажет.

БҰЗЫЛҒАНДЫҒЫНЫҢ БЕЛГІЛЕРІ.

-түсінің қарауы, көгеруі, бал исінің пайдп болуы, пішеннің көгеруі көк түсінің қарайуын маяның ортасына таман жерін тексеріп біледі.

Пішенді шаруашылық көрсеткіштерді бойыеша бағалауы

Көрсеткіштер

Бағалауы

ГОСТ бойынша талаптар

Көрсеткіштер: 1. Ботаникалық құрамы (процент)

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: а) бұршақ тұқымдас

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: б) астық тұқымдас

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: в) клең шөп

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: г) желенетіні немесе желінбейтіні

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: д) ұлы заттар

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 2. Түрі

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 3. Иісі

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 4. Дайындау кезеңі (гүлденгенге дейін, гүлденгеннен кейін)

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 5. Жапырақтануы

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 6. Ылғалдылығы

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 7. Бұзылғаны (шіріген балшық, истенген)

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 8. Пішенің сапасы туралы қорытынды

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 9. Класс (І, ІІ, ІІІ)

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 10. Классыз

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Көрсеткіштер: 11. Пішеннің типі.

Бағалауы:

ГОСТ бойынша талаптар:

Маядағы шөптің көлемін анықтау кестесі.

Көрсеткіштер

Ені

Ұзындығы

Асырма

Көлемі

Салмағы

Қатаң азықтық қорын анықтау үшін маядағы пішенді өлшеп, оның көлемін шығарады

Көрсеткіштер:

Ені:

Ұзындығы:

Асырма:

Көлемі:

Салмағы:

Қатаң азықтық қорын анықтау үшін маядағы пішенді өлшеп, оның көлемін шығарады: 1. Биік үйілген мая (өнінен биіктігі ұзын)

Көрсеткіштер:

Ені:

Ұзындығы:

Асырма:

Көлемі:

Салмағы:

Қатаң азықтық қорын анықтау үшін маядағы пішенді өлшеп, оның көлемін шығарады: 2. Тік үйілген мая (биіктігі орташа және аласа) Ө= (А*0, 52- Е*0, 44) Е*У

Көрсеткіштер:

Ені:

Ұзындығы:

Асырма:

Көлемі:

Салмағы:

Қатаң азықтық қорын анықтау үшін маядағы пішенді өлшеп, оның көлемін шығарады: 3. Жалпақ үйліген маялар: Ө= (А*0, 52- Е*0, 55) Е*У

Көрсеткіштер:

Ені:

Ұзындығы:

Асырма:

Көлемі:

Салмағы:

Қатаң азықтық қорын анықтау үшін маядағы пішенді өлшеп, оның көлемін шығарады: 4. Шошақ үйілген мая Ө=(( А*Е) /4) *Ұ мұндағы: А-ұзармасы, м;

Көрсеткіштер:

Ені:

Ұзындығы:

Асырма:

Көлемі:

Салмағы:

Қатаң азықтық қорын анықтау үшін маядағы пішенді өлшеп, оның көлемін шығарады:

Е-ені, м;

Ү-Ұзындығы, м.

Сүрлем дайындау технологиясы сапасына қойлатын талаптар.

Сабақтың мақсаты: Сүрлем дайындау технологиясы сапасына қойлатын талаптармен танысу.

Сабақтың мазмұны: Сүрлеу дегеніміз- микробиологиялық және химиялық факторларды пайдалана отырып, азықты маңызды биологиялық қосылыстар мен байыту және консервілеу. Оның маңызы:

Сүрлеу әдісін ауа райының қолайсыз жағдайына қарамастан қолдана беруге болады.
Сүрлемде шырын көп болады және онда қоректік заттардың көпшігігі жақсы сақталады.
Азық микроорганизмдер тіршілігінен түзілген физиологиялық жағына малға пайдалы қоылыстармен байыды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.