Ми жүйесі. Жұлын

Кіріспе

Жүйке жүйесі - адам мен жануарлар организмдерінің қоршаған ортаға бейімделуін реттейтін жүйе. Жүйке жүйесін зерттейтін морфологияның бөлімін гр. neurologia (грек, neuron — жүйке, жүйке жасушасы; logos — ілім) деп атайды. Жүйке жүйесінің қызметтері рефлекстер арқылы іс жүзіне асады.
Жүйке жүйесі мүшелерін негізінен жүйке ұлпасы құрайды. Жүйке жүйесі организмдегі орналасу орындары (топографиясына) мен құрылысына сәйкес: орталық жәнешеткі бөлімдер болып екіге бөлінеді. Жүйке жүйесінің
• орталық бөліміне ми және жұлын,
• ал шеткі бөліміне — мидан және жұлыннан организмнің шеткі аумақтарына таралатын мүшелер: жүйке түбіршіктері, жүйкелер, жүйке тораптары, жүйке түйіндері(ганглийлері) және жүйке талшықтарының ұштары жатады.
Организмдегі қызметтеріне байланысты жүйке жүйесін үш бөлімге бөледі. Олар: сомалық (денелік), парасимпатикалық (ішкі мүшелік), симпатикалық (тамырлық).
Жүйке жүйесінің сомалық бөлімі - дене, яғни тірек-қимыл аппараты және тері жабыны мүшедерінің, парасимпатикалық бөлімі — ішкі мүшелер мен бездердің, симпатикалық бөлімі — тамырлар жүйесі мүшелерінің қызметтерін реттейді. Парасимпатикалық және симпатикалық бөлімдерді біріктіріп, жүйке жүйесінің вегетативтік бөлімі деп атайды.[1]
Ми — сүтқоректілерде мінез-құлыққа жауапты орталық нерві жүйесінің меңгеру торабы. Ми баста бассүйек қуысында орналасады. Ол мынадай бөлімдерден тұрады: сопақша ми, ми көпірі, мишық, ортаңғы ми, аралық ми және үлкен ми сыңарлары.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Жаратылыстану ғылымдар факультеті
Биология кафедрасы

МӨЖ

Орындаған: Садвакасова А.Қ.

Тексерген: Абдишева З.В.

Семей 2015

Жүйке жүйесі - адам мен жануарлар организмдерінің қоршаған ортаға
бейімделуін реттейтін жүйе. Жүйке жүйесін зерттейтін морфологияның
бөлімін гр. neurologia (грек, neuro n — жүйке, жүйке жасушасы; logos — ілім)
деп атайды. Жүйке жүйесінің қызметтері рефлекстер арқылы іс жүзіне асады.
Жүйке жүйесі мүшелерін негізінен жүйке ұлпасы құрайды. Жүйке жүйесі
организмдегі орналасу орындары (топографиясына) мен құрылысына
сәйкес: орталық жәнешеткі бөлімдер болып екіге бөлінеді. Жүйке жүйесінің
• орталық бөліміне ми және жұлын,
• ал шеткі бөліміне — мидан және жұлыннан организмнің шеткі аумақтарына
таралатын мүшелер: жүйке түбіршіктері, жүйкелер, жүйке тораптары, жүйке
түйіндері(ганглийлері) және жүйке талшықтарының ұштары жатады.
Организмдегі қызметтеріне байланысты жүйке жүйесін үш бөлімге бөледі.
Олар: сомалық (денелік), парасимпатикалық (ішкі мүшелік), симпатикалық
(тамырлық).
Жүйке жүйесінің сомалық бөлімі - дене, яғни тірек-қимыл аппараты және
тері жабыны мүшедерінің, парасимпатикалық бөлімі — ішкі мүшелер мен
бездердің, симпатикалық бөлімі — тамырлар жүйесі мүшелерінің қызметтерін
реттейді. Парасимпатикалық және симпатикалық бөлімдерді біріктіріп, жүйке
жүйесінің вегетативтік бөлімі деп атайды.[1]
Ми — сүтқоректілерде мінез-құлыққа жауапты орталық нерві жүйесінің
меңгеру торабы. Ми баста бассүйек қуысында орналасады. Ол мынадай
бөлімдерден тұрады: сопақша ми, ми көпірі, мишық, ортаңғы ми, аралық ми
және үлкен ми сыңарлары.
Миды пайда болу, құрылымдық және қызметтік ерекшеліктеріне байланысты
үлкен үш бөлімге бөледі: бағаналы (сопақша ми, ми көпірі, мишық, ортаңғы
ми), қыртысасты (аралық ми, алдыңғы мидың ми сыңарлары) және алдыңғы ми
сыңарларының қыртысы. Мидың бағаналы және қыртысасты бөлімдері ертеден
пайда болған. Ал ми қыртысы кейіннен пайда болған бөлім. Ми ұрықтың даму
ерекшелігіне байланысты 5 бөлімнен тұрады:
1. сопақша ми;
2. мишық (артқы ми);
3. ортаңғы ми;
4. аралық ми;
5. алдыңғы ми сыңарлары.
Мидың орташа салмағы шамамен 1300-1400 г. Салмағы бұл көрсетілгеннен
көбірек болатын адамдар да кездеседі. Адамның дарындылығы мен ақылдылығы
мидың салмағына байланысты емес. Ми 20 жасқа дейін дамиды. Оны бұлшықеттер
тәрізді жаттықтыруға болады. Ойлау жүктемесін оқу арқылы үнемі жетілдіру
нәтижесінде нейтрондар жүктемесі өседі де қысқа өскіндер көбірек
қалыптасады, сөйтіп олар тармақтала түседі. Тұрақты шұғылдану нәтижесінде
есте сақтау, назар аудару, ойлау, көз алдына елестету және басқа да жоғары
жүйке қызметінің үдерістері жетіле түседі.
Жұлын - орталық жүйке жүйесіне жатады. Жұлын цилиндр пішінді омыртқа
жотасының өзегінде орналасқан, ұзындығы 42-45 см, салмағы 34-38 г. Жоғарғы
шеті сопақша мимен жалғасады, төменгі шеті екінші арқа омыртқаға дейін
созылын жатады. Жұлынның алдыңғы және артқы жағында ұзынынан созылған тік
жүлгелері болады. Ол жұлынды оң және сол жақ жартыға бөліп тұрады. Жұлынның
дәл ортасында іші жұлын сұйықтығына толы жұлын өзегі бар. Өзектің
айналасында пішіні көбелекке ұқсаған жұлынның сұр заты (нейронның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.