Бейорганикалық байланыстырғыш материалдарға түсінік

Кіріспе
Негізгі бөлім
I. Бейорганикалық байланыстырғыш материалдарға түсінік
II. Бейорганикалық байланыстырғыш материалдар түрі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Байланыстырғыш материалдар – құрылыс жұмысына бетон және ерітінді дайындау, құрылыс конструкцияларының жеке элементтерін бекіту т.б үшін қолданылатын минералдық немесе ағзалық заттар. Ағзалық байланыстырғыш материалдарға битум, смола, кейбір полимерлер жатса, ал минералдық байланыстырғыш материалдарға ұсақтау және сумен араластыру арқылы қатты затқа айналатын ұнтақ заттар жатады.
Байланыстырғыш материалдардың бір ерекшелігі – олардың сумен немесе басқа сұйықтықпен араластырғанда қамыр тәрізді масса түзіп, уақыт өткен сайын бірігіп қатып тасқа айналуы.
Химиялық құрамына қарай байланыстырғыш материалдар: бейорганикалық немесе минералды және органикалық болуы мүмкін. Бейорганикалық байланыстырғыш материалдарға ғаныш,әк, магнезия және әр түрлі цементтер жатады.Органикалық байланыстырғыш материалдарға битум, шайыр және полимерлер жатады. Минералдық байланыстырғыш матеиралдар ғаныш, әктас, мергель саз немесе сәйкес мөлшерде алынған олардың қоспалары сияқты табиғи заттарды күйдіру өнімдерін ұсақтау және күйдіру нәтижесінде алынатын өте ұсақ ұнтақтар.
Ерте кезде байланыстырғыш материалдар орнына балшық жұмсалған. Оған топан, майда сабан сияқты заттар қосылатын. Кейінірек құрылыс гипсі мен әк пайдаланылды. Қазіргі уақытта байланыстырғыш материалдардың көптеген түрлері бар. Олар ауалық және гидравликалық болып екі топқа бөлінеді. Ауалық байланыстырғыш материалдардың қатаю және беку қасиеттері ауа арқылы қалыптасады (әк, құрылыс гипсі, каустикалық магнезит және доломитті, ангидритті байланыстырғыш т.б).
Байланыстырғыш матеиралдарының әсерін бірінен-бірі кезектесіп келетін үш сатымен түсіндіруге болады:
I. Араластыру немесе қамыр түрінде пластикалық массасының не болмаса байланыстырғыш зат пен судың немесе силикат ерітіндісімен араласын ерітінді түзуі.
II. Бірігуі немесе қамырдың қоюлануы тығыз, бірақ берік емес қосылыстың түзілуі.
III. Қатуы немесе механикалық беріктігінің ұлғаюы.
Байланыстырғыш материалдар ретінде қолданылатын силикат материалдары өндірісінің шикізатына табиғи минералдар ғаныш тасы ,әктас, бор, саз, кварц құмы сонымен қатар өндіріс қалдықтары – металлургиялық қож, колчедан өндірісі, нефелин өңдеуден қалған шикіқұрамдар жатады.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. М.М.Бүркітбаев, Р.Г.Рысқалиева, Т.Т.Төлебаев Байланыстырғыш материалдар технологиясы: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2012.
2. Қазақ Совет Энциклопедиясы. Алматы қаласы, 1976 ж. 3-том, 92 бет.