Құрылыс гипсінің технологиялық схемасы

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Құрылыс гипсінің технологиялық схемасы

Гипс байланыстырғыш заттарын өндіру үшін шикізат ретінде табиғи гипс тасы, табиғи ангидрит, сол сияқты негізінен кальций сульфаттарынан тұратын химия, металлургия, т. б. өнеркəсіп қалдықтарын пайдаланады. Құрылыс гипсі қазандарда, айналып тұратын барабандар немесе басқа арнаулы құрылғыларда қыздыру арқылы алынады. Алдымен гипс тасы өлшемі 3-4 см түйіршіктерге ұсатылып, содан кейін шахталы немесе аэробильді диірменде бір уақытта кептіріліп, майдаланылады. Осылай майдаланып кептірілген гипс тасы, механикалық араластырғышпен жабдықталған қазанға түседі. Гипсті қазанда қайнау уақыты 3-4 сағатқа созылады. Гипсті барабандарда өндіру əдісі бойынша өлшемі 2 см ұсақ тасты айналмалы барабанда күйдіреді. Бұл үшін пеш ошағының барабанның бір шетіне температурасы 600-700°С газ жіберіледі. Барабанның екінші шетіне орнатылған тартқыш вентилятор күшімен газ, барабан ішіндегі газ ағымына қарсы жылжып келе жатқан материалды жол жөнекей қыздырғаннан соң, сыртқы шығарылады. Осылай күйдірілген гипс шарж немесе кəдімгі ұн тартатын тас диірмендерде майдаланады. Құрылыс гипсі 3 əдіс бойынша шикізатты майдалау мен оны күйдіру процестерін бір кезде, бір агрегатта жүргізу арқылы өндіріледі. Гипсті əртүрлі қондырғыларды қыздырғанда, екі сулы гипстің бəрі бірдей жарты сулы гипске ауыспайды. Оның біразы, екі сулы күйінде қалып, ал біразы - сусыз ангидрит күйіне көшеді. Бұл екі өнім де құрылыс гипсінің сапасына зиянды. Сондықтан гипс қыздыру құрылғысынан шыққан күйде арнаулы силосқа жіберіліп, онда біраз уақыт ұсталынады. Бұл жағдайда сусызданып үлгермеген екі сулы гипс жарты сулы күйіге көшеді де, ал сусыз ангидрит - су буын бойына тартып, жарты сулы гипске айналады. Осының салдарынан алынған құрылыс гипсінің сапасы əжептəуір жақсарады. Айта кетерлік бір жағдай: құрылыс гипсі қазанда қайнату жолымен алынғанда, қазан мен оған салынған ұнталған гипс тасының биіктігі артқан сайын, “қайнау процесі” қатты жүреді де, алынған өнімнің сапасы жақсарады. Мұның себебі, қазандағы гипстің төменгі қабаттарында орналасқан бөлшектері өздерінің 1, 5 молекула суын температурасы 123°С-қа жеткен кезде ғана сұйық күйінде бөліп шығаруында, ал алынатын 0, 5 сулы гипстің кристалдарының мүскіні a - формасына жақындауында. Гипстің төменгі қабаттарынан бөлінген су буы жоғары қарай шыққан кезде, қазандағы гипс ұнтағы кəдімгі су тəрізді бұрқылдап қайнайды. Қазандағы гипстің жоғарғы қабатындағы бөлшектері, өздерінің кристалдық суынан 70-80°С-та айырыла бастайды. Сол себепті бұл 0, 5 сулы гипстің кристалдары майдалау, ал құрылысы - кеуекті болып келеді. Тағы бір жағдай: қолданылатын табиғи гипс тасының тығыздығы артқан сайын, одан алынатын құрылыс гипсінің сапасы да арта түседі. Мұның себебі, сол бір жарым молекула кристалдық судың тығыздау кристалдарын шегіне жеткен температурада, 123°С-та ғана бөлініп шығатындығында. Шикізатта екі сулы кальций көп болған сайын, одан алынатын өнімнің сапасы жоғары болады.

Гипс байланыстырғыш материалы өндірісінің технологиясы

Гипс байланыстырғыш материалы өндірісінің технологиясы гипс тасын ұнтақтау мен кептіру процессінен тұрады. Олардың алу жолының өзгешеліктері, тізбектегі қондырғылардың орын ауысып отыруында.

Технологиялық тізбектің мына түрлері бар:

Ұсақтау→ұнтақтау→қайнату
Ұсақтау→кептіру→ұнтақтау→қайнату
Ұсатау→кептіру+ұнтақтау→қайнату
Ұсақтау→ұнтақау→қайнату→ұнтақтау
Ұсақтау→кептіру→ұнтақтау→қайнату→ұнтақтау
Ұсақтау→күйдіру→ұнтақтау
Ұсақтау→күйдіру+ұнтақтау

Бірінші төрт тізбекке, төменгі температурада өңделіп жасалатын гипс байланыстырғышы жатады. Оларды гипс қайнататын қазандарда өңдейді, сондықтан оларды қайнату деп атайды.

Екі сулы гипсті сусыздандыру эндотермиялық реакция арқылы жүреді. 1 кг екі сулы гипсті жарты сулы гипске айналдыру үшін теория жүзінде 582 кДж жылу керек. Құрылыс гипсін алғанда жылу аз кетеді. Құрылыс гипсінің күйдірілу температура-сы 140-180°С аралығында. Кейбір жағдайда гипс байланыстырғыш материалында нашар күйдіргеннің әсерінен екі сулы гипстің болуы мүмкін, ол гипс байланыстырғыш материалының қасиетіне әсерін тигізеді.

Гипс байланыстырғыш материалдарын айналупештерінде өндіру.

Гипс байланыстырғыш материалдарын айналу пештерінде өндіру тәсілі іс жүзінде көп қолданылады. Қайнату қазанымен салыстырғанда, одан жоғары беріктілі гипс байланыстырғыш матеиралы шағады. Кемшілігібір қалыпты күйдіру қиынға соғады. Пештегі температураны тұрақты бірқалыпты ұстап тұру қажет. Гипс байланыстырғыш материалдарын айналу пештерінде өндірудің технологиялық тізбегі мынадай Ұсақтау→күйдіру→ұнтақтау

1-сурет. Құрылыс гипсін айналу пешінде өндірудің тізбегі

1-вагетонетка; 2- пластикалық қоректендіргіш; 3-жақты ұстағаш; 4-ленталы тасмалдағыш; 5-балғалы ұсақтағыш; 6-элеватор; 7-елек; 8-гипс тасының шанағы; 9-дөңгелек табақты қоректендіргіш; 10-кептіру барабаны; 11-сілкілдететін елек; 12-балғалы диірмен; 13-батарейлі циклон; 14-желдеткіш; 15-дайын заттың шанағы;

Машинамен әкелген гипс тасын қабылдау шанағына түсіреді. Одан әрі ол ұсақтағышқа барады. Одан әріленталы транспортер арқылы шанаққа түседі. Онда ұзындығы 12 м ддиаметрі 2, 2 м екі айналу пеші орналасқан. Материал пеште 45-50 мин болады. Пешті тбаиғи газбен жандырады, оның температурасы 900-1000°С дейін болады. Пештен шығатын температура 170-180 °С.

Күйдірілген материал шарлы диірменнің үстіндегі орналасқан шанаққа жиналады. Ол шарлы диірменге түсіп ұнтақталады.

Шет елдерде қолданылатын гипс алу қондырғылары мен тізбегі. Петерс СҒ кальцинаторы

Петерс СҒ кальцинаторы үздіксіз істейтін кальцинирленген жүйе болып табылады. Бұл әсіресе ұзақ ұстамдылықты өндеу гипсін шығаруға арналған. Бұл тәсілмен алынған гипс материалының жақсы еруіне байланысты жоғарғы беріктілікті көрсетеді. Ұнтақталған шикізат ұны үздіксіз істейтін кальцинаторға салынады. Ұнтақталған кептірілген гипс (дигидрат) алдын-ала қосылған Петерс диірменіне жоғарғы тығыздылық жағдайында күйдірілмеген күйінде түсіп, онда кальциленеді. Кристалл суларының буланып кетуіне байланысты кальцинатордағы материал қозғалыста болады. Бұл қозғалысқа араластырғыш көмегін тигізеді. Кальцинирленген гипс жоғары көтеріліи, тоқтаусыз түсіріледі (сурет 1) .