Материалды ұнтақтауға арналған материалдар мен жабдықтар

Материалды ұнтақтауға арналған материалдар мен жабдықтар. Ұнтақтау үрдістері.
Ұнтақтау дәрежесі.
Материалды ұнтақтауға арналған жабдықтардың жіктелуі.

Ұнтақтау дегеніміз - заттарды еріту, сығындау және т.б. процесстердің
жылдамдығын қамтамасыз ету үшін көмекші операция болып
келеді. Ұнтақтау - қатты затты ұнтақтау диірмендерде, ысқылап үгетін аппараттарда жүргізіледі.
Ұнтақтағыш машиналар келесі белгілері бойынша жіктеледі:
- Ұнтақтау тәсілі бойынша – кескіш, ысқылағыш, езгіш,
соққыш және т.б. машиналар;
- Ұнтақтау дәрежесі бойынша – орташа және майда, ұсақ
және өте ұсақ (коллоидті) ұнтақтайтын диірмендер;
- Жұмыс инструменті бойынша – дисклі, шарлы, роторлы
және т.б. машиналар.
Ұнтақталған заттарды бөлу
Затты фракцияларға бөлу келесі тәсілдерімен орындалуы
мүмкін:
1. Механикалық бөлу (елеуіштердің көмегімен).
2. Гидравликалық бөлу (бөлшектерді сұйық ортада тұну
жылдамдығына тәуелді бөлу).
3. Пневматикалық (ауа немесе газ ағынында бөлшектердің
салмағына тәуелді бөлу).

Ұнтақтағанға дейінгі жəне ұнтақтағаннан кейінгі түйірлер мөлшерінің қатынасын ұнтақтау дəрежесі деп атайды. Ең үлкен жəне ең кіші түйірлердің сызықтық мөлшерлерін көрсетумен, түйірлі жəне ұнтақ тəрізді материалдардың ірілігін келесі əдістердің бірімен сипаттауға жəне жазуға болады:
1. Іріліктің жоғарғы шегі [—d], «d-ден ірі емес» екенін белгілейді.
2. Іріліктің төменгі шегі [+d],«d-ден майда емес» екенін белгілейді .
3. Іріліктің төменгі жəне жоғарғы шегі. Бұл кезде материал түйірлерінің ең ірі жəне ең майда мөлшерлері көрсетіледі, ал сипаттамасы [+dB — d n ] жазылады.
4. Материалдың үлесті немесе пайызды фракциялық құрамы.
5. Материалдың меншікті беттігі, яғни салмақтың немесе материал көлемінің бір бірлігіне келетін бөлшектер беттіктері.
Сонымен қатар, материалды қандайда бір фракцияның ұйғарынды пайыздық мөлшерімен сипаттауға болады: ірі, орташа немесе майда. Фракциялық (гранулометриялық) құрамды, жəнеде кесекті жəне ұнтақ тəріздес материалдардың меншікті беттерін анықтаудың арнайы аспаптары мен əдістері əзірленген.

Пайдалынған әдебиеттер тізімі:
1. Воскресенский П.И. Техника лабораторных работ. – М.: Химия, 1973. 2. Арсентьев П.П., Яковлев В.В., Крашенинников М.Г. и др. Физикохимические методы исследования металлургических процессов. – М.: Металлургия, 1988ы