Стресс, стреске қарсы дәрілер қолдану, стресстің алдын алу
I. КІРІСПЕ
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Стресс туралы жалпы түсінік
2.2 Стресс түрлері
2.3 Сақтандыру шаралары
III. ҚОРЫТЫНДЫ
IV. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Стресс туралы жалпы түсінік
2.2 Стресс түрлері
2.3 Сақтандыру шаралары
III. ҚОРЫТЫНДЫ
IV. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Стресс – организмның ширығуын талап ететін күрделі, күтпеген, аса жауапты, маңызды немесе қауіпті жағдайларда пайда болатын көңіл-күй ахуалы. Ол сондай-ақ денеге және ақыл-ойға тез және жауапты шешімді талап ететін көп салмақ түскенде, дау-жанжал т.б кезінде туындайды. Стресс кезінде орын алатын денедегі өзгерістер мен уайым диапазоны өте үлкен. Әлсіз стресс немесе оның бастапқы көрінісі кезінде адам жинақылынады, оның психологиялық процесстері жұмылып, деңгейі жоғарлайды. Ұзақ немесе қатты стресс ағза жұмысын қамтамасыз ететін қызметтердің ұйымдасуын бұзады немесе олар азып-тозып, қызмет етуден қалады.
Бұл ағзасының физикалық және психикалық тұрғыдан күштену қалпы. Қазіргі заманда жиі қолданатын, сәнді сөз. Болмашы стресстің өзі шарасыздыққа алып келеді. Стресс ағза тіршілігінің ажырамас бөлігі. Дей тұрғанмен стресстің өте қауіпті жағдайларын ажырата білу керек.
Стрессорлық жағдай бірқатар клиникалық, морфологиялық, гематологиялық өзгерістермен сипатталады. Онда болатын негізгі өзгерістер: малдың халінің нашарлауы, әлсіреуі, тершеңдік, дене қызуының төмендеуі, қан қысымының жоғарлауы, бұлшық еттерінің жирылуының нашарлауы; жүрек, ми, қан тамырлары, ас қорыту жүйелерінің қызметтерінің бұзылуы; тимус, көкбауыр, лимфа бездерінің өлі еттенуі; асқазан мен ішектердің кілегей қабықтарының қанталауы; қандағы эозинофилдер мен лимфоциттердің, бүйрек бездері мен гипоталамустың гормондарының азаюы байқалады.Аса бір ерекше, күшті тітіркендіргіштің әсерінен организмдегі гомеостаз – тұрақтылық процесі өзгереді. Ол өзгерістің ұзақтығы мен тереңдігі стрессордың күшіне байланысты.
Стресс реакция созылмалы кезеңдеріне байланысты ең төменгі биохимиялық механизмі бар. Жануарлар өсуін және дамуын тоқтатады. Стресс факторлардың қосымша әсерлерін барынша патология туындайды. Өндірістік шу. Стресс тікелей жануарлар кеңінен болып табылады және үнемі түрлі машиналар мен механизмдерді пайдалану үй-жайларында, шошқа және мал шаруашылығының бордақылау, әсіресе өнеркәсіптік құс, шу өндіру шартталған. Қарсылық кезеңінде созылмалы стресс түріне түсімдер. Жоғары шу деңгейлері туындаған Стресс реакция, әсіресе құстардың, тоқырау мен өнімділігін жоғалту жалпы мемлекет болып табылады. Төмен және орташа шу деңгейінде, әсіресе жоғары өнімді сызықтар мен құстар мен шошқа тұқымдары, жиі адамжегіштікті көрінеді және жоғары коррозиялық қозғыштығы артады.Жануарлар ағзасына әсер ететін маңызды фактор қоректендіру. Қарқынды мал өсуі, еңбек өнімділігінің жоғары деңгейі жалғасы тек толық азықтандыру кезінде болуы мүмкін. Диеталық факторлар, сондай-ақ эндокриндік жүйесін əсер ететін барлық организм функцияларының түрлі әсерлер, бар. және т.б. диарея, тәбет жоғалуы, салмақ жоғалту, - азық-түлік стресс пайда азықтандыру қателер және соның салдарынан, сондай-ақ жануарлар ауруларының ықпал етеді.
Бұл ағзасының физикалық және психикалық тұрғыдан күштену қалпы. Қазіргі заманда жиі қолданатын, сәнді сөз. Болмашы стресстің өзі шарасыздыққа алып келеді. Стресс ағза тіршілігінің ажырамас бөлігі. Дей тұрғанмен стресстің өте қауіпті жағдайларын ажырата білу керек.
Стрессорлық жағдай бірқатар клиникалық, морфологиялық, гематологиялық өзгерістермен сипатталады. Онда болатын негізгі өзгерістер: малдың халінің нашарлауы, әлсіреуі, тершеңдік, дене қызуының төмендеуі, қан қысымының жоғарлауы, бұлшық еттерінің жирылуының нашарлауы; жүрек, ми, қан тамырлары, ас қорыту жүйелерінің қызметтерінің бұзылуы; тимус, көкбауыр, лимфа бездерінің өлі еттенуі; асқазан мен ішектердің кілегей қабықтарының қанталауы; қандағы эозинофилдер мен лимфоциттердің, бүйрек бездері мен гипоталамустың гормондарының азаюы байқалады.Аса бір ерекше, күшті тітіркендіргіштің әсерінен организмдегі гомеостаз – тұрақтылық процесі өзгереді. Ол өзгерістің ұзақтығы мен тереңдігі стрессордың күшіне байланысты.
Стресс реакция созылмалы кезеңдеріне байланысты ең төменгі биохимиялық механизмі бар. Жануарлар өсуін және дамуын тоқтатады. Стресс факторлардың қосымша әсерлерін барынша патология туындайды. Өндірістік шу. Стресс тікелей жануарлар кеңінен болып табылады және үнемі түрлі машиналар мен механизмдерді пайдалану үй-жайларында, шошқа және мал шаруашылығының бордақылау, әсіресе өнеркәсіптік құс, шу өндіру шартталған. Қарсылық кезеңінде созылмалы стресс түріне түсімдер. Жоғары шу деңгейлері туындаған Стресс реакция, әсіресе құстардың, тоқырау мен өнімділігін жоғалту жалпы мемлекет болып табылады. Төмен және орташа шу деңгейінде, әсіресе жоғары өнімді сызықтар мен құстар мен шошқа тұқымдары, жиі адамжегіштікті көрінеді және жоғары коррозиялық қозғыштығы артады.Жануарлар ағзасына әсер ететін маңызды фактор қоректендіру. Қарқынды мал өсуі, еңбек өнімділігінің жоғары деңгейі жалғасы тек толық азықтандыру кезінде болуы мүмкін. Диеталық факторлар, сондай-ақ эндокриндік жүйесін əсер ететін барлық организм функцияларының түрлі әсерлер, бар. және т.б. диарея, тәбет жоғалуы, салмақ жоғалту, - азық-түлік стресс пайда азықтандыру қателер және соның салдарынан, сондай-ақ жануарлар ауруларының ықпал етеді.
1) Ө. Ығылманұлы «Ветеринариялық патологиялық анатомия»
2) Х.С.Жумабеков,К.Ю.Дербышев « Жануарлардың патологиялық анатомиясы»
3) А.Қ .Бұлашев «Иммунология»
4) Б.К. Ілиясов. Алғашқы ветеринариялық жәрдем. (Оқу құралы). Алматы. 2011 жыл.
5) Б.К Ілиясов. «Ветеринариялық хирургия». (Оқу құралы). Алматы. 2008 жыл.
6) Ж .МЫРЗАБЕКОВ, П.ИБРАГИМОВ «ВЕТЕРИНАРИЯЛЫК ГИГИЕНА» Алматы “Білім” 2005
2) Х.С.Жумабеков,К.Ю.Дербышев « Жануарлардың патологиялық анатомиясы»
3) А.Қ .Бұлашев «Иммунология»
4) Б.К. Ілиясов. Алғашқы ветеринариялық жәрдем. (Оқу құралы). Алматы. 2011 жыл.
5) Б.К Ілиясов. «Ветеринариялық хирургия». (Оқу құралы). Алматы. 2008 жыл.
6) Ж .МЫРЗАБЕКОВ, П.ИБРАГИМОВ «ВЕТЕРИНАРИЯЛЫК ГИГИЕНА» Алматы “Білім” 2005
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Cемей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университет
Аграрлық факультеті
Ветеринариялық санитария кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: Стресс, стреске қарсы дәрілер қолдану, стресстің алдын алу
Орындаған:Байзақ Н.С.
Тексерген:Ахметжанов О.Н.
Тобы:ВС-403
Cемей- 2016 жыл
Жоспар:
I. КІРІСПЕ
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Стресс туралы жалпы түсінік
2.2 Стресс түрлері
2.3 Сақтандыру шаралары
III. ҚОРЫТЫНДЫ
IV. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ.
Стресс - организмның ширығуын талап ететін күрделі, күтпеген, аса жауапты, маңызды немесе қауіпті жағдайларда пайда болатын көңіл-күй ахуалы. Ол сондай-ақ денеге және ақыл-ойға тез және жауапты шешімді талап ететін көп салмақ түскенде, дау-жанжал т.б кезінде туындайды. Стресс кезінде орын алатын денедегі өзгерістер мен уайым диапазоны өте үлкен. Әлсіз стресс немесе оның бастапқы көрінісі кезінде адам жинақылынады, оның психологиялық процесстері жұмылып, деңгейі жоғарлайды. Ұзақ немесе қатты стресс ағза жұмысын қамтамасыз ететін қызметтердің ұйымдасуын бұзады немесе олар азып-тозып, қызмет етуден қалады.
Бұл ағзасының физикалық және психикалық тұрғыдан күштену қалпы. Қазіргі заманда жиі қолданатын, сәнді сөз. Болмашы стресстің өзі шарасыздыққа алып келеді. Стресс ағза тіршілігінің ажырамас бөлігі. Дей тұрғанмен стресстің өте қауіпті жағдайларын ажырата білу керек.
Стрессорлық жағдай бірқатар клиникалық, морфологиялық, гематологиялық өзгерістермен сипатталады. Онда болатын негізгі өзгерістер: малдың халінің нашарлауы, әлсіреуі, тершеңдік, дене қызуының төмендеуі, қан қысымының жоғарлауы, бұлшық еттерінің жирылуының нашарлауы; жүрек, ми, қан тамырлары, ас қорыту жүйелерінің қызметтерінің бұзылуы; тимус, көкбауыр, лимфа бездерінің өлі еттенуі; асқазан мен ішектердің кілегей қабықтарының қанталауы; қандағы эозинофилдер мен лимфоциттердің, бүйрек бездері мен гипоталамустың гормондарының азаюы байқалады.Аса бір ерекше, күшті тітіркендіргіштің әсерінен организмдегі гомеостаз - тұрақтылық процесі өзгереді. Ол өзгерістің ұзақтығы мен тереңдігі стрессордың күшіне байланысты.
Стресс реакция созылмалы кезеңдеріне байланысты ең төменгі биохимиялық механизмі бар. Жануарлар өсуін және дамуын тоқтатады. Стресс факторлардың қосымша әсерлерін барынша патология туындайды. Өндірістік шу. Стресс тікелей жануарлар кеңінен болып табылады және үнемі түрлі машиналар мен механизмдерді пайдалану үй-жайларында, шошқа және мал шаруашылығының бордақылау, әсіресе өнеркәсіптік құс, шу өндіру шартталған. Қарсылық кезеңінде созылмалы стресс түріне түсімдер. Жоғары шу деңгейлері туындаған Стресс реакция, әсіресе құстардың, тоқырау мен өнімділігін жоғалту жалпы мемлекет болып табылады. Төмен және орташа шу деңгейінде, әсіресе жоғары өнімді сызықтар мен құстар мен шошқа тұқымдары, жиі адамжегіштікті көрінеді және жоғары коррозиялық қозғыштығы артады.Жануарлар ағзасына әсер ететін маңызды фактор қоректендіру. Қарқынды мал өсуі, еңбек өнімділігінің жоғары деңгейі жалғасы тек толық азықтандыру кезінде болуы мүмкін. Диеталық факторлар, сондай-ақ эндокриндік жүйесін əсер ететін барлық организм функцияларының түрлі әсерлер, бар. және т.б. диарея, тәбет жоғалуы, салмақ жоғалту, - азық-түлік стресс пайда азықтандыру қателер және соның салдарынан, сондай-ақ жануарлар ауруларының ықпал етеді.
Климаттық стресс. Дене жай-күйі және әуе қоршаған ортаны химиялық қасиеттері - факторлар өткінші және үлкен ауытқуына ұшыраған. Жануарлар ағзасы осы өзгерістерге, бірақ тек белгілі бір шекте дейін бейімдеуге болады. Өте жоғары немесе төмен температура әсеріне байланысты тікелей климаттық стресс, күн радиациясының, жаңбыр мен жел, атмосфералық қысым. Топырақ арқылы стресс жанама әсер, жем-шөп саны мен сапасы.
өнімділігі бойынша стресс 3,5 әсерлерін өнімділігін стресс әсері жағымсыз әсерлерін күші мен қарсылық деңгейіне байланысты. Шок фазасы патологиялық процесс басталады кейін үлкен күш ағзаның факторларды және төмен қарсылық әрекет ететін және аурудың алғашқы клиникалық белгілері болған кезде.
Дерттенуі.Төтенше тітіркендіргіштердің әрекетінен немесе зілді әсерлерден организмде өршіген жүйкелік және гуморалбдық бейімделу өзгерістер кешені әрдайым бір сипатта болатын реакциялардың яғни жалпы бейімделу синдромының туындауына әкеледі.Организмнің бұл жай күйі үш даму сатысынан, яғни қауып қорқыныш, төзімділік және титықтау сатыларынан тұрады .Стресс синдромының өршу процесінде гипоталамус ,гипофиз, бүйрек үсті бездерінің рөлі тым жоғары.
Стресс, оның синдромдары (Stress - ағылшынша - күш салу, зорлау) - организмге аса бір ерекше тітіркендіргіштің- стрессорлардың әсерінен ондағы бейімделу процесі ретінде гуморальды, неврогенді өзгеру комплексінің пайда болуы.Бұл ұғымды 1936 жылы Канаданың ғалымы Г.Селье енгізген.
Стрессорлық жағдай бірқатар клиникалық, морфологиялық, гематологиялық өзгерістермен сипатталады. Онда болатын негізгі өзгерістер: малдың халінің нашарлауы, әлсіреуі, тершеңдік, дене қызуының төмендеуі, қан қысымының жоғарлауы, бұлшық еттерінің жирылуының нашарлауы; жүрек, ми, қан тамырлары, ас қорыту жүйелерінің қызметтерінің бұзылуы; тимус, көкбауыр, лимфа бездерінің өлі еттенуі; асқазан мен ішектердің кілегей қабықтарының қанталауы; қандағы эозинофилдер мен лимфоциттердің, бүйрек бездері мен гипоталамустың гормондарының азаюы байқалады.
Аса бір ерекше, күшті тітіркендіргіштің әсерінен организмдегі гомеостаз - тұрақтылық процесі өзгереді. Ол өзгерістің ұзақтығы мен тереңдігі стрессордың күшіне байланысты.
Организмге стресстер әсер еткенде онда жалпы адаптациялық синдром пайда болады (ЖАС). Оны 3 сатыға бөлуге болады:
1. Қамдану сатысы 2 күнге созылуы мүмкін. Ол үшін организмдегі глюкоза мен гликогеннің ыдырауынан туындайтын энергия қоры пайдаланылады. Орталық нерв жүйесі, эндокрин механизмі, симпатикалық жүйе белсенді түрде болып, жүректің, қан тамырларының, бүйрек бездерінің (катехоламиндер, адреналин, норадреналин босап гликогенді пайдаланады) жұмыстарын жақсартады. Гипофиздің гормондары бөлініп, қандағы глюкозаның деңгейін арттырады. Бұл сатыда организмдегі өзгерістерді физиологиялық қалыптылыққа келтіруге болады.
2. Резистенттік-адаптациялық сатысы бірнеше жұмаға созылады. Жүйке жүйесі мен гуморалды реакция; клиникалық, биохимиялық көрсеткіштер қалыптасады. Организмнің стрессорға қарсы тұру қабілеті қалыпты жағдайдағыдан жоғары. Ол организмнің резистенттілігіне байланысты.
3. Әлсіреу, қалжырау, жүдеу сатысы күшті стрессор ұзақ уақыт әсер еткенде болады. Стресстің негізгі белгілері анық білінеді. Мал өлім-жітімге ұшырауы да мүмкін.
Стресстің бұл келтірілген сатыларын тек үлгі ретінде пайдалануға болады. Ал нақтылы организмнің резистенттілігіне, стрессордың күшіне байланысты, әрбір шаруашылықтарда әртүрлі болып кездесуі сөзсіз.
Жалпы стресстің біртұтас алынған жіктелуі жоқ. Малдәрігерлерінің тәжірибесінде оның себептеріне байланысты жіктеуді қолданған дұрыс сияқты. Ол бойынша: транспортты-тасымалдау; технологиялық - малды күтіп-бағу; ауырсынғандық; ауа райына байланысты; вакцина жасауға байланысты; температураға байланысты; малдың қозғалмай, бір орнында тұрып қалуына байланысты; жылқы, ит, маймылдарда көңіл-күйге (эмоционалды) байланысты т.б. түрлерін ажыратуға болады.
1. Транспорттық-тасымалдау стрессі. Малдарды тасымалдау кезіндегі ережелерді бұзудан болатын стресс. Бірнеше стрессорлар әсер етеді: мал таситын көлікті дұрыс дайындамау; жаңадан әкелінген малдарды бірінші күндері дұрыс күтпеу; ауа райының, температураның өзгеруі; т.б. қосымша әсерлер ретінде көп малды тығыз күйінде тасымалдау. Мұндай стресс асыл тұқымды, буаз малдарда, бұзауларда кездеседі. Малдарды ыстық күні, ауаның ылғалдылығы жоғары болғанда тасымалдағанда жиі кездеседі. Су уақытында берілмей, рацион дұрыс болмағанда, әсіресе онда: кальций, магний аз, калий көп болғанда; арық малдарды тасымалдағанда; бұзауларды стресске қарсы дәрі беріп дайындамағанда да пайда болады.
Организмнің резистенттілігі нашарлап бұзаулар өкпе, ас қорыту жүйесінің ауруларына шалдыққыш келеді.
Емі. Шаруашылықта ұйымдастыру, санитарлық мәселелерді дұрыстап шешу керек.
Организмнің табиғи резистенттілігін арттыратын, қозу процесін төмендететін дәрілерді қолданады (димедрол, хлоралгидрат, валериана тұнбасы). Нейролептиктер ретінде аминазин, стресснил жақсы әсер етеді. Бұзауларға еттің ішіне тасымалдауға дейін 30-40 минут қалғанда, тасымалдау қашықтығына байланысты, аминазинді 0,5-2 мгкг; стресснилді 1-2 мгкг мөлшерінде жібереді. Егер бұл дәрілерді ауыз қуысы арқылы берсе, онда мөлшерін 2-2,5 есе өсіреді.
Малдың резистенттілік қабілетін жоғарлату үшін элеутерококктың сығындысын тасымалдауға дейін және одан кейін сүтке араластырып күніне 1 рет 10-14 күндей, 0,1 млкг мөлшерінде беруге болады.
Энергияны толықтыру үшін бұзауларға 2,5 гкг мөлшерінде глюкоза ертіндісін ішкізеді. А, Д2, Е витаминдерін жіберуге болады.
Стресске қарсы ТВАГ (транквизин, витамин, аминазин, глюкоза) және АнВАГ (антибиотик, витамин, аминазин, глюкоза) препараттары бар. Бұл препараттарды ауруды емдеу және олардан сақтандыру ретінде арнайы нұсқаулар бойынша қолданады.
Стресстің белгілеріне қарсы күрес: венаға кальций хлоридін, күкірт қышқыл магнийді, глюкозаға кофеин қосып, оймақ гүл, кордиамин, лобелин препараттарын жібереді.
Өкпе ісінгенде қан ағызып, венаға хлорлы кальций ертіндісін құяды.
2. Технологиялық стресс. Малдарды күтіп-бағуда жіберілетін кемшіліктерден туындайтын стресс. Оған жататындар:
# малдардың жиі-жиі орнын ауыстырып, жиі-жиі ... жалғасы
Cемей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университет
Аграрлық факультеті
Ветеринариялық санитария кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: Стресс, стреске қарсы дәрілер қолдану, стресстің алдын алу
Орындаған:Байзақ Н.С.
Тексерген:Ахметжанов О.Н.
Тобы:ВС-403
Cемей- 2016 жыл
Жоспар:
I. КІРІСПЕ
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Стресс туралы жалпы түсінік
2.2 Стресс түрлері
2.3 Сақтандыру шаралары
III. ҚОРЫТЫНДЫ
IV. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ.
Стресс - организмның ширығуын талап ететін күрделі, күтпеген, аса жауапты, маңызды немесе қауіпті жағдайларда пайда болатын көңіл-күй ахуалы. Ол сондай-ақ денеге және ақыл-ойға тез және жауапты шешімді талап ететін көп салмақ түскенде, дау-жанжал т.б кезінде туындайды. Стресс кезінде орын алатын денедегі өзгерістер мен уайым диапазоны өте үлкен. Әлсіз стресс немесе оның бастапқы көрінісі кезінде адам жинақылынады, оның психологиялық процесстері жұмылып, деңгейі жоғарлайды. Ұзақ немесе қатты стресс ағза жұмысын қамтамасыз ететін қызметтердің ұйымдасуын бұзады немесе олар азып-тозып, қызмет етуден қалады.
Бұл ағзасының физикалық және психикалық тұрғыдан күштену қалпы. Қазіргі заманда жиі қолданатын, сәнді сөз. Болмашы стресстің өзі шарасыздыққа алып келеді. Стресс ағза тіршілігінің ажырамас бөлігі. Дей тұрғанмен стресстің өте қауіпті жағдайларын ажырата білу керек.
Стрессорлық жағдай бірқатар клиникалық, морфологиялық, гематологиялық өзгерістермен сипатталады. Онда болатын негізгі өзгерістер: малдың халінің нашарлауы, әлсіреуі, тершеңдік, дене қызуының төмендеуі, қан қысымының жоғарлауы, бұлшық еттерінің жирылуының нашарлауы; жүрек, ми, қан тамырлары, ас қорыту жүйелерінің қызметтерінің бұзылуы; тимус, көкбауыр, лимфа бездерінің өлі еттенуі; асқазан мен ішектердің кілегей қабықтарының қанталауы; қандағы эозинофилдер мен лимфоциттердің, бүйрек бездері мен гипоталамустың гормондарының азаюы байқалады.Аса бір ерекше, күшті тітіркендіргіштің әсерінен организмдегі гомеостаз - тұрақтылық процесі өзгереді. Ол өзгерістің ұзақтығы мен тереңдігі стрессордың күшіне байланысты.
Стресс реакция созылмалы кезеңдеріне байланысты ең төменгі биохимиялық механизмі бар. Жануарлар өсуін және дамуын тоқтатады. Стресс факторлардың қосымша әсерлерін барынша патология туындайды. Өндірістік шу. Стресс тікелей жануарлар кеңінен болып табылады және үнемі түрлі машиналар мен механизмдерді пайдалану үй-жайларында, шошқа және мал шаруашылығының бордақылау, әсіресе өнеркәсіптік құс, шу өндіру шартталған. Қарсылық кезеңінде созылмалы стресс түріне түсімдер. Жоғары шу деңгейлері туындаған Стресс реакция, әсіресе құстардың, тоқырау мен өнімділігін жоғалту жалпы мемлекет болып табылады. Төмен және орташа шу деңгейінде, әсіресе жоғары өнімді сызықтар мен құстар мен шошқа тұқымдары, жиі адамжегіштікті көрінеді және жоғары коррозиялық қозғыштығы артады.Жануарлар ағзасына әсер ететін маңызды фактор қоректендіру. Қарқынды мал өсуі, еңбек өнімділігінің жоғары деңгейі жалғасы тек толық азықтандыру кезінде болуы мүмкін. Диеталық факторлар, сондай-ақ эндокриндік жүйесін əсер ететін барлық организм функцияларының түрлі әсерлер, бар. және т.б. диарея, тәбет жоғалуы, салмақ жоғалту, - азық-түлік стресс пайда азықтандыру қателер және соның салдарынан, сондай-ақ жануарлар ауруларының ықпал етеді.
Климаттық стресс. Дене жай-күйі және әуе қоршаған ортаны химиялық қасиеттері - факторлар өткінші және үлкен ауытқуына ұшыраған. Жануарлар ағзасы осы өзгерістерге, бірақ тек белгілі бір шекте дейін бейімдеуге болады. Өте жоғары немесе төмен температура әсеріне байланысты тікелей климаттық стресс, күн радиациясының, жаңбыр мен жел, атмосфералық қысым. Топырақ арқылы стресс жанама әсер, жем-шөп саны мен сапасы.
өнімділігі бойынша стресс 3,5 әсерлерін өнімділігін стресс әсері жағымсыз әсерлерін күші мен қарсылық деңгейіне байланысты. Шок фазасы патологиялық процесс басталады кейін үлкен күш ағзаның факторларды және төмен қарсылық әрекет ететін және аурудың алғашқы клиникалық белгілері болған кезде.
Дерттенуі.Төтенше тітіркендіргіштердің әрекетінен немесе зілді әсерлерден организмде өршіген жүйкелік және гуморалбдық бейімделу өзгерістер кешені әрдайым бір сипатта болатын реакциялардың яғни жалпы бейімделу синдромының туындауына әкеледі.Организмнің бұл жай күйі үш даму сатысынан, яғни қауып қорқыныш, төзімділік және титықтау сатыларынан тұрады .Стресс синдромының өршу процесінде гипоталамус ,гипофиз, бүйрек үсті бездерінің рөлі тым жоғары.
Стресс, оның синдромдары (Stress - ағылшынша - күш салу, зорлау) - организмге аса бір ерекше тітіркендіргіштің- стрессорлардың әсерінен ондағы бейімделу процесі ретінде гуморальды, неврогенді өзгеру комплексінің пайда болуы.Бұл ұғымды 1936 жылы Канаданың ғалымы Г.Селье енгізген.
Стрессорлық жағдай бірқатар клиникалық, морфологиялық, гематологиялық өзгерістермен сипатталады. Онда болатын негізгі өзгерістер: малдың халінің нашарлауы, әлсіреуі, тершеңдік, дене қызуының төмендеуі, қан қысымының жоғарлауы, бұлшық еттерінің жирылуының нашарлауы; жүрек, ми, қан тамырлары, ас қорыту жүйелерінің қызметтерінің бұзылуы; тимус, көкбауыр, лимфа бездерінің өлі еттенуі; асқазан мен ішектердің кілегей қабықтарының қанталауы; қандағы эозинофилдер мен лимфоциттердің, бүйрек бездері мен гипоталамустың гормондарының азаюы байқалады.
Аса бір ерекше, күшті тітіркендіргіштің әсерінен организмдегі гомеостаз - тұрақтылық процесі өзгереді. Ол өзгерістің ұзақтығы мен тереңдігі стрессордың күшіне байланысты.
Организмге стресстер әсер еткенде онда жалпы адаптациялық синдром пайда болады (ЖАС). Оны 3 сатыға бөлуге болады:
1. Қамдану сатысы 2 күнге созылуы мүмкін. Ол үшін организмдегі глюкоза мен гликогеннің ыдырауынан туындайтын энергия қоры пайдаланылады. Орталық нерв жүйесі, эндокрин механизмі, симпатикалық жүйе белсенді түрде болып, жүректің, қан тамырларының, бүйрек бездерінің (катехоламиндер, адреналин, норадреналин босап гликогенді пайдаланады) жұмыстарын жақсартады. Гипофиздің гормондары бөлініп, қандағы глюкозаның деңгейін арттырады. Бұл сатыда организмдегі өзгерістерді физиологиялық қалыптылыққа келтіруге болады.
2. Резистенттік-адаптациялық сатысы бірнеше жұмаға созылады. Жүйке жүйесі мен гуморалды реакция; клиникалық, биохимиялық көрсеткіштер қалыптасады. Организмнің стрессорға қарсы тұру қабілеті қалыпты жағдайдағыдан жоғары. Ол организмнің резистенттілігіне байланысты.
3. Әлсіреу, қалжырау, жүдеу сатысы күшті стрессор ұзақ уақыт әсер еткенде болады. Стресстің негізгі белгілері анық білінеді. Мал өлім-жітімге ұшырауы да мүмкін.
Стресстің бұл келтірілген сатыларын тек үлгі ретінде пайдалануға болады. Ал нақтылы организмнің резистенттілігіне, стрессордың күшіне байланысты, әрбір шаруашылықтарда әртүрлі болып кездесуі сөзсіз.
Жалпы стресстің біртұтас алынған жіктелуі жоқ. Малдәрігерлерінің тәжірибесінде оның себептеріне байланысты жіктеуді қолданған дұрыс сияқты. Ол бойынша: транспортты-тасымалдау; технологиялық - малды күтіп-бағу; ауырсынғандық; ауа райына байланысты; вакцина жасауға байланысты; температураға байланысты; малдың қозғалмай, бір орнында тұрып қалуына байланысты; жылқы, ит, маймылдарда көңіл-күйге (эмоционалды) байланысты т.б. түрлерін ажыратуға болады.
1. Транспорттық-тасымалдау стрессі. Малдарды тасымалдау кезіндегі ережелерді бұзудан болатын стресс. Бірнеше стрессорлар әсер етеді: мал таситын көлікті дұрыс дайындамау; жаңадан әкелінген малдарды бірінші күндері дұрыс күтпеу; ауа райының, температураның өзгеруі; т.б. қосымша әсерлер ретінде көп малды тығыз күйінде тасымалдау. Мұндай стресс асыл тұқымды, буаз малдарда, бұзауларда кездеседі. Малдарды ыстық күні, ауаның ылғалдылығы жоғары болғанда тасымалдағанда жиі кездеседі. Су уақытында берілмей, рацион дұрыс болмағанда, әсіресе онда: кальций, магний аз, калий көп болғанда; арық малдарды тасымалдағанда; бұзауларды стресске қарсы дәрі беріп дайындамағанда да пайда болады.
Организмнің резистенттілігі нашарлап бұзаулар өкпе, ас қорыту жүйесінің ауруларына шалдыққыш келеді.
Емі. Шаруашылықта ұйымдастыру, санитарлық мәселелерді дұрыстап шешу керек.
Организмнің табиғи резистенттілігін арттыратын, қозу процесін төмендететін дәрілерді қолданады (димедрол, хлоралгидрат, валериана тұнбасы). Нейролептиктер ретінде аминазин, стресснил жақсы әсер етеді. Бұзауларға еттің ішіне тасымалдауға дейін 30-40 минут қалғанда, тасымалдау қашықтығына байланысты, аминазинді 0,5-2 мгкг; стресснилді 1-2 мгкг мөлшерінде жібереді. Егер бұл дәрілерді ауыз қуысы арқылы берсе, онда мөлшерін 2-2,5 есе өсіреді.
Малдың резистенттілік қабілетін жоғарлату үшін элеутерококктың сығындысын тасымалдауға дейін және одан кейін сүтке араластырып күніне 1 рет 10-14 күндей, 0,1 млкг мөлшерінде беруге болады.
Энергияны толықтыру үшін бұзауларға 2,5 гкг мөлшерінде глюкоза ертіндісін ішкізеді. А, Д2, Е витаминдерін жіберуге болады.
Стресске қарсы ТВАГ (транквизин, витамин, аминазин, глюкоза) және АнВАГ (антибиотик, витамин, аминазин, глюкоза) препараттары бар. Бұл препараттарды ауруды емдеу және олардан сақтандыру ретінде арнайы нұсқаулар бойынша қолданады.
Стресстің белгілеріне қарсы күрес: венаға кальций хлоридін, күкірт қышқыл магнийді, глюкозаға кофеин қосып, оймақ гүл, кордиамин, лобелин препараттарын жібереді.
Өкпе ісінгенде қан ағызып, венаға хлорлы кальций ертіндісін құяды.
2. Технологиялық стресс. Малдарды күтіп-бағуда жіберілетін кемшіліктерден туындайтын стресс. Оған жататындар:
# малдардың жиі-жиі орнын ауыстырып, жиі-жиі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz