Алматы облысы Талғар ауданың табиғи климаттық жағдайы, қияр дақылын өсіру технологиясы

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1)Алматы облысы Талғар ауданың табиғи климаттық жағдайы
2) Қияр дақылын өсіру технологиясы
3) Қиярдың ауруларына сипаттама
4)Ауру қоздырғыштардың даму кезеңі.
5) Күресу шаралары
ІІІ. Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер

Ауылшаруашылық фитопатологиясы – нақтылы өсімдіктердің ауруларын, әрқайсысына тиісті қоздырғыштар түр құрамын, аурудың сыртқы белгілерін, инфекция қорын, таралуын және даму ерекшеліктерін зерттейді.
Фитопатология пәнінің мақсаты - өсімдік пен патоген арасындағы қатынасты химиялық, молекулалық, генетикалық деңгейде зерттеп, өсімдік ауруларының пайда болып, таралуын алдын ала болжау, ауруға төзімді сорттар шығару, химиялық, биологиялық, агротехникалық және де басқа да әдістерді қолданып, аурулардың алдын алып, олардан келетін шығынды мейлінше азайту.
Ауыл шаруашылығы өндірісінің қарқындауына байланысты өсімдікті аурулардан тұрақты қорғау, ауыл шаруашылығы дақылдарынан жоғары да сапалы өнім алумен қамтамасыз етудің негізгі бір қажетті элементі болып табылады.
Қияр— (лат. Cucumis sativus ) — асқабақ тұқымдасына жататын бір жылдық көкөніс дақылы. Жарық, ылғалды және жылы жерлерде жақсы өседі. Суыққа төзімсіз. Сабағы жатаған не өрмелегіш, бес қырлы, түкті, мұртшалары арқылы шырмалып өседі, ұзындығы 1,5 мдей. Жапырағы кезектесіп орналасқан, ұзын сағақты, түкті. Гүлі сары, дара жынысты. Жемісі- қияр, тұқымы көп, шырынды және түсі жасыл болып келеді. Оның Отаны – Үндістанның тропикалық аймағы және Қытай. Бүгінгі күнге дейін осы аймақтарда қияр табиғи жағдайда өсіріледі. Құрамында 95—96% су, 4—5% құрғақ зат, құрғақ зат құрамында 2— 25% қант, 1% белок, 0,1% май, 0,7% клетчатка, С, В тобындағы витаминдер, каротин, органикалық қышқылдар, эфир майы бар.Қиярдың өсуіне және жеміс беруіне оңтайлы температура 22±5°С. Желдеткіш келте құбырынан оңтайлы ауа ылғалдығы 70—80%, жердікі— 80%. Жемістердің тозаңдануы мен байлануына оңтайлы температура 18—21°С. 12—1 articles.agronationale.kz 3°С-ға дейін түсетін салқын түндер өнімнің төмендеуіне алып келе алатындығын ескеру керек. 32—35°С –дан жоғары температура жемістердің байлануына, әсіресе партенокарпикалық будандарға жағымсыз әсер етеді.Тыңайтқыштар. Органикалық тыңайтқыштарды енгізу қиярға жақсы әсер етеді. Вегетация бойына өсімдіктерге ә.з.-тан 130кг/га азот керек. Олардың ішінде 80 кг/га негізінен көктемде және 50 кг/га қосымша қорек ретінде. Қоректендіруді тамшылық суармалау жүйесі арқылы жүргізу дұрысырақ. Фосфорды егу алдында суперфосфат түрінде 150—250 кг/га мөлшерінде, топырақта құрамында болуына қатысты енгізеді. Калийді 150—200 кг/га калий сульфаты мөлшерінде, жартысын еккенге дейін, жартысын қорек ретінде енгізеді.

1.Карбозова Р.Д. Фитопатология. Оқу құралы. – Алматы, 2002.

2.Сағитов А.О., Джаймурзина А.А., Туленгутова К.Н., Карбозова Р.Д. Ауыл шаруашылық фитопатологиясы, - Алматы, 2000.

3.Интернет желісі

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1)Алматы облысы Талғар ауданың табиғи климаттық жағдайы
2) Қияр дақылын өсіру технологиясы
3) Қиярдың ауруларына сипаттама
4)Ауру қоздырғыштардың даму кезеңі.
5) Күресу шаралары
ІІІ. Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Ауылшаруашылық фитопатологиясы - нақтылы өсімдіктердің ауруларын, әрқайсысына тиісті қоздырғыштар түр құрамын, аурудың сыртқы белгілерін, инфекция қорын, таралуын және даму ерекшеліктерін зерттейді.
Фитопатология пәнінің мақсаты - өсімдік пен патоген арасындағы қатынасты химиялық, молекулалық, генетикалық деңгейде зерттеп, өсімдік ауруларының пайда болып, таралуын алдын ала болжау, ауруға төзімді сорттар шығару, химиялық, биологиялық, агротехникалық және де басқа да әдістерді қолданып, аурулардың алдын алып, олардан келетін шығынды мейлінше азайту.
Ауыл шаруашылығы өндірісінің қарқындауына байланысты өсімдікті аурулардан тұрақты қорғау, ауыл шаруашылығы дақылдарынан жоғары да сапалы өнім алумен қамтамасыз етудің негізгі бір қажетті элементі болып табылады.
Қияр -- (лат. Cucumis sativus ) -- асқабақ тұқымдасына жататын бір жылдық көкөніс дақылы. Жарық, ылғалды және жылы жерлерде жақсы өседі. Суыққа төзімсіз. Сабағы жатаған не өрмелегіш, бес қырлы, түкті, мұртшалары арқылы шырмалып өседі, ұзындығы 1,5 мдей. Жапырағы кезектесіп орналасқан, ұзын сағақты, түкті. Гүлі сары, дара жынысты. Жемісі- қияр, тұқымы көп, шырынды және түсі жасыл болып келеді. Оның Отаны - Үндістанның тропикалық аймағы және Қытай. Бүгінгі күнге дейін осы аймақтарда қияр табиғи жағдайда өсіріледі. Құрамында 95 -- 96% су, 4 -- 5% құрғақ зат, құрғақ зат құрамында 2 -- 25% қант, 1% белок, 0,1% май, 0,7% клетчатка, С, В тобындағы витаминдер, каротин, органикалық қышқылдар, эфир майы бар.Қиярдың өсуіне және жеміс беруіне оңтайлы температура 22+-5°С. Желдеткіш келте құбырынан оңтайлы ауа ылғалдығы 70 -- 80%, жердікі -- 80%. Жемістердің тозаңдануы мен байлануына оңтайлы температура 18 -- 21°С. 12 -- 1 articles.agronationale.kz 3°С-ға дейін түсетін салқын түндер өнімнің төмендеуіне алып келе алатындығын ескеру керек. 32 -- 35°С - дан жоғары температура жемістердің байлануына, әсіресе партенокарпикалық будандарға жағымсыз әсер етеді.Тыңайтқыштар. Органикалық тыңайтқыштарды енгізу қиярға жақсы әсер етеді. Вегетация бойына өсімдіктерге ә.з.-тан 130кгга азот керек. Олардың ішінде 80 кгга негізінен көктемде және 50 кгга қосымша қорек ретінде. Қоректендіруді тамшылық суармалау жүйесі арқылы жүргізу дұрысырақ. Фосфорды егу алдында суперфосфат түрінде 150 -- 250 кгга мөлшерінде, топырақта құрамында болуына қатысты енгізеді. Калийді 150 -- 200 кгга калий сульфаты мөлшерінде, жартысын еккенге дейін, жартысын қорек ретінде енгізеді.

Алматы облысы -- Қазақстан Республикасының оңтүстік-шығысындағы әкімшілік бөлік.
Табиғаты.Облыстың табиғаты мен жер бедері ала-құла. Балқаш және Алакөлге ұласатын солтүстігі көлбеуленген құмды жазық алқап. Бұл өңір негізінен антропогеннің аллювийлік және эолдық шөгінділерінен түзілген. Оның басым бөлігін Сарыесікатыраудың, Тауқұмның, Лөкқұмның, Қарақұмның, Қорғанқұмның қырқалы және төбешікті құмды алқаптары алып жатыр. Балқаш маңы жазығының Іле аңғары өтетін атыраулық бөлігі көне құрғақ арналармен тілімделген. Солтүстік шығыста Жетісу Алатауы мен Барлық тауының аралығында Жетісу (Жоңғар) қақпасы орналасқан. Облыстың шығысын Жетісу Алатауының сілемдері толығымен қамтыған. Олар тауаралық ойпаңдар мен қазаншұңқырлар арқылы бөлінген. Осы тұста Жетісу Алатауының ең биік тауы -- Бесбақан (4442 м) орналасқан. Тау сілемдерінде 1300-ден астам мұздық бар, олардың жалпы ауданы 1,0 мың км2-ге жуық. Жетісу Алатауының кейбір сілемдері (Қолдытау, Алтынемел, Малайсары, Тышқантау, Текелі, Сайқан т.б.) өзен маңындағы жазық өңірлерге сұғына еніп жатыр. Облыстың оңт. және оңтүстік-шығысы Іле, Күнгей, Теріскей Алатаулары, Кетпен (Ұзынқара) жотасы және Солтүстік Тянь-Шань сілемдерінің т.б. жоталарынан құралған. Жетісу Алатауы мен Іле, Күнгей Алатаулары және Кетпен таулары аралығында Іле ойысы (аңғары) жатыр. Алматы облысының оңтүстік-батысын және батысын Шу, Іле таулы үстірттері мен далалары қамтыған (Жусандала, Бозой, Қараой үстірттері).
Климаты. Алматы облысының климаты негізінен континенттік. Қысы қоңыржай салқын. Қаңтар айындағы орташа температура солт. жазық бөлігінде -- 10-16°С, оңтүстікте -- 4-9°С. Жазы ыстық және қуаң. Шілде айының орташа температурасы солтүстігінде 25°С, оңтүстігінде 27°С. Бұл жазық өңірлерде жауын-шашынның орташа жылдық мөлш. 110-250 мм. Тау бөктерінің климаттық жағдайы жұмсақ. Қаңтар айының орташа температурасы -- 5-9°С, жылымық жиі болып тұрады. Шілде айының орташа температурасы тау бөктерінде 21-23°С, тау аңғарларында 19-22°С. Жауын-шашын тау бөктерінде 400-600 мм, тау аңғарларында 700-1000 мм. Облыс жерінде жауын-шашын негізінен көктем мен жаз айының басында жауады. Солт. өңірдің жазығы мен тау бөктерлерінде қар жамылғысының орташа қалыңд. 10-30 см, тау беткейлерінде 40-100 см. Балқаш және Алакөл жағалауларында бриз желі соғады.
Талғар ауданы - Алматы облысының оңтүстігінде орналасқан әкімшілік бөлік. 1928 ж. құрылған. Орталығы - Талғар қаласы Аудан Іле Алатауының солтүстік баурайы
Облыстың табиғаты мен жер бедері ала-құла. Балқаш және Алакөлге ұласатын солтүстігі көлбеуленген құмды жазық алқап. Облыстың топырақ және өсімдік жамылғылары вертикаль белдемдікке байланысты қалыптасқан. Жазық бөлігінде шөлдің де, даланың да қоңыр топырағы тараған.
Алматы облысының климаты негізінен континенттік. Қысы қоңыржай салқын. Қаңтар айындағы орташа температура солт. жазық бөлігінде -- 10-16°С, оңтүстікте -- 4-9°С. Жазы ыстық және қуаң. Шілде айының орташа температурасы солтүстігінде 25°С, оңтүстігінде 27°С. Бұл жазық өңірлерде жауын-шашынның орташа жылдық мөлш. 110-250 мм. Тау бөктерінің климаттық жағдайы жұмсақ. Қаңтар айының орташа температурасы -- 5-9°С, жылымық жиі болып тұрады. Шілде айының орташа температурасы тау бөктерінде 21-23°С, тау аңғарларында 19-22°С. Жауын-шашын тау бөктерінде 400-600 мм, тау аңғарларында 700-1000 мм. Облыс жерінде жауын-шашын негізінен көктем мен жаз айының басында жауады. Солт. өңірдің жазығы мен тау бөктерлерінде қар жамылғысының орташа қалыңд. 10-30 см, тау беткейлерінде 40-100 см. Балқаш және Алакөл жағалауларында бриз желі соғады.

Алматы облысы ауа райы
Көрсеткіш
Қаң
Ақп
Нау
Сәу
Мам
Мау
Шіл
Там
Қыр
Қаз
Қар
Жел
Жыл
Абсолюттық максимум, °C
18,2
19,0
28,0
33,2
35,1
39,3
43,4
40,5
38,1
31,1
25,4
19,2
43,4
Орташа максимум, °C
0,7
2,2
8,7
17,3
22,4
27,5
30,0
29,4
24,2
16,3
8,2
2,3
15,8
Орташа температура, °C
−4,7
−3
3,4
11,5
16,6
21,6
23,8
23,0
17,6
9,9
2,7
−2,8
10
Орташа минимум, °C
−8,4
−6,9
−1,1
5,9
11,0
15,8
18,0
16,9
11,5
4,6
−1,3
−6,4
5,0
Абсолюттық минимум, °C
−30,1
−37,7
−24,8
−10,9
−7
2,0
7,3
4,7
−3
−11,9
−34,1
−31,8
−37,7
Жауын-шашын нормасы, мм
34
49
75
107
106
57
46
30
27
60
56
42
684

Қияр дақылын өсіру технологиясы

Қияр -- (лат. Cucumis sativus ) -- асқабақ тұқымдасына жататын бір жылдық көкөніс дақылы. Жарық, ылғалды және жылы жерлерде жақсы өседі. Суыққа төзімсіз. Сабағы жатаған не өрмелегіш, бес қырлы, түкті, мұртшалары арқылы шырмалып өседі, ұзындығы 1,5 мдей. Жапырағы кезектесіп орналасқан, ұзын сағақты, түкті. Гүлі сары, дара жынысты. Жемісі- қияр, тұқымы көп, шырынды және түсі жасыл болып келеді. Оның Отаны - Үндістанның тропикалық аймағы және Қытай. Бүгінгі күнге дейін осы аймақтарда қияр табиғи жағдайда өсіріледі. Құрамында 95 -- 96% су, 4 -- 5% құрғақ зат, құрғақ зат құрамында 2 -- 25% қант, 1% белок, 0,1% май, 0,7% клетчатка, С, В тобындағы витаминдер, каротин, органикалық қышқылдар, эфир майы бар.Қиярдың өсуіне және жеміс беруіне оңтайлы температура 22+-5°С. Желдеткіш келте құбырынан оңтайлы ауа ылғалдығы 70 -- 80%, жердікі -- 80%. Жемістердің тозаңдануы мен байлануына оңтайлы температура 18 -- 21°С. 12 -- 1 articles.agronationale.kz 3°С-ға дейін түсетін салқын түндер өнімнің төмендеуіне алып келе алатындығын ескеру керек. 32 -- 35°С - дан жоғары температура жемістердің байлануына, әсіресе партенокарпикалық будандарға жағымсыз әсер етеді.Тыңайтқыштар. Органикалық тыңайтқыштарды енгізу қиярға жақсы әсер етеді. Вегетация бойына өсімдіктерге ә.з.-тан 130кгга азот керек. Олардың ішінде 80 кгга негізінен көктемде және 50 кгга қосымша қорек ретінде. Қоректендіруді тамшылық суармалау жүйесі арқылы жүргізу дұрысырақ. Фосфорды егу алдында суперфосфат түрінде 150 -- 250 кгга мөлшерінде, топырақта құрамында болуына қатысты енгізеді. Калийді 150 -- 200 кгга калий сульфаты мөлшерінде, жартысын еккенге дейін, жартысын қорек ретінде енгізеді.
Органикалық тыңайтқыштарды енгізу қиярға жақсы әсер етеді. Вегетация бойына өсімдіктерге ә.з.-тан 130кгга азот керек. Олардың ішінде 80 кгга негізінен көктемде және 50 кгга қосымша қорек ретінде. Қоректендіруді тамшылық суармал articles.agronationale.kz ау жүйесі арқылы жүргізу дұрысырақ. Фосфорды егу алдында суперфосфат түрінде 150 -- 250 кгга мөлшерінде, топырақта құрамында болуына қатысты енгізеді. Калийді 150 -- 200 кгга калий сульфаты мөлшерінде, жартысын еккенге дейін, жартысын қорек ретінде енгізеді.
Өсімдікті көшет кезінде тамырлық шіруден сақтау үшін жүйелік әсер ететін фунгицид пайдаланған жақсы. Көшетті жылыжайға немесе алаңға отырғызғаннан соң пероноспороздан, сабақтық және сұр щіріктен, аскохитоздан (гуммоздық солу) сақтауды препараттар көмегімен жүзеге асырады. Тиімді қорғау үшін бүркітуді жеміс шығар алдында және жеміс тастар кезінде (күту уақытын есепке ала отырып) ауа-райының жағдайына қарай 7-14 күн сайын жүйелі түрде өткізіп тұру керек.

Қияр аурулары

Ақ ұнтақ. Ауру қоздырғыш-Ersiphecichoracearum DC. f . cucurbitacearum Poteb., Sphaerotheca fuliginea Poll. F . cucurbitae Jacz. саңырауқұлақтары.
Саңырауқұлақтың E.cichoracearum түрімен залалданған өсімдікте ақ, мол өңез көбінесе жапырақтың үстіңгі бетінде пайда болып, жеміс денелері- клейстотецийлар өте сирек түзіледі. Клейстотецийлердің қосымшалары қысқа, бұтақталмаған, жеміс дене ішінде орналасқан 12 қалтаның әрқайсысында түссіз, пішіні ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.