Республикалық бюджет құрамындағы салықтар рөлі



1.Республикалық бюджет құрамындағы салықтар рөлі.
2. Республикалық бюджет жобасын бекіту.
3. Бюджетаралық қатынастар.
Мемлекеттік бюджеттің түсімдерінің ең басты көзі – салықтар. Өнеркәсібі дамыған елдердің бюджетіндегі салықтардың үлесі 90 пайыз. Салықтың негізгі түрлеріне табыс салығы, одан басқа қоғамның құқықты мүшелерінің табыстарына, корпорация пайдаларына салынатын салықтар. Өндірістік бірлестіктер, кәсіпорындар, капитал иелері өздері жариялаған мәлімдемелері бойынша салық төлейді.
Салық мәлімдемесі төлеушілердің өз табыстарының мөлшері туралы хабары, ал жалдамалы еңбек адамдарынан салық жалақы төлегенде ұсталады.
Табыс салығын алу белгілі бір төменгі деңгейден басталады. Номиналдық табыстың ұлғаюына сәйкес табыс салығын өсірудің базасы жасалады, салық төлеушілердің саны артады, мемлекеттің шоғырландырылған жалпы қаржы-қаражаттары көбейеді. Салық салудың нормасы – салық ставкасы объектінің бір өлшеміне салынған мөлшері. Салық ставкаларының көптеген түрлері бар. Егер ставкалар табыстың өсуімен көбейсе, онда прогрессивті, үдемелі ставкалар болғаны. Салық салудың тәжірибесінде бір объектіге оның құнына қарамастан салынатын қатаң ставкалар кездеседі.
Қазіргі кездегі салықтардың маңызы мен рөлі мемлекеттік органдарды қаржы ресурстарымен қамтамасыз етумен шектелмейді. Салықтар ұлттық табысты мемлекеттендірудің басты құралы. Олардың макроэкономикалық шешуші рөлі артып келеді, мұны ЖҰӨ-нің көлеміндегі салық үлесінің ұлғаюынан көруге болады. Салықтар экономикалық белсенділікті арттырудың, ұдайы өндіріс процесіне әрекет етудің басты бір тұтқасы ретінде жаңа сипатқа ие болуда. Кірістер мен шығыстардың құрамы мен құрылымы нақты әлеуметтік- экономикалық және тарихи жағдайларда жүзеге асырылатын мемлекеттік бюджет және салық саясатын жүргізудің бағыттарына байланысты болады. Бұл кезде мемлекет белгілі бір жағдайларда кірістерді қалыптастырудың және шығыстарды жұмсаудың қолайлы нысандары мен әдістерін пайдаланады.
Қазақстан Республикасының экономикасы басынан кешіріп отырған нарықтық қатнастарға көшу кезеңі оның бюджетінің мазмұнына, кірістері мен шығыстарына айтарлықтай ықпал етіп отыр. Бюджетке түсетін салықтар, олар арнайы қабылданған заңдарға сәйкес кәсіпорындардан тағада басқа ұйымдар мен мекемелерден бюджетке түсіп отырады. Салық салу және салықтық бақылаудың теориялық және әдістемелік негіздері. Нарықтық қатынастары дамыған елдерде салықтар экономика мен әлеуметтік хал-аһуалын тұрақты дамытудағы реттеушілік қасиеттері бюджеттік қатынастар мүмкіншілігіне тікелей басқару әдістері ретінде қолданады. Салықтардың жәрдемімен мемлекет қоғамдық қасиеттілік пен ресурстар арасындағы, оларды қанағаттандырудағы салыстырмалы тепе-теңдікке қол жеткізіледі. Салықтардың арқасында экология жағынан зиянды өндірістердің кеңейуіне айыппұлдар мен шектеулер енгізе отырып, табиғи байлықты тиімді пайдалануын қамтамасыз етеді. Салықтар мемлекеттің әртүрлі даму бағдарламасының даму мүмкіншілігіндегі қаржылық қамтамасыз ету және азаматтардың табыстарының деңгейін теңестіру мүмкіншілігіне ие болады.
1.http://yaneuch.ru
2. Сейітқасымов Ғ.С.Ақша,несие,банктер:Оқулық-Алматы:экономика,2005.
3. http://bigox.kz/

Пән: Салық
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы:Республикалық бюджет құрамындағы салықтар рөлі.

Орындаған: Ілиясова Ж. Д.
Тексерген: Акишева Д.М
Тобы: ГУ - 307

Семей – 2015

 Жоспар:
1.Республикалық бюджет құрамындағы салықтар рөлі.
2. Республикалық бюджет жобасын бекіту.
3. Бюджетаралық қатынастар.

Кіріспе

       Мемлекеттік бюджеттің түсімдерінің ең басты көзі – салықтар.
Өнеркәсібі дамыған елдердің бюджетіндегі салықтардың үлесі 90 пайыз.
Салықтың негізгі түрлеріне табыс салығы, одан басқа қоғамның құқықты
мүшелерінің табыстарына, корпорация пайдаларына салынатын салықтар.
Өндірістік бірлестіктер, кәсіпорындар, капитал иелері өздері жариялаған
мәлімдемелері бойынша салық төлейді.   
Салық мәлімдемесі төлеушілердің өз табыстарының мөлшері туралы
хабары, ал жалдамалы еңбек адамдарынан салық жалақы төлегенде ұсталады.  
Табыс салығын алу белгілі бір төменгі деңгейден басталады. Номиналдық
табыстың ұлғаюына сәйкес табыс салығын өсірудің базасы жасалады, салық
төлеушілердің саны артады, мемлекеттің шоғырландырылған жалпы қаржы-
қаражаттары көбейеді. Салық салудың нормасы – салық ставкасы объектінің бір
өлшеміне салынған мөлшері. Салық ставкаларының көптеген түрлері бар. Егер
ставкалар табыстың өсуімен көбейсе, онда прогрессивті, үдемелі ставкалар
болғаны. Салық салудың тәжірибесінде бір объектіге оның құнына қарамастан
салынатын қатаң ставкалар кездеседі. 
Қазіргі кездегі салықтардың маңызы мен рөлі мемлекеттік органдарды қаржы
ресурстарымен қамтамасыз етумен шектелмейді. Салықтар ұлттық табысты
мемлекеттендірудің басты құралы. Олардың макроэкономикалық шешуші рөлі
артып келеді, мұны ЖҰӨ-нің көлеміндегі салық үлесінің ұлғаюынан көруге
болады. Салықтар экономикалық белсенділікті арттырудың, ұдайы өндіріс
процесіне әрекет етудің басты бір тұтқасы ретінде жаңа сипатқа ие болуда.
Кірістер мен шығыстардың құрамы мен құрылымы нақты әлеуметтік- экономикалық
және тарихи жағдайларда жүзеге асырылатын мемлекеттік бюджет және салық
саясатын жүргізудің бағыттарына байланысты болады. Бұл кезде мемлекет
белгілі бір жағдайларда кірістерді қалыптастырудың және шығыстарды
жұмсаудың қолайлы нысандары мен әдістерін пайдаланады.
      Қазақстан Республикасының экономикасы басынан кешіріп отырған
нарықтық қатнастарға көшу кезеңі оның бюджетінің мазмұнына, кірістері мен
шығыстарына айтарлықтай ықпал етіп отыр. Бюджетке түсетін салықтар, олар
арнайы қабылданған заңдарға сәйкес кәсіпорындардан тағада басқа ұйымдар мен
мекемелерден бюджетке түсіп отырады. Салық салу және салықтық бақылаудың
теориялық және әдістемелік негіздері. Нарықтық қатынастары дамыған елдерде
салықтар экономика мен әлеуметтік хал-аһуалын тұрақты дамытудағы
реттеушілік қасиеттері бюджеттік қатынастар мүмкіншілігіне тікелей басқару
әдістері ретінде қолданады. Салықтардың жәрдемімен мемлекет қоғамдық
қасиеттілік пен ресурстар арасындағы, оларды қанағаттандырудағы
салыстырмалы тепе-теңдікке қол жеткізіледі. Салықтардың арқасында экология
жағынан зиянды өндірістердің кеңейуіне айыппұлдар мен шектеулер енгізе
отырып, табиғи байлықты тиімді пайдалануын қамтамасыз етеді. Салықтар
мемлекеттің әртүрлі даму бағдарламасының даму мүмкіншілігіндегі қаржылық
қамтамасыз ету және азаматтардың табыстарының деңгейін теңестіру
мүмкіншілігіне ие болады.  

 1.Республикалық бюджет құрамындағы салықтар рөлі.
Республикалық бюджет салық және өзге де түсімдер есебінен
қалыптастырылатын және республикалық бюджеттік бағдарламалар мен іс-
шараларды қаржыландыруға арналған орталықтандырылған ақшалай қаражат қорын
білдіреді.

Республикалық бюджеттің қаражаты экономиканы құрылымдық қайта
құруды қаржыландырудың, өндіріс саласындағы перспективалық бағыттарды
дамытудың маңызды көзі болып табылады. Республикалық бюджет өнерді,
мәдениетті, бұқаралық ақпарат құралдарын қолдау мен дамытуда үлкен рөл
атқарады.

Азаматтар мен ұйымдардан алынатын салықтар, мемлекеттік меншікті
жалға беруден немесе оларды сатудан түскен кірістер, берілген кредиттер
бойынша пайыздар және т.б. мемлекет үшін кірістердің көздері болып
табылады.

Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сәйкес республикалық
бюджетке түсетін түсімдер мыналарды қамтиды:

- республикалық бюджеттің кірістері;

- алынған бюджеттік алымдар;

- республикалық бюджеттен берілген кредиттерді қайтару.

Республикалық бюджеттің кірістері салықтардан (корпоративтік табыс
салығы, қосылған құн салығы және т.б.), алымдардан (автокөлік құралдарының
Қазақстан Республикасының аумағымен жүріп өтуі, консулдық алым) және басқа
да міндетті төлемдерден (әкелінетін және әкетілетін тауарларға салынатын
кедендік баждар, Қазақстан Республикасының азаматтарына паспорттар мен жеке
басын куәландыратын куәліктер бергені үшін мемлекеттік баж) түсетін
түсімдерден қалыптастырылады. Бұдан басқа, республикалық бюджет капиталмен
жүргізілетін операциялардан түсетін салықтық емес түсімдер мен кірістердің
есебінен толықтырылады

Республикалық бюджеттің салықтық емес түсімдері мыналар болып
табылады: республикалық меншіктен түсетін кірістер, мүлікті заңдастырғандық
үшін алым, республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік
мекемелердің тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатқанынан түсетін
түсімдер және т.б.

Республикалық бюджеттен берілген кредиттерді өтеуден, мемлекеттің
республикалық меншікте тұрған активтерін, үкіметтік қарыздарды сатудан
түскен түсімдер республикалық бюджетке есептеледі.
Мемлекетте әр түрлі уақытта қандай да бір қажеттіліктерге арнап
жұмсалатын қаражаттың мөлшеріне әсер ететін иелігінде бар қаражатты жұмсау
бойынша әр түрлі басмымдықтардың болуы мүмкін. Мемлекеттің өзінің ақшалай
қаражатты жұмсау жөніндегі басымдықтарын өзгертуі оның фискальдық
саясатында және стратегиялық әлеуметтік-экономикалық жоспарларында көрініс
табады. Осыған байланысты мемлекет не кірістердің жаңа көздерін
іздестіреді, не өзге қажеттіліктерге арналған шығыстарын реттейді
(қысқартады).

Республикалық бюджеттің шығыстары мынадай бағыттар бойынша жүзеге
асырылады:

- әлеуметтік сала (білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік көмек және
әлеуметтік қамтамасыз ету)

- қорғаныс, қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік;

- құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі;

- мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік;

- өнеркәсіп, жер қойнауын пайдалану, сәулет, қала құрылысы және құрылыс
қызметі;

- агроөнеркәсіптік кешен, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын
табиғи аумақтар және қоршаған ортаны қорғау, жер қатынастары;

- елдің инфрақұрылымы (көлік және коммуникациялар);

- өзге де бағыттар.

Республикалық бюджеттен сондай-ақ:

- кадрларды қайта даярлау мен қызметкерлердің біліктілігін арттыруды қоса
алғанда, орталық мемлекеттік органдар мен басқа да мемлекеттік мекемелердің
қызметін қамтамасыз етуге;
- Бюджет кодексінде белгіленген бағыттар бойынша бюджеттік инвестициялық
жобалар мен бағдарламаларға, халықаралық ынтымақтастыққа, қолданбалы ғылыми
зерттеулер мен нормативтік-әдістемелік қамтамасыз етуге жұмсалатын шығыстар
қаржыландырылады.
Кез келген бюджеттің тағы бір маңызды құрауышы кірістер мен
шығыстардың жоспары болып табылады, ол бір күнтізбелік жылға арналып
нормативтік-құқықтық акт – Республикалық бюджет туралы заң түрінде жазбаша
нысанда міндетті түрде жасалады. Шындығында, кез келген осындай жоспар
кірістер мен шығыстар тең болатындай үлгіде жасалуға және орындалуға тиіс.
2. Республикалық бюджет жобасын бекіту.
Бюджеттік кезендерінің  барлығы-олар,құру,қарау,бекіту,атқа ру,есебі 
мен есеп беру-бюджеттік жүйенің  барлық деңгейлерінде орын  алатын 
кезеңдер.Сол себептен Бюджеттік  кодексте бюджеттердің әрбір 
түрлері үшін бұл кезеңдер  белгіленген.Бюджеттер жобаларын  жасау бюджеттік
жоспарлау жөніндегі уәкілетті органның ел немесе аймақтың әлеуметті-
экономикалық дамуының орташамерзімді жоспары мен орташа мерзімді фискалдық
саясат негіздерінде іске асырылатын түсімдер болжамдаудан басталады.Осы
уәкілетті органмен фискалдық саясат негізінде бюджет шығыстарының лимиті
қалыптастыру және оларды ағымдағы мен даму бюджеттік мен бағдарламалар
әкімшілеріне жеткізу іске асырылады.
      Бюджеттік  жоспарлау жөніндегі орталық 
уәкілетті орган орташа мерзімді  уәкілетті экономикалық даму көрсеткіштері
негізінде және облыстар ,Астана мен Алматы қалалары бюджеттерінің
келісілген көрсеткіштері мен республикалық бюджеттік бағдармалар
экімшіліктерінің бюджеттік мәлемдемелерін (тапсырыстарын)есептей
отырып,республикалық бюджет жобасының келесі негізгі болжамдық
көрсеткіштерін аңықтайды және талқылауға бюджеттік комисияға ұсынады:
-Республикалық бюджет түсімдерінің көлемі;
-Республикалық бюджеттік бағдармалар әкімшіліктері бойынша ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Бюджет кірістері
Салық жүйесінің атқаратын қызметтері
Экономиканың тұрақты дамуы жағдайындағы бюджет саясатының ахуалы
Салық жүйесінің қалыптасуының теориялық аспектілері
Жергілікті салықтардың мемлекеттік бюджеттегі рөлі
Қазақстан Республикасының салық жүйесінің қазіргі кезеңдегі дамуы
Аймақ территориясындағы өзін өзі басқарудағы жергілікті салықтардың ролі
Акциз салығының салық базасы
Мемлкееттік бюджет
Акциз салығының экономикалық мәні
Пәндер