Проблемалық оқыту технологиясы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Проблемалық оқыту технологиясы

Жоспар:

Проблемалықоқыту технологиясының негізі.
Проблемалық оқыту технологиясының мақсаты.
Проблемалық ахуал
Проблемалық оқыту әдісінің жалпы құрылымы .

Проблемалық оқыту дегеніміз мұғалімнің басшылығымен келелі жағдайлар туғызу және оны оқушылардың шешу жолындағы өзіндік қызметінің нәтижесінде шығармашылығын, кәсіптік білімін, дағдысын, іскерлігін, ойлау қабілетін жетілдіруді туғызу. (Г. К. Селевко) .

Тұжырымдамалық ережелері (Д. Дьюи)

Бала берілген тапсырмаларды тек тыңдап, не болмаса сезім мүшелерімен қабылдап қана қоймай білімді меңгеру нәтижесінде ол белсенді адам болады. Оқудағы жетістіктердің шарттары:

оқу материалының проблемасы;
оқушының белсенділігі;
бала оқуының өмірмен, ойынмен, еңбекпен байланысы.

Әдістеме ерекшеліктері

Проблемалық оқытудың қазіргі ілімінде екі проблемалық жағдайлары бар; психологиялық және педагогикалық.

Біріншісі оқушылардың қызметіне байланысты, екіншісі - оқыту барысын ұйымдастыру.

Педагогикалық проблемалық жағдай белсенділік қимылымен мұғалімнің сұрақтары және де басқа таным ортасымен үйлесімді. Оқыту барысындағы кезеңдерде проблемалық жағдайлар құрылуы мүмкін: түсіндіруде, бекітуде, бақылауда. Мұғалім проблемалық жағдай туғыза отырып, оқушыларды оны шешуге бағыттап шешімін табуды ұйымдастырады. Сонымен оқушыда жаңа білім пайда болады, жаңа әрекет тәсілдерін меңгереді. Проблемалық оқытуды басқарудың қиындығы мынада: проблемалық жағдай - жеке жұмыс, сондықтан мұғалімнен бөліктеп және жекелеп ыңғайлауды пайдалану талап етіледі. Проблемалық жағдайларды туғызудың әдістемелік тәсілдері:

мұғалім оқушыларды қарсы әрекетке жақындатады және оны шешу жолдарын табуды ұсынады;
қарсы әрекетті іскерлік қызметіне қарай итермелейді;
бір сұрақтың өзін бірнеше түрлермен береді;
құбылыстарды жан-жақты жолдармен көрсетеді;
әр жағдайларда салыстыруға, жинақтауға, қортындылауға, деректерді салыстыруға талаптандырады;
нақты сұрақтар қояды (жинақтауға, дәлелдеуге, нақтылауға) ;
ілім және тәжірибелік проблемалық тапсырмаларды анықтайды (мыс: зерттеулер) ;
проблемалық тапсырмалар береді (мыс: жеткілікті, не болмаса жеткіліксіз мәліметтер, нақтылы емес сұрақтар, қарсы әрекеттік мәліметтер, қатесі бар, қысқа шешімді тапсырмалар т. б. ) .

Проблемалық технологияны іске асыру үшін:

ең маңызды тапсырмаларды таңдау;
оқу барысында проблемалық оқытудың ерекшеліктерін анықтау;
проблемалық оқытудың қолайлы жүйесін құру, оқулықтар және әдістемелік құралдар мен нұсқаулар шығару;
мұғалімнің шеберлігі және жеке көзқарасы керек.

Педагогика ғылымының дамуында «проблемалық оқыту» әдісі кең таралған. Бұл әдісте оқыту және таным әрекеттері өзара бірлікте қарастырылады. Проблемалық оқытудың логикалық негізі ойлау формалары болып табылады. Бұл әдістің басты мақсаты -ғылымның негіздерін меңгеріп қана қоймай, оқушылардың танымдық және шығармашылық қабілетін дамыту. Проблемалық оқыту әдісі - оқушыларға пән мазмұнына байланысты дайын білімнің көшірмесін алуды үйрету емес, олардың ой - өрісін, логикалық ойлау қабілетін, шығармашылық әрекетін дамытуға негізделген. Мұндағы басты міндет - оқушылардың ойлау жүйесін жаттықтыру ғана емес, олардың ойлау жүйесін өздерінің шығармашылық қабілеттері арқылы және игерген білім қорын одан әрі тереңдетуге қажетті зейін - зердесін тәрбиелеу болып табылады. Психологтар адамның ойлау операциясын екі түрге бөледі. Біріншісі - өмірдегі дайын өнімді игеру туралы ойлау операциясы. Мұны дайын өнімді көшірме меңгеру деп атайды. Жалпы алғанда, репродуктивті оқыту әдісі дегеніміз осы. Екіншісі - шығармашылық ойлау операциясы. Мұндай ойлау операциясы адам баласының өз еңбегі арқылы қажетті өнімді өзі жасау үшін қолданылады.

Проблемалық оқыту әдісін жүргізу дидактиканың заңдылықтарына байланысты мынадай кезеңдерге бөлінеді:

Проблемалық ахуалдар туғызу жолын алдын ала дайындау.
Проблемалық сұрақтарды грамматикалық және стилистикалық жағынан дұрыс құру.
Проблемалық мәселелерді шешу амалдарын күні бұрын дәл белгілеу.
Проблемалық сұрақтардың теориялық анықтамасын заңды түрде дәлелдеу.
Проблемалық мәселелердің дұрыс шешілгендігін тексеру, тиісті қорытындылар жасау.

Дәстүрлі оқыту әдісі бойынша мұғалім сабақ тақырыбын хабарлайды, мазмұнын түсіндіреді, есептер шығартады, талдау жүргізеді, қорытынды жасайды. Ал, оқушылар мұғалімнің әңгімесін тыңдайды, тапсырмаларды орындайды, керекті әдебиеттермен танысады. Мұнда игеруге тиісті оқу мазмұны күні бұрын дайындалған күнінде оқушылардың қабылдауын талап етеді. Мұндай оқыту жүйесі репродуктивтік немесе дайын білім беру әдісі деп аталады. Проблемалық оқыту әдісінің екі түрлі айырмашылығы бар. Біріншісі, оқыту мақсатына байланысты, мұнда оқу материалының мазмұны зерттеледі, ол белгілі бір дәрежеде қорытылады. Нәтижесі практикада сыналып, оқу программаларына, оқулықтарға және қосымша оқу құралдарына жазылады. Екіншісі, педагогикалық процесті ұйымдастыру принципі тұрғысынан қарастырылады. Бұл кезде әдебиеттерде дайындалып көрсетілген білім мазмұнының көшірмесін қайталап өз қалпында түсіну талап етілмейді. Проблемалап оқыту әдісінде мұғалім кейбір теориялық материалды баяндай отырып, тақырыпқа байланысты мәселелерді оқушылардың өздерінің шешуіне жағдай жасайды, яғни проблемалық ахуал туғызады.

Проблемалық ахуал - оқушылардың игерген білімі мен іскерлікті қалыптастырудағы қажетті ұғымдар мен фактілердің арасындағы сәйкессіздік. Информатика пәнінде оның негізгі көзі берілген есептің математикалық моделін жасау, алгоритмін құру болып табылады. Бұл кезде оқушылардың өзіндік шығармашылық әрекеті орындалады.
Проблемалық ахуалды қамтитын есептерді шығару барысында оқушылар шығармашылық іс - әрекет танытады. Бірақ кез - келген есептің қойылымы проблемалық ахуал болып есептелмейді. Оқу материалы проблемалық болуы үшін келесі шарттар ескерілуі тиіс:

проблемалық түсініктілігі;
оның танымдылығы;
проблеманың мазмұны.

Проблемалық ахуал өзіне тән сипатқа ие және ол оқушыларды ұғымдарды өздігінен меңгеруге, анықтамасын түсінугебағыттайды немесе белгісіздерді табуға жетелейді. Қойылған проблеманың теориялық мәні мен практикалық қолданыстарын көрсетуді мақсат етеді.

Проблемалап оқыту әдісінің жалпы құрылымы:

қ\с

Сабақ кезеңдері

Мақсаты

Жүзеге асыру тәсілдері

Жетістігі

қ\с: 1

Сабақ кезеңдері: Өткен сабақтар бойынша пысықтау

Мақсаты: Игерген білімді жүйелеп, оны практикада қолдана білу

Жүзеге асыру тәсілдері: Оқушыларға қысқа етіп жауап жаздыру немесе олардың пікірлесу арқылы білімін ауызша тексеру

Жетістігі: Сынып оқушылары түгел дерлік өз білімдерін көрсетеді

қ\с: 2