Дешифраторлар, шифраторлар

1. Дешифраторлар.
2.Шифраторлар.
3. Мультиплексорлар, демультиплексорлар.

Дешифратор – ЭЕМ функционалды түйіні, n-разрядты кіріс сигналын 2n шығыс сигналдарының біріне түрдендіруге арналған. Дешифратор комбинациялық сұлба болып табылады. ЖӘНЕ, НЕМЕСЕ логикалық элементтерінде құрылады.
Шифратор – ЭЕМ функционалды түйіні, 2n кіріс сигналдарының бірін n-разрядты шығыс сигналына түрлендіруге арналған. Шифратор – комбинациялық сұлба – НЕМЕСЕ логикалық элементінде құрылады. Дешифраторлар былай жіктеледі::
Мультиплексор – ЭЕМ функционалды түйіні, m –кірістердің бірінен n –разрядты кіріс сигналын n – разрядты шығысқа коммутациялауға арналған.
Мультиплексор есептеу машинасында қолданылады, мысалы, ақпараттың қандай көзінен ақпарат процессор кірісіне келіп түседі, саны анықтайды (ақпарат көзі – процессордың қызмет етуші регистрлері, L1 деңгейлі КЭШ жады, жедел жады, винчестер, сыртқы ЕСҚ және т.б.)
Демультиплексор – ЭЕМ функционалды түйіні, бір кірістен n – разрядты сигналды m – шығыстың біріне (әрқайсысы n - разрядтан) коммутациялауға арналған.
Демультиплексор есептеумашинасында процессордың шығысындағы ақпараттың қандай орынға баратынын анықтау үшін (бұл мысал) қолданылады. Мысалы, аудио/видеоканалдар, баспа құрылғысы, сыртқы еске сақтау құрылғылары және т.б. Сондай-ақ, мультиплексорлар мен демультиплексорлар енгізу/шығару порттары мен процестерарасында алмасатын ақпаратты жаю (мультиплексор) және қаттау (демултиплексор) кезінде де қолданылады.
Тізбекті порт үшін: кірісінде – келіп түсетін бір биттік ақпаратты (демультиплексор) 32 – разрядты стандартты сөзге қаттау , шығысында 32 - разрядты сөзді (мультиплексор) 32 – битті тізбекке жаю.
Параллель порт үшін: 32 – разрядты сөзді қаттау және жаю байт бойынша жүзеге асырылады. Егер параллель порт 32 – разрядты болса – онда қаттау және жаю талап етілмейді және порт кірісіне мультиплексор (демультиплексор қойылмайды).