Гидроизоляциялық материалдар,қасиеттері мен құрылыстағы орны

I. Кіріспе.
II. Негізгі бөлім.
1. Гидроизоляциялық материалдар қасиеттері.
2. Материалдардың құрылыстағы орны.
III. Қорытынды.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер.

Гидроизоляциялық материалдар технологиясынан тәуелді шикізатты заттарды өңдеудің келесі түрлерге: тазалауға, қыздыруға, балқуға, сұйық бояуға, үлпілдеуге (асбест), жууға, араластыруға және т.с.с. ұшырайды.
Битумдар – жоғары молекулялы көмірсутегінің қоспасынан және олардың металды емес туындысынан тұратын қара немесе қара түсті курай түсіндегі органикалық заттар, яғни оттегі, азот және күкіртпен көмірсутегінің қосылыстары. Бөлмелі температурада битумдар қатты, тұтқыр және тұтқыр-сұйық болады, олар органикалық еріткіштерде (ыстық бензолда, хлороформада, күкірт көміртегінде және т.б.) жақсы ериді, қыздыру кезінде жеңіл жылжымалы сұйықтыққа айналады, салқындату кезінде қайтадан қоюланады; олардың нақты тығыздығы ~ 1 г/см3. Битумдар мұнайдан алынатын (мұнай битумдар) табиғи және жасанды болуы мүмкін.
Табиғи битумдар геологиялық және климаттық факторлар әрекетіндегі мұнайдан құрылған, нәтижесінде мұнайдан жеңіл қосулар бөлшекпен буланған, полимерлеу және тотығу процестері болған. Осы битумдар жер қыртысының жоғарғы қатпарларында болады немесе беттік көл түрінде жиналады. Кен қатпарлы форма кезінде табиғи битум әктастарды, құмдақтарды, доломиттерді және басқа тау жыныстарды сініреді және онда 5...20% және көп мөлшерінде құрайды. Осы тау жыныстарды битуминозды немесе асфальтты деп атайды және онда 10% көп битум құрамы кезінде оны мақсатқа сәйкес алу. Битумды жиі суда пісіру арқылы немесе органикалық еріткіштермен экстрагировалау арқылы алады.
Битумдардың қасиеттері олардың құрамынан, құрылымынан және температурадан тәуелді. Қарама-қарсылық битумдар компоненттерінің молекулаларында электрлік қуат бөлуін сипаттайды. Ол адгезияны, когезияны, мөлшерді және ылғалдандыру жылдамдығын, битумдардың басқа физикалық сипаттамаларын, әсіресе оларды минералды материалдармен өзара әсері кезінде алдын ала анықтайды.
Органикалық байланыстырғыштардың қарама-қарсылығы туралы α=А/Вх100 еріткіш коэффициенті бойынша шартты есептейді, мұнда А – метилды спиртта битум еріткіші, %; В – бензолда битум еріткіші, %. Мұнай битумдар үшін α=5...35. Неғұрлым қарама-қарсылық жоғары болса, соғұрлым тас материалдармен байланыстырғыш ілінісі жақсырақ. Қарама-қарсылық туралы тас материалдар бетін битуммен ылғалдандыру бойынша есептеуге болады. Бірақ тас материалдарға битум жабылуы (адгезия) битум беттік созылуы және қарама-қарсылықтан ғана емес, сонымен қатар минералды материалдардың табиғатынан тәуелді. Жабысу беріктігін тас материалдардың (құм, мәрмәрдән істелген қиқымдар) қабілеттілігінде негізделген әр түрлі әдістермен процесінде органикалық байланыстырғыштармен алдын ала өңделген оның қабыршағын ұстайды.
Битумдардың тұтқырлығы оларды қыздыру кезінде маңызды өзгереді (3.3 сурет РР-дан), қатты битумдарда ол, 0°С кезінде 60 с ішінде, 200г немесе 25 °С температура кезінде 5 с ішінде 100г массамен жүкті оған әрекет кезінде стандартты иненің ену тереңдігімен шартты сипатталады және тұтқырлыққа қарсы мөлшері өрнектейді, яғни аққыштық және пенетрометрмен анықталады. Сұйық битумдардың тұтқырлығын стандартты температура кезінде вискозиметр саңылауы арқылы битумның нақты мөлшері біту уақытымен сипатталады. Тұтқыр және қатты битумдарда дуктилометрде стандартты үлгі-восьмерка сынағымен анықталатын және олардың созылымдылығын сипаттайтын иілімділікті анықтайды.

1. http://e-lib.kazntu.kz
2. СӘУЛЕТТІК МАТЕРИАЛТАНУ. Жоғары оқу орындарындағы сәулеттік және құрылыс мамандықтары студенттеріне арналған оқулық/Авт. А.Кулибаев,У. Бишімбаев,Е.Қасымов,Қ.Бисенов.