Көшет отырғызу технологиялары

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Көшет отырғызудың мезгілдері реттеу тәсілдері.
2.2. Көшеттерді отырғызудың ережелері
2.3. Көшет отырғызу технологиясы.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиет

КӨШЕТ– ашық не қалқаланған жерге көшіріп отырғызу үшін өсірілетін жас өсімдік. К. жылыжайда, парникте өсіріледі. К-терді күзде немесе көктемде алу қажет. Егер екпе К-тер күзде дайындалып, көктемде отырғызу көзделсе, оларды қыс бойы тереңд. 50 – 60 см, ені 40 – 50 см шұңқырға оңт-ке қарай еңкейте көміп тастаған жөн. Сонан соң тамырын дымқыл топырақпен 0,5 м-ге жауып, жақсылап су себеді. Алма ағашы мен алмұртты күзде де (жапырақтар түскеннен кейін), сондай-ақ көктемде де (бүршіктемес бұрын) отырғыза береді. Шие мен қара өрікті көктемде отырғызған дұрыс. Отырғызуға арналған екі жылдық жеміс К-інің кемінде 3 бұтағы болуы және мынадай талаптар ескерілуі керек: тамырының ұзындығы 35 – 40 см; жақсы өскен екпе алма ағашының діңінің биікт. 50 – 60 см; жуанд. 2,0 – 2,5 см, бұтақтарының ұзындығы 50 – 60 см; шие мен қара өрік К-інің биікт. 40 – 60 см, жуанд. 2,0 – 2,5 см, бұтақтарының ұзындығы 40 – 60 см болуы керек. К. тамырларының сабағынан тарамданған жері шұңқырдың түбінен 5 – 6 см биікте болатындай етіп орналастырған жөн. Шымтезек қарашірікті топырақта өсірген К-тің сапасы жақсы болады. К-тен өсірілген көкөністер (капуста, қияр, бұрыш, т.б.) тұқымынан өсіргенге қарағанда 1 – 1,5 ай ерте піседі және өнімі мол болады. К. өсіру көкөніс, бақ, жеміс, темекі ш-тарында, тех., дәрілік және эфир майлы дақылдар өсіруде кеңінен қолданылады.‎ Қорғаулы жерлерде көшеттердi өсiру жəне дайындау оны өсiру тəртiптерiне байланысты болып келедi, ал егер осы тəртiптер сақталмаған жағдайда көшеттердiң сапасының нашарлауына, нəтижесінде ашық жəне қорғаулы жерлерде өсiмдiктiң өнiмдiлiгiнiң төмендеуiне жəне түсiм шығынына əкеледi. Топырақты дайындау 25-27 см тереңдікте сүдігер жүргізеді. Бұдан соң – 10-12 см тереңдікте, тырмалаумен қатар қобысыту. Көктемде тек егіс тырмалауын ғана жасайды, негізінде екі рет. Қажеттілік болған кезде сонымен қатар алаңды түзету жүргізіледі. Көшетті өсіру.
Саттық өнімнің айтарлықтай жоғары өнімін алу үшін, будандарды көшет арқылы кассеталарда немесе текшелерде өсіру керек. Көшет 21-25 күндік болу керек. Субстратты дән егер алдында бірнеше күн бұрын дайындау керек. Дәндер 15°С топырақ температурасы кезінде көгеріп шыға бастайды. Олардың өсуіне оңтайлы температура 25-30°С болып табылады. Бірінші суаруды жүйелік фунгицид ерітіндісімен жүргізу керек.
Препараттар бойынша толық мәлімет алу үшін өсімдіктерді қорғау құралдары бойынша мамандарға хабарласыңыз.
Өсімдікті отырғызу және күтім Қауын көшетін мамыр аяғында гектарға 6-9 мың өсімдікті отырғызу (буданға байланысты) қалыңдығымен отырғызу керек. Бұл ретте егудің кез келген сызбасын пайдалануға болады, мысалы: 240+40×100 см (отырғызудың ленталық әдісі) немесе 140×100 см (кеңқатарлы отырғызу әдісі). Көшетті дайындалған жерге қолдан немесе көшетотырғызушы машинаны пайдалану арқылы егеді.

I. Н. Г. Щепетков, М. Ә. Ысқақов “Жеміс-көкөніс шаруашылығы”, Алматы 2011ж.
II. Аяпов К.Д. Үкібасов О.А. Есеналиева М.Д. “ Жеміс-көкөніс шаруашылығы”.
III. Интернет желісі.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Көшет отырғызудың мезгілдері реттеу тәсілдері.
2.2. Көшеттерді отырғызудың ережелері
2.3. Көшет отырғызу технологиясы.

III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиет

Кіріспе
КӨШЕТ - ашық не қалқаланған жерге көшіріп отырғызу үшін өсірілетін жас өсімдік. К. жылыжайда, парникте өсіріледі. К-терді күзде немесе көктемде алу қажет. Егер екпе К-тер күзде дайындалып, көктемде отырғызу көзделсе, оларды қыс бойы тереңд. 50 - 60 см, ені 40 - 50 см шұңқырға оңт-ке қарай еңкейте көміп тастаған жөн. Сонан соң тамырын дымқыл топырақпен 0,5 м-ге жауып, жақсылап су себеді. Алма ағашы мен алмұртты күзде де (жапырақтар түскеннен кейін), сондай-ақ көктемде де (бүршіктемес бұрын) отырғыза береді. Шие мен қара өрікті көктемде отырғызған дұрыс. Отырғызуға арналған екі жылдық жеміс К-інің кемінде 3 бұтағы болуы және мынадай талаптар ескерілуі керек: тамырының ұзындығы 35 - 40 см; жақсы өскен екпе алма ағашының діңінің биікт. 50 - 60 см; жуанд. 2,0 - 2,5 см, бұтақтарының ұзындығы 50 - 60 см; шие мен қара өрік К-інің биікт. 40 - 60 см, жуанд. 2,0 - 2,5 см, бұтақтарының ұзындығы 40 - 60 см болуы керек. К. тамырларының сабағынан тарамданған жері шұңқырдың түбінен 5 - 6 см биікте болатындай етіп орналастырған жөн. Шымтезек қарашірікті топырақта өсірген К-тің сапасы жақсы болады. К-тен өсірілген көкөністер (капуста, қияр, бұрыш, т.б.) тұқымынан өсіргенге қарағанда 1 - 1,5 ай ерте піседі және өнімі мол болады. К. өсіру көкөніс, бақ, жеміс, темекі ш-тарында, тех., дәрілік және эфир майлы дақылдар өсіруде кеңінен қолданылады.‎ Қорғаулы жерлерде көшеттердi өсiру жəне дайындау оны өсiру тəртiптерiне байланысты болып келедi, ал егер осы тəртiптер сақталмаған жағдайда көшеттердiң сапасының нашарлауына, нəтижесінде ашық жəне қорғаулы жерлерде өсiмдiктiң өнiмдiлiгiнiң төмендеуiне жəне түсiм шығынына əкеледi. Топырақты дайындау 25-27 см тереңдікте сүдігер жүргізеді. Бұдан соң - 10-12 см тереңдікте, тырмалаумен қатар қобысыту. Көктемде тек егіс тырмалауын ғана жасайды, негізінде екі рет. Қажеттілік болған кезде сонымен қатар алаңды түзету жүргізіледі. Көшетті өсіру.
Саттық өнімнің айтарлықтай жоғары өнімін алу үшін, будандарды көшет арқылы кассеталарда немесе текшелерде өсіру керек. Көшет 21-25 күндік болу керек. Субстратты дән егер алдында бірнеше күн бұрын дайындау керек. Дәндер 15°С топырақ температурасы кезінде көгеріп шыға бастайды. Олардың өсуіне оңтайлы температура 25-30°С болып табылады. Бірінші суаруды жүйелік фунгицид ерітіндісімен жүргізу керек.
Препараттар бойынша толық мәлімет алу үшін өсімдіктерді қорғау құралдары бойынша мамандарға хабарласыңыз.
Өсімдікті отырғызу және күтім Қауын көшетін мамыр аяғында гектарға 6-9 мың өсімдікті отырғызу (буданға байланысты) қалыңдығымен отырғызу керек. Бұл ретте егудің кез келген сызбасын пайдалануға болады, мысалы: 240+40x100 см (отырғызудың ленталық әдісі) немесе 140x100 см (кеңқатарлы отырғызу әдісі). Көшетті дайындалған жерге қолдан немесе көшетотырғызушы машинаны пайдалану арқылы егеді.
2.1. Көшет отырғызудың мезгілдері реттеу тәсілдері.
Тəулiктерге, мезгiлдерге жəне жағрафиялық аймақтарға байланысты табиғи өзгерiстердiң салдарынан көшетханаларда жарықты реттеу қиынға соқтырады. Көп жағдайда көшет өсiретiн жерлерде жарықтың дəрежесi төмен келедi. Көбiнесе тиiмдi жарық мезгiлi пленкалы жылыжайларда болады. Өсiмдiктiң жарыққа қатынасы көбiнесе өсу мен даму кезеңіне байланысты. Өскiндер пайда болғанға дейiн өсiмдiктер жарықты қажет етпейдi. Өскiндердiң пайда болуы қиын-қыстау кезеңi болып табылады, яғни көрiнбейтiн күн сəулесiн тарату жас өсiмдiктердiң күюiне əкелiп соқтырады. Өскiндер пайда болғаннан кейiн 2-3 күн өткен соң өсiмдiктердi электржарықтандыру қолданылады. Жарықтың жетiспеуiнен жас өскiндер солып, тiптi өлуi мүмкiн. Өсiмдiктiң жапырақтарының пайда болуы жарықтың жетiспеушiлiгiн жақсы қабылдайды, алайда өсуi кемидi. Күннiң жарығы қызыл, қызғылт сары, сары, жасыл, көгiлдiр, көк жəне күлгiн түстi жетi сəуледен құралады. Жарықтың спектрлi құрамы өсiмдiктiң дамуы мен өсуiне əсер етедi. Қызыл (720-620 нм) жəне қызғылт сары (620-595 нм) сəулелер-фотосинтез үшiн қуаттың негiзгi түрi болып саналады; олар гүлденуге өтуiн баяулатады; көк жəне күлгiн сəулелер (490-380 нм) фотосинтезге қатысады, ақуыздың, морфогенездiң жəне өсiмдiктiң гүлдене бастауының қалыптасуын үдетедi. Ұзын ультракүлгiн сəулелер (315-380 нм) өсiмдiк сабақтарының солуын болдырмайды, кейбiр витаминдердiң құрамын жоғарылатады, ал орташа ультракүлгiн сəулелер (280-315 нм) өсiмдiктiң суыққа төзiмдiлiгiн жоғарылатады, сары (595-566 нм) жəне жасыл (565-490 нм) сəулелердiңфизиологиялық белсендiлiгi жеткiлiксiз келедi. Физиологиялық белсендi радиация (ФБР)-толқындарының ұзындығы 280-770 нм болатын оптикалық сəуле шығару орны, бұл өсiмдiктiң фотосинтезiн қамтамасыз етедi. ФБР-да (300-800 нм) ұзын ультракүлгiн жəне қысқа инфрақызыл сəулелерi бар. Олар өсiмдiктiң дамуы мен өсу үрдiсiнiң: фотосинтездiң, өсiмдiктегi зат алмасуға, фотосинтездiк реакцияның, қозғалыстың жəне т.б. жүруiне мүмкiндiк жасайды. Қызанақ, баклажан, бұрыш, қияр жарықтандыруды көп, ал қырыққабат, ақ сүттiген жəне т.б. жапырақты дақылдар жарықтандыруды аз талап етедi. Көшеттердiң өсуiне арналған физиологиялық белсендi радиация қарқындылығы көптеген дақылдар үшiн, орташа 10, 84 джсм 2, минутына (15000 люксты құрайды) сəйкес келу керек. Жарықтандырудыңқарқындылығы алқа тұқымдастары үшiн -- 8-10 мыңнан, ал қияр үшiн -- 5-6 мың люкстен кем болмауы керек. Ұзақкүндiк өсiмдiктерге арналған жарықтандыру ұзақтығы 10-12 сағатқа дейiнi қысқаруы егiстiктегi көшеттердiң дамуын жылдамдатады жəне өнiмнiң ерте қалыптасуына мүмкiндiк бередi. Жарықтың ықпалы көшеттердi шынықтыру үшiн аса қажет. Жақсы жарықтандыру барысында температуралық шынықтыру тез жүредi. Бұған пленкалы орындарға жақсы өтетін, əсiресе құбылмалы пленкалар жабылған ультракүлгiн сəулелер себепшi болады. Көшеттердi отырғызудың алдында 7-10 күн iшiнде өсiмдiктің жарықпен шынықтыру жүргiзедi, бұл үшiн бiртiндеп көшетханалық рамаларды алады, əйнектерiн жуады, пленкасын ауыстырады. Егер көшеттер жарықтан шынықпаса, онда ашық жерлерге отырғызу кезiнде күйгендiгi байқалады. Жылу жағдайы жоғары сапалы көшеттердi өсiрудiң анықтаушы факторы болып табылады. Ашық жерлер үшiн өсiрiлген көшеттердiң тиiмдi температурасы 2-50 С-тан төмен болмау керек. Профессор В.А.Брызгалов көшеттiк мерзiмінiң ұзақтығы мен жылуға талап етуiне қарай көкөнiс өсiмдiктерi көшеттерін үштопқа бөледi:
1) төменгi температураны (тиiмдi 12+4ƏС) талап ететiн өсiмдiктер: ақ қауданды, қызыл қауданды, савой, брюсселдiк, пекиндiк, гүлді, жапырақты қырыққабаттар, тарна жатады; көшеттiкмерзiмi 40-60 күн;
2) орташа температураны (16+4ƏС) талап ететiн өсiмдiктер;
3) А, топшасы-көшеттiк мерзiмi 25-35 күн, оларға: қияр, қауын, қарбыз, асқабақ, паттисон, жүгерi, үрмебұршақ, Б. топшасы-көшеттiк мерзiмi 45-60 күн: қызанақ, баклажан, бұрыш, физалис дақылдары жатады.
Өсiмдiктiң жылуға талабы мен көшеттiк мерзiмінiң ұзақтығы қопсытқыш орындардың типiн таңдаудың негiзгi жағдайы, көшеттердi отырғызу кезiндегi себу мерзiмiн орнықтыру болып табылады. Температураға əртүрлi мерзiмде көшеттердi өсiрудiң талаптары бiрдей болмайды. Осыған сəйкес, тұқымды себуден өскiндерi пайда болғанға дейiнгi жəне көшеттердi отырғызудан кейiн екпе көшеттердi тездету кезеңдерiнде жоғарғы жағдайда ұстау қажет. Өскiндер пайда болғаннан кейiн 4 күн бойы температураны төмендетедi.

2.1. Көшеттерді отырғызудың ережелері
Көшеттер отырғызылатын топырақтарды 14-15 см тереңдікке топырақ өңдегіштерді жіберіп жақсылап қиыршықтап тегістету керек. Көкөніс дақылдарының көшеттерін көшет отырғызғыштармен отырғызу қол еңбегін əлдеқайда жеңілдетеді, еңбек өнімділігі мен жұмыстардың сапасын арттырады, отырғызу мерзімдерін көп қысқартады. Аққауданды капустаның ерте, орташа сорттарын, гүлді капустаның, қызанақтың, ерте, кеш пісетін сорттарын, тəтті бұрышты, баялды жəне қиярдың көшеттерін көшет отырғызғышпен отырғызуға болады. Көшеттер отырғызғыштармен отырғызылатын көшеттерге қойылатын негізігі талаптар:
1. Көшеттер отырғызылатын топырақ жақсылап өңделуі, бетінің жақсы тегістелуі жəне мүмкіндігінше 8-10-15 см - ге дейін нығыздалып тапталуы керек.
2. Көшеттері əрбір дақылдың белгіленген мерзімдерінде отырғызу керек.
3. Көшеттердің жастары, биіктігі бірдей жəне сабақтары тік болуы қажет. Көшеттер биіктігін тамыр мойнынан бірінші жапыраққа дейін өлшейді.
4. Көшеттерді отырғызғанда жапырақтары, сабақтары жəне тамырлары зақымданбауы керек.
5. Көшеттерді белгіленген үлгіге сəйкес қатардағы аралықтарын бірдей етіп бір қатарға отырғызады.
6. Көшеттер өсірілген құмыралар, машиналармен отырғызғанда сынбайтындай болуы керек.
7. Құмырада өсірілген көшеттер 10-12 см, құмырасыз өсірілген көшеттер 8-10 см тереңдікке отырғызылады.
8. Құмырасыз өсірілген көшеттердің тамырларын жəне құмыраны топырақпен нығыз тығыздап отырғызу қажет. Құмыра үстіндегі топырақтың қалыңдығы 2-4 см болуы керек.
9. Көшеттерді отырғызу кезінде оның түптеріне (топырақтың ылғалдығына қарай) 0,3-0,6 литр су құйылуы қажет.
10. Көшеттер отырғызылмаған топырақ көлемі 1 пайыздан аспауы керек. 11. Көшет отырғызғышпен отырғызғанда құмырадағы көшеттер 100 %, ал құрамасыздар 95-97 % өсіп-өнуі керек. Көшеттерді отырғызуды ұйымдастыру мен жалғастыру үзілісі болмаған дұрыс.
Көшеттерді отырғызуды ұйымдастыру Көшеттер отырғызатын машиналар тоқтамай жұмыс істеу үшін су мен көшеттерді егістікке, уақытында жеткізу жұмысын ұйымдастыру керек. Көшеттер мен судың қажетті мөлшері көшет отырғыштардың күнделікті жұмыс өнімділігі мен əр көшеттердің түбіне құйылатын судың мөлшеріне байланысты. Осыған байланысты көшеттерді машинамен отырғызу алдында егістікте төмендегідей бір қатар дайындық жұмыстарын жүргізу керек:
1. Көшетортырғызғыштың бірінші жүріп өтетін жолын қазықғып белгілеу.
2. Бір айналым егістіктің шетінен айналыс алаңын өлшеп белгілеу жəне бақылау, арықшаларын тарту. Осы бақылау арықшалары шетіне жеткенде көшеттер отырғызушы агрегат тоқтатылып жəне жұмысқа қосылып тұрады.
3. Көшет отырғызғышқа құйылатын жəне көшеттер тиелетін жерді белгілеу қажет.
4. Егістікте көшетотырғызығыштың екі бөшкесінде су толтырылып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.