Атырау бас мұнай айдау стансасының резервуарлық паркін кеңейту жобасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті

Қ. Тұрысов атындағы геология және мұнай-газ ісі институты

Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын жобалау, салу және пайдалану кафедрасы

Ғұбашева А. Е.

Атырау бас мұнай айдау стансасының резервуарлық паркін кеңейту жобасы

Дипломдық жобаға

ТҮСІНІКТЕМЕЛІК ЖАЗБА

5В070800-Мұнай-газ ісі

Алматы 2015

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті

Қ. Тұрысов атындағы геология және мұнай-газ ісі институты

Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын жобалау, салу және пайдалану кафедрасы

5В070800-Мұнай-газ ісі

Дипломдық жоба орындауға

ТАПСЫРМА

Білім алушы Ғұбашева Айгерім Еркінбайқызы _

Тақырыбы Атырау бас мұнай айдау стансасының резервуарлық паркін кеңейту жобасы

Университет ректорының "08" желтоқсан 2014 ж. № 547-п бұйрығымен ___ бекітілген

Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі « » 2015 ж.

Дипломдық жұмыстың бастапқы берілістері дипломдық жоба алдындағы ___ жинақталған мәліметтер бойынша

Дипломдық жұмыста қарастырылатын мәселелер тізімі

а) Техника-технологиялық бөлім; _

ә) Арнайы бөлім;

б) Экономикалық бөлім;

в) Қауіпсіздік және еңбек қорғау бөлімі;

г) Қоршаған ортаны қорғау бөлімі.

Сызбалық материалдар тізімі (міндетті сызбалар дәл көрсетілуі тиіс)

_ Атырау БМАС - тың бас жоспары, құрылыстық бас жоспар, негізгі көрініс, люк пен келтеқұбырдың шатырда орналасу сұлбасы, резервуардың түбі мен қабырғасының төменгі белдеулерін жөндеу, техника - экономикалық көрсеткіштер кестесі

Ұсынылатын негізгі әдебиет

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Мұнай айдау стансасының ажырамас бөлігіне резервуарлар жатады. Олар негізгі технологиялық процесті - мұнaй жәнe мұнaй өнімдepін ұзaқ мepзімгe caқтaуды қамтамасыз ететін тұpaқты жәнe қoзғaлмaлы, әpтүpлі көлeмдeгі өтe жayaпты құpылғылap бoлып тaбылaды.

МАС-да резервуарлар мұнайдың өндірістен келуі тоқтап немесе бірқалыпсыз болған жағдайда құбырөткізгіштің тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету мақсатында мұнайдың қорын жасау үшін және айдаудың жоспарлық немесе апаттық тоқтаулары кезінде мұнайды қабылдау үшін қолданылады. Әртүрлі сортты мұнайларды айдау кезінде резервуарлар әр мұнайдың айдауға жеткілікті көлемін жинау үшін пайдаланады.

Жобаланып отырған Атырау облысындағы мұнай айдаушы стансасы мұнайды дайындау, жылыту, есеп жүргізу, тасымалдау жұмыстарымен айналысады. Атырау облысындағы МАС-ында мұнай өнімдерін қыздыратын біріктірілген жылыту орны, резервуарлық паркі, құймалы теміржол эстакадасы бар.

2017 жылдан бастап Мартыши - Атырау бағытындағы ресей мұнай импортының көтерілуіне байланысты Балғынбаев к/о мұнай көлемінің жеткізілуі көбейе түсуі жоспарлануда. 2017 жылдан бастап Атырау БМАС арқылы мұнай тасымалдануы орта тәуліктік есеп бойынша тәулігіне 13, 18-14, 0 тонна көлемінде болады деп күтілуде. Сол себепті негізге ала отырып аталмыш дипломдық жұмыста Атырау БМАС - ның резервуарлық паркіне жобаланып отырған 1 м ³ ТБР х3=3м ³ салу жобасы қарастырылады.

1 Техника-технологиялық бөлім

1. Бастапқы берілгендер

Мұнай айдаушы стансалар (МАС) мұнай құбырымен мұнайды қабылдау, жинау және тасымалдауға арналған құрылымдар мен құрылғылар кешені болып табылады. МАС құрамына:

• сораптық-күштік агрегаттары, майлау жүйелері, мұнайды беру және суыту жүйелері бар сораптық цех;
• сұйыққоймалық парк;
• технологиялық құбыр жолы;
• сумен жабдықтау, жылумен жабдықтау, желдету, канализация, өрт сөндіру жүйелері;
• автоматика, телемеханика, байланыс, радиофикация, электр жабдықтау құрылғылары;
• өндірістік тұрмыстық ғимараттар, құрылымдар;
• жалпы тағайындалу құрылымдары кіреді.

Жобаланып отырылған Атырау облысындағы мұнай айдаушы стансасы мұнайды дайындау, жылыту, есеп жүргізу, тасымалдау жұмыстарымен айналысады. Атырау облысындағы МАС-ында мұнай өнімдерін қыздыратын біріктірілген жылыту орны, сұйыққоймалық паркі, құймалы теміржол эстакадасы бар.

1. 2 Техника-экономикалық тұжырымдама жұмыстарына арналған бастапқы құжаттар

Жобаның технологиялық бөлімі келесі нормативтік техникалық құжаттамалар негізінде және оларға сәйкес жасалған:

- ҚР ҚНжЕ А 2. 2-1-2001 «Кәсіпорындарды, ғимараттар мен имаратарды салуға жобалық - сметалық құжаттаманы жасау, сәйкестендіру, бекіту және оның құрамы туралы нұсқама»;

- ВУПСНЭ-87 «Жылдам жанатын және отындық сұйықтар мен сұйытылған газдарды құйып-төгуге арналған темір жол эстакадаларын жобалау жөніндегі ведомоствалық нұсқама»;

- ҚНжЕ 2. 11. 03-93 «Мұнай және мұнай өнімдерінің қоймалары. Өртке қарсы нормалар»;

- ҚНжЕ 3. 02-15-2003 «Технологиялық жобалау нормалары. Мұнай және мұнай өнімдерінің қоймалары»;

- ҚР ҚМ 3. 05-24-2004 «Мұнай және мұнай өнімдеріне арналған тік болат цилиндрлік сұйыққоймаларды жобалау, дайындау және монтаждау бойынша нұсқама»;

- ҚМ 527-80 «Рш 10 мПа-ға дейінгі технологиялық болат құбыр өткізгіштерді жобалау бойынша нұсқама»;

- ҚР ҚНжЕ 3. 05. 09-2002 «Технологиялық жабдықтар мен технологиялық құбыр өткізгіштер»;

- ВСН 011-88 «Қуыстарды тазалау және сынау»;

- ВСН 008-88 «Тоттануға қарсы және жылулық оқшаулау»;

- ППБС-02-95 (РД 112-РК-004-95) «Қазақстан Республикасының мұнай өнімдерімен қамтамасыз ету кәсіпорындарын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігін сақтау ережелері»;

- «Мұнай қоймаларын техникалық пайдалану ережелері»;

- «Мұнай қоймалары мен автоққұю бекеттерін пайдалану кезіндегі техника қауіпсіздігі мен өнеркәсіп санитариясы бойынша ережелер».

1. 3 Қолданылатын жабдықтардың құрамы мен негіздемелері

Атырау облысындағы МАС-ы Атырау МБ-ның бөлімшесі болып есептеледі және де «Забрунье», «Мартыши», «Теңгіз», «Өзен» кен орындарынан келетін мұнайды тасымалдауды жүзеге асырады. Атырау облысындағы МАС 2 өндіріс орнында орналасқан.

Бірінші өндіріс орны дәлірек айтқанда Атырау облысындағы МАС, РСУ, БПО, ЦТТиСТ Атырау қаласының солтүстік батысында 4 км қашықтықта орналасқан. Бұл өндіріс орнын облыс орталығы Атырау қаласымен автокөлік даңғылы байланыстырып тұр.

Екінші дәрежелі қауіпті кәсіпорын бола тұра, зиянды қалдықтары бар (1-ші дәрежелі кәсіпорындар сияқты) болғандықтан «ҚНжЕ - 1-01. 001-94»-ке сәйкес нормативтік санитарлық қорғау зонасы өндіріс орнының сыртқы шекарасынан 1000 м арақашықтықта белгіленген. Санитарлық қорғау зонасының шекарасына түзету енгізудің нәтижесінде 2003ж Атырау облысындағы МАС үшін 1440 м болды. Атырау облысындағы МАС келесі технологиялық амалдарды жүзеге асырады:

• мұнайды қабылдап алу;
• мұнайды сақтау;
• мұнайды қыздыру;
• мұнайды тасымалдау;

- теміржол эстакадасында мұнайды құю;

• мұнай құбырларын жүргізілген және технологиялық құрал-

жабдықтар орналасқан аймақтарға техникалық қызмет көрсету.

Атырау облысындағы МАС-ның сұйыққоймалық паркі Маңғышлақ пен Теңіз мұнайларын және Құлсары МБ-нан келетін мұнайларды қабылдап алуға арналған. 2013 жылдың 1 қаңтарында берілген мәліметтер бойынша бұл парктің жалпы пайдалануға болатын сыйымдылық көлемі 133 351, 591 м ³ құрады.

Бұл жерде барлығы 13 сұйыққойма бар, оның ішінде: РВС 2:№7, №8, №9, №10, №11, №12, №13 - жетеу; РВС 1:№1, №2, №3, №4, №5, №6 - алты.

Сұйыққоймалар сатылас болып жасалған, болаттан жасалған және алюминий бояғымен боялған. Бұлардың әрқайсысы КДС-1000, НДКМ -250, ПП -500 типті секілді ауа жеткізетін клапандармен және КПГ -250 сақтандырғыш клапанымен жабдықталған.

Соңғы 3 жылда сұйыққоймаларды тазалау мен оларды күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді.

1. 3. 1 Мұнай айдау стансасының сұйыққоймалық паркі

Магистралды мұнайөткізгішінің ажырамас бөлігіне сұйыққоймалық парктер жатады. Олар негізгі технологиялық процесті - мұнайды мұнайөткізгіш бойымен сенімді және тоқтаусыз айдауды қамтамасыз етеді.

Сұйыққоймалық парк деп мұнайды қабылдау, сақтау және айдау технологиялық процестерді орындауға арналған өзара байланысқан сұйыққоймалар тобын айтады.

Сұйыққоймалық парктер келесі операцияларды орындауға арналған:

- мұнай өндіретін кәсіпорындардан мұнайды қабылдау;

- мұнай көлемін санау;

- мұнайды қабылдау-айдау бірқалыпсыздығын реттеу;

Осыған байланысты мұнай айдау стансаларын (МАС) сұйыққоймалық парктермен жабдықтайды.

МАС-ның сұйыққоймалық парктері мұнайдың өндірістен келуі тоқтап немесе бірқалыпсыз болған жағдайда құбырөткізгіштің тоқтаусыз жұмысын қамтамасыз ету мақсатында мұнайдың қорын жасау үшін және айдаудың жоспарлық немесе апаттық тоқтаулары кезінде мұнайды қабылдау үшін қолданылады. Әртүрлі сортты мұнайларды айдау кезінде сұйыққоймалық парктер әр мұнайдың айдауға жеткілікті көлемін жинау үшін пайдаланады.

Айдау стансаларындағы сұйыққоймалық парк сыйымдылығы стансаның арналуына байланысты анықталады. Басты айдау стансасында және құбырдың соңғы бөлігінде ол айдаудың үш күндік көлеміне тең, ал аралық стансаларында 10-20 мың м ³ (екі-төрт сұйыққойма) . Тізбекті айдау кезінде аралық стансалардың сұйыққоймалық парктері құбырдың өткізу қабілетін толық қолдануға мүмкіндік береді. Сонымен, ауыр мұнай өнімін жеңілірек немесе тұтқырлығы аз мұнай өнімімен итергенде басты айдау стансасы берілісті үлкейтеді. Басты айдау стансасының берілісті өсіруі келесі стансалардағы арын мен қысымның өсуіне әкеледі, ол шекті жұмыс қысымынан асып кетуі мүмкін (жеңіл мұнай өнімін ауыр өніммен итергенде керісінше жағдай болады) . Шекті мәнде қысымды ұстап тұру үшін берілісті сораптаудың жалғану үлгісін өзгертумен реттеп отырады.

Айдау стансаларының сұйыққоймалық парктері өртке қарсы нормаларға сәйкес ең аз қашықтықта орналасады және сораптық стансаның бөлік белгісімен салыстырғанда жоғары тұруы керек. Бұл шарт copy құбырларының өздігінен толуына және сораптардың қабылдау құбырларында статикалық тегеурін туғызуға жағдай жасайды. Бұл болса үлкен өнімділігі бар ортадан тепкіш сораптар үшін өте маңызды.

1. 4 Сораптық цех

Мұнайды қабылдау, сақтау үшін 075. 00 Сораптық бекет құрылысы қарастырылады. Айдау кезінде жарылыс қауіпін азайту үшін, құрылыс жұмыстарының көлемі мен құның азайту үшін, қуат ресурстары шығының азайту үшін Сораптықтар ашық түрде күн радиациясы мен атмосфералық жауын-шашыннан қорғау мақсатында шатыр астында пайдаланылады. Периметр бойынша қоршау қарастырылады. Қорғалатын қоршау көлемі жабылатын жақтардың жалпы көлемінің 50%-ын құрайды және табиғи желдеткіш шарты бойынша сораптың едені мен шатырына жетпейді.
Сораптардың орналасуы бір қатарлық. Сораптар арасындағы қашықтық 1, 2 метр, Сораптарға қызмет көрсету майданынан өту 1, 8 метр.

Өзге бөлшектерден сақтану үшін Сораптық агрегаттардың кірісінде ФС түріндегі торлы фильтрлар қою қарастырылған. Кіріс құбырының берілген диаметрмен 1, 6 МПа қысыммен.

Сұйықтықта бар өзге бөлшектерді фильтр ұстап жинақтайды. Ағыстағы тазалық мөлшері фильтр торындағы қуыстардың өлшемімен анықталады. Жиналған бөлшектер корпустың қақпағы мен фильтрэлементті алған кезде жойылады. Сорапта жөндеу жұмыстары мен жабдықтарға қызмет көрсету жұмыстарын орындау мүшін жүк көтерімділігі 3. 2 т көпірлі аспалы кран орнату қарастырылады. Сораптарда крандарға техникалық қызмет көрсету үшін қызмет алаңдары қарастырылған.

Сораптардың алаң төбелері жанғыш емес мұнай мен мұнай өнімдерінің әсер етуіне мықты материалдардан жасалады. Периметр бойынша алаңдар 200 мм биіктікпен шектеледі.

Сораптық агрегаттарға қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын орындау үшін сорап қоршауларда жабдықтарды монтаждау және демонтаждау үшін қақпалар мен қызмет көрсететін қызметкерлер үшін қақпаларда қоршаулы ернеулер орналасқан пандусы бар есіктер қарастырылған.

Сораптардың алаңына Сораптарды және жеке түіндерді жөндеу цехына апарып, алып келу үшін кіріс жолдар қарастырылған.

1. 4. 1 Сорап алаңы (технологиялық процесс)

075. 0 сорап алаңы келесіге арналған:

-қолданылатын КТО Магистралды сорап Сораптарға мұнайды жіберу үшін;

-парк ішіндегі резервуарлар арасында бір-біріне айдау үшін;

-мұнайдың циркуляциялық қызуы үшін.

Қолданыстағы магистралды сорапқа мұнайды жіберу үшін үш орталықтан тепкіш Н-1, Н-2 және Н-3 сорап агрегаттар (2 қолданыстағы, 1-резервте) қаралған. Жеткізу қабылеті 500 м ³ /с және де қысымы 70 м сұйық зат айдайтын жарылыссыз электрқозғалтқышпен.

База ішінде мұнайды жылытып пеш арқылы айдау үшін жарылыссыз жұмыс істеуге 2 ортадан тепкіш Н-4 және Н-5 (1 қолданыстағы, 1 резервте) сорап агрегаттар қаралған. Жеткізу қабылеті 320м3/с және де қысымы 70 м сұйық зат айдайтын электрқозғалтқышпен.

1. 5 Дренаждық ыдыстар

Жобаланып жатқан технологиялық жабдықтардан және технологиялық құбырлардан дренаж жинау үшін көлемі 75 м ³ дренаждық ыдыс қарастырылады. Ыдыстар келешекте жобаланып жатқан сораптардың сору сызығына дренажды жеткізу үшін бататын сорап агрегаттармен жабдықталады.

Дренаждық ыдыстарды температураны қалыпты жағдайда ұстау электр жылыту арқылы жүзеге асады.

1. 6 Технологиялық құбырлар

Технологиялық мұнай құбырларының салынуы мынаған сәйкес орындалады:

- ҚНжЕ ІІ-89-80 «Өнеркәсіп мекемелерінің бас жоспары»;

- КНТТ -3-85 «Мұнай кен орындарындағы мұнайды, газды және суды дайындау нысандарын жинақтау, көлікпен тасымалдау технологиялық жобалау нормалары».

Бұл салыным көтерме - көлік құралдарын және механизация құралдарын коммуникациялық жөндеу, монтаждау кезінде көрсетілген жобаны қолдануға мүмкіндік береді.

Мұнайы бар технологиялық құбырлар тіреуіштерімен жер бетіне, жер асты көлік жолдары қиылысқан жерде салынады.

Құбырлардың еңкіштеу салынуы көзделінеді, олардың босату, тоқтау және жөндеу дайындығын қамтамасыз етеді.

Құбырлардағы жапқышты күтіп ұстау үшін арнайы алаң қаралған.

Құбырлардан арнайы қызмет көрсететін қызметкерлер өтуіне арналған көпіршелер қою қарастырылады.

Қатарласқан өткізгіш құбырлардың және құрылыс құрылымдарының ара қашықтығы тікесінен және көлденеңінен жинау мүмкіндіктері қолданылады, жөндеу, тексеру, жылу қорғағышпен жабу сонымен бірге өткізгіш құбырының температура жылылығының ығысу көлемі көрсетіледі.

Жылу қашықтығын сақтау үшін трассаның бұрылу бұрыштары және П-ұқсас компенсаторлары пайдаланады.

Құбырлардың диаметрі мұнайдың жылжу жылдамдығына қарай алынады. Болат құбырларда үлкен шығын болдырмау үшін гидравликалық қарсылықтан өту және статикалық қуат зарядтардың жиналуын болдырмау керек.

Жер үстіндегі мұнай құбырларының қатып қалмауы үшін оқшаландырылып электр жылытумен қамтамасыз етіледі.

Құбырлардың сырт жағын коррозия баспауы үшін қорғаныс жағдайлары:

-құбырлардың салу жағдай әдісі;

-сыртқы ортаның коррозиялық түрі мен дәрежесінің белсенділігі;

-электркоррозияның қауіптілік дәрежесі;

-тасымалдау заттарының түрі мен көлемі.

Коррозиядан қорғау ҚР ҚНжЕ 2. 01. 19-2004, МСТ 9. 602-2005 ережесіне сәйкес орындалады және басқа нормативтік құжаттармен жүргізіледі.

Көлік жолдары қиылысқан жерде технологиялық құбырлардың салынуы футлярда болуы қарастырылады. Әр құбырға бөлек болуға тиіс.

Барлық құбырлар монтаждық жұмыстар аяқталғасын төзімділікке және тығыздыққа сыналады (сумен) .

Б(б) тобындағы құбырлар қосымша пневматикалық және герметикалық сынақ кезінде қысымның түсуі де анықталады.

Герметикалық қосымша сынақты тығыздық пен төзімділікті анықтағаннан кейін өткізеді.

Барлық технологиялық құбырларда олардың жоғарғы нүктелерінде ауалықтар қою көзделген, ал трассалардың төмеңгі нүктелерінде құрғатқыштар қою көзделген, гидравликалық сынақтан кейін суды құрту үшін және де бу қалдықтарын шығару үшін құрғату жұмыстары жүргізіледі.

Дәнекерлеу жұмыстары, тексеру, дәнекерлеу жалғасуларын қабылдау және сынақтар ҚНжЕ ІІІ-42-80, КҚН-006-89 және де басқа қолданыстағы ведомствалық талаптарға сай өткізіледі.

Герметикасы -А дәрежесіне жататын арматура қабылданады.

Құбырларда апатты жағдай болған кезде апатты қауіпсіздік ережесіне сай электрөткізгіш ысырма қондырғысын қою көзделген.

2 Арнайы бөлім

2. 1 Жалпы мағлұмат

2017 жылдан бастап Атырау - Мартыши бағытындағы ресей мұнай импортының көтерілуіне байланысты С. Балғынбаев к/о мұнай көлемінің жеткізілуі көбейе түсуі жоспарлануда. 2017 жылдан бастап Атырау БМАС арқылы мұнай тасымалдануы орта тәулік есеп бойынша тәулігіне 13, 18-14, 0 тонна көлемінде болады деп күтілуде.

Бүгінгі таңда Атырау БМАС резервуарлық паркі 13 мұнай резервуарын құрайды.

Олардың ішінде:

- 2 м ³ х7=14м ³ ;

- 1м ³ х6=6м ³ ;

Жиынтығы: 2м ³ .

Соның ішінде барлық мұнай резервуарларының пайдалы сыйымдылығы 2м ³ құрайды және де қабат суына арналған екі резервуар бар:

- 4000м ³ х2=8000м ³

Соның ішінде пайдалы сыйымдылық: 6400 м ³ .

... жалғасы

Резервуар паркінің құрамы

Мұнайдың физика-техникалық және реологиялық қасиеттері

Жобада ГНПС "Шымкент" жағдайында резервуар паркін автоматты басқару

Резервуардағы мұнай деңгейін өлшеу жүйесі

Мұнай құбырларының жіктелуі

Автоматты технологиялық және химиялық реакторлы процесс

Теңізшевройл және қоршаған орта

Қалқымалы шатыры бар резервуарлар жабдықтарының ерекшеліктері

Резервуарларды жөндеу, құрып орнату

Мұнай мен газ Қазақстанның басты шикізат байлығы

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс