Жергілікті желілердің базалық технологиялары

Мазмұны
1. Жергілікті желілердің базалық технологиялары
2. Ethernet технологиясы
3. Fast Ethernet және 100VG .AniLAN технологиялары
4. Gigabit Ethernet технологиясы
5. Token Ring технологиясы
6. FDDI технологиясы
7. Пайдаланылған әдебиеттер

1. Жергілікті желілердің базалық технологиялары
Жергілікгі желілерді жобалауда негізгі рөлді ОSІ моделінің арналық және физикалық деңгейлерінің протоколдары атқарады. Жергілікті желілердің мәліметтер алмасу ортасында колданылатын арналық деңгейді екі төменгі деңгейгейлерге бөлуде шешімін тапты: Логикалық мәліметтер алмасу (Lpgical Link Control), LLC деңгейі және Желілерге мүмкіндік алуды басқару (Media Access Control), МАС деңгейі. МАС деңгейі белгілі бір алгоритм бойынша кез-келгсн торап өзінің мәліметтер кадрын жіберу мүмкіндігін алғанда, жалпы мәліметтер алмасу ортасын тиімді пайдалануды камтамасыз етеді. Қазіргі есептеуіш желілердс МАС деңгейінің бірнеше протоколдары тараған: Ethernet, Fast Ethernet, Gigabit Ethernet, 100VG –AniLAN, Token Ring, FDDI.
LLC деңгейі мәліметтер кадрларының жіберілуін әртүрлі дәрежедегі сенімділікпен ұйымдастырады.

2. Ethernet технологиясы
Ethernet фирмалық желі стандарты 1975 жылы Хегох фирмасында жасалды. 1980 жылы DЕС, Іntel, Xerox фирмалаы коаксильді кабель негізінде Ethernet DIX стандартын жасады. Бұл фирмалық стандарттың соңғы версиясы IЕЕЕ 802.3 стандартының негізі болды. ІЕЕЕ 802.3 стандарты қолданылатын физикалық дене типіне байланысты ажыратылатын бірнеше түрге бөлінеді:
• 10 Base-5 - 0,5 диаметрлі "жуан" коаксиалды кабель. 500 м. дейін сегменттер құруға мүмкіндік береді.
• 10 Base-2 - 0,25 диаметрлі "жіңішке" коаксиалды кабель. 185 м. дейін сегменттер құруға мүмкіндік береді.
• 10 Base-Т - экрандалмаған қос ширатпа "жұлдызша" топологиясы бойынша желі құруға мүмкіндік береді. Концентратордан соңғы торапқа дейінгі арақашықтық 100м. аспайды.
• 10Base-Ғ-талшықты-оптикалық кабель. Топологиясы алдыңғы типтердің топологияларына ұқсас. Концентратордан соңғы торапқа дейінгі арақашықтық специфика вариантына байланысты 1000 м.-ден 2000 м. дейін. Осы стандарт бойынша құрылған жергілікті желілер 10 Мбит/с дейін өткізгіштікті қамтамасыз етеді. Қолданылатын топология — "жалпы шина", "жұлдызша" және аралас құрылымдар.

Ұжымдық мүмкіндік алу әдісі
802.3 стандартында Fast Ethernet пен Gigabit Ethernet қоса алғанда мәліметтер алмасу ортасына мүмкіндік алу ретінде ұжымдық мүмкіндік әдісі колданылады. СSМА/СD (саггісг-sense-miltiply-ассess with collision detectіоn,CMSA/CD).
Бұл әдіс жалпы шинаға мүмкіңдігі бар компьютерлерде сондай-ак кез-келгет компьютерден жіберілген мәліметтерді жедел қабылдайтын желілерде қолданылады. Бұл әдістің карапайымдылығы оның кең таралуына жол ашты. Мұнда мәліметтер кадрлармен беріледі. Әрбір кадр қабылдаушы мен жіберушінің жұмысын синхрондауға көмектесетін преамбуламен жабдықталады (8 байт). Әрбір кадрдың басында берілген кадрдың өзіне арналғанын қабылдаушы торап танитын қабылдаушы торап адресі және кадрдың қабылданғандығын нақтылайтын мәліметті жіберу үшін жіберуші-торап адресі көсетіледі. Кадрдың ең төменгі ұзындыгы — 64 байт, ең жоғарұы ұзындығы — 1518 байт. Кадрлардың ең төменгі ұзындығы желінің диаметрін немесе желі сегментінің ең жоғарғы ұзындығын анықтайтын параметрлерінің бірі болып табылады. Кадр аз болған сайын, соғұрлым желі диаметрі де қысқа болады. Кадрды жіберу желінің басқа ешкандай торабы өз кадрын жібермеген жағдайда ғана іске асырылуы мүмкін. Ethernet стандарты бір уакытта кадрдың біреуден артық жіберілу/қабылдануына жол бермейді. Тәжірибе жүзінде Ethernet желілерінде екі тораптың кадрларын бірдей жіберу жағдайлары да болуы мүмкін. Мұндай жағдайда мәліметтердің зақымдануы туындайды, өйткені Ethernet стандартының әдістері жалпы сигналдардан бір тораптың сигналын бөліп ала алмай коллизияға ұшырайды. Жіберуші торап коллизия тапса, кадрлардың жіберілуін тоқтатып, кез-келген ұзындықта үзіліс жасайды да, кадрлардың жіберілуін кайталай береді. Кадрлар 16 рет жіберілгеннен соң шеттетіліп тасталынады. Коллизия саны өскенде, мәлімет алмасу ортасы кайталанған кадрлерге толып, желінің нақты өткізгіштік қабілеті бірден төмендейді. Бұл жағдайда кез-келген іске асатын әдіс-тәсілдерді (желідегі торап санын азайту, желі ресурстарын қосымшаларды қолдану аркылы тиімді пайдалану) қолданып желінің бағытын қысқарту керек.

Пайдаланылған әдебиет
1. Олифер В. Г., Олифер Н. А.Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы: Учебник для Вузов. 4-е изд. — СПб.: Питер, 2010. — 944 с; ил.
2. Компьютерные системы и сети: Учеб. Пособие / Косарев В.П. и др. / Под ред. В.П. Косарева, Л.В. Ерёмина. – М.: Финансы и статистика, 1999.
3. Вычислительные машины, системы и сети. Под ред Пятибратова А.П., Москва, Финансы и статистика, 1991