Жіктеу және кодтау әдістері
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жіктеу әдістері
2. Кодтау әдістері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Негізгі бөлім
1. Жіктеу әдістері
2. Кодтау әдістері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Жіктеу – берілген көпті жіктеудің бір немесе бірнеше белгілері бойынша көп бөлікке бөлу және нысандарды жіктеу топтарына олардың бір-бірімен ұқсастығына және айырмашылығына қарай орнатылған ережелерге сай белгілі қасиеттердің негізінде бөлінуін айтады.
Әртүрлі нысандарды, құбылыстарды және қасиеттерді жіктеу, отандық және әлемдік тәжірибеде мәліметтерді жинау, өңдеу және ұсыну үшін кең қолданылады. Сонымен, жіктеу – бұл нысандарды жүйелеудің негізі болып табылады, яғни ол бірыңғайландыру және стандарттау жұмыстарының бірінші, ең негізгі сатысы болып саналады. Нысандарды жіктеу – ең алдымен мәліметтерді өңдеу кезінде қажет, яғни көптеген нысандардың ішінен нақты өзіне керек нысанды алу үшін. Мысалы, барлық өнім атаулары ондаған миллионнан асады: ұшақ және бидай, сораптар мен маталар, аяқ киімі, шамдар және т.с.с.
Жіктелімді әзірлеуші-мемлекеттік орган жыл сайын ағымдағы жылдың 1 қазанына дейін статистикалық байқау және әкімшілік есеп өткізу үшін жіктеуіштерге, номенклатуралар немесе анықтамалықтарға деген қажеттілікті анықтайды.
Әзірлеуші-мемлекеттік орган Қазақстан Республикасында бар жіктелімдерді қолдану мүмкіншілігіне талдау жасайды. «КЛАСС» АЖ-да тиісті жіктелім болған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган оны қолдануы және жіктелімге салааралық (ведомствоаралық) мәртебе беру үшін ол жөнінде уәкілетті органға хабарлауы тиіс. Бұдан әрі салааралық (ведомствоаралық) жіктелімге өзгертулер мен толықтырулар енгізген жағдайда оны мүдделі мемлекеттік органдармен келісу қажет.
Тиісті жіктелім болмаған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган келесі жылға Жоспар құрады.
Жоспар жобасы Әзірлеуші-мемлекеттік органның салалық бөлімшелерінің басшыларымен ағымдағы жылдың қарашасында келісіледі және Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының бұйрығымен бекітіледі.
Әртүрлі нысандарды, құбылыстарды және қасиеттерді жіктеу, отандық және әлемдік тәжірибеде мәліметтерді жинау, өңдеу және ұсыну үшін кең қолданылады. Сонымен, жіктеу – бұл нысандарды жүйелеудің негізі болып табылады, яғни ол бірыңғайландыру және стандарттау жұмыстарының бірінші, ең негізгі сатысы болып саналады. Нысандарды жіктеу – ең алдымен мәліметтерді өңдеу кезінде қажет, яғни көптеген нысандардың ішінен нақты өзіне керек нысанды алу үшін. Мысалы, барлық өнім атаулары ондаған миллионнан асады: ұшақ және бидай, сораптар мен маталар, аяқ киімі, шамдар және т.с.с.
Жіктелімді әзірлеуші-мемлекеттік орган жыл сайын ағымдағы жылдың 1 қазанына дейін статистикалық байқау және әкімшілік есеп өткізу үшін жіктеуіштерге, номенклатуралар немесе анықтамалықтарға деген қажеттілікті анықтайды.
Әзірлеуші-мемлекеттік орган Қазақстан Республикасында бар жіктелімдерді қолдану мүмкіншілігіне талдау жасайды. «КЛАСС» АЖ-да тиісті жіктелім болған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган оны қолдануы және жіктелімге салааралық (ведомствоаралық) мәртебе беру үшін ол жөнінде уәкілетті органға хабарлауы тиіс. Бұдан әрі салааралық (ведомствоаралық) жіктелімге өзгертулер мен толықтырулар енгізген жағдайда оны мүдделі мемлекеттік органдармен келісу қажет.
Тиісті жіктелім болмаған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган келесі жылға Жоспар құрады.
Жоспар жобасы Әзірлеуші-мемлекеттік органның салалық бөлімшелерінің басшыларымен ағымдағы жылдың қарашасында келісіледі және Әзірлеуші-мемлекеттік орган басшысының бұйрығымен бекітіледі.
1. «Техникалық реттеу туралы» ҚР Заңы.2008ж.
2. С.Ж.Баубеков, К.С.Таукебаева, Г.Ш.Жумадилова Оқулық/ Алматы, «Эверо» баспасы 2014, 336 б.
3. https://www.memst.kz/kz/news/?SHOWALL_2=1
4. Т.Д. Мендібаев Стандарттау, метрология, сертификаттау.-Алматы:ЖШС РПБК «Дәуір», 2011.-368.
5. Метрология, стандарттау және сертификаттау негіздері: Оқу құралы /Г.Х. Шәкібаева, Х.Қ. Оспанов, Р.Р. Сыздықов, Л.И. Сыздықова. – Алматы: Қазақ университеті, 2002. – 242 бет.
6. http://sheriazdanov.ucoz.kz/publ/standarttau/standartty_rastyru_t_rtibi/2-1-0-78
7. http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1300009235
2. С.Ж.Баубеков, К.С.Таукебаева, Г.Ш.Жумадилова Оқулық/ Алматы, «Эверо» баспасы 2014, 336 б.
3. https://www.memst.kz/kz/news/?SHOWALL_2=1
4. Т.Д. Мендібаев Стандарттау, метрология, сертификаттау.-Алматы:ЖШС РПБК «Дәуір», 2011.-368.
5. Метрология, стандарттау және сертификаттау негіздері: Оқу құралы /Г.Х. Шәкібаева, Х.Қ. Оспанов, Р.Р. Сыздықов, Л.И. Сыздықова. – Алматы: Қазақ университеті, 2002. – 242 бет.
6. http://sheriazdanov.ucoz.kz/publ/standarttau/standartty_rastyru_t_rtibi/2-1-0-78
7. http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1300009235
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ.
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.
Тамақ өнімдерінің және жеңілөнеркәсіп бұйымдарының технологиясы
кафедрасы
БАӨЖ №4
Тақырыбы: Жіктеу және кодтау әдістері
Пән: Ғылыми-техникалық құжаттама және сертификация
Орындаған: Бейбітова Маржан
Тк-321
Тексерген: Смагулова М.Ғ.
Семей 2016 жыл.
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жіктеу әдістері
2. Кодтау әдістері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Жіктеу – берілген көпті жіктеудің бір немесе бірнеше белгілері бойынша
көп бөлікке бөлу және нысандарды жіктеу топтарына олардың бір-бірімен
ұқсастығына және айырмашылығына қарай орнатылған ережелерге сай белгілі
қасиеттердің негізінде бөлінуін айтады.
Әртүрлі нысандарды, құбылыстарды және қасиеттерді жіктеу, отандық және
әлемдік тәжірибеде мәліметтерді жинау, өңдеу және ұсыну үшін кең
қолданылады. Сонымен, жіктеу – бұл нысандарды жүйелеудің негізі болып
табылады, яғни ол бірыңғайландыру және стандарттау жұмыстарының бірінші, ең
негізгі сатысы болып саналады. Нысандарды жіктеу – ең алдымен мәліметтерді
өңдеу кезінде қажет, яғни көптеген нысандардың ішінен нақты өзіне керек
нысанды алу үшін. Мысалы, барлық өнім атаулары ондаған миллионнан асады:
ұшақ және бидай, сораптар мен маталар, аяқ киімі, шамдар және т.с.с.
Жіктелімді әзірлеуші-мемлекеттік орган жыл сайын ағымдағы жылдың 1
қазанына дейін статистикалық байқау және әкімшілік есеп өткізу үшін
жіктеуіштерге, номенклатуралар немесе анықтамалықтарға деген қажеттілікті
анықтайды.
Әзірлеуші-мемлекеттік орган Қазақстан Республикасында бар
жіктелімдерді қолдану мүмкіншілігіне талдау жасайды. КЛАСС АЖ-да тиісті
жіктелім болған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган оны қолдануы және
жіктелімге салааралық (ведомствоаралық) мәртебе беру үшін ол жөнінде
уәкілетті органға хабарлауы тиіс. Бұдан әрі салааралық (ведомствоаралық)
жіктелімге өзгертулер мен толықтырулар енгізген жағдайда оны мүдделі
мемлекеттік органдармен келісу қажет.
Тиісті жіктелім болмаған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган келесі
жылға Жоспар құрады.
Жоспар жобасы Әзірлеуші-мемлекеттік органның салалық бөлімшелерінің
басшыларымен ағымдағы жылдың қарашасында келісіледі және Әзірлеуші-
мемлекеттік орган басшысының бұйрығымен бекітіледі.
1. Жіктеу әдістері
Ведомстволық жіктелімдерді жүргізудің принциптері:
1) ведомстволық жіктелімдердің бірегейлігі. Жіктелімдер бірегей болуы
және қайталанбауы керек. Ведомстволық жіктелімдерге өзгерістер мен
толықтырулар енгізу кезінде жіктелімнің нұсқасы өзгермейді. Осыған
байланысты ведомстволық жіктелімдерді құру кезінде жіктеуіштерді,
номенклатураларды және анықтамалықтарды жаңа айқындамаларды қосу есебінен
жіктеуіштерді, номенклатураларды және анықтамалықтарды ықтимал кеңейту үшін
резервтік кодтарды көздеу қажет.
2) жіктелімдердің үздіксіздігі әр элемент бойынша өзгерту тарихын
жүргізу жолымен қамтамасыз етіледі. Әр элементке басталу күні және
аяқталу күні беріледі, яғни элементтердің өмірлік кезеңі анықталады.
3) біркелкілік (бірыңғай форматтылық) – ведомстволық жіктеуіштер,
номенклатуралар және анықтамалықтар мемлекеттік және орыс тілдерінде
КЛАСС АЖ (Жіктелімдер және стандарттар ақпараттық жүйесі –
жіктелімдерді әзірлеу, енгізу, пайдалану және басқа да ішкі және сыртқы
ақпараттық жүйелер үшін ондағы ақпаратқа бірдей қолжетімділікті қамтамасыз
ету үдерістерін автоматтандыруға арналған жүйе) сақталады. Бекітілген
жіктелімдердің бірыңғай сақтау орны мемлекеттік органдардың ақпараттық
жүйелеріндегі әртүрлі оқылуларға жол бермейді.
Жіктелімнің екі әдісі қолданылады:
1) сатылы;
2) фасеттік.
Жіктелімнің сатылы әдісі – объектілер жиынын бағынысты жіктеу
топтамаларына бірізді түрде бөлу. Жіктелімнің сатылы әдісі кезінде бастапқы
объектілер жиыны алдымен қандай да бір белгісі бойынша ірі топтарға
бөлінеді, олардың әрқайсысы өз кезегінде сатылық логикалық ағаш түрінде
объектілердің ерекшеліктерін нақтылай отырып, келесі топтамалар қатарына
бөлінеді.
Жіктелімнің сатылы әдісі кезінде белгілі бір ережелерді сақтау қажет:
1) жіктеуіштің әр деңгейінде жоғарыда тұрған топтаманы бөлу үшін бір
ғана белгіні қолдану керек;
2) бөлу барысында алынатын топтамалар ақпараттың қайталанбауы үшін
мағынасына қарай қиылыспауы тиіс;
3) жіктелім төмен тұрған топтамалардың жинақталуын қамтамасыз етуі
тиіс.
Жіктелімнің сатылы әдісіне мысал
9. Жіктелімнің фасеттік әдісі параллельді тәуелсіз фасеттерге
қалыптастырылатын объектілер жиынын тәуелсіз жіктелімдік
топтарға параллельді бөлуге негізделген. Жіктелімнің фасеттік
әдісі кезінде жіктелімнің қатал құрылымы және алдын ала құрылған
соңғы топтамалары қарастырылмайды. Бұл таңдалған сипаттамалар
мағынасының ашылуын қажетті дәрежеге дейін нақтылауды қамтамасыз
етеді.
Фасеттік жіктелімді құру кезінде келесі белгілі бір ережелерді сақтау
қажет:
- әртүрлі фасеттердің мағынасы қиылыспауы қажет (фасеттерді алып
тастау қағидаты);
- жіктеуіштердің, номенклатуралар мен анықтамалықтардың құрамына тек
қана нақты міндеттерді шешу үшін қажетті фасеттер мен белгілер кіруі тиіс.
Жіктелімнің фасеттік әдісіне мысал
Түрі Жанры Ұзақтығы Жылы Ел Басқа да
көрсеткіштер
деректі боевик 70 мин 2009 ж.Қазақстан даусы жоқдаусы
бар
ойын комедия 90 мин 2010 ж.АҚШ түрлі
түстіқара-ақ
түсті
анимация романтика 125 мин 2011 ж.Англия Стерео5.1
(мультипликация
)
фантастика145 мин 2012 ж.Ресей
2. Кодтау әдістері
Жіктелімнің әдісін анықтағаннан кейін кодтау әдісін таңдау
жүргізіледі. Кодтарды әзірлеу кезінде келесі талаптар ескерілуі тиіс:
- кодтау жүйесі қолданыстағы жіктелімдер жүйесіне сәйкес келуі тиіс;
- кодтың әліпбиі сандық, әріптік немесе сандық-әріптік мазмұнда
болады;
- кодтың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.
Тамақ өнімдерінің және жеңілөнеркәсіп бұйымдарының технологиясы
кафедрасы
БАӨЖ №4
Тақырыбы: Жіктеу және кодтау әдістері
Пән: Ғылыми-техникалық құжаттама және сертификация
Орындаған: Бейбітова Маржан
Тк-321
Тексерген: Смагулова М.Ғ.
Семей 2016 жыл.
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жіктеу әдістері
2. Кодтау әдістері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Жіктеу – берілген көпті жіктеудің бір немесе бірнеше белгілері бойынша
көп бөлікке бөлу және нысандарды жіктеу топтарына олардың бір-бірімен
ұқсастығына және айырмашылығына қарай орнатылған ережелерге сай белгілі
қасиеттердің негізінде бөлінуін айтады.
Әртүрлі нысандарды, құбылыстарды және қасиеттерді жіктеу, отандық және
әлемдік тәжірибеде мәліметтерді жинау, өңдеу және ұсыну үшін кең
қолданылады. Сонымен, жіктеу – бұл нысандарды жүйелеудің негізі болып
табылады, яғни ол бірыңғайландыру және стандарттау жұмыстарының бірінші, ең
негізгі сатысы болып саналады. Нысандарды жіктеу – ең алдымен мәліметтерді
өңдеу кезінде қажет, яғни көптеген нысандардың ішінен нақты өзіне керек
нысанды алу үшін. Мысалы, барлық өнім атаулары ондаған миллионнан асады:
ұшақ және бидай, сораптар мен маталар, аяқ киімі, шамдар және т.с.с.
Жіктелімді әзірлеуші-мемлекеттік орган жыл сайын ағымдағы жылдың 1
қазанына дейін статистикалық байқау және әкімшілік есеп өткізу үшін
жіктеуіштерге, номенклатуралар немесе анықтамалықтарға деген қажеттілікті
анықтайды.
Әзірлеуші-мемлекеттік орган Қазақстан Республикасында бар
жіктелімдерді қолдану мүмкіншілігіне талдау жасайды. КЛАСС АЖ-да тиісті
жіктелім болған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган оны қолдануы және
жіктелімге салааралық (ведомствоаралық) мәртебе беру үшін ол жөнінде
уәкілетті органға хабарлауы тиіс. Бұдан әрі салааралық (ведомствоаралық)
жіктелімге өзгертулер мен толықтырулар енгізген жағдайда оны мүдделі
мемлекеттік органдармен келісу қажет.
Тиісті жіктелім болмаған жағдайда Әзірлеуші-мемлекеттік орган келесі
жылға Жоспар құрады.
Жоспар жобасы Әзірлеуші-мемлекеттік органның салалық бөлімшелерінің
басшыларымен ағымдағы жылдың қарашасында келісіледі және Әзірлеуші-
мемлекеттік орган басшысының бұйрығымен бекітіледі.
1. Жіктеу әдістері
Ведомстволық жіктелімдерді жүргізудің принциптері:
1) ведомстволық жіктелімдердің бірегейлігі. Жіктелімдер бірегей болуы
және қайталанбауы керек. Ведомстволық жіктелімдерге өзгерістер мен
толықтырулар енгізу кезінде жіктелімнің нұсқасы өзгермейді. Осыған
байланысты ведомстволық жіктелімдерді құру кезінде жіктеуіштерді,
номенклатураларды және анықтамалықтарды жаңа айқындамаларды қосу есебінен
жіктеуіштерді, номенклатураларды және анықтамалықтарды ықтимал кеңейту үшін
резервтік кодтарды көздеу қажет.
2) жіктелімдердің үздіксіздігі әр элемент бойынша өзгерту тарихын
жүргізу жолымен қамтамасыз етіледі. Әр элементке басталу күні және
аяқталу күні беріледі, яғни элементтердің өмірлік кезеңі анықталады.
3) біркелкілік (бірыңғай форматтылық) – ведомстволық жіктеуіштер,
номенклатуралар және анықтамалықтар мемлекеттік және орыс тілдерінде
КЛАСС АЖ (Жіктелімдер және стандарттар ақпараттық жүйесі –
жіктелімдерді әзірлеу, енгізу, пайдалану және басқа да ішкі және сыртқы
ақпараттық жүйелер үшін ондағы ақпаратқа бірдей қолжетімділікті қамтамасыз
ету үдерістерін автоматтандыруға арналған жүйе) сақталады. Бекітілген
жіктелімдердің бірыңғай сақтау орны мемлекеттік органдардың ақпараттық
жүйелеріндегі әртүрлі оқылуларға жол бермейді.
Жіктелімнің екі әдісі қолданылады:
1) сатылы;
2) фасеттік.
Жіктелімнің сатылы әдісі – объектілер жиынын бағынысты жіктеу
топтамаларына бірізді түрде бөлу. Жіктелімнің сатылы әдісі кезінде бастапқы
объектілер жиыны алдымен қандай да бір белгісі бойынша ірі топтарға
бөлінеді, олардың әрқайсысы өз кезегінде сатылық логикалық ағаш түрінде
объектілердің ерекшеліктерін нақтылай отырып, келесі топтамалар қатарына
бөлінеді.
Жіктелімнің сатылы әдісі кезінде белгілі бір ережелерді сақтау қажет:
1) жіктеуіштің әр деңгейінде жоғарыда тұрған топтаманы бөлу үшін бір
ғана белгіні қолдану керек;
2) бөлу барысында алынатын топтамалар ақпараттың қайталанбауы үшін
мағынасына қарай қиылыспауы тиіс;
3) жіктелім төмен тұрған топтамалардың жинақталуын қамтамасыз етуі
тиіс.
Жіктелімнің сатылы әдісіне мысал
9. Жіктелімнің фасеттік әдісі параллельді тәуелсіз фасеттерге
қалыптастырылатын объектілер жиынын тәуелсіз жіктелімдік
топтарға параллельді бөлуге негізделген. Жіктелімнің фасеттік
әдісі кезінде жіктелімнің қатал құрылымы және алдын ала құрылған
соңғы топтамалары қарастырылмайды. Бұл таңдалған сипаттамалар
мағынасының ашылуын қажетті дәрежеге дейін нақтылауды қамтамасыз
етеді.
Фасеттік жіктелімді құру кезінде келесі белгілі бір ережелерді сақтау
қажет:
- әртүрлі фасеттердің мағынасы қиылыспауы қажет (фасеттерді алып
тастау қағидаты);
- жіктеуіштердің, номенклатуралар мен анықтамалықтардың құрамына тек
қана нақты міндеттерді шешу үшін қажетті фасеттер мен белгілер кіруі тиіс.
Жіктелімнің фасеттік әдісіне мысал
Түрі Жанры Ұзақтығы Жылы Ел Басқа да
көрсеткіштер
деректі боевик 70 мин 2009 ж.Қазақстан даусы жоқдаусы
бар
ойын комедия 90 мин 2010 ж.АҚШ түрлі
түстіқара-ақ
түсті
анимация романтика 125 мин 2011 ж.Англия Стерео5.1
(мультипликация
)
фантастика145 мин 2012 ж.Ресей
2. Кодтау әдістері
Жіктелімнің әдісін анықтағаннан кейін кодтау әдісін таңдау
жүргізіледі. Кодтарды әзірлеу кезінде келесі талаптар ескерілуі тиіс:
- кодтау жүйесі қолданыстағы жіктелімдер жүйесіне сәйкес келуі тиіс;
- кодтың әліпбиі сандық, әріптік немесе сандық-әріптік мазмұнда
болады;
- кодтың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz