Қытай. VIII қытайдағы жер қатынастары

Жоспар
Кіріспе

1. VIII қытайдағы жер қатынастары.
2. Шаруалар соғыстары.
3. Көшпелілер шабуылы, Сун империясының құрылуы

Феодолизм аяқталу кезеңінде қытайда ауылшаруашылығы дамып, өнім көбейтседағы Феодалдардың үкімет жерін өзқарамақтарына алуы көбейіп, сарайға түсетін өнім азайды. Тан императоры Ли Лунцзи кезеңдік (713 – 755) жерде жұтуға туралы қатаң заңдардың шыққан қарамастан феодалдар өзен суларын өз қарамақтарына алу жолымен шараларды қанауды күшейтіп отырады. Арнайы тексеруші комиссиялардың құралуыда бұл жер жұту саясаты мен салықты жасырудың алдын ала алмады. Феодалдар сарайға орасан зор салықтар беру арқылы өз егемендіктерін сақтап , шаруаларды өздеріне басыбайлы ете бастады. Арестакраттарға жалақы мен бірге жер, қалалардың беріле бастауы осы кезеңге тура келді. Елдің экономикалық жағынан әлсіреуі де осы кезеңге сай келеді. Басып алынған территорияларың айырлу , сауда жолының (Жібек жолы) Тибет – таңғай шапқыншылықры нәтижесінде әлсіреуі. 751 жылы жергілікті халықтың жәрдемімен Талас өзеніндегі 5 күнде соғысты қытайлықтар арабтардан жеңіліп, Орта Азиядағы ықпалын толық жоғалтты. Әскери күшін жоғалтқан қытайға қарсы Вассал мемлекеттер орталыққа қарсы бас көтере бастады. Корея өз тәуелсіздігін жариялады. Оңтүстік бастыста орналасқан вассал нань чтао Тибетпен бірігіп, өз егемендігін жариялады.. Көшпелі Кидан патшалығы тонаушылық шапқыншылығы күшейтті, ірі феодалдар өз пайдалары үшін бұндай кезеңдерді пайдаланып отарады. 755 жылы ірі феодал әскери номестник Ань Лушань үкііметке қарсы бірлік шығарып астана чанв - аньді басып алды. Император Ли Лунцзи сычуанға қашып – көршілес көшпелі тайпалардың көмегімен тоққа қайта қол зеткізсе вағы бұрынғы ол басқару шамасына жете алмады. Салық төлеушілерден соңғы азайған үстіне азая берді. Шенеуніктер болса ескі тізім бойынша салықтың толғастыруын талап етті. Қазына кірістерінің азаюна байланысты реформа әрекеттері қажет болды. 780 жылы Конслер Янь Янь императорға берген програмасы бойынша жылда 2 рет салық жинау (бұрын үш болған) және мемлекет үшін кімнен салық жинауға мән берілуі тиіс екенін сондықтан феодалдардан да салық алу туралы заң проектісін ұсынды. Бұл заңның бірнеше

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Қытай

1. VIII қытайдағы жер қатынастары.
2. Шаруалар соғыстары.
3. Көшпелілер шабуылы, Сун империясының құрылуы

Феодолизм аяқталу кезеңінде қытайда ауылшаруашылығы дамып,
өнім көбейтседағы Феодалдардың үкімет жерін өзқарамақтарына
алуы көбейіп, сарайға түсетін өнім азайды. Тан императоры Ли
Лунцзи кезеңдік (713 – 755) жерде жұтуға туралы қатаң
заңдардың шыққан қарамастан феодалдар өзен суларын өз
қарамақтарына алу жолымен шараларды қанауды күшейтіп
отырады. Арнайы тексеруші комиссиялардың құралуыда бұл жер
жұту саясаты мен салықты жасырудың алдын ала алмады.
Феодалдар сарайға орасан зор салықтар беру арқылы өз
егемендіктерін сақтап , шаруаларды өздеріне басыбайлы ете
бастады. Арестакраттарға жалақы мен бірге жер, қалалардың
беріле бастауы осы кезеңге тура келді. Елдің экономикалық
жағынан әлсіреуі де осы кезеңге сай келеді. Басып
алынған территорияларың айырлу , сауда жолының (Жібек жолы)
Тибет – таңғай шапқыншылықры нәтижесінде әлсіреуі. 751 жылы
жергілікті халықтың жәрдемімен Талас өзеніндегі 5 күнде
соғысты қытайлықтар арабтардан жеңіліп, Орта Азиядағы
ықпалын толық жоғалтты. Әскери күшін жоғалтқан қытайға қарсы
Вассал мемлекеттер орталыққа қарсы бас көтере бастады.
Корея өз тәуелсіздігін жариялады. Оңтүстік бастыста
орналасқан вассал нань чтао Тибетпен бірігіп, өз егемендігін
жариялады.. Көшпелі Кидан патшалығы тонаушылық шапқыншылығы
күшейтті, ірі феодалдар өз пайдалары үшін бұндай кезеңдерді
пайдаланып отарады. 755 жылы ірі феодал әскери номестник
Ань Лушань үкііметке қарсы бірлік шығарып астана чанв -
аньді басып алды. Император Ли Лунцзи сычуанға қашып – көршілес
көшпелі тайпалардың көмегімен тоққа қайта қол зеткізсе
вағы бұрынғы ол басқару шамасына жете алмады. Салық
төлеушілерден соңғы азайған үстіне азая берді. Шенеуніктер
болса ескі тізім бойынша салықтың толғастыруын талап етті.
Қазына кірістерінің азаюна байланысты реформа әрекеттері
қажет болды. 780 жылы Конслер Янь Янь императорға берген
програмасы бойынша жылда 2 рет салық жинау (бұрын үш
болған) және мемлекет үшін кімнен салық жинауға мән
берілуі тиіс екенін сондықтан феодалдардан да салық алу
туралы заң проектісін ұсынды. Бұл заңның бірнеше тобы
қабылданды. Бұл реформадан күткендей пайда болмады. Салық
төлеушілердің саны қайта азайды.

Х ғ. Шаруалар соғысы.
Қанауға қарсы шаруалар 860 жылы көтерілістерге шығып
отырады. Бұл жылы Шанджин Ганьсу, Шэньси, Чжеэиян аймақтарына 100
мыңға жуық шаруа Вань Саньчжи басшылығы бойынша көтеріліске
шықты. 875 жылы кіші аристакрат тобынан шыққан Хцан Чао
өзінің отрядымен көтерілісшілерге қосылып, өзі бас
қолбасшының көмекшісі болды. 878 ж. Ван Сяньчжи батысқа
жорыққа шықсадағы жеңіл, өзі тұтқынға түсіп, өлтірілді.
Хуан Чао өзіне (Аспанды шабуылдаушы ұлы қолбасшысы Титулын
алып көтерілісті одан әрі жалғастырды. Ол өз жақсатын
былай жазды , Евнухтар мен Гарем адамдары сарайға болап
алып басқаруды нашарлатып отыр. Мемлекеттік қызмет үшін
қабылданатын емтихандар пара арқылы сатылғандықтан даранды
шенеуліктер жоқ, көтерілісшілер Янцызы өзенінен өтіп
оңтүстікке жорыққа шығып Гуанджойды болып алды. Янцызыдан
қайта өткен көтерілісшілер солтүстікке қарай жылжығанда
сандары 500 000 – ға жеткен еді. Хэнами түбінде оңбай
жеңілген көтерілісшілер Янцызы арқылы өңірге түсіп қайта
әскер жинап астанаға бет бұрды.
Гуанге жеткен Хуан Чао өз армиясын әділет армиясы
деп атады. Екінші астана Лоянды басып алған көтерілісшілер
батысқа жорығын жалғастырып, ірі әскери қамал тунгуаньды
айналып өтіп 10 қаңтар 881 жылы Чанчанға кірді. Император
өз қарамағындағылармен Сачуаньға қамтиды.
Хуан Чао император етіп жариялап, патшалығына Да Ци атын
берді. Шенеуніктердің 4 рангасынан төменгілермен жұмыс
істеп, өз әскербасыларына атақтар берді. Қытай феодалдары
көшпелі тайпа шотының көсемі ли кэнонды. өз әскерлеріне
қосу арқылы үлкен армия жинақтады. Ұзаққа созылған
қоршаудан кейін көтерілісшілер 883 жылы астананы тастап ,
оңтүстік шығыс аймағына шегінді. Уақыт сайын әлсіреген
көтерілісшілердің бір тобы Шандугьның байпақты аймағына Хуан
Чао басшылығында көшпелілердің атты әскерлерінің қолына
түсті. Жекелеген шаруа әскерлері 901 жылға дейін көтерілісті
жалғастырады. Көтерілістің қорытындысы: ірі феодалдар жойылып, тан
династиясының басқару апараты әлсіреді. Бір орталыққа бағыну
жойылды.

Көшпелі тайпалардың шабуылы, Сун мемлекетінің құрылуы.
Шаруалар соғысынан кейін феодалдар орталықтан мемлекет жүйесін
қолына келтіре алмай, оспан ұлының тағы үшін өзара
қырқыс соғысына кірісте. Тарихшылар бұл кезеңді (909 – 960) бес
Династия мен 10 патшалық кезеңі осы атайды. Өйткені
солтүстікте 5 династия өзгерсе, оңтүстікте жекелеген күшті
патшалықтар болды. Өзара соғыстық салдарынан ірі зардап
шегіп ауылшаруашылық күйзеліске ұшырады. Қытаймен көршіле с
көшпелі тайпа қидандар сегіз тайпаны біріктіріп, қытайға
шабуылдармен болды.
Бұл сегіз тайпаны сайлау арқылы әр үш жылда бір ақ
сүйек билемейтін қытаймен қолған қарым – қатынастар нәтижесінде
болады класс тайпада болып, ианархимен басқару жүйесі
қалыптаса бастады. Тұтқан тайпалықтармен ауылшаруашылығы , қолөнер
дамыды. 916 жылы одақ басындағы Елюй Апони жердімі толғанына
қарамастан хұқымдарлықтан кетпей өзін патшалар жариялады. Бұл
жария Ляо аталып батыстағы көптеген тайпаларды өзіне
қаратып қытайдың 16 огругын басып алды. Қытайдағы
патшалықтар сыртқы жауға қарсы күресу үшін бірігуге мәжбүр
болып. 960 қолбасшы Чао Куанчян император жариялап сун
патшалығы құрылып астанасы Кайфын қаласы болды. 980 ж.
Қытайдың бірігуі аяқталса дағы бұрынғы династияларға
қарағанда территориясы кіші болды. Солтүстікте қидандар ,
оңтүстікте қидандар , оңтүстік Наньчжо патшалығы болды. ХІ ғ.
қытайға таңғыттар шабуыл жасап Гуансуды толық, шынса
аймағының бір бөлігін басып алып Батыс ся мемлекетін
құрды. Сун династиясы қауіпті көрілеріменен тату құру
үшін ол мемлекеттерді танып, жыл сайын қидандарға 200
мың күміс 300 мың жібек, Батыс ся мемлекетіне 72 мың күміс,
153 мың жібек 30 мың мер шайы салық ретінде беріп отырды.
Халық көтерілістеріне қарсы сун басшылары армияның негізгі
күшін елішіндегі ұстап , шегараларға болмашы әскер беретін.

Аграрлық құрылыс.
Феодализм даму кезінде ауылшаруашылығында жетістіктер болды.
Жаңа өңдеуші құрал – жабдықтар болуы мен қатар, өнімді егуде
көп жетістіктерге қол жеткізіп, жылда 2 рет өнім алуға
кірісті. Шағырды қолдану арқылы суды биік жерлерге шығарды.
Х - ХІІІ өңделген көбісі жеке тұлғаларға берілген облатын.
Сун империясы тұсында тық жерді игерген жағдайда шаруа
бірнеше жыл салықтан басталып мәңкіге жер берілетін
Бірақ тың игеруге тек құрал жабдықтары сай адамдарға ғана
берілетін мемлекеттік жерде бөліске салынды. Бөлінген жерлер
көлемі әртүрлі болатын. Феодалдар қалаларда орналасса дағы ,
ауылдарда қорғанмен қоршалған, әкешейлі усадбалары болды. ХІ ғ.
бірінші жартысында шаруалар салық төлеушілердің 50 % құрасы
2 – ші жартысында өте азайып кетті. Салықтың көбейуі
әсер етті мемлекет өз көршілеріне ауыр салық төлеп
отырғандықтан монополия жолымен де шаруаларды қанады. Жасырын
түрде шай өсіргендерді өлім жазасына кесіп отырды. Тұз
өнеркісібі мемлекеттің бұрмалауымен бағалары өзгеріп отырады.
Шаруалар 200 – 300 % пен өсім ақша қарыз алуға мәжбүр
болды.

Х – ХІІ ғ. шаруалар көтерілсі.

993 ж. Сычуан аймағында Ван Сяобо басшылығында көтеріліс бұрқ
ете қалды. Байлар мен кедейлер тең лозунгімен шыққан
көтерілісшілерге көптеген қалалар қақпаларын өздері ашып
беретін. Шешуші шайқас кезінде Ван Сяобо өлімші болып
жараланды. Көтерілісшілер аймақ орталығы Ченду қаласын басып
болып алсадағы үкімет күштері ұзақ уақыт қоршаудан кейін
қалаға басып кіріп, тұрғындарды қырып салды. Көтеріліс енді
ауылды аймақтарда жалғасып 30 жылға созылды. ХІ ғ. басында
Гуансы аймағында көтеріліс бұрқ ете түсті. Шығыс аймақтарды
діни секталар жасырын түрде үкіметке қарсы әрекетте
болды. 1120 Оңтүстік шығыс аймақта Фан ла басшылығында күшті
көтеріліс шығып көптеген аймақтарға жайылды. 1121 жылы үкімет
күштері алдау арқылы күшпен ол көтерлісті басты.

Қалалардың өсуі қолөнермен сауданың дамуы.
VIII – ХІІ ғасыр аралығында өнеркісіп қоғам орталығы қалалар
болып саналды. Қорғанмен қоршалған орталар жоспарлауы мықты
болды. тұрғын сандары ірі қалаларда милионнан асып кететін. Белгілі
көшелерде тек бір мамандық иелері тұратын ХІ ғасырда метал өңдеу
бірнеше ре өсті. Тіршілік мақта шығару барынша дамыды. Саз
балшықтан ыдыс мүсін жасау дамып бая түрлері шықты. Астаналар
қару - жарақ орталықтары болды. Типография дамыды. Алғашында
ағаштан ойып жасалса кейін Бишэн күшейген балшықтан жасап
шығарды.
VIII - Х ғасыр аралығында базалар тек қорған ішінде болса ХІІ
ғасырдан бастап қалаларда базар дамыды, тек белгілі күндері
берілген заттар ғана сатылатын болды. Сыртқы сауда Сібірмен
Моңғолиямен дамыса теңіз арқылы Жапония мен Тынық мұхит аралдары
мен дамыды. Сыртқы сауда мемлекеттің қатаң бақылауында болды.
Ақша көбейді VIII ғасырда метал ақша мен бірге Ұшқыш
ақшаларда айналымға кірді. Ірі портты қала Гуанджойда 2000 мыңға
жуық шет жерлік саудагер болды. Цехтар бірігу арқылы хан аталатын
өнеркәсіп орны ашылды.

Сун импариясындағы қалалар көтерлістері.
ХІ ғасырда Қытай қалаларында қолөнершілер ауыр салыққа
қарсы және қидан елшілеріне тегін өзі шығарушы заттарын беруге
мәжбүр болды. Оған қоса Сун армиясымен жауынгерлеріде жалақының
уақтылы берілмеуі және үш жылдық қызметтің өзгерілуі олардың аш –
жалаңаш жүруі ХІ ғасырдағы Қытайда көтерілістердің болуына
себеп болы. 1043 жылы Шандун аймағына көтерілісті басуға жұмсалған
әскерлер қатарлардағы жауангерлер Ван Лун басшылығында
көтерлісшілердің жағына шығып кетті. Император көтерілісті басуға
ірі күштер жіберді. 1047 – 1048 жылдары Бей Чжоу аймағында діни
секта Милэцзионның басшылығында көтеріліс шығып аймақ қалаларын
басып алып өлген Ян атты мемлекеттер бар. Басшылығына кедей
семядан шыққан Ванцзе өзін император жариялап сун
мемлекетінің басқару органына ұқсас мемлекеттік жүйе құрды. Көп
ұзамайақ үкімет ірі күштерін жіберіп бұл көтерлісті аяусыз
басты.

Саяси күрес пен реформа әрекеттері
Жекеменшік жер иелерінің көбейуі тауар айналымының артуы кіші
шенеуніктер қалалық қолөнершілердің мемлекет көшпелі тайпаларға
көптеп салық төлеуі арқылы елдің экономикалық тұйыққа тірелуіне
қарсы реформа әрекеттері үшін қимыл жасауына әкеп соқты.
Қоғам және саяси қайраткерлердің жекеленген топтары бұл
әрекетті қолдады. Ақын әрі оқымысты Оуян Сю бұл әрекетті қолдаса
Санавник Фан Чжуян шенеуніктер арасындағы экономикалық
теңсіздікті жұмысқа қабылдаған сәтте емтихан қабылдауындағы
ескіден бері келе жатқан сұрақтардың қәзіргі өмірімен сәйкес
келмейтінін феодалдардың жөн жосқысыз жерді тартып алуына шек
келтіруді талап еткен жаңа реформалық програмасын ұсынды. Реформа
талап етушілер мен қарсылық көрсетушілердің арасындағы саяси
күрес үкіметтің тұрақсыздығына әкелді. ХІ ғасырдың 60 жылдары
реформа жақтастары кіші шенеулік ақын әрі экономикалық
еңбектерімен белгілі Ван Аньшиді империядағы жағдайды ушығуына
байланысты үкімет басына келтірілді. 1069 жылы Ван Аньшей
реформаларын жүзеге асыруға кірісті. Бірақ оның програмасын өзінен
бұрынғылардікінен ерекшеленетін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.