Эстетикалық тәрбиенің мәні, міндеттері

Жоспар

1. Эстетикалық тәрбиенің мәні, міндеттері.
2. Балаларға эстетикалық тәрбие берудегі ұлттық өнердің рөлі.
3. Оқу процесіндегі эстетикалық тәрбие.

Тәуелсіздік кезеңі тіршілігіміздің алуан саласындағы жаңа да жарқын бет бұрыстарға, жаңғыруларға бастап отыр. Сондықтан өмір шындығын, өмірлік материалдарды авторлық концепция мен өткір проблемаларға сабақтастыра таңдау мен толғаудың мән-маңызы айрықша. Бала болсын, үлкен болсын, өзін қоршаған табиғатты, әлеуметтік ортаны неғұрлым жақсы білсе, соған өз тарапынан өзгеріс жасауға соғырлым ынталы, соғырлым қабілетті. Өйткені, «жақсы – білудің» соңы ілтипат – құрметке, әрекетке, жолын табуға ұласуы – адам табиғатына тән, әрі тіршілік қажеттігі. Жайшылықта көбінің байқай бермейтін, немесе зер салуға уақытымыз жетпеген жайттарға жазушы назар аударып, биік көркемдік дәрежеде суреттегенде, эмоциялық – эстетикалық әсер алмау мүмкін емес. Ал эстетикалық – эмоциялық ықпал оқырман санасында толқыныс тудырғандықтан оның күнделікті тірлігіне, тіршілік нысанасына тиісінше әсер етеді. Эстетикалық әсердің сыры мен салмағы болатыны сондықтан. Ал көркемдік шындықтың жоғары деңгейде болуы эстетикалық әсердің қуаттылығына себепкер. Әрбір елдің рухани-творчесволық күш-қуатының көрінуіне, ғылыми потенциалының қажыр қайратын еселеуге қолайлы жағдай жасауға талпыну – жалпы адамзат үшін тарихи қажеттілік. Әр ел өзінше бір қуат, өзінше бір әлем, өзіндік бір мүмкіндік. Эстетикалық тәрбие-рухани дүниемізді байытуға, көркемдік таным көкжиегін, сол арқылы ойлау өрісін кеңейтуге қажетті алғышарттардың бірі. Адамның эстетикалық тәрбиені бойына сіңіруі оның түйсігін ұштап, болмыс - әлем сырын жете сезініп, терең қабылдауына, қиялының қанаттануына қалай да әсер етпек. Мұның өзі оның бойында бұйлығып, табиғатында тыныстап жатқан тың қасиет – күштердің, оянуының рухани дамуы мен кемелденуінің кепілі. Бұл үшін эстетикалық дайындық пен тәрбиенің неғұрлым ертерек әрі дұрыс бағытта жүргізілгені тиімді. Ал адам танымын, санасын бір-ақ күнде қалыптастыру немесе бір дәлелмен өзгерте салу – жүзеге аспайтын шаруа. Сондықтан да балаларды балғын күнінен тәрбиелеу, өмірге, жалпы табиғатқа деген құрметі мен құштарлығын арттыру – балалар әдебиетіне қойылар биік талаптардың бірі. Бүгінгі балалар заман жетістіктерін молынан пайдаланып отыр. Олар әлемнің ең қиыр түкпіріндегі елдердің өмірі мен өнерін, тыныс-тіршілігін, ғылым мен техниканың, жан-жануарлар өмірінің таңғажайыптарын бұқаралық үгіт-насихат құралдары арқылы көріп білуде. Мұндай жағдайда әдебиет еріксіз сол құралдармен бәсекеге түседі. Оның себебі екеуі де ортақ мақсат – оқырмандарға әсер ету, эстетикалық-этикалық тәрбие беруді көздегенімен сыр-сипаты мен саласы жағынан ерекшеленеді. Алдыңғысының игі мақсаты кейде мәліметтер тасқыны салдарынан көмескіленіп қалатыны, оқырман мен көрерменді әрі-сәрі етіп, өзіндік белгілі бір рухани топырағынан ажыратып,

Пайдаланылған әдебиеттер

1. З.Әбілова “Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру” Алматы 1986 ж.
2. С.Ұзақбаева “Тамыры терең тәрбиелік” Алматы 1985 ж.
3. К.Қожахметова, С.Ұзақбаева “Эстетикалық тәрбие берудің ұлттық негіздері” Алматы 1993 ж.
4. С.Қалиев ХІХ – ғасырдың 1–ші жаратысындағы қазақ ауыл шаруларының шығармаларындағы қазақ педагогикалық көрінісі. Алматы 1984ж.
5. С.Қалиев, Қ.Жарықбаев “Білім – тәрбиесі” Алматы 1995ж.