Қазіргі таңда Қазақстанның саяси және экономикалық өрлеу кезеңінде ҚХА құрылу және даму қажеттілігі

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

І ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫ АССАМБЛЕЯСЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ - ОБЪЕКТИВТІ ҚАЖЕТТІЛІК . . . 9

1. 1. ҚХА мақсаты мен міндеті, құрылымы мен жұмысын ұйымдастыру . . . 9

1. 2. Ұлтаралық қатынастарды шешуде Ассамблея қызметі . . . 22

ІІ АЙМАҚТЫҚ АССАМБЛЕЯЛАР МЕН ЭТНОМӘДЕНИ БІРЛЕСТІКТЕР ҚЫЗМЕТІ . . . 36

2. 1. Астана, Алматы және Ақмола, Алматы облыстары Кіші Ассамблеялары . . . 36

2. 2. Оңтүстік Қазақстан Кіші Ассамблеялар қызметі . . . 46

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 56

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 60

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан - тарихи тағдыры ортақ этностардан құралған унитаралы мемлекет. Оларды ортақ құрылымның аясына біріктірудің сара жолы - Қазақстан халқы Ассамблеясын құру болды.

Ассамблеяны құру идеясына Қазақстан қоғамының тарихи бастаулары алғышарт болды. Жаңа әрі теңдесі жоқ құрылымды іске асыру жұмыстары аймақтарда кіші ассамблеялар құрудан басталды. Қазақстан халқы Ассамблеясы қоғамды топтастырушы тетіктердің біріне айналды. Шын мәнінде, ол ұлтаралық келісімнің қазақстандық моделін жүзеге асырудың маңызды тетігі болатын.

1995 жылы 16 ақпанда Президент Н. А. Назарбаев еліміздегі ұлттық мәдени орталықтардың жетекшілерімен кездесу өткізді. Сонда, Елбасы республикадағы ұлтаралық келісімді сақтау және оны одан әрі нығайту үшін республикада жаңа қоғамдық институт - Президент жанындағы консультативті-кеңесші орган ретінде Қазақстан халқын ортақ мүддеге біріктіретін Ассамблея құру қажеттілігі туындап отырғандығына назар аударды.

Ассамблеяның басты мақсаты: Қазақстандағы барлық этностардың рухани тұрғыда қайта жанғыруы мен дамуын қамтамасыз ету; өркениеттік және демократиялық ұстанымдарға, мемлекеттік ұлттық саясатта барлық этностардың мүддесіне деген құрметке негізделген ұлтаралық қатынас мәдениетін қалыптастыру болатындығы айқындалды. Барлық облыстарда кіші Ассамблеялар құрылып, олардан сессияға 260 делегат сайланды. Сессия 1995 жылы 24 наурызда Алматы қаласында өтті және оның құрамына 40 ұлттық-мәдени орталықтың өкілдері енді. Сессияда Қазақстан Президенті Н. Назарбаев баяндама жасап, Ассамблеяның ұыймдастырушылық құрылымдары белгіленді.

Ассамблея құру идеясы қоғамды топтастырушы күш ретіндегі тұжырымдама негізінде ұсынылған болатын. Ассамблея мемлекеттік басқару деңгейіндегі ұлттық саясатты жетілдіруге белсенді түрде атсалысады. Ассамблея Президент жанындағы ұжымдық орган ретіндегі, ал облыстық бөлімдері әкімшілік басшысы жанындағы орган ретіндегі мәртебеге ие. Ассамблея құрылған кезден бастап ұлттық саясаттың барлық бағыттары бойынша мемлекеттік шешімдер қабылдауға қатысып келеді.

Ассамблея этномәдени бірлестіктерді құрамына біріктіреді және олардың жетекшілері Қазақстан халқы Ассамблеясы мен кіші ассамблея мүшесі болып табылады. Ал 2008 жылы «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы» Заң қабылданды.

Ассамблея мен этномәдени орталықтар тарапынан көтерілетін бастамалар мемлекеттік деңгейдегі қолдауға ие болады. 1995 жылы сәуірде Қазақстан халқы Ассамблеясы республика тарихында алғаш рет Қазақстан республикасы Президентінің өкілеттілігін 2000 жылы 1 желтоқсанына дейін ұзарту жөніндегі жалпыхалықтық референдум өткізу туралы бастама көтерді. Мұндай маңызды қоғамдық бастамадан кейін іс жүзінде Ассамблея көпұлтты Қазақстан халқын топтастыратын белсенді қоғамдық институтқа айналды. Қазақстан халқы Ассамблеясы 1995 жылғы Конституцияның қабылдануына да үлкен қолдау білдірді. Бұл тарихи оқиғалар еліміздегі қоғамдық саяси және құқықтық ахуалға оң өзгерістер әкелгені баршамызға аян.

Қазақстан халқы Ассамблеясы сан алуан этностарды азаматтық тұрғыда топтастырудың қуатты құралдарының біріне айналды. Жалпы алғанда, өз қызметінің алғашқы күндерінен бастап Ассамблея еліміздегі этностардың мәдениетінің қайта жаңғыруы мен дамуына елеулі үлес қосып келеді. Наурыз мейрамы, корей, неміс мәдениетінің фестивальдері, татарлар мен башқұрттардың сабантойы жалпы халықтық сипатқа ие болды. Дүнгендер, курдтар сияқты, т. б. халықтардың мейрамдары мен түрлі форумдары республикалық деңгейде дәстүрлі түрде өткізіліп отырады.

Ассамблеяның белсенді қызметінің нәтижесінде Қазақстандағы этностардың мәдени өмірі жандана бастады. Өйткені Ассамблея этникалық топтар арасындағы ұйымдастыру жұмыстарының орталығына айналды. Ассамблея органдарына мемлекеттік мәртебе берілуіне байланысты этномәдени орталықтардың мәселелері жедел шешімін тауып, кейбір өзекті мәселелер бойынша үкімет деңгейіндегі шешімдер қабылданады. Ассамблея Кеңесінің шешімімен этномәдени орталықтарға қаржылай және ұйымдастыру жұмыстары бойынша көмек көрсету мақсатында республикалық қор құрылған. Бұл қордың бөлімшелері әрбір облыстарда ашылды.

Қазақстан халқы Ассамблеясы республикалық «Ақиқат» және «Мысль» журналдарының құрылтайшысы және де ассамблея жанынан шығатын «Достық - Дружба» журналы бүкіл елімізге таралады. Ассамблея ЕҚЫҰ-мен (Еуропадағы Қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымы) де тығыз байланыста жұмыс жүргізіп келеді.

Қазақстан халқы Ассамблеясында 1996 жылдан бері 1 мамырда Қазақстан халқы бірлігі мерекесі ретінде атап өту идеясын туған еді.

Бүгінгі күні Қазақстан халқы Ассамблеясы еліміздегі әрбір этностың мүддесін қорғайтын қоғамдық бірлестік. Ассамблея көпұлтты Қазақстан халқын топтастырушы институт ретінде қалыптасып болды деп есептеуге толық негіз бар. Ассамблея Қазақстан азаматтарын отансүйгіштік рухта тәрбиелеуге, халықтар арасындағы достық пен бірлікті нығайту ісіне өлшеусіз үлесін қосып келеді.

Қазақстан халқы Ассамблеясы үнемі даму үстінде болатын тірі ағза іспетті. Оған дәлел бола алатын құжаттар 2002 жылы 26 сәуірдегі Президент Жарлығымен қабылданған Қазақстан халқы Ассамблеясының 2011 жылға дейінгі даму стратегиясы және «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы ереже». Қазақстан халқы Ассамблеясын одан әрі жетілдіру туралы Президент Жарлығына сәйкес Президент әкімшілігі мен облыс әкімдері аппаратының құрылымында Ассамблеяның жұмыс органы - хатшылықтар құру туралы нұсқау берілген. Ал бұл органдар өз кезегінде ассамблеяның барлық жұмыстарының тиімділігін арттыруға үлкен септігін тигізді.

Ассамблеяның өткізген барлық сессияларында Президент Н. Ә. Назарбаев Қазақстанда ұлтаралық татулық пен келісімді нығайта беру бағытында ізденістерді жалғастырудың қажеттілігіне баса назар аударып отырды. Қазақстан халқы Ассамблеясы үлгісінде Ресей Федерациясында, Қырғыстанда халық Ассамблеялары құрылды. Бұл жерде тағы бір ерекше атап көрсететін жайт, ол Қазақстан халқы Ассамблеясы өзінің деңгейі жағынан да, қызметінің ауқымы жағынан да дараланып тұрады. Ассамблея өзінің құрылымы жағынан республикалық, облыстық және қалалық этномәдени орталықтарды біріктіретін ұйым болып табылады.

Қазіргі заман тарихының жылнамасы Президент Н. Ә. Назарбаев өзінің күнделікті қызметінде Қазақстан халқы Ассамблеясына ерекше көңіл бөліп отыратындығын дәлелдейді. Күллі Қазақстан халқы мен еліміздегі әрбір этностың болашағы - Қазақстан халқы Ассамблеясы үшін зор жауапкершілік. Қазақстан Республикасының азаматтары үшін 1 мамыр - Қазақстан халқының бірлігі күні мәні ерекше мереке болып табылады. Бұл мерекенің атауының өзі - адамзаттың ең игі істерінің негізі болып табылатын - бірлік сияқты ауқымды түсінікті насихаттайды.

Бүгінгі таңда аталған мереке халқымыздың бейбітшілік пен келісімнің қазақстандық үлгісін әлемге танытушы айрықша дәстүрге айналды. Әрбір қазақстандық азамат үшін ұрпақтар сабақтастығы арқылы тарихи қалыптасқан татулық, сенім мен тең құқықтылық ең маңызды қасиеттер екенін дәріптейді.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Бүгінгі таңда мұндай күрделі және тың тақырыпты зерттеуде ғылыми тұжырымдалған әдебиеттерге негізделі міндетті шарттардың бірі. Сонымен қатар, тұрақты құқықтық мемлекет ішінде этносаралық қатынастарды қарастыру мақсатында заңнамалық деректерге алғашқы кезекте сүйенуді жөн көрдік. Қазақстан Республикасы Конституциясының біздің зерттеп отырған мәселеге байланысты бабтары мен тармақтары маңызды орын алады [1] .

Қазақстанның этносаяси жағдайын талдау мақсатында этникааралық қатынастарға байланысты елбасы Н. Назарбаевтың еңбектері ерекше маңызға ие [2] . Отан тарихының курделі кезеңінде ұлт мәселесі мемлекетіміз үшін бірінші кезектегі саяси проьлемалға айналды. Сол таңда ұлттық сана сезімнің оянуы ұлтаралық мәселелердің оңтайлы шешілуінің негізгі жолы болып табылды. Осы тұста Н. Назарбаевтың «Ғасырлар тоғысында» кітабында ұлтаралық мәселелерді шешудің жолдары айқындалды [3] .

Қазақстанның саяси, экономикалық, әлеуметтік жағдайын жоспарлау мақсатында мемлекет ішінде стратегиялық даму бағдарламалары іске асырылып, ұзақ мерзімге жаңа жоспарлар қойылуда. Осындай бағдарламалар «Қазақстан-2030», «Қазақстан-2050» халық арасында кеңінен қолдау тауып іске асырылуда [4, 5] .

Қазақстан халқы Ассамблеясының негізгі мақсаттары мен міндеттерін анық айқындайтын, заңнамалық тұрғыда қызмет ететін деректер қатарына 2008 жылғы 20 қазанда Президент Республиканың саяси жүйесіндегі Ассамблеяның рөлі мен міндетін нақтылай түскен Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы ҚР Заңы [6] және 2002 жылы 26 сәуірдегі Президент Жарлығымен қабылданған Қазақстан халқы Ассамблеясының 2011 жылға дейінгі даму стратегиясы және «Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы ереже» зерттеуіміздің негізін құрады [7] .

Қазіргі таңда дәстүрге айналған, Ассамблея Заңы мен Ережесі негізінде бекітілген жылда Астана қаласы Келісім және Бейбітшілік сарайында дүние жүзінен ұлт өкілдеріне есігін ашатын ҚХА сессиялары маңызды мәліметтер қоры құрайды. Онда ҚХА жасалған іс-шаралары талқыланып, келешекке жоспарлар құрылып, көптеген халықаралық деңгейде көкейтесті міселелеге айналған ұлтаралық қатынастар мен шиеленістер туралы ой-пікірлер ортаға салынады. Соның нақты дәлелі мен шынайы көрінісі Тұғырымыз - тыныштық, тірегіміз - тұрақтылық, тілегіміз - татулық 28 сәуір 2012 жылы өткен «Қазақстандық жол: тұрақтылық, бірлік, жаңғырту» тақырыпта Қазақстан халқы Ассамблеясының ХІХ сессиясы және 24 сәуір күні 2013 жылы жүргізілген «Қазақстан - 2050» стратегиясы: бір халық - бір ел - бір тағдыр» тақырыбындағы Қазақстан халқы Ассамблеясының ХХ сессиялары саналады [8, 9] .

Еліміздегі барлық этностар арасындағы шынайы келісім мен бірлікте тұрмыс кешуі, ең алдымен, қазақ халқының ата-дәстүрі мен табиғи кеңпейілдігі, ұлттық ділінің кеңдігі арқасында екендігіне дау жоқ. Дегенмен Қазақстан тәуелсіздік алған кезеңде, ел басшылығы алдында халықтың келісімін сақтап қалу, қоғамның барлық күш-әлеуетін бір мақсатқа жұмылдыру басты назарда ұсталды. Себебі 100-ден астам этнос өкілдерінің басын біріктірмесе, «бас-басына би болып», әрқайсысы «көрпені өзіне тарту» басталар еді. Сонымен қатар саяси күштер бұл жағдайды өзіне қарай бұрып, қолдана бастар қаупі бар еді.

Қазақстандағы барлық этнос өкілдерінің мүддесін қамтамасыз етуші ұйым құру туралы идеяны алғаш рет Елбасы Н. Ә. Назарбаев 1992 жылдың желтоқсанында өткізілген Қазақстан халқының бірінші форумында айтты. Аталған форумда Мемлекет басшысы баяндама жасап, Қазақстан дамыған елдер қатарына қосылу үшін, ел тұрғындары бай, әл-ауқаты жоғары өмір сүру деңгейіне жету үшін халықтың ынтымағы, бірлігі мен татулығының негізгі рөл атқаратынын ерекше атады. 1995 жылғы наурыз айында Қазақстан Республикасының Президенті жанынан консультативті-кеңестік орган ретінде Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды.

Қазіргі таңда Ассамблея этносаралық және конфессияаралық қатынастар саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асырушы маңызды құралға айналып, елімізде тұрмыс кешіп отырған барлық этностардың өзара тең құқықты қатынасын қамтамасыз етуші алаң рөлін атқаруда. Он сегіз жылдың ішінде аталған құрылым қоғамдағы тұрақтылықты сақтаушы құралға айналғанын уақыттың өзі дәлелдеп отыр.

Ассамблеяның негізгі бағыты барлық этностық топтарды ортақ мақсатқа жұмылдыру болып табылады. Ассамблеяның өміршеңдігінің ең басты ерекшелігі - ол этностық топтардың қызметін бақылаумен айналысатын қарапайым ұйымға ғана айналып қоймай, сонымен қатар еліміздегі барлық ұлт пен ұлыстың мүдделерін бір арнаға тоғыстырушы, барлық азаматтардың этностық, діни ерекшеліктеріне қарамастан құқығы мен бостандығын сақтаушы толыққанды саяси институтқа айналуында.

Кеңес Одағының сүлдесінен шыққан егемен Қазақ еліне көптеген беделді сарапшылар ядролық қаруға сүйене отырып, қатал державалық саясат жүргізеді деп баға беріп, қауіп күткені белгілі. Алайда қоғамда демократиялық құндылықтар орнату және азаматтық қоғам құру бағытында батыл іс-қимылға көшкен Қазақстанның Семей ядролық полигонын жабуы, әлемде төртінші орында деп ресми бағаланған ядролық арсеналынан бас тартуы ғаламдық саясаттағы қайталанбас оқиға ретінде мойындалды. Қазақстанның өзінің алдына қойған негізігі мақсаты бейбіт өмір, келісімді қоғам, ынтымақтастық пен бірігу екенін дәлелдеді.

Қазақстанның жүргізіп отырған ТМД шеңберіндегі бірігу, ЕурАзЭК (Еуразиялық экономикалық қоғамдастық 2000 жылғы 10 қазанда Астана қаласында халықаралық экономикалық ұйым ретінде Кеден одағына қатысушы мемлекеттердің басшылары қол қойған Еуразиялық экономикалық қоғамдастық), АӨСШК (Азиядағы өзара ықпалдастық және сенім шаралары жөніндегі кеңес), Әлемдік діндер съезі сияқты тың бағыттары еліміздің халықаралық қауымдастықта танымал елге айналып, посткеңестік кеңістіктегі экономикалық, саяси тұрғыда ең қарқынды дамушы мемлекет ретінде бағалануына өз оң ықпалын тигізді.

Алып мемлекет ыдырап, оның аумағынан жас, егемен елдер пайда болған мезетте ел басшылығы алдында жүзеге асуы өте қиын маңызды міндеттер тұрды: орталықтанған жүйеден шыққан, мешел күйге түскен шаруашылықты аяғына тұрғызу; бодандық сана-сезімнен, тоталитарлық жүйенің бойды әбден меңдеген енжарлық, масылдық қамытынан шыққан қоғамға демократиялық тетіктерді енгізу; нарықтық өтпелі кезеңде әлеуметтік ауыр жағдайдың негізінде туындауы мүмкін ішкі этностық қатығыстарға жол бермеу, т. б.

Жұрттың бәрі байыбына бара алмаған, шексіз бостандықтар берілген тәуелсіздіктің алғашқы жылдары мемлекетаралық егестерге, ұлтшылдық сезімнің өріс алмауына, қоғамдағы бір топтың келесі топқа қысым жасауына жол бермеу қажеттілігі күн тәртібіне шықты. Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың басты мақсаты қоғамдағы барлық этностардың толықтай құқығы мен бостандығын сақтай отырып, жергілікті, байырғы ұлтқа негізделген жоғары әлеуетті қоғам құру болды.

Тоқсаныншы жылдарың алғашқы жартысында елдегі жаппай орын алған әлеуметтік-экономикалық дағдарыс саяси дағдарысқа ұласты. Қазақстанда елдің болашақ даму жолын, мемлекеттің саяси бағдарын таңдау жөнінде пікірлер сан-салаға жарылып, түрлі саяси партиялар мен қоғамдық ұйымдар сан алуан жолдарды жүзеге асыруды талап етті. Партияаралық күрес белең алып, әр тарап аталған үдеріске тұрғындарды өз жағына тарту мақсатында іс-әрекет жасады. Қазіргі уақытқа дейін кейбір проблемалары шешілмей келе жатқан мемлекеттік тіл, мемлекеттік сәйкестілік, жерге деген жеке меншік құқық мәселелері туралы қоғамда тұтас пікір қалыптаспай, түрлі топ жан-жаққа тартты.

Сондықтан тәуелсіздіктің ең алғашқы күндерінен бастап Қазақстан халқын ортақ мақсатқа жұмылдыру, барлық этностық топтардың тең құқықта тұрмыс кешуіне жағдай жасау мемлекеттік ұлттық саясаттың басты, басым бағытына айналды. Ал кез келген мемлекеттің саяси, экономикалық тұрақты дамуының басты шарты тату этносаралық қарым-қатынасты қалыптастыру екендігі тарихи тұрғыдан өзін толық дәлелдеген.

Жоғарыда аталған жағдайлар тұрғысынан қарасақ, Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы еліміздегі этносаралық қатынастар саласын реттеп, жүйелеп отыратын жүйені қалыптастырды . Сонымен қатар Ассамблея сол кезеңде демократиялық жаңаруларды бастан кешіп жатқан Қазақстандағы азаматтық қоғамның алғашқы қарлығашы болғаны даусыз.

Қазіргі таңда Қазақстан халқы Ассамблеясының тікелей күш салуымен этносаралық қатынастар саласын саясаттан тыс сақтап, азаматтық қоғам қалыптастыру мақсатында жұмыс жүргізіп отыр.

Диплом жұмысының мақсаты мен міндеттері жұмыста қарастырылған негізгі мәселелерден туындайды. Зерттеу жұмысының алдында келесі міндеттер қойылады:

-қазіргі таңда Қазақстанның саяси және экономикалық өрлеу кезеңінде ҚХА құрылу және даму қажеттілігі;

- ҚХА мақсаты мен міндеті;

- құрылымы мен жұмысын ұйымдастыру ерекшеліктері;

- көпұлтты мемлекет ішінде күрделі ұлтаралық қатынастарды шешуде Ассамблея қызметі мен орны;

-аймақтық кіші ассамблеялардың құрылу қажеттілігі мен ұлттық-мәдени орталықтардың қызмет.

Диплом жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫ АССАМБЛЕЯСЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ - ОБЪЕКТИВТІ ҚАЖЕТТІЛІК

1. 1. ҚХА мақсаты мен міндеті, құрылымы мен жұмысын ұйымдастыру

«Халқымыздың татулығы мен бірлігі - еліміздің өркендеп, алға басуының басты шарты. Осы байлығымызды қадірлей білу, оны жас ұрпақтың жүрегіне ұялату - отанымыздың жарқын болашағының кепілі болмақ.

«Береке басы - бірлік», дейді қазақ. Ал, береке-бірлігі жарасқан елдің туы биік, болашағы жарқын болатынын тарихтың өзі дәлелдеп отыр.

Біз дүниежүзі бір-бірімен етене араласып, біте қайнасқан кезеңде өмір сүрудеміз. Әлемді шарпыған дағдарыс әлі аяқталған жоқ. Жаһандық сипатқа ие болған қиындықтар қайта айналып соғуы мүмкін. Сондықтан, ең қастерлі қазынамызды - тәуелсіздігімізді көздің қарашығындай сақтап, мемлекеттігімізді нығайта беру үшін бізге ең әуелі бірлік қажет! Олай болса, қашанда еңселеріңіз биік, татулығымыз баянды болып, ел келешегі жолындағы еңбектеріңіз еселене берсін» [10] .

Қазақстан халқы Ассамблеясы 1995 жылдың 1 наурызында Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың Жарлығымен Елбасы жанындағы кеңестік орган ретінде құрылды.

Қазақстан халықтары Ассамблеясын құру идеясы алғаш рет 1992 жылы Тәуелсіздіктің 1 жылдығына арналған Қазақстан халықтарының бірінші форумында Елбасымен айтылды.

Ассамблеяның мақсаты мен міндеті, құрылымы мен жұмысын ұйымдастыру, қызметінің негізгі бағыттары 2002 жылғы 26 сәуірдегі №856 Қазақстан Республикасы президентінің Жарлығымен бекітілген Қазақстан халықтары Ассамблеясы туралы Ережеде және Ассамблея стратегиясында анықталды.

Бүгінгідей бірқатар мемлекеттің орнықты дамуына этникалық және діни жанжалдар айтарлықтай қатер төндіріп отырған күндерде Қазақстан мұндай мәселелерді жүйелі түрде шеше білуге қабілетті екенін көрсетуде. Қазақстан бір халықтың өзге халықтан үстемдігі идеологиясының қиратушылық күшіне қарсы тұра алатын ұлтаралық татулық пен келісімнің бірегей үлгісін жасай алады. Әңгіме Қазақстан халқы Ассамблеясы туралы болып отыр. Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың бұл саяси «ноу-хауы» бүгінде әлемде үлкен қызығушылық туғызып отыр [11] .

ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен мемлекет басшылығы өздерінің ойлап тапқан іс-қимылдарының нәтижесінде Республикада тұрып жатқан барлық этникалық топтардың экономикалық, саяси және мәдени дамуы үшін тең мүмкіндіктер жасап берді. Қазақстанда қоғамдық өмірдің барлық саласында азаматтардың тең құқықтылығы заң жүзінде бекітілген және жүзеге асырылуда. Кадр саясатында лауазымға тағайындау кезінде басты өлшем болып адамның қандай ұлтқа жататындығы емес, қабілеті мен іскерлік қасиеті ескеріледі. Бұл ретте бұрынғы кеңестік кеңістіктегі ешбір мемлекет дәл Қазақстан секілді айшықталып тұрған жоқ деуге болады.

Барлық қазақстандықтардың ұлты мен наным-сеніміне қарамастан тең болуы және бір-біріне деген құрметі, қоғамдық келісімнің нығаюы, халықтар достығы Қазақстанның мемлекеттік саясатының басты басымдықтары болды және солай бола бермек те. Этносаралық қатынастарды берік бірлікке негізделген үлгісін жасау жағы Қазақстан Республикасының тәжірбиесі сәтті шыққан және бірегейлігімен ерекшеленеді. Республика Президенті Н. Ә. Назарбаевтың бастамасымен құрылып, ұлттық-мемлекеттік саясаттың орталық институты ретінде қалыптасқан Қазақстан Халқы ассамблеясына әлемде балама жоқ.

Қазақстанға тәуелсіздігін жариялағалы бергі жиырма жыл бойы этникаарлық тұрақтылықты сақтаудың сәті қалай түсті? Бұл көптен срапшылар үшін жұмбақ болып келе жатыр. Және бұл - жай ғана бейбітшілік сүйгіштікті сақтау емес, бұрынғы КСРО аумағымен шектелмей, бүкіл Еуразия кеңестігінде ұлтаралық теңдіктің, тыныштық пен келісімнің эталонына айналу. Бұл жерде Республиканың кешенді этникалық құрамына назар аудару керек. Қазақстанда тұрғындардың 70 пайзын дерлік құрайтын қазақтардан өзге көпшілігі өзін тұрғылықты қазақтардан өзге көпшілігі өзін тұрғылықты жері санауға құқылы жүзден астам ұлттың өкілі тұрады.

Шындығында, социологтардың үлгілік сызбаларын басшылыққа ала отырып, Қазақстанның тарихи ерекшеліктерін, қазақ халқы мен басқа да Қазақстан халықтары этникалық топтарының менталитетін ескермей, тәуелсіз Қазақстанның ұлттық саясатын жүргізу мен қалыптастырудағы ҚР Президентінің айрықша жеке рөлін және оның бірегей иституттануын ескермей бұл феноменді түсіну айтарлықтай қиын.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.