Жаңажол кен орны жайында

Пән: Тау-кен ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 107 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

МАЗМҰНЫ:

МАЗМҰНЫ: КІРІСПЕ

: 10

: 1

МАЗМҰНЫ: ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

: 11

: 1. 1

МАЗМҰНЫ: Кен орын туралы жалпы мағлұмат

: 11

: 1. 2

МАЗМҰНЫ: Cтратиграфия

: 13

: 1. 3

МАЗМҰНЫ: Мұнай газдылығы

: 18

: 1. 4

МАЗМҰНЫ: Мұнай газ және конденсаттың қорлары

: 22

: 2

МАЗМҰНЫ: Кен орнындарын игерудің жүйесі

: 24

: 2. 1

МАЗМҰНЫ: Игерудің технологиялық көрсеткішінің жүйесі

: 24

: 2. 1. 1

МАЗМҰНЫ: Игеру кешенін талдау

: 25

: 2. 1. 2

МАЗМҰНЫ: Пайдалану ұңғыларының орналасу анализі

: 27

2. 1. 3

2. 1. 4

МАЗМҰНЫ:

Жаңажол кен орындарын игеру режимдері

Игерілген кен орындарының жагдайын және реттелуын бақылау

: 2. 2

МАЗМҰНЫ: Игерудың қазіргі кездегі жағдайы

: 34

: 2. 3

МАЗМҰНЫ: Көмір сутекті қабатқа әсер етіу әдістері

: 35

: 3

МАЗМҰНЫ: Мұнай және газ өндірудің техникасы және технологиясы

: 37

: 3. 1

МАЗМҰНЫ: Өндірудің техникаға арналған таңдауы және белгілері

: 37

: 3. 2

МАЗМҰНЫ: Технологиялық көрсеткіштердің, ұңғыманың фондының структурасының және олардың қазіргі дебиттерінің анализі

: 48

: 3. 3

МАЗМҰНЫ: Мұнай және газдың технологиясы

: 51

: 3. 4

МАЗМҰНЫ: Ұңғымаларды пайдалану түрлерінің көрсеткіштерінің мінездемесі

: 55

: 3. 5

МАЗМҰНЫ: Ұңғыны пайдалану кезіндегі туындайтын қиындықтармен күресу және алдын алу жолдары

: 57

: 3. 6

МАЗМҰНЫ: Ұңғы өнімдерін кәсіптік жинау және дайындау жүйесінің талаптары мен оларға ұсыныстар

: 60

: 4

МАЗМҰНЫ: Арнайы бөлім

: 63

: 4. 1

МАЗМҰНЫ: Жаңажолдағы ілеспе газдың қазіргі заманғы қарастырылуы және анализі

: 63

: 4. 2

МАЗМҰНЫ: Ілеспе газды утилизерлеу

: 65

: 4. 3

МАЗМҰНЫ: Жаңа техника және технологияны қолдану

: 70

: 4. 4

МАЗМҰНЫ: Компьютерлік бағдарлама қондырғының есебі

: 73

: 5

МАЗМҰНЫ: Экономикалық бөлім

: 77

: 5. 1

МАЗМҰНЫ: "Ақтөбемұнайгаз" мұнай-газ өндіру басқармасының ұйымдастыру құрылымы

: 77

: 5. 2

МАЗМҰНЫ: Ақтөбемұнайгаз" мұнай-газ өндіру басқармасындағы еңбек ақы және еңбекті ұйымдастырудың жағдай-күйі

: 78

: 5. 3

МАЗМҰНЫ: Мұнай газ өндірубасқармасының қызметкерлерінің жол ақысының жағдайы

: 79

: 5. 4

МАЗМҰНЫ: Техника - экономикалық көрсеткіштердің талдауы

: 82

: 5. 5

МАЗМҰНЫ: Экономикалық тиімділік есебі

: 83

: 6

МАЗМҰНЫ: Еңбек қорғау

: 90

: 6. 1

МАЗМҰНЫ: Жаңажол кен орнында қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау

: 90

: 6. 2

МАЗМҰНЫ: Еңбек қауіпсіздігін қорғауды қамтамасыз ету шаралары

: 92

: 7

МАЗМҰНЫ: Қоршаған ортаны қорғау

: 99

: 7. 1

МАЗМҰНЫ: Атмосфералық ауаны қорғау

: 99

: 7. 2

МАЗМҰНЫ: Су ресурстарын қорғау

: 102

: 7. 3

МАЗМҰНЫ: Суды тұтыну. Өндірістік ағынды сулардың көлемі, олардың құрамы және ағынды суды тазалау

: 103

МАЗМҰНЫ: Қортынды

: 106

МАЗМҰНЫ: Пайдаланған әдебиеттер тізімі

: 107

МАЗМҰНЫ: Қосымша А

: 108

МАЗМҰНЫ: Қосымша Б

: 109

МАЗМҰНЫ: Қосымша В

: 110

МАЗМҰНЫ: Қосымша Г

: 111

МАЗМҰНЫ: Қосымша Д

: 112

МАЗМҰНЫ: Қосымша Е

: 113

МАЗМҰНЫ: Қосымша Ж

: 114

КІРІСПЕ

Мұнай және мұнай өнімдері біздің еліміз үшін негізгі экспорт көзі болғандықтан мұнайдың дүниежүзілік бағасы макроэкономикалық параметрлердің маңызды бірі болып табылады. Сыртқы рыногтағы жағдай қазақстандық мұнай компанияларының жағдайына да өз әсерін тигізеді. Мұнайдың дүниежүзілік бағасының дағдарысы тек қана мұнай өндірісіне ғана емес, сонымен қатар Қазақстанның бүкіл экономикасына қауіп төндіреді. Себебі, көптеген ұңғымалар қор бөлігінің қайтарымсыз жоғалтуларымен тоқтатылады. Осыған байланысты бюджеттің кірісінің азаюы, жұмыс орындарының қысқартылуы, экономиканың барлық салаларында салықтардың көбеюі, т. б. жағдайлар туындайды.

Қазақстан Республикасының мұнай өнеркәсібі экономиканың жетекші саласы болып табылады. Еліміз қазіргі таңда дүние жүзіндегі ірі мұнай өндіруші елдердің қатарына қосылып, дүние жүзі бойынша мұнайдың дәлелденген қорынан-13, газ және конденсаттан-15, мұнай өндіру көлемі жағынан 28 орын алады. Қазақстан дәлелденген қоры және мұнай өндіру көлемі бойынша ТМД елдерінің арасында екінші, ал газ бен конденсаттың қоры бойынша - төртінші орын алады.

Жаңажол кен орны 1978 жыл ашылған және 1983 жылы пайдалануға жіберілген. Бұл 60 пайыз күкіртсутегі мен көмірқышқылгазды, 10 пайызға дейін парафинді, жоғары газ факторлы кен орны.

Жаңажол кен орны таскөмір жүйесінде қалыптасқан, кеуек пен жарықшақтардан, кеуек пен ұсақ қуыстардан тұратын карбонатты коллектор болып табылады. Кен орынды игеру екі карбонатты қалыңдық бойынша жүргізіледі - КТ-І және КТ-ІІ. Бұл жердегі ұңғымалар мынадай сипаттарға ие: терең, газ факторы жоғары және күкіртті сутегінің пайыздық мөлшері жоғары.

Жаңажол кен орнында мұнай өндіру штангалы терең сорапты ұңғыларды пайдаланады. Мұнайды өндіру кезіндегі кең тараған тәсілдердің бірі -штангалы терең сорапты қондырғы. Бұл штангалы сорап арқылы кіші дебитті ұңғыларды игеруге болады. Арнайы бөлімде де ШТСҚ бойынша технологиялық есепке талдау жасалған.

Жаңажол кенорнының мұнайын өндіру қазіргі таңда үлкен мәселелердің бірі болып отыр.

Ендігі жерде Жаңажол кенорнының мұнайшыларының мақсаты - осы жер қойнауынан шығып жатырған қара алтынды тиімді өндіру.

Қазақстан мұнайының бастауы бар, тоқтауы жоқ себебі кең байтақ республикамыздың тұла бойы толған байлық.

1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

Кен орын туралы жалпы мағлұмат

Жаңажол кен орны Орал үстірті аймағындағы Мұғаджар тауымен Ембі өзені арасында орналасқан. Әкімшілік басқаруы жағынан Қазақстан Республикасы, Ақтөбе облысы, Мұғалжар ауданына қарайды.

Жергілікті жер рельефі дөңес қыраттардан, сайлардан құралған және плюс 125-тен плюс 270 метрге дейінгі абсолюттік биіктігімен ерекшеленеді. Ең кіші минималды белгісі Ембі өзеніне қарай, яғни кен орнының оңтүстік-батыс бөлігіне қарай еңіс келеді және сол Ембі өзені Жаңажол кен орнынан оңтүстік-батысқа қарай 2-14 шақырымға созылып жатыр. Өзен суы минералданған, сондықтан техникалық қажеттіліктерге құдық сулары пайдаланылады. Құдық және Ембі өзенінің суларының деңгейі 2 метр және одан да жоғары болып келеді.

Аудан климаты құрғақ, кенеттен өзгермелі. Сондықтан қатар ылғалдылығы өте төмен. Қыс мезгілінде температура минус 40 ⁰ С-қа дейін жетеді. Ең суық айларына қаңтар, ақпан айлары жатады. Алғашқы қар қарашаның ортасына таман түсіп, наурыз айының аяғына дейін жатады. Орта жылдық атмосфералық жауын-шашын мөлшері көп емес, ол жылына 120-140 мм шамасында. Ең ыстық айлары шілде, тамыз айлары жатады. Аудан аз қоныстанған. Ең жақын елді мекендеріне кен орынның солтүстік-шығыс бағытында орналасқан 15 шақырымдық Жаңажол совхозының орталығы және солтүстік-батыс бағытында орналасады.

Ауданның геологиялық құрылымы туралы алғашқы мәліметтер Е. К. Ковалевский және А. П. Гаригросс еңбектерінде көрсетіледі. Олар 1840 жылы Темір, Атжақсы, Ембі өзендерінің ауданын зерттеу барысында жазған еді. Осыдан кейін зерттеулер маршруты одан әрі жалғасты. Территорияны барынша бөлшектеніп және жобалау бойынша зерттеу 1944-і жылдан басталды. Сонымен 1944-1946 жылдар аралығында Каспий-Арал партияларын М40 парағында масштабқа түсіруді Г. И. Водорезов басқарған геологиялық топ жүргізді [3] .

Жұмыс қорытындысына геологиялық карта және территорияның тектоникасы мен стратиграфиялық сұрағына жауап ретінде параққа түсіндірмелі жазба берді. Бұл жұмыстар әлі күнге дейін өз құндылығын жойған жоқ.

1949-ы жылы В. И. Сомодуров және И. В. Иванов 1:2 масштабында 40-XXXIV парағын геологиялық түсіруді жүргізді. Осы көлемде Жаңажолда енгізіліп, қамтылған еді. Авторлар ауданның геологиялық құрылымы туралы барынша толық мәлімет берген 1952-і жылы аудан гравиметриялық түсірумен алдыңғы масштабқа қамтылды.

1952-1954 жылдар аралығында ауданды 1:5 масштабында карталық бұрғылауды А. С. Зингер түсірді.

1960-ы жылы Жаңажол ауданында Ақтөбенің геофизикалық экспедициясы толқынның шағылу әдісімен сейсмикалық зерттеулер жүргізді. Осы жұмыстардың нәтижесімен П1 горизонты бойынша Жаңажол көтерілімі анықталды. 1961-і жылы Ақтөбенің геофизикалық экспедициясы тереңірек бұрғылауды ескере отырып, құрылымды дайындау мақсатында толқынның шағылу әдісімен детальды сейсмикалық зерттеулер жүргізді. Жүргізілген зерттеулердің нәтижесімен К (кунгур ярусының жабыны) және П1 (тұзасты жабының түзілімі) горизонттарының құрылымдық карталары жасалды.

1961-і жылы Жаңажолдың тұзасты құрылымында жобаланған 3200 метр тереңдіктегі №1 терең барлау ұңғысы бұрғылана бастады.

1976-ы жылдан бастап іздестіру жұмыстарын «Ақтөбемұнайбарлау» экспедициясы, ал, 1978-і жылдан бастап «Қазақмұнайгазгеология» бірлестігінің «Кенқияқмұнайбарлау» экспедициясы жүргізді.

Алғашқы өндірістік мұнай ағыны 1978-і жылы наурыз айында №4 ұңғыда байқалды.

1981-і жылдан бастап Жаңажолдағы барлау ұңғыларын бұрғылау жұмыстарын 1981-і жылы құрылған құрамы айтылып өткен экспедициялардан жинақталған «» бірлестігі жүргізуде.

1981-і жылдан бастап СССР мұнай өндірісінің министрлігінің бекітуімен «Ақтөбемұнай» берлістігіне кен орында барлау ұңғыларын бұрғылау және оны игеру тапсырылды.

Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының «Ақтөбемұнайгаз» акционерлік қоғамының «Октябрьскмұнайгаз» мұнай-газ өндіру басқармасының цехтары- мен игеру жұмыстары атқарылуда.

1. 2 Cтратиграфия

Жаңажол кен орнындағы барлау жұмыстары арқылы төменгі таскөмір және жоғарғы бор жасындағы жыныс жиынтығы анықталған.

Стратиграфиялық бөлшектеуде мұнай-газ қоры анықталғаннан кейінгі уақыттың ішінде игерудің технологиялық схемасы жасалғаннан кейін қарастырылып отырған кен орында 149 өндіру ұңғылары бұрғыланды. Сол ұңғылар бойынша талданған материалдар кеніштің геологиялық құрылымын, таралу шекарасын анықтауға мүмкіндік берді және өнімділік қабаттар параметрлерінің есептелулері келтірілді. Бірақ бұдан кейін флюидтердің анықталған қорына байланысты ешқандай өзгерулер болмады [10] .

Қарастырылып отырған кен орынның анықталған қимасы жыныстардың төрттік, төменгі бор, юра, триас, перм және таскөмір т. с. с. жастарымен сипатталады. Қазақстандағы Каспий маңы ойпатының аймағындағы табылған тұзасты шөгінділеріндегі соңғы түзілімдерде мұнай-газ кеніштерінің үлкен бөлігінің бар екені анықталды. Ол кеніштер касимовтік, жоғарғы москвалық ярустарында және КТ-ІІ қабатының төменгі москвалық (каширлік, верейлік), башкирлік, серпуховтық (протвиндік, стешевтік және тарустық горизонттары) және визе (вешевтік горизонт) ярустары интервалдарында жатыр.

Төменде кен орынды құрастыратын бөлімдердің және жүйелердің анықтамалары келтірілген.

Pz - тобы

С - таскөмір жүйесі

С ₁ - төменгі бөлім

Жаңажол кен орны көлемінде анықталған барынша ерте шөгінді жыныс болып орта визе жасындағы терригенді шөгінділер табылады. Осы жыныстар №1 - С ұңғының 4190-4200 метр аралығында кездесті.

Терригенді шөгінділер қимасының жоғарғы бөлігі карбонатты қабатпен ауысады. Олардың жасы жоғарғы визе және серпуховтық жастарымен белгіленіп, құрамы қарасұр аргиллит аралас әктастар мен доломиттерден тұрады. Төменгі карбон жыныс қабатының максималды анықталғаны қалыңдығы 308 метр.

С ₂ - ортаңғы бөлім

Ортаңғы карбон жыныстары башкирский және москвалық ярус құрамында аршылды.

С _2в - башкирлік ярус

Бұл жастағы жыныстар №1-С ұңғысының 3892-3668 метр аралығында толық және 23 ұңғымен жиі-жиі қамтылды. Олардың толық қалыңдығы 224 метрге жетеді.

Құрамында сұр және ақшыл-сұр әктастар органогенді-түйірлі, аргиллит аралас массивті доломиттерден тұрады.

С _2m1 - москвалық ярус

Мұның құрамы екі ярусқа бөлінеді. Төменгі москвалық ярусының №1-С ұңғысында 3668-3560 метр және №23 ұңғысында 3807-3647 метр аралықтарында верейлік және каширлік горизонттары кездескен. Жыныс қалыңдығы 106 метрден 156 метрге дейін жетеді. Бұл қабаттар карбонаттар және аргиллит аралас шөгінділерден тұрады. Жоғарғы визе-төменгі москвалық ярусының карбонатты жыныс комплекстерінің қалыңдығы №1-С ұңғысында 530 метрге жетіп, төменгі карбонатты қабатын құрайды да өз алдына КТ-ІІ индексімен белгіленеді.

С _2т2 - жоғарғы москвалық ярусы

Бұл ярус мячковтық және подольдық горизонттарымен сипатталады. Подольдық горизонтының төменгі бөлігі көбіне көп терригенді қалыңдықты қабаттар, яғни аргилиттер, қиыршық топырақ, гравелиттер және 266-366 метрлі қалыңдықта жиі кездесетін әктастардан тұрады. Подольдық карбонатты түзілімдердің қалыңдықтары 144-220 мерт аралында өзгеріп тұрады. Мячковтық горизонт ұңғылардың барлығында анықталған және органогенді, органогенді-үгілгіш, ұсақ түйіршікті әктас және доломиттерден құралған. Оның қалыңдығы 115 метрден 164 метрге дейінгі аралықты өзгермелі болып келеді.

Литологиялық байланыста бұл аргилиттер, қиыршық топырақтар, алевролиттер, жиі-жиі гравелит және саз балшықты әктастардан тұрады.

С ₃ - жоғарғы бөлім

Жоғарғы карбонатты қабаттың ортаңғы карбонатты қабатымен шекарасы геологиялық каротаж сызбасындағы өзгеруінен көрінеді. Жоғарғы карбонның көптеген микрофауналарымен флоралардың табылуына байланысты касимовтік және гжельдік ярустарына бөлінген.

С _эк - Касимовтық ярус

Жыныс жасы ұңғылардағы фораминиферлердің кешенінен, яғни 5 (2832-2824), (2824-2819), 1 (2900-2896), 6 (2909-2906), (2899-2897), (2894-2888), (2884-2879), 19 (3013-3001) және 5-і ұңғыдағы, яғни 5 (2832-2824), (2819-2816) конодонттар кешенінен анықталды.

Литологиялық қатынаста ол ауданның көптеген бөлігінде әктастар және доломиттерден құралған. Касимов ярусының қалыңдығы 50 метрден 97 метрге дейінгі аралықтарда өзгеріп тұрады.

С _3g - Гжельдік ярус

Бұл ярус екі бөлімнен тұрады. Төменгі қалыңдығы 53 метрден 136 метрге дейін өзгереді.

Жыныс ішінде сульфатты және карбонатты қабаттар бар. Оның басқа қабаттарға қарағанда айтарлықтай айырмашылығы құрамының 65-85% - і фауналар мен су өсімдіктерінің қалдығынан тұратын әктастар болып табылады.

Қарастырылып отырған гжель ярусы бөлігінің жасы №12-і ұңғыда аралығы 2964, 2-2890 метр және 2336, 3-2930 метр болатын фораминифердің анықталуымен дәлелденген.

Жоғарғы КТ-І карбонатты қабатында негізінен газоконденсатты қор сақталған. Карбонатты қабаттың жалпылама қалыңдығы 427-573 метрлер аралығында. Қиманың карбонат үсті бөлігі жиі кездеседі, яғни гравелит, сазбалшық, алевролит қабаттарынан құралған терригенді гжельдік ярусының қабатынан түзілген. Оның қалыңдығы 24-109 метрге дейін жетеді.

Р - Пермь жүйесі

Пермь шөгінділері төменгі және жоғарғы бөлімдерден берілген.

Р ₁ - Төменгі бөлім

Төменгі пермь бөлімі ассельдік, сакмардық, артиндік және кунгурлік ярус шөгінділерінен тұрады.

Р _1a+s - Ассельдік-сакмарлық ярус

Ассельдік-сакмарлық терригенді қабат қалыңдығы гжель терригенді карбон қабатымен бірге Жаңажол кен орнында регионалды флюидті, кедергілі қабат туғызады. Бұл қабыршықта қабат қалыңдығы белгілі дәрежеде құрылымды саз балшықтың болуымен және кең ауқымды яғни, 16-598 метр аралығында өзгеріп, солтүстіктен оңтүстікке қарай тенденциялы өзгеріп отырады.

Ассельдік ярусының қалыңдығының жасы 1-і ұңғының 2647-2645 және 2498-2495 метрлер аралықтарында және 10-ы ұңғыда 2648-2458 метрлер аралықтарында алынған фораминифер фауналармен қуатталып (93-і ұңғы) 9 метрден (8-і ұңғыда) 359 метрге дейін өзгеріп отырады.

1. 2-cурет. Жаңажол кен орнының ұңғы бойынша геологиялық қимасы

Р _1К - Кунгурлік ярусы

Кунгурлік ярусынан гидрохимиялық шөгінділері жоғарғы карбонат үсті терригенді қабатымен бірге кунгур қималарының мұнай мен газға қаныққан бөліктерінде өте зор флюидті, кедергілі қабат тудырады.

Кунгурлік ярустың шөгіндісінің төменгі бөлігі сульфатты терригенді-галогенді аргиллит араласқан қабаттарымен кездескен. Оның қалыңдығы 10-60 метр аралығында өзгереді. Жоғарырақта галогенді аргиллит аралас, жиі қиыршық топырақ пен алевролит және ангидрит қабатшалары орналасқан. Галогенді қабатының максималды қалыңдығы (12-і ұңғы) 996 метрден, минималды қалыңдығы (3-і ұңғы) 7 метр аралығында.

Кен орынның кунгурлік ярусының жоғарғы бөлігінде терригенді-сульфатты қабаттар жатыр.

Оның негізгі бөлігі 4 метрден 48 метр қалыңдықта кездескен ангидриттерден жинақталған.

Р ₂ - жоғарғы бөлімі

Жоғарғы пермь шөгінділері шұбар түсті, қоңыр түсті, құрамында жеке ангидрит (3-0, 5 метрлі - 10-15 метрлі) қабатшалары кездесетін терригенді қабаттардан тұрады.

Жоғарғы пермь бөлігінің қалыңдығы солтүстік төбешіктерімен ұштасқан жерде 633 метрге дейін өзгереді.

MZ - мезазой тобы

Т - триас жүйесі

Триас шөгіндісі Т ₁ төменгі құрамынан бөлініп және литологиялық шұбар боялған сазбалшық, қиыршық топырақ қабаттарынан көрінеді. Шөгінділердің қалыңдықтары 65-371 метр аралығында өзгереді.

J - Юра жүйесі

Юралық шөгінділер төменгі, ортаңғы және жоғарғы болып құрамдарына байланысты бөлінген. Олардың жалпы қалыңдықтары (13- ұңғыда) 60 метр мен (3- ұңғыда) 246 метр аралығында өзгеріп отырады.

Құрамы: қоңыр сазбалшық, қарасұр түсті, құм қиыршық топырақтардан, тығыз алевролит және қоңыр қиыршық топырақ полимикті, әртүрлі түйіршікті қабаттардан құрамдалған.

К - Бор жүйесі

Бұл жоғарғы бор, яғни негізгі шөгінді жынысы болып конгломерат аралас қоңыр жасылды саздар есептеледі.

Жоғарғы бөлім қалыңдығы 28-132 метр аралығында өзгереді. Қалыңдықтың минималды көрсеткіші 52-і ұңғыда, ал, максималды көрсеткіші 88-і ұңғыда байқалады [3] .

Q - Антропогенді жүйесі

Бұл жүйенің шөгінділерінің қалыңдықтары онша емес, небары 2 метр немесе 3 метрлік 4 қатарлы қабат бөледі. Тектоникалық қатынаста Жаңажол кен орны Каспий маңы ойпатының оңтүстігінде орналасқан. Геологиялық дамуының бір сипаттық қасиетті ауданның интенсивті түсуі және қалың шөгінділердің қабатшаларда 7 шақырымнан 10 шақырымға дейінгі аралықтарында болуына байланысты. Бұл қабаттың негізгі бөлігін кунгур ярусының галогенді табан шөгінділері және кембрий іргетасына дейінгі жыныстардың жоғарғы бетінде жатқан тұз асты жиынтығынан құрайды.

Солардың құрамдары саздың суглинкалары мен құмайт, құмдақтардан түзілген.

Тұз асты шөгінділерінің жоғарғы беті Ащысай бұзындыларына жақын маңда 2 немесе 2, 5 шақырымнан Беттеу күмбезінің меридианына қарай 5, 5 немес 6 шақырымға дейінгі, яғни батыс бағытына қарай моноклинальды қалыңдай береді.

Аталмыш моноклинал көлемінде екі жақтан алынған тізбек қатарлары бөлінген. Соңғысы төменгі горизонттарда мықты байқалып, соған сәйкес ойпаттың ортаңғы бөлігіне қарай қалыңдай бастайды.

Шығыстан батысқа қарай Жаңажол, Кенқияқ, Қожасай, Шұбарыш қатарларының жүйесі бөлінеді және олардың көлемінде 3 немесе 3, 5 шақырымдық тереңдіктерде (П ₁ ) тұз асты горизонтының қисығы түзілген.

Жаңажол қатарының бір ерекшелігі қуатты карбонат массивтерінің дамуы болып табылады. Олар үлкен брохиантиклиналь тәріздес дөңбектерден құралған.

Сейсмикалық мәліметтерден бұрғылау жұмыстарының нәтижелерімен салыстырғанда әр түрлі локалды дөңестерінің морфологиясындағы өлшемдері, шөгінділердің тереңдік қатынастарында әр түрлі өзгешеліктер байқалады.

Құрылым картасында жоғарғы карбон шөгінділерінің табаны бойынша екі локалды дөңес анық көрсетіліп, 50-і ұңғы ауданына 2, 5 шақырымдық изогипс енгізуімен контурланған.

Жаңажол дөңестері ұзындық ось бойынша 28 шақырым болып, қабаттың карбонатты массивінің ішінде субмеридианды құрылымдар құрайтын брахиантиклиналды қырлардан тұрады.

1. 3 Мұнайгаздылығы

Жаңажол кен орны Қазақстандағы өнімділігі карбонатты коллекторларға байланысты алғаш ашылған кен орны болып табылады. Ол белгілі Кенқияқ, Құмсай, Көкжиже, Батенкөл, Қаратөбе, Ақжар және Қопа сияқты төменгі бор, юра, триас, жоғарғы және төменгі пермь жүйелерінің шөгінділеріндегі мұнай қабаттары бар ауданда орналасқан.

Жаңажол аймағының мұнайгаздылығы туралы алғашқы мәлімет 1- ұңғыда бұрғылау жұмыстары жүріп жатқан кезде байқалған жоғары газкөрсеткіштігіне, таскөмір жынысын керн бойынша зерттеген кездегі мұнай белгілеріне және сазбалшықты ерітіндінің газдануына байланысты анықталды. 3050-3020 метр аралықтарындағы тереңдікті тексеру барысында 62, 5% метан 1% этан, 1% ауыр көмірсутектер жиынтығынан құралған газды судың әлсіз ағыны байқалды. 1978- жылдың 3- наурызында 4- ұңғыдағы орта карбон әктастарының ашық оқпанында сыналған қабаттан газдалған мұнай табылды.

Кейін 1978-і жылы 31-і шілдеден 2-і тамызға дейінгі аралықта 2767-2884 метр аралығындағы тереңдіктен шығымы 66, 8 м ³ /с болатын мұнай және 107, 6 м ³ /с шығымды газ фонтандалды. Фонтанды ұңғыларда 3 және 8 миллиметрлік штуцерлер қолданылды. Қазіргі кезде Жаңажол кен орнында жоғарғы және төменгі карбон жыныстарымен байланысты өндірістік өнімділігі бар екі карбонатты қабат белгіленген және олар 206-417 м. қалыңдықты жыныстың терригенді будасына бөлінген.

КТ-І бірінші карбонатты қабаты

Оның 398 метрден (92-і ұңғы) - 548 метрге (41- ұңғы) дейінгі болатын қалыңдығы литологиялық жағынан әктас, доломит және олардың ауыспалы өзгерістерінен кездеседі. Бұлардың ішіндегі өткізгіш жыныстар коллекторлық қасиетті атқарады. Коллектор типі кеуекті-жарықшақты болып келеді.

КТ-І өнімділік қабаты гжель ярусының төменгі жағын, касимов ярусының үстіңгі карбонын, мячков горизонтының ортаңғы карбонын алып жатыр. Кен орындағы флюидтердің тіреуіштері пермьнің сульфатты-терригенді және тұзды қабаттары болып табылады. КТ-І қабатының көп бөлігі доломитті болып келеді. Касимовтық және гжельдік ярустарында ангидрит қабаты және қуыстары кездеседі. Қара аргиллит қалыңдықтарымен ангидриттерден тұратын жалпы алғанда 120 метрге дейінгі қалыңдықпен ангидрит қабатының солтүстік-шығыс бөлігін құрастырып, соңғы кезде карбонат қабатының созылуымен алмастыруға болады.

Жоғарыда айтылғандай кен орынның мұнай-газдылығы айтылған екі қабаттармен байланысты. Бірінші және екінші қабаттарды 206 метрден 417 метрге дейін қалыңдықтардан тұратын жыныстардың терригенді қабаттары бөліп тұрады.

Қабат қимасында каротаж қисығы мәнінің сипаты бойынша жыныстардың тығыздығы және саздылығы жоғары мәнге ие болатын реперлер сериясы бөлінген. Бұл материалдар 2550-2900м тереңдікте жататын «А», «Б», «В», «В'» шартты түрдегі 4 өнімділік қабатқа бөлуге мүмкіндік берді.

Стратиграфиялық тұрғыдан алғанда А өнімділік қабаты гжель ярусының төменгі бөлігін, ал, Б өнімділік қабаты касимовский ярусын, В және В' москвалық ярусының подоль қабатының жоғарғы бөлігін қамтиды.

Төменде КТ-І карбонатты өнімділік қабатының қысқаша сипаттамасы берілген.

А қабаты 650 метр қалың қабаттардан құралған, гжелдік және ассельдік-сакмарлық ярустарының терригенді жыныстардан және кунгурлік ярусының гидрохимиялық шөгінділерінен тұрады да, қалың қабатты кең газдыконденсатты кенішін құрайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.