Иван Шмальгаузен

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Иван Шмальгаузен (11 (23) сәуір 1884, Киев – 7 қазан, 1963, Мәскеу) - кеңестік биолог. ХХ ғасырдың эволюциялық ілімі әлемге танымал теоретигі. И.Ф. Шмальгаузенның ұлы.
КСРО Ғылым академиясының, Украин ғылым академиясының (07/17/1922) академигі . АН СССР, АН УССР Академигі (17.07.1922). Германиядағы «Леопольдина» академиясының (1958), Германия ғылым академиясының (1960), Аградағы зоология академиясының құрметті мүшесі (Индия, 1962).
Ғылыми қызметінің негізгі бағыты бойынша
теориялық, сипаттама, эксперименттік зерттеулер:
• эволюциялық Морфология
• организмдердің өсу процестерін зерттеу
• салыстырмалы анатомиясы және эмбриология
• феногенетика және морфогенезі
• жерүсті омыртқалылар шығу тегі
• факторлар жолдары, эволюция заңдар
• биокибернетика
•
Шмальгаузен университетте ақ ормыртқалылардың салыстырмалы анатомиясымен қызыққан және осы салада зерттеулер бастады. Студенттік жылдарда Шмальгаузен бауырыменжорғалаушылардың өкпе құрылымы мен дамуын зерттеген. 1905 ж ол неміс тілінде жылан өкпесінің дамуы жөнінде алғашқы ғылыми жұмысын жариялаған. Шмальгаузен содан кейін жалғасуда қосмекенділердің аяқ-қолдары дамуы туралы жұмыс бастады. Бұл мәселе бойынша, ол бірнеше жұмыстар жариялады. 1905 – 1906 жылдары Шмальгаузен "Свод сведений по развитию конечностей позвоночных животных" еңбегі үшін студенттік алтын медальмен марапатталды. Шмальгаузенның елеулі ғылыми жетістіктерді арасында адамның және түрлердің дамуының барлық процестер тұтастай қарастырылуы , оған сәйкес, оның теориясы голоморфоза бойынша көрсетуі тиіс. Оның теориялары "Организм, как целое в индивидуальном и историческом развитии", "Факторы эволюции" және "Пути и закономерности эволюционного процесса" жұмыстарында жарияланған.
Эволюция – төменгі сатыдан жоғары сатыға, қарапайымнан күрделіге қарай дамитын процесс. Академиктер А.Н.Северцов пен И.И.Шмальгаузен эволюцияның прогреске әкелетін 3 бағытын анықтады:
1. Ароморфоз(морфологиялық прогресс немесе арогенез.) 2. Идиоадаптация (аллогенез). 3. Дивергенция(катагенез).
Эволюция екі бағытта жүреді олар: биологиялық регресс (түрдің жойылуына апарады) және биологиялық прогресс. Биологиялық прогрес үш түрлі жолмен жүреді:
Ароморфоз - даралардың құрылым деңгейі күрделеніп тіршілік етуге бейімділігі арта түседі
Мысал: Организмдердің судан құрлыққа шығуы, тірі туу, сүрқоректілердің дене температурасының тұрақтылығы.
Идиоадаптация - биологиялық құрылым деңгейінт күрделендірмей өзгертпей тіршілік үшін күресте организмдердің өзіне пайдалы белгілі бір орта жағдайына бейімделушілігі
Мысал: Жануарлардағы қорғаныш рең.
Дегенерация –немесе морфофизиологиялық регресс эволюциялық дамуында қарапайымдала түсу деген ұғымды білдіреді .
Мысал: жерасты жануарлары(көртышқан),үңгір(протей), терең су асты организмдері.

Интернет желісі: «http://www.question2answer.org/»

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Иван Шмальгаузен (11 (23) сәуір 1884, Киев - 7 қазан, 1963, Мәскеу) - кеңестік биолог. ХХ ғасырдың эволюциялық ілімі әлемге танымал теоретигі. И.Ф. Шмальгаузенның ұлы.
КСРО Ғылым академиясының, Украин ғылым академиясының (07171922) академигі . АН СССР, АН УССР Академигі (17.07.1922). Германиядағы Леопольдина академиясының (1958), Германия ғылым академиясының (1960), Аградағы зоология академиясының құрметті мүшесі (Индия, 1962).
Ғылыми қызметінің негізгі бағыты бойынша
теориялық, сипаттама, эксперименттік зерттеулер:
* эволюциялық Морфология
* организмдердің өсу процестерін зерттеу
* салыстырмалы анатомиясы және эмбриология
* феногенетика және морфогенезі
* жерүсті омыртқалылар шығу тегі
* факторлар жолдары, эволюция заңдар
* биокибернетика
*
Шмальгаузен университетте ақ ормыртқалылардың салыстырмалы анатомиясымен қызыққан және осы салада зерттеулер бастады. Студенттік жылдарда Шмальгаузен бауырыменжорғалаушылардың өкпе құрылымы мен дамуын зерттеген. 1905 ж ол неміс тілінде жылан өкпесінің дамуы жөнінде алғашқы ғылыми жұмысын жариялаған. Шмальгаузен содан кейін жалғасуда қосмекенділердің аяқ-қолдары дамуы туралы жұмыс бастады. Бұл мәселе бойынша, ол бірнеше жұмыстар жариялады. 1905 - 1906 жылдары Шмальгаузен "Свод сведений по развитию конечностей позвоночных животных" еңбегі үшін студенттік алтын медальмен марапатталды. Шмальгаузенның елеулі ғылыми жетістіктерді арасында адамның және түрлердің дамуының барлық процестер тұтастай қарастырылуы , оған сәйкес, оның теориясы голоморфоза бойынша көрсетуі тиіс. Оның теориялары "Организм, как целое в индивидуальном и историческом развитии", "Факторы эволюции" және "Пути и закономерности эволюционного процесса" жұмыстарында жарияланған.
Эволюция - төменгі сатыдан жоғары сатыға, қарапайымнан күрделіге қарай дамитын процесс. Академиктер А.Н.Северцов пен И.И.Шмальгаузен эволюцияның прогреске әкелетін 3 бағытын анықтады:
1. Ароморфоз(морфологиялық прогресс немесе арогенез.) 2. Идиоадаптация (аллогенез). 3. Дивергенция(катагенез).
Эволюция екі бағытта жүреді олар: биологиялық регресс (түрдің жойылуына апарады) және биологиялық прогресс. Биологиялық прогрес үш түрлі жолмен жүреді:
Ароморфоз - даралардың құрылым деңгейі күрделеніп тіршілік етуге бейімділігі арта түседі
Мысал: Организмдердің судан құрлыққа шығуы, тірі туу, сүрқоректілердің дене температурасының тұрақтылығы.
Идиоадаптация - биологиялық құрылым деңгейінт күрделендірмей өзгертпей тіршілік үшін күресте организмдердің өзіне пайдалы белгілі бір орта жағдайына бейімделушілігі
Мысал: Жануарлардағы қорғаныш рең.
Дегенерация - немесе морфофизиологиялық регресс эволюциялық дамуында қарапайымдала түсу деген ұғымды білдіреді .
Мысал: жерасты жануарлары(көртышқан),үңгір(протей) , терең су асты организмдері.

Биологияда - организмнің дамуы және тіршілігі кезіндегі клеткаларының, тіндерінің, органдарының және жүйелерінің құрылысы мен атқаратын қызметтерінің бір-біріне сәйкестілігі, үйлесімділігі. Корреляция - организмнің тіршілік жағдайына бейімделуінің нәтижесі. "Корреляция" деген ұғымды француз ғалымы Ж.Кювье(1769 - 1832) ұсынған. Организм органдарының өзара байланысы олардың онтогенезі мен филогенезіндедамиды.Эволюциялық тұрғыдан Корреляция мәселелерін А.Н. Северцов дамытты. Бұл күрделі мәселені терең зерттеген - орыс ғалымы И.И. Шмальгаузен (1884 - 1963). Корреляцияның бірнеше түрі бар. Геномдық Корреляция көптеген тұқым қуалау қасиеттері (плейотропия), сондай-ақ, өзара тығыз байланысты гендер(хромосомалық Корреляция) әсерінен болады. Морфогенетикалық Корреляция - организмнің жеке дамуында ішкі әсерлердің өзара бір-бірімен байланыстылығынан туады. Корреляция онтогенездік дамудың басынан аяғына дейін организмнің дұрыс қалыптасуына әсер етеді. Северцов эволюция процесінде организм органдарының өзгеруін жеке құбылыс деп санаған;

Шмальгаузенның өсу эмбриологиясы жұмыстары нағыз классикалық деп санауға болады. Ол эмбрионалдық органдардың гетерономды өсуін ашқансоң, оның өз бетінше және кезеңін құрайтын түрлі қойындылары жұмыс істейтін, қатаң генетикалық бағдарламаның жиынтығы үздік көрсеткіш болып табылады, және организмнің тіршілік ету ортасының ғана емес әсерлерін әр қойындысы органы тәуелсіз өсу қарқыны, сондай-ақ тікелей қоршаған ортаны таңдаулылары эмбрионға байланысты. Таңдау тұрақтандыру Шмальгаузен теориясы осы іргелі принцип феногенетикаға негізделген. Өсу сандық сипаттамалары - математикалық биологияның маңызды саласы және Шмальгаузен жұмыстарынан ғылымың жаңа жолдарын осы жаңа филиалының қалануы болды.
Шмальгаузенның эмбриологиялық жұмыстары органның қалған эмбрионалдық дамуының кезінде ең тәуелсіз ең қарқынды дамып келе жатқан құрылымдар көрсетті. Олардың тәуелсіз гетерономдық өсуіне әсер етеді. Бір-бірінен тәуелді құрылымдар білдірді, атап айтқанда, бетбелгілер эмбрионалдық дамуында пайда болады , оның ересегінде жоғалады. Бабаларымыздың рекапитуляциясы Бұл аталатын құбылыс қайталау, сол құрылымдардың консерватизм индикативтіктік болып табылады. Рекапитуляциялық қайталау, оргондардың өсуімен сипатталады. Олар үшін онтогинезде филогенездің қайталауы болмайды. Олардың эволюция ісіктері сипатқа ие болды, және олар дәстүрді бұзуға бағытталған. Олардың филогенезі онтогенезіндің шежіресі болудан қалды. Анағұрлым қарқынды өзгерген нысандарын тарихи дамудың өзгертілуімен осы органдардың түрлендіру. Қауырсындар, жүйке жүйесі және олардың қорғаныш құралымдары тері болып табылады. Эволюция қарқынын жеделдету оларға қоздырғы болды.
Ең тұрақты құрылымдардың эволюциясын жеделдету идеясы тұрақтылығы мен эволюция идеясының идеялар синтезі жоғары нүктесі болды. Прогрессивтік эволюциясы, Шмальгаузенге сәйкес - жергiлiктi табиғат жағдайларының түрін өзгерту және олардың өктемдіктен астыны босатылуға жауап емес. Жоғары омыртқалыларда веноздық және артериялық қан ағымдардың толық бөлінуі, прогрессивті эволюция барысында жүрек камераларының санының артуы тұрмыс жағдайын өзгеруіне жауап жасалады емес екенін күмән жоқ.
Шмальгаузенның жазуы бойынша: Движущая форма естественного отбора реализуется на основе селекционного преимущества некоторых вариантов перед представителями средней нормы, установившейся в прежних условиях существования. Это обычный результат изменений экологических условий (...). Стабилизирующая форма естественного отбора реализуется на основе селекционного преимущества представителей средней нормы перед всеми уклонениями от этой нормы. Эта форма естественного отбора проявляет свое действие при установившихся экологических условиях (...), ведет к стабилизации органических систем - организмов и популяций. Под устойчивостью (стабильностью) организации особи мы понимаем малую зависимость процессов индивидуального развития, а также основных жизненных процессов, как от случайных изменений во внешних факторах, так и от небольших наследственных изменений, т. е. малых мутаций
Шмальгаузен И.И. Проблемы дарвинизма, (1969 ж.) оқулығынан алынған мәлімет:
Дарвинизм органикалық дүниенің тарихи даму заңдарын зерттейді. Бұл ғылым ХІХ ғасырдың ортасында жануарлар мен өсімдіктердің эволюциясы жайында жүйелі ілім қалыптастырған әйгілі ағылшын ғалымы Чарлз Дарвинның атымен талады. Дарвин хайуандар мен өсімдіктердің түрерін еш нәрсеге байланысы жоқ, кездейсоқ құдайдың өзі жаратқан және өзгермейтін нәрсе деген көзқарасты мүлде жойып, түрлердің өөзгеріп отыратындығы мен олардың өзара сабақтастығын ашып, биологияны толық ғылыми негізде бірінші рет салды.
Органикалық дүниенің тарихи даму заңдылықтарын дәлелелдеу үшін дарвинизм ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.