ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету аясындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау

ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету аясындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау

атты диплом жобасына

ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА

Қарастырылып отырған диплом жобасында көліктік қызмет көрсету аясындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғауда туындаған өзекті мәселелердің шешімін іздестіруге негізделген.

Көлік құралдарында тұтынушыларды тасымалдаушы шартының мәні мен негізі, тасымалдаушыларды тасымалдау мен тұтынушы түсінігінің құқықтың ерекшеліктері дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде қарастырылған.

Екінші тәжірибелік бөлімінде көлік құралдарында тұтынушыны тасымалдау жағдайының негізгі шарттары, тұтынушыны тасымалдау бойынша тараптардың міндеттері мен жауапкершілігі, көлік құралдарын тұтынушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғаудың негізі зерттелінген.

Жалпы, «ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету аясындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау» атты диплом жобасының тақырыбы толықтай ашылды.

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«КАЗГЮУ Университеті» АҚ

ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету аясындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАСЫ

мамандығы 5В030100 - «Құқықтану»

Астана, 2016

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«КАЗГЮУ Университеті» АҚ

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

«__» 20__ ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

Тақырыбы: «ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету аясындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау»

мамандығы 5В030100 - «Құқықтану»

Орындаған:

Ю(К) - 401топ студенті Бексұлтанова Райгүл Асанқызы

Ғылыми жетекшісі:

Доктор PhD, аға оқытушы Асылбекова Айгүл Ахметовна

Астана, 2016

БЕКІТЕМІН

Кафедра меңгерушісі

«__» 20__ ж.

Диплом жобасын дайындаудың күнтізбелік жоспары

Диплом жұмысының ғылыми жетекшісі

^{(Аты-жөні, лауазымы мен қолы)}

Жоспарды орындауға:

қабылдадым ^{(Аты-жөні, лауазымы мен қолы)}

Мазмұны

Кіріспе8

І бөлім. Әдебиеттерге шолу10

II бөлім. Көліктегі тұтынушылардың тасымалдануын жүзеге асыруды реттеуші негізгі заңды актілердің теориялық негіздерін қарастыру11

2. 1 Көлік құралдарында тұтынушыларды тасымалдаушы шартының мәні мен негізі11

2. 2 Тасымалдаушыларды тасымалдау мен тұтынушы түсінігінің құқықтың ерекшеліктері18

А тұжырымы30

III бөлім. 3 Қазақстан Республикасының көліктік қызмет саласындағы көлік құралдарын тұтынушылардың құқықтық қорғалуын қамтамасыз етудің өзгешеліктері31

3. 1 Көлік құралдарында тұтынушыны тасымалдау жағдайының негізгі шарттары, тұтынушыны тасымалдау бойынша тараптардың міндеттері мен жауапкершілігін қарастыру31

3. 2 Көлік құралдарын тұтынушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғаудың негізі57

Б тұжырымы72

Қорытынды74

Қолданылған әдебиеттер тізімі78

Қысқартулар тізбесі

ҚР - Қазақстан Республикасы

АК - Азаматтық Кодекс

т. с. с. - тағы сол сияқты

ТБТҚ - тамақ өнімдерін тасымалдау туралы және осы тасымалдауларға

т. б. - тағы басқа

ӘҚбтК - Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекс

АЕК - айлық есептік көрсеткіш

ЖЖЕ - Жол жүру ережесі

Кіріспе

Тұтынушыларды тасымалдау көлік ұйымдарының қызметінде біршама орынға ие. Тұтынушы тасымалдануларындағы артып келе жатқан барлық қажеттіліктерін қамтамасыздандыру үшін және олардың ұйымдастырылу сапасын жоғарылату үшін соңғы жылдары темір жол, автокөлік, ауа, су көлігінің қозғалмалы бөлігі біршама жаңартылды және толықтырылды және жолдық және басқа құрылғылар жетілдірілуде. Кейбір темір жол мен кеме жолдарында, сонымен бірге жалпы алғанда көліктің кейбір түрлерінде (мысалы, ауа) тұтынушы тасымалдануларының көлемі ауыр жүктікіне қарағанда көп, бұл пайдаланушылық жұмыстың жалпы сипатын анықтайды. Қазіргі таңдағы қоғамдағы тұтынушылар мен өндірушілердің қатынасы көлемнің қарқынды өсімімен, өнімнің, жұмыстардың, қызметтердің аталымы мен техникалық күрделілігімен дамып келеді. Адамның құқықтарын қамтамасыз етудің қоғамдық мойындалуы мен көпшілікпен бірінші кезекте түсіндірілуі заманауи өркениеттің жетістіктерінің біріне айналды. Бұл тұтынушы құқығын қорғаудың институтының пайда болуына алып келді.

Тұтынушыларды тасымалдаудың келісімінде қызметті алушыларға азаматтар жатады. Бұл жағдай тұтынушылардың тасымалдануынан пайда болатын жағдайлардың тек көліктік заңнаманың қолданылуын ғана емес, сонымен бірге тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның қолданылуының әділеттілігін негіздеді, бұл тұтынушының оның құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауда мүмкіндіктерін кеңейтеді.

Зерттеу жұмысының өзектілігі. Көлік құралдарын пайдаланушы жолаушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғау бойынша Заңның ережелері көлік туралы заңнамалық актіні жасау жағдайында назарға алынады. Көлік құралдарында жолаушыларды тасымалдауды жүзеге асыру мен оны басқа жағынан қамтамасыздандыру бойынша шарттық міндеттемелер еліміздің, сонымен бірге басқа әлем елдерінің шарттық құқығының жеке дара саласын қамтиды.

Көлiк - техникалық жабдықталған, адамдардың және қоғам мүшелерінің тіршілігіне қажетті стратегиялық маңыздылығымен сипатталатын салалардың біреуі болып саналады. Міне сондықтан көлік құралдарында тасымалдау бойынша қарым-қатынастар негізінен көлік туралы құқықтың негіздемелерге сүйене отырып қарастырылады және ол техникалық жағдайындағы нормалардың көп болуымен ерекшеленеді.

Сонымен бірге, сақтандыру және есептік несиелік қатынастар сынды азаматтық құқықтық реттеудің саласында көлік қызметінің міндеттемелік қасиеті бар қатынастары жатқызылады (тауарлы-ақша) . Бұрынғы кезде олар екі тарапты қасиетке ие болған, яғни азаматтық-құқықтылықпен бірге, бүгінгі күнгі терминологиямен сипаттайтын болсақ, жариялаушы-құқықтық қасиетке ие болғанын ашық айта аламыз. Олар әкімшілік акті (яғни көлік құралдарында тасымалдауды жоспарлаудың актілері) мен шарттан туындайды. Соның негізінен көліктік міндеттемелер жайлы айтылады. Бүгінгі кезде жоспар көлік құралдарында тасымалдауды жүзеге асырушы мекемелердің ішкі, шаруашылық қызметіне ғана мәнді, сол себепті өз ойымызды тасымалдауға байланысты жағдайлар - тасымалдаудың шарттары туралы байланыстырғанымыз жөн. Міне, сондықтан ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету саласында тұтынушылардың құқықтарын қорғау осы дипломдық жұмыстың өзектілігіне айналып отыр.

Зерттеудің мақсаты - Қазақстандағы көліктік қызмет көрсету саласының заңдық негіздерін зерттей отырып, тұтынушылардың құқықтарын қорғау шараларын қарастыру.

Көрсетілген мақсат келесідей міндеттер арқылы қол жеткізілді:

- Тұтынушылардың тасымалдануын реттейтін негізгі заңнамалық актілерін қарастыру;

- Тұтынушыларды тасымалдау шартының ерекшеліктерін зерттеу;

- Тасымалдау мен тұтынушы ұғымының құқықтық мазмұнын айқындау;

- ҚР заңнамасына сәйкес көліктік қызмет саласындағы тұтынушыларды құқықтық қорғаудың негізін зерттеу;

- Тұтынушы тасымалдау ережесінің негізгі жағдайлары, тұтынушыны тасымалдау бойынша тараптардың міндеттері мен жауапкершілігін қарастыру;

- Тұтынушылардың құқықтарын көліктік қызмет көрсету саласында қорғау нысандарын қарастыру.

Зерттеудің объектісі: ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету саласындағы тұтынушылардың құқықтары мен міндеттерін зерттеу.

Зерттеудің пәні: ҚР заңнамасына сәйкес көліктік қызмет көрсету саласын қарастыра отырып, ондағы тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың мәселелерін зерделеу.

Зерттеудің әдістемелік негізін қоғамдық процестер мен әлеуметтік-құқықтық құбылыстарды танудың диалектикалық әдісі құрайды. Зерттеу барысында жалпы ғылыми, жеке-ғылыми және арнайы таным әдістері қолданылды: тарихи-құқықтық, ресми-логикалық, салыстырмалы-құқықтық, статистикалық, нақты-әлеуметтік және т. б.

Зерттеу жұмысының құрылымы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І бөлім. Әдебиеттерге шолу

Бұл дипломдық жобамда Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексiн, сонымен бірге Жол жүру ережесін қолдандық, себебі «ҚР заңнамасы бойынша көліктік қызмет көрсету аясындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау» атты тақырыпты ашу үшін Жол жүру ережесінің нормаларын басшылыққа алуымыз керек.

Сонымен қатар, жоба тақырыбын ашу үшін басқа да құқықтық-нормативтік актілерге жүгіндік. Соның ішінде: "Темір жол көлігі туралы" Қазақстан Республикасы Заңы, «Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы» Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 17 қаңтардағы N 284 Заңы, «Автомобиль көлiгiмен мүгедектердi тасымалдау жөнiнде қызметтер көрсету қағидаларын бекіту туралы» Заңы бар.

Жобаны дайындауға нормативтік-құқықтық актілерден басқа, оқулықтар, ғылыми еңбектер мен мақалалар қолданылды. Мысалы, Б. С. Антимоновтың «Гражданская ответственность за вред, причиненный источником повышенной опасности» оқулығы, М. Д. Блатновтың «Пассажирские автомобильные перевозки» кітабы, Е. П. Володин мен H. H. Громовтың «Организация и планирование перевозок пас-сажиров автомобильным транспортом» оқулығы, П. Н. Гетманның «Организация работы автовокзала и пассажирской автостанции» оқулығы, В. А. Егиазаровтың «Транспортное право» оқулығы, А. Ахундовтың «Особенности договора перевозки пассажиров» мақаласы, H. H. Белокобыльскийдің «Устав автомобильного транспорта и современное гражданское законодательство» деген «Транспортное право» журналындағы мақаласы, Л. И. Лазареваның «Страхование пассажиров железнодорожного транспорта» мақаласы қолданылды.

Жобаны жазуда қолданылған дерек көздер теориялық аспектілерді қамтуда қолданылды, көбісі өзінің жаңашылдығын жоғалтқанымен, сол уақттағы көзқарастарымен танысуға мүмкіндік берді.

II бөлім. Көліктегі тұтынушылардың тасымалдануын жүзеге асыруды реттеуші негізгі заңды актілердің теориялық негіздерін қарастыру 2. 1 Көлік құралдарында тұтынушыларды тасымалдаушы шартының мәні мен негізі

Ең алдымен тұтынушы мен тасымалдау түсініктерінің құқықтық мазмұнын анықтап алу қажет. Әр түрлі құқықтық жағдайлар үшін бұл мазмұн тұрақты болып келмейді.

Тасымалдау термині көліктік және құқықтық мәнмәтінде бірдей қолданылады. Бірінші жағдайда тасымалдау - бұл тұтынушының кеңістігінде (немесе жүктің) қозғалу бойынша көліктік құралды қолданумен техникалық және технологиялық әрекет. Екінші жағдайда тасымалдау - бұл азаматтық заңнамамен реттелетін ерекше келісімшарттық қарым-қатынастар. 1

Көлік құралдарын қолданушылардың тасымалдануын үшке жіктей аламыз: ақшалай төлем төлеуші, яғни ақылы және ақысыз қызметтерді жүзеге асыру. Тасымалдаудың осындай түрлеріне автобус, таксомотор, темір жол, кеме, ауа кемесі арқылы тұтынушыларды тасымалдауды айта аламыз. Ал ардагерлер, мүгедектер, еңбек ерлері ақысыз тасымалданды, себебі бұл кезде жолаушыдан ақысыз келісімді жүзеге асыру негізінде қызмет болады; түрлі мекемелер мен басқару органдарының түрлі жұмыс қызметінің барысында орындалушы жолаушыларды тасымалдау, бірақ құқықтық негізінде тасымалдау бойынша қызметке жатады. Осындай тасымалдаудың түрін қызметтік-технологиялық тасымалдау деп атаймыз.

Оған мыналарды кіргіземіз: жұмыс көліктерінде басқару органдары мен мекемелерінің қызметкерлерін тасымалдау; тегін қызметкерлерді жұмыс орнына көлік құралдарына жеткізу. Осындай көлік тасымалдаулары үшін төлем ақы алынса (мысалға алғанда, қызметкердің еңбекақысынан белгілі бір сумманы ұстап қалумен), онда жолаушыларды көлік құралында тасымалдау бойынша қызметтерді көрсету тұлғасына, тұрмыста оларға тән, сенген немесе жалға алынған көлік құралдарын қолданылуында іске асырылады. Көлік құралдарында осындай тасымалдаудың түрлеріне отбасы мүшелерінің, туысқандарының, таныстарының және т. б. жол жүрулері жатқызылады. Жолаушыларды көлік құралында тасымалдаудың негізгі құқықтық белгілері - қаржылық негіздің болмауы және жеке мүдделерін қанағаттандыру. 2

Тасымалдаудың қай түрі болғанына байланысты тасымалдаушының тұтынушыға, оның қол жүгіне келтірілген зияндылығына байланысты жауапкершілік пайда болады.

Бұл ретте, тасымалдаушы технологиялық және құқықтық аспектілерде қарастырыла алынады. Бірінші жағдайда тұтынушы тасымалдаудың нысаны, «жанды зат» болып табылады. Екінші жағдайда тұтынушы көптеген құқықтық қатынастардың қатысушысы болып табылады. Мұндай қатынастар әр түрлі салдарларға ие болады және азаматтық, әкімшілік, қылмыстық, еңбектік, көліктік заңнамамен реттеледі. Негізінен, жеткілікті күрделі қатынастар қала көліктерінде муниципиалды тасымалдаулар кезінде пайда болады. Мұндай қатынастардың қатысушылары ретінде үш тарап болады: тұтынушы, тасымалдаушы; муниципиалды тасымалдаулардың тапсырысшысы ретіндегі мемлекеттік басқарманың органы.

Қызметтерді көрсету барысында тасымалдаушы деп тасымалдау бойынша берілген қызметті тікелей қабылдаушы болып табылатын заңды тұлға түсіндіріледі. Көлік құралындағы экипаждың мүшелері, тексеруші мен тасымалдаулардың сызықтық бақылауын жүзеге асырушы тұлғалар, бұл жағдайда тұтынушыларға жатпайды. 3

Қабылдаушыда кейбір құқықтардың пайда болуы үшін оның тасымалдаушының алдындағы міндеттемелерін орындау маңызды. Мысалы, қалалық автобустық хабарламада тұтынушы өзінің келесі аялдамаға дейін жол ақысын төлеуі қажет деген ереже бар. Қалалық автобусты қолданған адам тұтынушының құқығын автобусқа енген уақытында алады және келесі аялдамалық пунктіге келгенге дейін авансталған құқықтарына ие болады. Жолақыны төлегеннен кейін қызметті алушы тұтынушының құқығында бекітіледі. Егер қызметтің алушысы өз уақытында өзінің жол ақысын төлемейтін болса, онда осы бұзушылықты анықтау уақытына дейін ол қызметтерді алушы ретіндегі тұтынушының құқықтарынан айрылады. Мұндай бұзушы даулы жағдайлар пайда болғанда көлік құралымен келтірілген зиянның орнын толтыру құқығына ие болады, онда ол жоғарғы қауіптіліктің көзіне айналады. Жолақысын төлемеген адам өзінің әрекеттерінен көрсетілген қызметтің құқықсыз қолданады. Айта кетеін жайт, бұзушылар ешқандай жағдайда тұтынушының орнатылған міндеттемелерінен босатылмайды.

Басқаша жағдай көлік жағдайларында пайда болады, онда тұтынушыларға төтенше жағдайдың сәтінде көлік құралында болғандардың бәрін, бірақ осы көлік құралын басқару бойынша қызметтерді жүзеге асырмағандарды жатқызады. Сондықтан берілген жағдайда жалған жүргізуші, тексеруші мен кондуктор тұтынушының статусына ие болады. 4

Қызметтерді көрсетусіз тұтынушылардың тасымалдануларын жүргізген жағдайда көлік құралында болған жүргізушіден басқа тұлғалар жол қозғалысының қауіпсіздігі бойынша заңнаманың мағынасында тұтынушылар ретінде қарастырылады.

Тұтынушының құқықтарын қорғау бойынша шаралар осындай тұтынушыларға қатысты қолданылмайды, өйткені азаматтық заңнаманың мағынасында қызметтерді көрсету фактісі жоқ және «Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы» заңға сәйкес тұтынушылардың қатарына жатқызыла алмайды. Алайда мұндай тұтынушыларға қатысты «Зиянды келтіргеннің салдарының міндеттемелері» атты АК нормасы әрекет.

Тұтынушылардың тасымалына сонымен бірге қол жүгін (тұтынушыдағы заттарды), жүкті жатқызады. Заттардың көрсетілген категорияларға жатқызылуы көліктің түрлері бойынша дифференциалды анықталған.

Жүктердi тасымалдау бойынша мiндеттемелердi бұзғаны үшiн жауапкершiлiктiң жалпы негiздерi тасымалдаудың басқа да шарттары сияқты Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 701-бабының әрекетiне негiзделедi. Тасымалдау бойынша мiндеттемелердi орындамаған немесе тиiстi түрде орындамаған кезде басқа да шарттық мiндеттемелердi бұзғаны үшiн тараптар Азаматтық кодекспен, көлiк туралы заңды актiлермен, өзге де заңды актiлермен, сондай-ақ тiкелей жүктердi тасымалдау шартымен тiкелей көзделетiн жауапкершiлiкке тартылады. 5

Көлік құралында тұтынушыларды тасымалдау шарттары жөнiндегi жалпы ереже бойынша заңды актiлермен белгiленген жауапкершiлiктi шектеу немесе құртуға қатысты келісімшарттар жарамсыз болып саналады.

Көлік құралында тұтынушыларды тасымалдау шартын бұзғаны үшiн жауапкершiлiк туралы негiзгi ережелер еліміздің «Темiр жол көлiгi туралы» Заңында айтылған. Осы заңның 73-бабының 1-тармағына сәйкес, мiндеттеменi бұзған жақты жауапқа тарту тек қана құқық бұзылған тараптың талабы бойынша іске асырылуы қажет. 6

Осы норманы енгiзу арнайы көлiк заңнамасы мен Азаматтық кодекстiң тағы да бiр тығыз нығая түскендiгiн дәлелдейді. Көлік құралында тұтынушыларды тасымалдау келісіміне сәйкес, тараптар өзара келiсiм бойынша жауапкершiлiк көлемін ұлғайтады, сонымен бірге қосымша жауапкершiлiкке тартылуы мүмкін.

Көлік құралында тұтынушыларды тасымалдауды көптеген тасымалдаушылар жүзеге асырған жағдайда олар жүктi, теңдеме жүктi жоғалтқаны, олардың жеткiлiксiздiгi, зақымдануы, сондай-ақ жеткiзу мерзiмiн өткiзiп алғаны үшiн жүк жөнелтушi, алушы жүк алушы алдында ортақ жауапкершілікке тартылады. Тұтынушыны тасымалдаушы басқа тасымалдаушының, жүк жөнелтушiнiң, жүк алушының, тармақ иесiнiң, экспедитордың кiнәсi бойынша туындаған жауапкершiлiкке тартылатын жағдайда ол кiнәлiлерге кері талап қоя алады. 7

Осы заңның 74-бабында жауапкершiлiк шарасы ретiнде айып төлеу қолданудың белгiлерi анықталған. Темiр жол көлiгiмен тасымалдау шартымен айып төлеу жиi-жиi айыппұл сипатына ие екенiн атап өткен жөн. Айып төлеу мөлшерi Азаматтық кодекспен, арнайы заңнамамен немесе тiкелей тасымалдау шарттарымен анықталады. Тасымалдаушы тиесiлi төлемдердi төлеу мерзiмiн өткiзiп алғаны үшiн, ҚР Азаматтық кодексінде көрсетілгендей, өзгенің ақша қаражаттарын заңсыз пайдаланғаны үшiн жауапкершiлiк мөлшерiнде айыппұл төлеуге ұшырайды. Тұтынушыларды тасымалдау шартының тараптарында өзге келiсiм болмаса жалпы азаматтық құқықтағыдай, жүзеге асырылған төлем сомасынан ең алдымен айып төленедi, ал қалған бөлiгiмен қарыздың негiзгi сомасы өтеледi.

Тұтынушыларды көлікте тасымалдау жоспарын орындамағаны үшiн де жауапкершiлiк пайда болуы мүмкін. Осындай жауапкершілік тек темiр жол тасымалдары кезінде кездеседі. Тасымалдауды реттейтiн басқа нормативтiк актiлер бойынша жауапкершiлiк тасымалдау шарттарының немесе тасымалдауды ұйымдастыру туралы шарттардың өзiнде пайда бола алады. Қазақстан Республикасының «Темiр жол көлiгi туралы» Заңының 77-бабына сәйкес, шарттың екi тарабымен тасымалдау жоспарын орындамағаны үшiн айыппұл түрiндегi мүлiктiк жауапкершiлiкке тартылады. Тұтынушыларды көлік құралында тасымалдаушы қарамағынан тасымалдау жоспарын бұзу көлiк құралдарын бермеу немесе уақытысында бермеуден көрiнiс табады.

Егер мiндеттемелердi орындауға стихиялы сипаттағы құбылыстар (су тасқыны, жер сiлкiнiсi, көшкiндер, құйындар және т. с. с. ) кедергi келтiрсе, онда тараптар темiр жол тасымалының жоспарын орындамағаны үшiн жауапкершiлiкке тартылмайды. Тасымалдау бойынша мiндеттемелердi орындауға тыйым салу да оларды жауапкершiлiктен босату негiзi болып табылады.

Жүк жөнелтушi өзiнiң алдын ала келiсiмiнсiз тиеудi арттыру тәртiбiмен жоспардағы нормадан артық берiлген вагондарды (контейнерлердi) пайдаланбағаны үшiн жауапкершiлiкке тартылмайды.

Мұндай жағдайларда жүк жіберушінің жауапкершiлiгi жалпы түрде тасымалдау жоспары орындалмағанына тәуелсіз туындайды. Жүкті жіберуші мен жеткізуші жоспардан артық және жоспардан тыс мiндеттемелердi орындамаған үшiн де, егер оларға қатысты жүк жіберушiнiң мәлiмдемелерi темiр жолмен қабылданған жағдайда, жауапкершiлiкке түседі.

Сурет 1. Жүк жөнелтушінің тасымалдау жоспарын орындамаған жағдайлардағы жауапкершілікке тартылуы

Сонымен бірге егер жүкті жіберуші күнтiзбелiк он күндiктiң жекелеген күндерi жол берiлген жүк толмаушылықтың орнын сол күнтiзбелiк он күндiк iшiнде толтырған болса, жауапкершiлiк алынып тасталынады. Мұнайды немесе оның өнiмдерiн тасымалдау жайлы сөз болатын осындай ұқсас жағдайларда жүкті жіберушінің жауапкершiлiгi пайда болмайды егер ол жүк толмаушылықтың орнын сол жүк толмаушылық орын алған айдың жартысында толтыратын болса. Алайда осындай жағдайда олардың түсiрiлуi мұнай өнiмдерiнiң құю станцияларынан немесе қайта құю жерлерімен іске асырылуға міндетті. 8

Темiр жолда тасымалдау жоспарын бұзған жағдайда жауапкершiлiктен алдында келтірілген себептерден басқа келесідей жағдайларда босатылады.

- Жүкті жеткізуші түсiру мен тазалауда вагондарды, контейнерлердi уақытынан кешiктiрген жағдайда. Алайда осы жағдайда темiр жол осы жүк жіберушіге көрсетілген себептер бойынша ұстап алынған және негізінде тиеуге берiле алмайтын вагондар, контейнерлер санын бермегендіктен ғана жауапкершiлiкке тартылмайды;

- егер де темiр жол күнтiзбелiк он күндiктiң жекелеген күндерi жол берiлген вагондардың, контейнерлердiң берiлмеуiнiң орнын сол он күндiк iшiнде толтыратын болса. Мұнайды және оның өнiмдерiн тасымалдау бойынша қозғалмалы құрамды берудiң орнын толтыру мерзiмi сәйкесінше жарты айды қамтиды.

Жүкті жеткізуші мүліктің мүлтiксiз сақталуын оны тасымалдауға алған сәттен бастап, жүктi жүкті қабылдаушыға, оның жауапты тұлғасына берген сәтке дейiн қамтамасыз етуге тиіс. 9

... жалғасы

Қазіргі таңдағы көлік міндеттемелері мен оның шарттарын қарастыру

Тұтынушылар құқықтарын қорғаудың мемлекеттік органдар жүйесі

Интернеттегі құқық бұзушылықтар

Мамандықтың пәндер каталогы

Кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеу туралы

Ұлттық құқықтық жүйенің негізі - конституциялық құқық

Қазақстан Республикасының Кеден қызметі: маңызы, мақсаты және міндеттері

Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау мен дамыту жайлы

Тасымалдау шарты жайлы

Тұтыну Жеке тұтыну

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс