Жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтардың өзекті мәселелері

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«КАЗГЮУ Университеті» АҚ

Жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтардың өзекті мәселелері

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАСЫ

мамандығы - «»

Астана, 2016

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«КАЗГЮУ Университеті» АҚ

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

«__» 20__ ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

Тақырыбы: «Жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтардың өзекті мәселелері»

мамандығы - «»

Орындаған:

Ғылыми жетекшісі:

Астана, 2016

БЕКІТЕМІН

Кафедра меңгерушісі

«__» 20__ ж.

Диплом жобасын дайындаудың күнтізбелік жоспары

Диплом жұмысының ғылыми жетекшісі

^{(Аты-жөні, лауазымы мен қолы)}

Жоспарды орындауға:

қабылдадым ^{(Аты-жөні, лауазымы мен қолы)}

Мазмұны

Кіріспе6

І бөлім. Әдебиеттерге шолу8

II бөлім. 2 Жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жауапкершіліктің ерекшеліктері9

2. 1 Жол қозғалысы саласында, құқыққа қайшы әрекеттерге жауапкершілік белгіленуінің құқықтық негізі9

2. 2 Жол жүру саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтың субьектілері14

2. 3 Жол қозғалысындағы құқық бұзушылықтардың туындау себептері21

А тұжырымы27

III бөлім. Жол қозғалысының облысындағы жасалған құқық бұзушылықтар үшін жазалау шараларын қолдану ерекшеліктері28

3. 1 Әкімшілік құқық бұзушылық үшін қолданылатын жаза түрлері28

3. 2 Көлік пен жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтарға қолданылатын шараларды жетілдіру жолдары35

Б тұжырымы41

Қорытынды42

Қолданылған әдебиеттер тізімі47

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Бұл зерттеу жұмысы тақырыбының өзектілігін бірнеше факторлармен түсіндіруге болады. Біріншіден, ғылыми-техникалық прогрестің барысындағы автомобильдік көліктің қарқынды дамуы. Екіншіден, жол қозғалысы қауіпсіздігінің жағдайы, көлік құралдары санының артуы, жол инфрақұрылымының дамымай қалушылығы, көлік құралдары санының артуымен салыстырғанда оның қалып қоюшылығы, темір жол мен су көлігінен автомобильдік көлікке жүк тасымалдау құралдарының ауыстырылуы, қауіпсіз жол қозғалысының саласындағы қадағалауды жүзеге асырушы органдардың тұрақты реформалануы, жүргізушілердің дайындық сапасының төмендеуі жол қозғалысы саласындағы қиындықтарға алып келеді. Үшіншіден - нашар статистика, өйткені әр санның артында адамның тағдыры, денсаулығы, мүлігінің бүтіндігі тұрады.

Жол қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етілуімен жағдайдың нашарлауы барлық аудандарда байқалады. 2015 жылдың өткен үш айында Қазақстан Республикасында құқықтық статистиканың нәтижелері бойынша жолдағы апаттылықтың жағдайлары 3% төмендеді. Өткен кезеңде ЖКЖ 3500 бекітілді, 5000 астам адамдар жарақаттанды. Жарақаттанғандардың саны бір адамға қысқарса, ал бекітілген жағдайлардың саны 96 қысқарды. 2015 жылдың бірінші кварталында жарақаттанған адамдардың саны өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 56 адамға қысқарған. Төтенше жағдайлардың үштен бір бөлігі Алматы қаласында болды, бірақ 2015 жылы олардың саны азайды және 1163 жағдайды құрады. 44 ЖКЖ Солтүстік-Қазақстан облысында болды, ол барынша қауіпті болуын жалғастырып келеді.

Ақмола мен Қостанай облыстарындағы ЖКЖ біршама азаюы байқалды, ал Жамбыл облысында біршама ұлғаюы байқалды. Жарақаттанған адамдардың көп кездесуі Астанада болып тұр.

Айта кететін жайт, берілген мәселе жалпы әлемдік мәнге ие. XXI ғасырдың басында әлемде 500 миллион жеңіл автомобильдер, сонымен бірге 200 миллион автобустар мен жүк автомобильдері тіркелді.

Осыған орай, ЖКЕ бұзушыларға қатысты қолданылатын жауапкершіліктердің бірі - әкімшілік жауапкершілік ерекше мәнге ие болып отыр. Бүгінгі күні азамат пен мемлекеттің өзара қарым-қатынасының, құқықтық қоғамның негізінде жатыр. Жауапкершіліксіз экономиканың және жалпы мемлекеттің тұрақты күйін, қоғамның гүлденуін қамтамасыз ету мүмкін емес.

Бұл зерттеу жұмысында әкімшілік жауапкершіліктің негізгі белгілері, әкімшілік құқық бұзушылықтардың мәні, қоғамдық-қауіпті әрекеттерге қолданылатын шаралар қарастырылады.

Бұл дипломдық жұмыстың мақсаты - жол қозғалысы саласындағы құқықтық бұзушылықтарға әкімшілік жазалау шараларының түрлерін талдау.

Зерттеу жұмысының міндеттері келесідей:

- Жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жауапкершіліктің ерекшеліктерін анықтау;

- Жол қозғалысы саласында, құқыққа қайшы әрекеттерге жауапкершілік белгіленуінің құқықтық негізін зерттеу;

- Жол жүру саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтың субьектілерін талдау;

- Жол қозғалысындағы құқық бұзушылықтардың туындау себептерін анықтау;

- Жол қозғалысының облысындағы жасалған құқық бұзушылықтар үшін жазалау шараларын қолдану ерекшеліктерін қарастыру;

- Әкімшілік құқық бұзушылық үшін қолданылатын жаза түрлерін зерттеу;

- Көлік пен жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтарға қолданылатын шараларды жетілдіру жолдарын іздестіру.

Зерттеу жұмысының нысаны - жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік-құқықтық жауапкершіліктер.

Зерттеу пәні - жол қозғалысы саласындағы қоғамдық қатынастарды реттеуші құқық нормалары, оларды жүзеге асыру барысында пайда болатын мәселелер болып табылады.

ЖКЕ бұзғанға әкімшілік жауапкершілік мәселесі үнемі зерттеушілердің назарында болып келеді және жан-жақты зерттелінген. Осы жұмысты жазу кезінде келесідей ғалымдардың еңбектері қолданылды: Бахрах Д. Н., Головко В. В., Липатов Э. Г., Сидоренко Е. Н., Королев А. Н., Ларионов Е. Л., Смоленский М. Б., Ямпольская Н. Г. және т. б.

Зерттеудің нормативтік негізі Қазақстан Республикасының Конституциясымен, әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы Қазақстан Республикасының Кодексімен, Жол жүру ережесімен, ҚР «Жол жүрісі туралы» Заңымен ұсынылған.

Дипломдық жұмысты жазу кезінде мамандандырылған кезеңді басылым мен әкімшілік жазалаулар туралы істердің сот тәжірибелері қолданылды.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Бұл дипломдық жобамда Қазақстан Республикасының Жол жүрісі туралы заңын қолдандық, себебі «Жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтардың өзекті мәселелері» атты тақырыпты ашу үшін жол жүрісінің нормаларын басшылыққа алуымыз керек.

Сонымен қатар, жоба тақырыбын ашу үшін басқа да құқықтық-нормативтік актілерге жүгіндік. Соның ішінде: "Көлік құралы паспортының (көлік құралының шассиі паспортының) және өзі жүретін машина мен техниканың басқа да түрлері паспортының бірыңғай нысандарын енгізу және электрондық паспорттар жүйелерін ұйымдастыру туралы келісімді ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасын, «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының № 235-V ҚРЗ Кодексін, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2014 жылғы 2 желтоқсандағы «Көлiк құралының сәйкестендіру нөмірі бойынша көлік құралдарының жекелеген түрлерiн мемлекеттiк тiркеу және есепке алу, Механикалық көлік құралдарын жүргізушілерді даярлау, Емтихандар қабылдау және жүргізуші куәліктерін беру қағидаларын бекіту туралы» № 862 бұйрығын қолдандық.

Жобаны дайындауға нормативтік-құқықтық актілерден басқа, оқулықтар, ғылыми еңбектер мен мақалалар қолданылды. Мысалы, П. И. Кононовтың, А. И. Стаховтың «Административное право России: учебник для бакалавров» оқулығы, Д. П. Звоненконың «Административное право» оқулығы, Н. Ф. Влавацкаяның «Изменения в правовом регулировании административной ответственности в области дорожного движения» атты «Транспортное право» журналындағы мақаласы, А. Н. Кайльдің «Новая система штрафов за нарушение Правил дорожного движения: Практический комментарий» мақаласы және тағы басқа дерек көздерін теориялық тұрғыны қарастыру үшін қолданылды.

Жобаны жазуда қолданылған дерек көздер теориялық аспектілерді қамтуда қолданылды, көбісі өзінің жаңашылдығын жоғалтқанымен, сол уақыттағы көзқарастарымен танысуға мүмкіндік берді.

Жол - мемлекеттік есепке алуға жататын және көлік құралдарының жүруіне арналған инженерлік құрылыстар кешені болып табылатын жалпы пайдаланудағы автомобиль жолы, шаруашылық автомобиль жолы, қала мен елді мекен көшесі. Жол бір немесе бірнеше жүріс бөлігін, сондай-ақ трамвай жолдарын, тротуарларды, жол жиектерін және олар болған жағдайда бөлу жолақтарын қамтиды;

Жол қозғалысы - көлiк құралдарын пайдаланып немесе оларсыз (жаяу жүргiншiлердiң) жолдың бойымен адамдардың немесе жүктердiң орын ауыстырулары кезiнде, сондай-ақ осы орын ауыстыруларды реттеу процесiнде туындайтын қоғамдық қатынастардың жиынтығы.

Жол жүру кезіндегі субъектілерге жаяу жүргіншілер, автокөліктің әр түрлерінің иелері жатады, себебі олар жол қозғалысына қатысушылар болып табылады, жол қозғалысына қатысушы - қозғалыс процесiне жүргiзушi, жаяу жүргiншi, көлiк құралының жолаушысы ретiнде тiкелей қатысатын адам.

Жаяу жүргiншi - көлiк құралынан тыс және онда жұмыс жасамайтын жол бойындағы адам. Жаяу жүргiншiге двигателi жоқ мүгедектiң арбасындағы, велосипед, мопед, мотоцикл айдаушы, шана, қол арба, балалар немесе мүгедектер арбасын сүйретушi адамдар жатқызылады.

Жол-көлiк оқиғасы - көлiк құралының жол бойымен қозғалысы кезiнде және оның қатысуы процесiнде туындайтын, адамдар қаза тапқан немесе жарақат алған, көлiк құралдары, ғимараттар, жүктер бүлiнген, не өзге де материалдық зиян келтiрiлген оқиға. Халықаралық жол қозғалысымен байланысты құжаттардың ішінде 1968 жылдың 8 қарашасында Венада қабылданған «Жол жүрісі туралы Халықаралық Вена конвенциясын» айта аламыз. Оған әлемнің 68 мемлекеті қол қойды, бұл мемлекеттер үшін құжат автокөліктік нормативті құқықтық құжаттар жасалынуы қажет жалпы ережелерді орнатады. 1996 жылғы 15 шiлдесінде Қазақстан Республикасында «Жол қозғалысының қауіпсіздігі туралы» Заң әрекет еткен болатын, кейіннен ол 2014 жылдың 17 сәуірінен бастап «Жол жүрісі туралы» заңмен алмастырылған болатын.

ҚР «Жол жүру ережесі» 2015 жылдың 13 маусымынан бастап өзгерістері мен толықтыруларымен қолданысқа енгізілген. Жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жауапкершіліктің қалыптасу мен даму тарихын тереңінен қарастыруға болады, ол әкімшілік жауапкершілік институты мен жол қозғалысы саласындағы құқық бұзушылықтардың қалыптасу мен дамумен тығыз байланысты. Сәйкес тарихи фактілерді талдаудың негізінде осы дипломдық жұмыста мен автомобиль құрылысының дамуы осы ғылыми-техникалық прогрестің заңнамалық реттелу тарихымен, соның ішінде оның иегерлері мен қолданушыларына заңды әсер етудің шараларын анықтау мен қолданылу мәселелерімен тікелей байланысты екендігін көрсетуге тырыстым. Әкімшілік жауапкершілік мемлекеттік заңдармен анықталады. Демек, ол өзіндік нормативтік-құқықтық негізіне ие. Әкімшілік жауапкершіліктің нормалары әкімшілік құқықтың жеке институтын құрайды. 1

Жол қозғалысы саласында қалыптасушы қоғамдық қатынастардың көп жоспарлылығы мен күрделілігі берілген саладағы қызметті регламенттеуші көптеген нормативті құқықтық актілердің болуын негіздейді. Осындай актілердің барлық жиынтығы белгілі бір жүйені құрайды, олар мемлекеттік заңдарды, Қазақстан Республикасы Президентінің бұйрықиарын, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларын, салалық және салааралық нормативтік құқықтық актілерді, Қазақстан Республикасы субъектілерінің заңнамалық актілерін құрайды. Қазіргі кезде жол қозғалысының құқықтық реттелуі негізінен 2014 жылғы 17 сәуірдегі № 194-V ҚРЗ Қазақстан Республикасының «Жол жүрісі туралы» Заңымен, «Жол қозғалысы туралы Халықаралық Вена Конвенциясымен», ҚР Жол жүру ережесімен жүзеге асырылады, ол Қазақстан Республикасы ауданындағы жол жүрісі қауіпсіздігінің құқықтық негіздерін анықтайды және өмірдің, денсаулықтың және мүліктің сақталынуымен, қоғам мен мемлекеттің мүдделері мен құқықтарын қорғаумен байланысты мәселелерді шешеді, ол жол-көлік жағдайларын алдын алу, олардың салдарларын төмендету жолымен жүзеге асырылады. 2 Сонымен бірге, елдің жолдарында 2015 жылдың 7 қаңтарында қабылданған Қазақстан Республикасының жол жүру ережелері қолданылады. Қазақстан үкіметінің нормативті актілері мен Қазақстанның көлік министрлігінің нормативті құқықтық актілері әрекет етеді, олар қандай да бір деңгейде автожолдар бойынша қозғалысты құқықтық реттеу мәселелеріне қатысты.

Қазақстан Республикасының нормативті актілерімен бірге, біздің еліміздің Конституциясына сәйкес, елдің ауданында халықаралық құқықтың нормалары орындауға міндетті болып келеді.

Алайда жол қозғалысымен байланысты мәселелерді реттейтін ортақ нормативті акт қазіргі кезде жоқ. Сондықтан, айта кететін жайт, 2014 жылғы 17 сәуірдегі № 194-V ҚРЗ Қазақстан Республикасының «Жол жүрісі туралы» Заңы бүгінгі күні жол қозғалысы саласын реттейтін жалғыз мемлекеттік деңгейдегі құжат болып табылады. Жоғарыда айтқанды ескере отырып, оның мазмұны мен практикалық қолданылуын талдау жақсы болады, бұл жол қозғалысы саласындағы қандай мәселелерді шешу керектігін алдымызға мақсат ретінде қою үшін қажет. «Жол жүрісі туралы» Заң жол жүрісі саласындағы құқықтық реттеуді тәртіпке салуда жағымды рөл атқарды, өз алдына, елдегі жол жүрісі қауіпсіздігінің жағдайына жағымды әсер көрсетті.

2015 жылғы 13 қазандағы "Көлік құралы паспортының (көлік құралының шассиі паспортының) және өзі жүретін машина мен техниканың басқа да түрлері паспортының бірыңғай нысандарын енгізу және электрондық паспорттар жүйелерін ұйымдастыру туралы келісімді ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 823 қаулысы қазіргі кезде көпшілікпен кеңінен қарастырылуда. 3

Берілген қаулымен ҚР ауданында «өздігінен жүретін машинаның және техниканың басқа да түрлерінің паспорты» - жұмыс көлемі 50 текше см асатын іштен жану қозғалтқышы немесе ең жоғары (жиынтық) қуаты 4 кВт-тан асатын электр қозғалтқышы(тары) бар тракторларға, өздігінен жүретін жол-құрылысы, коммуналдық, ауыл шаруашылығы машиналары мен жер үстінде рельссіз жүретін басқа да механикалық көлік құралдарына (жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарымен жүруге арналған, ең жоғары конструктивтік жылдамдығы сағатына 50 км асатын автомотокөлік құралдарын қоспағанда) және олардың тіркемелеріне берілетіндігі бекітілген.

Осы қаулының 3 бабына сәйкес, көлік құралдарының электрондық паспорттары (көлік құралдары шассиінің паспорттары) және өздігінен жүретін машиналардың және техниканың басқа да түрлерінің электрондық паспорттары жүйелерінің жұмыс істеу тәртібін Еуразиялық экономикалық комиссия айқындайды. Көлік құралдарының электрондық паспорттарын (көлік құралдары шассиінің паспорттарын) және өздігінен жүретін машиналардың және техниканың басқа түрлерінің электрондық паспорттарын ресімдеу қағидаларын, олардың құрылымы мен форматын Еуразиялық экономикалық комиссия бекітеді. 4

Әкімшілік жауапкершілікті орнатушы негізгі мемлекеттік акт 2014 жылғы 5 шілдедегі «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының № 235-V ҚРЗ Кодексі болып табылады. Жол жүрісі саласындағы әкімшілік жауапкершілік осы заңның «Көліктегі, жол шаруашылығындағы әкімшілік құқық бұзушылықтар» атты 30 - тарауында көрініс тапқан. Бұл тарауда жол жүрісіндегі нақты құқықтық бұзушылықтарға әкімшілік жазаның түрлері көрсетілген. 5

Қауіпсіз жол жүрісі туралы ортақ мемлекеттік саясатты жүзеге асыру мақсатында 1992 жылғы 23 қарашасында N 967 қабылданған «Жол қозғалысы хауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi қосымша шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң Қаулысы күшін жойып, оған Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001. 06. 08. N 777 қаулысымен өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Онда атқарушы билік мемлекеттік органы өзінің құзыретінің шеңберінде жол жүрісінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында ортақ ережелерді, стандарттарды, техникалық нормаларды орнату бойынша шараларды қолдана алады. 6

Сонымен бірге осы қаулымен Қазақстан Республикасының ішкі істер Министрлігінің жол жүру қауіпсіздігі мемлекеттік инспекциясы туралы Ереже бекітілді, жол жүру қауіпсіздігі мемлекеттік инспекциясы жол жүру қауіпсіздігінің саласындағы мемлекеттік қадағалау мен арнайы шешуші қызметтерді жүзеге асырады. Бұл рұқсат етуші функцияларына жол жүру саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтарды жасағаны үшін әкімшілік жауапкершіліктің шараларын қолдану кіреді. Егер де шет елдік заңнамаларды талдап қарайтын болсақ, онда жол жүруді және оның қауіпсіздігін құқықтық реттеу негізінен халықаралық нормативті құжаттармен орнатылған қағидаларға сәйкес келетіндігін байқауымызға болады. Алайда бүгінгі күні біздің мемлекетіміз жол жүрісі туралы заңдар қабылданбаған мемлекеттердің қатарына жатады. Қазіргі кезде осындай заңдар бұрынғы Кеңес Одағының мемлекеттерінде - Латвияда, Эстонияда, Азербайджанда, Украинада, Белоруссияда қабылданған. 01. 05. 1971 ж. Еуропалық келісіммен енгізілген өзгерістерімен және 16. 02. 2012 түзетулерімен 1968 жылдың 8 қарашасындағы Венадағы жол жүрісі туралы Конвенция қозғалыстың ортақ ережелерін қабылдау жолымен жолдардағы қауіпсіздікті арттыру мен халықаралық қозғалысты жеңілдетуге қол қойылды. Әкімшілік жауапкершілік заңды жауапкершіліктің кеңінен таралған және қажетті түрі болып табылады. Бұл институт қоғамдық өмірдің тұрақтылығын қамтамасыз етуде және азаматтардың құқықтарының қорғалу кепілдемелерін арттыруда белсенді қатысады және сонысымен қоғамдық қатынастарға тиімді құқықтық әсерінің мәнділігіне ие болады.

Әкімшілік жауапкершілік туралы заң үнемі жетілдіріліп отырады, ол жол қозғалысы саласындағы әкімшілік жауапкершіліктің институтына қатысты. 7

Заң шығарушы ҚР ӘҚЖТК 30 тарауына біршама өзгерістер енгізді. Түзетулерді қарап отырып, әр баптағы санкциялардың артуын байқауымызға болады. жол жүру саласындағы әкімшілік құқықтық бұзушылықтардың минималды сомасы 2121 теңгені құрайды. Сонымен бірге, жол-көлік жағдайларындағы өлімге алып келуші құқықтық бұзушылықтарда олардың қайталанған жағдайында заңмен жоғарғы жауапкершілік енгізіледі.

Әкімшілік жауапкершіліктің қарапайым және берілген қатынастардың барлық субъектілеріне тән әкімшілік жауапкершіліктің анықтамасын Овсянко Д. М. ашады, оның ойынша, әкімшілік жауапкершілік - бұл азаматтарға мемлекеттік органдармен, лауазымды тұлғалармен және биліктің өкілдерімен мемлекетпен орнатылған әкімшілік әсер ету шараларын қолдану, ал сәйкес жағдайларында - әкімшілік құқық бұзушылықтарды жасағаны үшін ұйымдарға қолданылады, бұл анықтаманы әкімшілік жауапкершіліктің әр түрлеріне қолдануға болады, соның ішінде жол жүру саласында да қолдануға болады.

И. В. Тимошенко мен көптеген басқа ғалымдардың идеясына сүйене отырып, біз әкімшілік жауапкершіліктің деңгейі әкімшілік жауапкершілікпен бірге әкімшілік жазалаудың негізгілерінің біреуінің айналуы тиіс деген оймен қосыламыз, ол қазақстандық заңнаманың сәйкес аппаратының қалыптасуына қажет. К. С. Вельскийдің ойынша, қандай да бір құқықтық түсінікті қоғамда қолдану үшін, оның адамдардың санасында сақталып, олардың құқықтың санасының бір бөлігіне айналуы үшін оған заңнамалық актіде заңды анықтама беру қажет, ол келесідей негіздегі ҚР ӘҚБТК әкімшілік құқық бұзушылықтар мен әкімшілік жауапкершілік туралы бөлімінің толықтырылуын талап етеді. Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заң ережесінің принциптерінің мәні мынада: осы ережелерді сақтау, олардың сипаттамасы мен мән-мазмұны бойынша, iске сәйкес болған iс жүргізуді қолданысқа келмейді деп мойындауға, осы сынды іс жүргізу кезінде шығарылған шешімдердің күші жоқ деп тануға немесе осындай жақтан жинақталған мәліметтерді дәлелдеу күшіне ие емес деп тануға әкеледі. 8

Әкімшілік жауаптылыққа заңды жауаптылықтың барлық белгілері тән. Ол құқықтың нормаларымен реттеледі, тұлғаның құқық бұзушылығына ресми соттаудан және соған уәкілетті билік субъектілерімен құқықтық нормалардың процессуалдық формасын қолданудан тұрады. Жауаптылықтың аталған туысқандық белгілері оның түрлеріне - әкімшілік жауапкершілігіне қатысты құқықтық нормалармен нақтыланады. Әкімшілік жауапкершіліктің белгілеріне келесілер жатады:

- ол мемлекеттік заңдар мен ҚР субъектілерінің заңдарында болатын әкімшілік құқықтың нормаларымен реттеледі;

- оның қолданылуына әкімшілік құқық бұзушылық негіз болады;

- ол кінәлілерге қатысты әкімшілік жазаларды қолданудан тұрады;

- оған жеке және заңды тұлғалар тартылады;

- ол мемлекеттік биліктің атқарушы органдарының лауазымды тұлғаларымен (кәмелетке толмағандардың ісі бойынша комиссиялармен, әкімшілік комиссияларымен), сондай-ақ судьялармен (соттармен) қолданылады;

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс