Жаһандану үрдісінің Қазақстан мәдениетіне әсері
Кіріспе 3
Негізгі бөлім 4
1 Жаһандану үрдісі мен оның мәні 4
1.1 Жаһанданудың негізі мен оның артықшылықтары 4
1.2 Жаһанданудың кемшіліктері 4
2 Жаһанданудың Қазақстанның мәдениетіне әсері 5
2.1 Адам үшін мәдениеттің рөлі мен мәні 5
2.2 Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдениетіне әсері 6
Қорытынды 13
Қолданылған әдебиеттер тізімі 14
Негізгі бөлім 4
1 Жаһандану үрдісі мен оның мәні 4
1.1 Жаһанданудың негізі мен оның артықшылықтары 4
1.2 Жаһанданудың кемшіліктері 4
2 Жаһанданудың Қазақстанның мәдениетіне әсері 5
2.1 Адам үшін мәдениеттің рөлі мен мәні 5
2.2 Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдениетіне әсері 6
Қорытынды 13
Қолданылған әдебиеттер тізімі 14
Жаһандану феномені барынша мәнді және талқыланатын процес болып табылады, ол әлемнің барлық елдері мен аудандарын қамтыды. Жаһандану заманауи әлемнің құбылысы ретінде көп қырлы және мәнді, оны бір жақты сипаттау мен бағалау қиын, ол мемлекеттер мен халықтарды қамтиды және түрлі қарама-қайшы бағалаулар мен көзқарастарды тудырады. Барынша жағымды бағалауларға адамзат өркениетінің дамуын келтіреді, соғыс қаупінің, этника аралық даулардың төмендеуін, халықтардың жақындастырылуы мен дамуын болжайды.
Жаһандану барлық адамзаттың жетістікке жетуі мен дамуының жағымды элементтері мен процестеріне ие екендігін айта аламыз. Оған барлық бейбітшілік пен қауіпсіздікке қол жеткізуге, ядролық соғысты болдырмауға, ғаламдық экологиялық, энергетикалық апаттардың төмендеуіне үміт артады.
Қазақстан үшін ақпараттық ағындарға, жаңа технологияларға еркін қол жеткізу, шектеулерсіз заманауи тәжірибе мен білімдерді алу маңызды болып табылады. Бұл әсіресе территорияның негізгі ақпараттық, ғылыми, экономикалық Батыс Еуропаның, АҚШ, Шығыс Азияның орталықтарынан алшақтығының жағдайында өзекті. Жаһанданудың ақпараттық және технологиялық мүмкіндіктері республиканың тұрғындарына, Орталық Азияның басқа мемлекеттеріне әлемдегі дамудың негізгі процестерінен қалып қоймауға мүмкіндік береді.
Көптеген мемлекеттер мен халықтар ежелден жаһанданудың элементтерімен соқтығысқан болатын. Халықтар мен мемлекеттер қауіпсіздікке, қоғамның тұрақты дамуына және әлауқаттылыққа ұмтыла отырып, тек ортақ күшпен ғана өркениетті, тұрақты дамушы қоғам мен мемлекетті жасауға болады. Интеграция, ортақ сауда мен қорғаныс мемлекеттер мен халықтардың бірігуінің алғашқы элементтеріне айналды, бұл ұлттық және мемлекеттік шекараларды жеңуге, мемлекет аралық сауданы дамытуға, өзара пайдалы саяси, экономикалық байланыстарды орнатуға мүмкіндік берді.
Осылайша, жаһанданудың арқасында еліміз өзінің мәдениетін жаңа деңгейге көтере алады, өзінің жинақтаған тәжірибесін өзгемен бөлісіп қоймай, болашақта жетістіктерге қол жеткізу үшін өзгелердің тәжірибелеріне сүйене алады. Осы кезекте, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін зерттеу осы жұмыстың тақырыбының өзектілігіне айналады.
Ал бұл жұмыстың мақсаты жаһанданудың негізгі көздері, артықшылықтары мен кемшіліктерін зерттей отырып, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін анықтау.
Осы зерттеу жұмысының мақсаты келесідей міндеттерді айқындайды:
- Жаһандану үрдісі мен оның мәнін қарастыру;
- Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдниетіне әсерін талдау.
Зерттеу жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Жаһандану барлық адамзаттың жетістікке жетуі мен дамуының жағымды элементтері мен процестеріне ие екендігін айта аламыз. Оған барлық бейбітшілік пен қауіпсіздікке қол жеткізуге, ядролық соғысты болдырмауға, ғаламдық экологиялық, энергетикалық апаттардың төмендеуіне үміт артады.
Қазақстан үшін ақпараттық ағындарға, жаңа технологияларға еркін қол жеткізу, шектеулерсіз заманауи тәжірибе мен білімдерді алу маңызды болып табылады. Бұл әсіресе территорияның негізгі ақпараттық, ғылыми, экономикалық Батыс Еуропаның, АҚШ, Шығыс Азияның орталықтарынан алшақтығының жағдайында өзекті. Жаһанданудың ақпараттық және технологиялық мүмкіндіктері республиканың тұрғындарына, Орталық Азияның басқа мемлекеттеріне әлемдегі дамудың негізгі процестерінен қалып қоймауға мүмкіндік береді.
Көптеген мемлекеттер мен халықтар ежелден жаһанданудың элементтерімен соқтығысқан болатын. Халықтар мен мемлекеттер қауіпсіздікке, қоғамның тұрақты дамуына және әлауқаттылыққа ұмтыла отырып, тек ортақ күшпен ғана өркениетті, тұрақты дамушы қоғам мен мемлекетті жасауға болады. Интеграция, ортақ сауда мен қорғаныс мемлекеттер мен халықтардың бірігуінің алғашқы элементтеріне айналды, бұл ұлттық және мемлекеттік шекараларды жеңуге, мемлекет аралық сауданы дамытуға, өзара пайдалы саяси, экономикалық байланыстарды орнатуға мүмкіндік берді.
Осылайша, жаһанданудың арқасында еліміз өзінің мәдениетін жаңа деңгейге көтере алады, өзінің жинақтаған тәжірибесін өзгемен бөлісіп қоймай, болашақта жетістіктерге қол жеткізу үшін өзгелердің тәжірибелеріне сүйене алады. Осы кезекте, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін зерттеу осы жұмыстың тақырыбының өзектілігіне айналады.
Ал бұл жұмыстың мақсаты жаһанданудың негізгі көздері, артықшылықтары мен кемшіліктерін зерттей отырып, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін анықтау.
Осы зерттеу жұмысының мақсаты келесідей міндеттерді айқындайды:
- Жаһандану үрдісі мен оның мәнін қарастыру;
- Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдниетіне әсерін талдау.
Зерттеу жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Кастельс М. Информационная эпоха: экономика, общество и культура: Пер. с англ. под науч. ред. Шкаратана О.И. - М.: ГУ ВШЭ, 2010. - 608 с.
2. Уткин А.И. Глобализация: процесс и осмысление. -М.: Логос, 2012. - С. 214.
3. Шишков Ю. Два лица глобализации // Наука и Жизнь, 2012, №11. С. 243
4. Музапарова Л. М. Казахстан: плюсы и минусы глобализации // Саясат, 2003, №5. С. 301
5. Нысанбаев А. Глобализация и транзитное общество//Аналитическое обозрение, 2001, №4-5. С. 300
6. Забирова А. Т. Глобальные и локальные характеристики казахстанского общества// Саясат, 2001, №11-12. С. 207
7. Токаев К. К. Казахстан в меняющемся мире//Мысль, 2014, №3. С. 6
8. Джунусов М. С. Суверенитет как социальный феномен – М, 2014, С. 36
9. Джумасейтова А. К. Региональное сотрудничество Республики Казахстан в контексте глобального конкурентного пространства// Евразийская экономическая интеграция, 2009, №4(5). С. 285
10. Ашимбаев М. С., Идрисов А. А. Глобализация: сущность и тенденции// Аналитическое обозрение, 2001, №4-5. С. 139.
11. Додонов В. Ю. Механизмы устойчивого развития Казахстана в условиях глобализации, Алматы, 2010
2. Уткин А.И. Глобализация: процесс и осмысление. -М.: Логос, 2012. - С. 214.
3. Шишков Ю. Два лица глобализации // Наука и Жизнь, 2012, №11. С. 243
4. Музапарова Л. М. Казахстан: плюсы и минусы глобализации // Саясат, 2003, №5. С. 301
5. Нысанбаев А. Глобализация и транзитное общество//Аналитическое обозрение, 2001, №4-5. С. 300
6. Забирова А. Т. Глобальные и локальные характеристики казахстанского общества// Саясат, 2001, №11-12. С. 207
7. Токаев К. К. Казахстан в меняющемся мире//Мысль, 2014, №3. С. 6
8. Джунусов М. С. Суверенитет как социальный феномен – М, 2014, С. 36
9. Джумасейтова А. К. Региональное сотрудничество Республики Казахстан в контексте глобального конкурентного пространства// Евразийская экономическая интеграция, 2009, №4(5). С. 285
10. Ашимбаев М. С., Идрисов А. А. Глобализация: сущность и тенденции// Аналитическое обозрение, 2001, №4-5. С. 139.
11. Додонов В. Ю. Механизмы устойчивого развития Казахстана в условиях глобализации, Алматы, 2010
Назарбаев Зияткерлік мектептері ДББҰ Семей қаласындағы ФМБ Назарбаев Зияткерлік мектебі
Қазіргі әлемдегі Қазақстан пәнінен кіріктірілген білім беру бағдарламасы бойынша курстық зерттеу жұмыс
Бағыты: Қазақстанның әлеуметі.
Тақырыбы: Жаһандану үрдісінің Қазақстан мәдениетіне әсері
Орындаған: Абдығалымова Тоғжан Мақсатқызы, 12 А
Жетекші: Шаянбаева Салима Босқынбаевна
2014-2015 оқу жылы
Мазмұны
Кіріспе 3
Негізгі бөлім 4
1 Жаһандану үрдісі мен оның мәні 4
1.1 Жаһанданудың негізі мен оның артықшылықтары 4
1.2 Жаһанданудың кемшіліктері 4
2 Жаһанданудың Қазақстанның мәдениетіне әсері 5
2.1 Адам үшін мәдениеттің рөлі мен мәні 5
2.2 Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдениетіне әсері 6
Қорытынды 13
Қолданылған әдебиеттер тізімі 14
Кіріспе
Жаһандану феномені барынша мәнді және талқыланатын процес болып табылады, ол әлемнің барлық елдері мен аудандарын қамтыды. Жаһандану заманауи әлемнің құбылысы ретінде көп қырлы және мәнді, оны бір жақты сипаттау мен бағалау қиын, ол мемлекеттер мен халықтарды қамтиды және түрлі қарама-қайшы бағалаулар мен көзқарастарды тудырады. Барынша жағымды бағалауларға адамзат өркениетінің дамуын келтіреді, соғыс қаупінің, этника аралық даулардың төмендеуін, халықтардың жақындастырылуы мен дамуын болжайды.
Жаһандану барлық адамзаттың жетістікке жетуі мен дамуының жағымды элементтері мен процестеріне ие екендігін айта аламыз. Оған барлық бейбітшілік пен қауіпсіздікке қол жеткізуге, ядролық соғысты болдырмауға, ғаламдық экологиялық, энергетикалық апаттардың төмендеуіне үміт артады.
Қазақстан үшін ақпараттық ағындарға, жаңа технологияларға еркін қол жеткізу, шектеулерсіз заманауи тәжірибе мен білімдерді алу маңызды болып табылады. Бұл әсіресе территорияның негізгі ақпараттық, ғылыми, экономикалық Батыс Еуропаның, АҚШ, Шығыс Азияның орталықтарынан алшақтығының жағдайында өзекті. Жаһанданудың ақпараттық және технологиялық мүмкіндіктері республиканың тұрғындарына, Орталық Азияның басқа мемлекеттеріне әлемдегі дамудың негізгі процестерінен қалып қоймауға мүмкіндік береді.
Көптеген мемлекеттер мен халықтар ежелден жаһанданудың элементтерімен соқтығысқан болатын. Халықтар мен мемлекеттер қауіпсіздікке, қоғамның тұрақты дамуына және әлауқаттылыққа ұмтыла отырып, тек ортақ күшпен ғана өркениетті, тұрақты дамушы қоғам мен мемлекетті жасауға болады. Интеграция, ортақ сауда мен қорғаныс мемлекеттер мен халықтардың бірігуінің алғашқы элементтеріне айналды, бұл ұлттық және мемлекеттік шекараларды жеңуге, мемлекет аралық сауданы дамытуға, өзара пайдалы саяси, экономикалық байланыстарды орнатуға мүмкіндік берді.
Осылайша, жаһанданудың арқасында еліміз өзінің мәдениетін жаңа деңгейге көтере алады, өзінің жинақтаған тәжірибесін өзгемен бөлісіп қоймай, болашақта жетістіктерге қол жеткізу үшін өзгелердің тәжірибелеріне сүйене алады. Осы кезекте, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін зерттеу осы жұмыстың тақырыбының өзектілігіне айналады.
Ал бұл жұмыстың мақсаты жаһанданудың негізгі көздері, артықшылықтары мен кемшіліктерін зерттей отырып, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін анықтау.
Осы зерттеу жұмысының мақсаты келесідей міндеттерді айқындайды:
- Жаһандану үрдісі мен оның мәнін қарастыру;
- Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдниетіне әсерін талдау.
Зерттеу жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Негізгі бөлім
1 Жаһандану үрдісі мен оның мәні
1.1 Жаһанданудың негізі мен оның артықшылықтары
Жаһандану, ғаламдану, әлемдік ауқымдану, глобализация (ағылш. Global - әлемдік, дүниежүзілік, жалпы) - жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үрдісі.
2000 жылдың қыркүйегінде мемлекеттердің басшылары БҰҰ мыңжылдығының Декларациясын қабылдады, онда олар жаһандану барлық әлемнің халықтары үшін жағымды факторға айналғандығын хабарлады. Бұл жаһанданудың жақсылықтарымен қазіргі кезде әркелкі қолданумен байланысты [1, 52 б.].
Жаһандану байлықтың және биліктің жеке адамдар мен топтардың қолында жинақталуының құралына айналуда. Осылайша, Жердің ең бай адамдары 47 кедей елдердің байлығынан асатын байлыққа ие, 475 бай тұлғалар барлық адамзаттың жартысының дәулетінен артатын байлықты бақылайды.
Адамзаттың тұрақты дамуының көзі мәдіниеттердің түрлілігіне негізделеді. "Біздің мәдени түрлілігіміз құнды мұра болып табылады, әр түрлі мәдениеттір тұрақты өмір салтын жүзеге асыруға өзіндік жолдарын табады, - деп БҰҰ жариялаған Жердің Хартиясында айтылған.
Адамзат ғаламдық диалогты кеңейтуі қажет, өйткені бізге бір-бірімізден шындық пен даналықтың ізденісінде көп нәрсеге үйрену қажет. Біз әр түрлілік пен бірліктің, жеке бостандық пен ортақ игілік, қысқа мерзімді жоспарлар мен ұзақ уақыттық мақсаттардың арасында үйлесімділікті табуымыз қажет.
Өзінің табиғаты бойынша жаһандану процесі қарапайым, тегіс және даусыз бола алмайды. Ол әркім мен әрқайсысына тиесілі: индивидтерге, аз және ірі қоғамдарды, мемлекеттер мен аймақтарды, халықтар мен өркениеттерді. Ғаламдық мәселелерді шешудің қандай да бір жолдары мен әдістерінің артында ірі қызығушылықтар бар. Танымал мағынасында жаһандану заманауи әлемнің барлық қарама-қайшылықтары мен дауларын жинастырды деп айтуға болады.
Ғаламдық процестердің жоғарғы конфликтілігінің басқа көзі - жеке қатысушылардың мүмкіншіліктеріндегі ірі айырмашылық болып табылады. Рөлдердің таратылуын негіздейтін бастапқы мүмкіндіктердің теңсіздігі жаһанданудан ұтқандар мен ұтылғандардың арасындағы келешек даулардың негізінен тұрады. Ғаламдық процестердің ұлттық реттегіштерінің әлсіздігі жағдайды ұштастырады [2, 105 б.].
Жаһанданудың әлсіз жері - саяси құрылымдар, мемлекеттік институттар, басқару жүйелері. Жаһанданудың қажеттілігі немесе қажетсіздігі бүгінгі күнде талқылауға түспейді. Ол бар. Оның келешегі мен қауіптерін, өз алдына, зерттеу маңызды. Жаһанданудың тағы бір артықшылығы - өндірістің масштабтарындағы үнемдеу, бұл ұсталымдардың қысқаруына және бағалардың төмендеуіне, демек, тұрақты экономикалық өсімге алып келеді [3, 98 б.].
Жаһанданудың артықшылығы өзара табысты негізде саудадағы жеңіспен байланысты, ол жеке тұлғалар, фирмалар мен басқа ұйымдар, мемлекеттер, сауда бірлестіктері мен тіпті толық континенттердің талаптарын қанағаттандырады.
1.2 Жаһанданудың кемшіліктері
Жаһандану тек артықшылықтарымен шектеліп қоймай, өзінің жағымсыз салдардарына немесе мүмкін мәселелеріне ие, онда оның кейбір критикалары үлкен қауіптілікті қарастырады.
Жаһанданумен байланысты бірінші қауіп мынамен байланысты: адамдарға түсінікті оның артықшылықтары біркелкі таралмайтын болады. Қысқа мерзімді жетістікте, өңдеуші өндірістегі, қызмет көрсету саласындағы экспортпен байланысты өзгерістер сыртқы саудадан пайда табатын салалардың өзгерістері үлкен капиталдың және білікті жұмыс күшінің ағынына ие болады.
Бұл осы салалардан капиталдар мен жұмыс күшінің ағып кетуін білдіреді, бұл бейімделушілік шараларды қабылдауға басты себеп болып табылады, ол үлкен шығындармен байланысты.
Негізінен, бұл процесс жаһанданудың салдары болып табылмайды, алайда сонымен параллельді жүреді. Қайта индустрияландыру - технологиялық прогресс пен экономикалық дамумен туындайтын қалыпты құбылыс болып табылады. Шындығына келгенде, экономикадағы өндірістік дамыған мемлекеттердегі өңдеуші салалардың үлесі бірден төмендейді, бірақ бұл төмендеу қызметтер саласының, соның ішінде қаржылық сектор меншікті салмағының тез өсімімен балансталады [4, 63 б.].
Өңдеуші салалардағы жұмыс бастылықтың төмендеуімен байланысты қызметтер саласының үйлесімімен өнімділік бірінші кезекте осы салаға байланысты болады. Алайда капиталдың ірі масштабты ағындары мемлекеттің танымал деңгейде макроқаржы тәртібінің сақталуына міндеттейді. Мұндай қадамдарды мемлекеттің саясатына сыртқы инвесторлардың сыни қатынасының формасы ретінде қарастыруға болады, ол қажетті қорларды ұсынудан бас тартуда көрінеді [5, 73 б.].
Жаһанданумен байланысты төртінші қауіп білікті және аз білікті жұмысшылардың жалақыларының деңлеріндегі айырмашылықтың біршама артуымен, сонымен бірге соңғыларының арасындағы жұмыссыздықтың өсімімен байланыстырылады. Бүгінгі күнде, алайда бұл халықаралық сауданың интенсификациясының салдары болып табылмайды. Салалар мен өндірістердегі біліктенген мамандарға сұраныс артуда.
Төменгі жалақылы және жоғарғы емес жұмысшыларының біліктілігі бар еңбекті тауарлардың тарапынан бәсекелестік ұқсас еуропалық фирмаларының бағаларының төмендеуіне және олардың пайдасының қысқартылуына алып келеді.
Осыған орай жаһанданудың жұмыс бастылыққа әсері туралы мәселе қозғалып отыр. Адекваииы шаралардың болмаған жағдайында жұмыссыздықтың мәселесі жұмыссыздықтың мәселесі ғаламдық тұрақсыздықтың қауіпті көзіне айналуы мүмкін. Тропикалық ормандардың келешегі мен олардың кесілуінің салдарлары қызығушылықтар мен саяси мақсаттардың арасындағы әр түрлі көзқарастардан терең даулардың себебіне айналды [6, 109 б.].
Басқа жағынан алғанда, дамушы мемлекетттер энергия ресурстарын қолдануда, көліктерде альтернативалы технологияларды жасауда лайықты шешімдерге ие емес, ол топырақтың эрозиясынан, су ресурстарын ойланбай шығындауды болдырмаушы еді. Берілген мәселелер өндірістік дамыған мемлекеттер үшін маңызды, олар осы орайда өзінің мүдделеріне ие.
2 Жаһанданудың Қазақстанның мәдениетіне әсері
2.1 Адам үшін мәдениеттің рөлі мен мәні
Жаһандануға қарсы келетін мемлекеттер неден қорқады? Өйткені жаһандану идеалды нұсқасында - бұл кедейлікті жою, әлемдік тыныштық, бейбітшілік пен материалдық қамсыздандыру. Қандай күш адамды, халықтарды және мемлекеттерді жоғарыда аталған ізгіліктерден бас тартуға мәжбүрлейді?
Өзіндік мәдениеттердің өкілдері саналы түрде немесе керісінше экономикалық, саяси, құқықтық және технологиялық гомогенизацияның артынан жағымсыз эффектілер жүреді, бірінші кезекте ол олардың мәдениетінің, салт-дәстүрлерінің, тұрмыс салтының өзгерістерін туғызады. Адамның маңызды қажеттіліктерінің бірі бірдеңеге жеке қатыстылығы болып табылады, ол әлеуметтік топ, конфессия, саяси бағыт, географиялық ареал және т.б. бола алады.; осы сәйкестілік формаларының ішінде мәдени сәйкестілік басты және тегіс қамти алатын болып табылады; ол белгілі бір дәрежеде адамның ділін, психологиясын және өмірлік салтын анықтайды. Тілсіз мәдениет болмайды; тілмен мәдениеттің барлық феномендері енгізілген. Басқаша сөздермен айтқанда, мәдениет тілде болады, ал тіл мәдениеттің тіршілік етуінің құралы болып табылады [7, 96 б.].
Сонымен бірге, жаһанданудың процестері естеліктің үзілуін негіздейді деп ойлайды. Мәдени тарихи естеліктің болмысы; ол - ұжымдық жад, онда өмір әлеуметтік және рухани тұрмысының бекітілуі, сақталуы жүреді. Индивидтің өмірінде, тарихи тұрмыста және ұлтта естеліктің атқаратын рөлін мәдениет атқарады. Мәдениет ұрпақ арқылы берілетін естеліктің формасы, сол арқылы ұлттың мәдени өмірі үздіксіздігін, бірегейлігін және бірлігін сақтайды. Биологиялық ағзаларда бұл қызметті гендік құрылымдар атқарады: түрлік популяциялар генетикалық мұрагерлікпен анықталады, ол қан арқылы беріледі. Адамдардың әлеуметтік тәжірибесі келесі ұрпақтарға қан арқылы емес, мәдениет арқылы, соның ішінде генетикалық емес естелікті атап айтуға болады [8, 67 б.].
Ұлт өзінің бірлігін түсінеді, ол арқылы оның өткені оның қазіргісі мен келешегінің негізі ретінде қабылданады. Ұлттық өзін-өзі тануда уақыттардың байланысы ортақ үздіксіздік ретінде қабылданған, сондықтан тіпті алыс ұрпақтармен байланыс сақталады: олар мен олардың әрекеттері перманентті түрде заманауилардың өмірінде болады. Мәдениетпен анықталған өмір салты біртекті тұрмыстық фактор ретінде қарастырылмайды, ал біршама басым алу ретінде қарастырылады, оған қол жеткізу үшін көптеген ұрпақтар үлес қосты.
Басқа мәдениетпен араласу тек өзінің ұлтына деген қызығушылықты арттырады. Ұлттың меншіктілігін түсіну адамның онымен мінезінің ортақтығымен байланысты екендігін білдіреді, ұлттың тағдыры мен мәдениеті оған әсер етеді, ұлттың өзі өмір сүреді және онда жүзеге асырылады. Ол ұлтты өзінің менінің бөлшегі ретінде қабылдайды, сондықтан өзінің ұлтына тіл тигізуді өзіне тіл тигізумен теңестіреді, ал өзінің ұлтының өкілдерінің жетістіктері және оларды басқалардың қабылдауы ұлттық мақтаныш сезімін тудырады.
2.2 Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдениетіне әсері
Қазіргі замандағы мәдени байланыстардың кеңейтілуі, араласу мен таным халықтардың бірігуіне ықпал етеді. Алайда аса белсенді кірістіру мәдени өзгешеліктің жоғалтылыуына алып келеді. Жас ұрпақ бір-бірін сән, мінез-құлық, қызығушылықтары, салттары арқылы қабылдайды, соның нәтижесінде олар ұқсас болады, ал жиі өңсіз болады. Бұл ретте мәдени ерекшеліктің жоғалтылуы мен мәдени ерітілуі толық және жарым-жартылай бола алады. Кеңінен таралған көзқарасқа сәйкес, жаһандану Батыстың мәдениетімен барлық басқа мәдениеттердің жұтылуы мүмкін [9, 58 б.].
Танымал қазақстандық философ А.Г.Косиченко атап көрсеткендей, егер ұлттық мәдениет кең түсіністікке ие болмаса ештеңе етпес. Біз дәстүрлі мәдениет ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қазіргі әлемдегі Қазақстан пәнінен кіріктірілген білім беру бағдарламасы бойынша курстық зерттеу жұмыс
Бағыты: Қазақстанның әлеуметі.
Тақырыбы: Жаһандану үрдісінің Қазақстан мәдениетіне әсері
Орындаған: Абдығалымова Тоғжан Мақсатқызы, 12 А
Жетекші: Шаянбаева Салима Босқынбаевна
2014-2015 оқу жылы
Мазмұны
Кіріспе 3
Негізгі бөлім 4
1 Жаһандану үрдісі мен оның мәні 4
1.1 Жаһанданудың негізі мен оның артықшылықтары 4
1.2 Жаһанданудың кемшіліктері 4
2 Жаһанданудың Қазақстанның мәдениетіне әсері 5
2.1 Адам үшін мәдениеттің рөлі мен мәні 5
2.2 Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдениетіне әсері 6
Қорытынды 13
Қолданылған әдебиеттер тізімі 14
Кіріспе
Жаһандану феномені барынша мәнді және талқыланатын процес болып табылады, ол әлемнің барлық елдері мен аудандарын қамтыды. Жаһандану заманауи әлемнің құбылысы ретінде көп қырлы және мәнді, оны бір жақты сипаттау мен бағалау қиын, ол мемлекеттер мен халықтарды қамтиды және түрлі қарама-қайшы бағалаулар мен көзқарастарды тудырады. Барынша жағымды бағалауларға адамзат өркениетінің дамуын келтіреді, соғыс қаупінің, этника аралық даулардың төмендеуін, халықтардың жақындастырылуы мен дамуын болжайды.
Жаһандану барлық адамзаттың жетістікке жетуі мен дамуының жағымды элементтері мен процестеріне ие екендігін айта аламыз. Оған барлық бейбітшілік пен қауіпсіздікке қол жеткізуге, ядролық соғысты болдырмауға, ғаламдық экологиялық, энергетикалық апаттардың төмендеуіне үміт артады.
Қазақстан үшін ақпараттық ағындарға, жаңа технологияларға еркін қол жеткізу, шектеулерсіз заманауи тәжірибе мен білімдерді алу маңызды болып табылады. Бұл әсіресе территорияның негізгі ақпараттық, ғылыми, экономикалық Батыс Еуропаның, АҚШ, Шығыс Азияның орталықтарынан алшақтығының жағдайында өзекті. Жаһанданудың ақпараттық және технологиялық мүмкіндіктері республиканың тұрғындарына, Орталық Азияның басқа мемлекеттеріне әлемдегі дамудың негізгі процестерінен қалып қоймауға мүмкіндік береді.
Көптеген мемлекеттер мен халықтар ежелден жаһанданудың элементтерімен соқтығысқан болатын. Халықтар мен мемлекеттер қауіпсіздікке, қоғамның тұрақты дамуына және әлауқаттылыққа ұмтыла отырып, тек ортақ күшпен ғана өркениетті, тұрақты дамушы қоғам мен мемлекетті жасауға болады. Интеграция, ортақ сауда мен қорғаныс мемлекеттер мен халықтардың бірігуінің алғашқы элементтеріне айналды, бұл ұлттық және мемлекеттік шекараларды жеңуге, мемлекет аралық сауданы дамытуға, өзара пайдалы саяси, экономикалық байланыстарды орнатуға мүмкіндік берді.
Осылайша, жаһанданудың арқасында еліміз өзінің мәдениетін жаңа деңгейге көтере алады, өзінің жинақтаған тәжірибесін өзгемен бөлісіп қоймай, болашақта жетістіктерге қол жеткізу үшін өзгелердің тәжірибелеріне сүйене алады. Осы кезекте, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін зерттеу осы жұмыстың тақырыбының өзектілігіне айналады.
Ал бұл жұмыстың мақсаты жаһанданудың негізгі көздері, артықшылықтары мен кемшіліктерін зерттей отырып, Қазақстанның мәдениетіне жаһанданудың әсерін анықтау.
Осы зерттеу жұмысының мақсаты келесідей міндеттерді айқындайды:
- Жаһандану үрдісі мен оның мәнін қарастыру;
- Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдниетіне әсерін талдау.
Зерттеу жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Негізгі бөлім
1 Жаһандану үрдісі мен оның мәні
1.1 Жаһанданудың негізі мен оның артықшылықтары
Жаһандану, ғаламдану, әлемдік ауқымдану, глобализация (ағылш. Global - әлемдік, дүниежүзілік, жалпы) - жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үрдісі.
2000 жылдың қыркүйегінде мемлекеттердің басшылары БҰҰ мыңжылдығының Декларациясын қабылдады, онда олар жаһандану барлық әлемнің халықтары үшін жағымды факторға айналғандығын хабарлады. Бұл жаһанданудың жақсылықтарымен қазіргі кезде әркелкі қолданумен байланысты [1, 52 б.].
Жаһандану байлықтың және биліктің жеке адамдар мен топтардың қолында жинақталуының құралына айналуда. Осылайша, Жердің ең бай адамдары 47 кедей елдердің байлығынан асатын байлыққа ие, 475 бай тұлғалар барлық адамзаттың жартысының дәулетінен артатын байлықты бақылайды.
Адамзаттың тұрақты дамуының көзі мәдіниеттердің түрлілігіне негізделеді. "Біздің мәдени түрлілігіміз құнды мұра болып табылады, әр түрлі мәдениеттір тұрақты өмір салтын жүзеге асыруға өзіндік жолдарын табады, - деп БҰҰ жариялаған Жердің Хартиясында айтылған.
Адамзат ғаламдық диалогты кеңейтуі қажет, өйткені бізге бір-бірімізден шындық пен даналықтың ізденісінде көп нәрсеге үйрену қажет. Біз әр түрлілік пен бірліктің, жеке бостандық пен ортақ игілік, қысқа мерзімді жоспарлар мен ұзақ уақыттық мақсаттардың арасында үйлесімділікті табуымыз қажет.
Өзінің табиғаты бойынша жаһандану процесі қарапайым, тегіс және даусыз бола алмайды. Ол әркім мен әрқайсысына тиесілі: индивидтерге, аз және ірі қоғамдарды, мемлекеттер мен аймақтарды, халықтар мен өркениеттерді. Ғаламдық мәселелерді шешудің қандай да бір жолдары мен әдістерінің артында ірі қызығушылықтар бар. Танымал мағынасында жаһандану заманауи әлемнің барлық қарама-қайшылықтары мен дауларын жинастырды деп айтуға болады.
Ғаламдық процестердің жоғарғы конфликтілігінің басқа көзі - жеке қатысушылардың мүмкіншіліктеріндегі ірі айырмашылық болып табылады. Рөлдердің таратылуын негіздейтін бастапқы мүмкіндіктердің теңсіздігі жаһанданудан ұтқандар мен ұтылғандардың арасындағы келешек даулардың негізінен тұрады. Ғаламдық процестердің ұлттық реттегіштерінің әлсіздігі жағдайды ұштастырады [2, 105 б.].
Жаһанданудың әлсіз жері - саяси құрылымдар, мемлекеттік институттар, басқару жүйелері. Жаһанданудың қажеттілігі немесе қажетсіздігі бүгінгі күнде талқылауға түспейді. Ол бар. Оның келешегі мен қауіптерін, өз алдына, зерттеу маңызды. Жаһанданудың тағы бір артықшылығы - өндірістің масштабтарындағы үнемдеу, бұл ұсталымдардың қысқаруына және бағалардың төмендеуіне, демек, тұрақты экономикалық өсімге алып келеді [3, 98 б.].
Жаһанданудың артықшылығы өзара табысты негізде саудадағы жеңіспен байланысты, ол жеке тұлғалар, фирмалар мен басқа ұйымдар, мемлекеттер, сауда бірлестіктері мен тіпті толық континенттердің талаптарын қанағаттандырады.
1.2 Жаһанданудың кемшіліктері
Жаһандану тек артықшылықтарымен шектеліп қоймай, өзінің жағымсыз салдардарына немесе мүмкін мәселелеріне ие, онда оның кейбір критикалары үлкен қауіптілікті қарастырады.
Жаһанданумен байланысты бірінші қауіп мынамен байланысты: адамдарға түсінікті оның артықшылықтары біркелкі таралмайтын болады. Қысқа мерзімді жетістікте, өңдеуші өндірістегі, қызмет көрсету саласындағы экспортпен байланысты өзгерістер сыртқы саудадан пайда табатын салалардың өзгерістері үлкен капиталдың және білікті жұмыс күшінің ағынына ие болады.
Бұл осы салалардан капиталдар мен жұмыс күшінің ағып кетуін білдіреді, бұл бейімделушілік шараларды қабылдауға басты себеп болып табылады, ол үлкен шығындармен байланысты.
Негізінен, бұл процесс жаһанданудың салдары болып табылмайды, алайда сонымен параллельді жүреді. Қайта индустрияландыру - технологиялық прогресс пен экономикалық дамумен туындайтын қалыпты құбылыс болып табылады. Шындығына келгенде, экономикадағы өндірістік дамыған мемлекеттердегі өңдеуші салалардың үлесі бірден төмендейді, бірақ бұл төмендеу қызметтер саласының, соның ішінде қаржылық сектор меншікті салмағының тез өсімімен балансталады [4, 63 б.].
Өңдеуші салалардағы жұмыс бастылықтың төмендеуімен байланысты қызметтер саласының үйлесімімен өнімділік бірінші кезекте осы салаға байланысты болады. Алайда капиталдың ірі масштабты ағындары мемлекеттің танымал деңгейде макроқаржы тәртібінің сақталуына міндеттейді. Мұндай қадамдарды мемлекеттің саясатына сыртқы инвесторлардың сыни қатынасының формасы ретінде қарастыруға болады, ол қажетті қорларды ұсынудан бас тартуда көрінеді [5, 73 б.].
Жаһанданумен байланысты төртінші қауіп білікті және аз білікті жұмысшылардың жалақыларының деңлеріндегі айырмашылықтың біршама артуымен, сонымен бірге соңғыларының арасындағы жұмыссыздықтың өсімімен байланыстырылады. Бүгінгі күнде, алайда бұл халықаралық сауданың интенсификациясының салдары болып табылмайды. Салалар мен өндірістердегі біліктенген мамандарға сұраныс артуда.
Төменгі жалақылы және жоғарғы емес жұмысшыларының біліктілігі бар еңбекті тауарлардың тарапынан бәсекелестік ұқсас еуропалық фирмаларының бағаларының төмендеуіне және олардың пайдасының қысқартылуына алып келеді.
Осыған орай жаһанданудың жұмыс бастылыққа әсері туралы мәселе қозғалып отыр. Адекваииы шаралардың болмаған жағдайында жұмыссыздықтың мәселесі жұмыссыздықтың мәселесі ғаламдық тұрақсыздықтың қауіпті көзіне айналуы мүмкін. Тропикалық ормандардың келешегі мен олардың кесілуінің салдарлары қызығушылықтар мен саяси мақсаттардың арасындағы әр түрлі көзқарастардан терең даулардың себебіне айналды [6, 109 б.].
Басқа жағынан алғанда, дамушы мемлекетттер энергия ресурстарын қолдануда, көліктерде альтернативалы технологияларды жасауда лайықты шешімдерге ие емес, ол топырақтың эрозиясынан, су ресурстарын ойланбай шығындауды болдырмаушы еді. Берілген мәселелер өндірістік дамыған мемлекеттер үшін маңызды, олар осы орайда өзінің мүдделеріне ие.
2 Жаһанданудың Қазақстанның мәдениетіне әсері
2.1 Адам үшін мәдениеттің рөлі мен мәні
Жаһандануға қарсы келетін мемлекеттер неден қорқады? Өйткені жаһандану идеалды нұсқасында - бұл кедейлікті жою, әлемдік тыныштық, бейбітшілік пен материалдық қамсыздандыру. Қандай күш адамды, халықтарды және мемлекеттерді жоғарыда аталған ізгіліктерден бас тартуға мәжбүрлейді?
Өзіндік мәдениеттердің өкілдері саналы түрде немесе керісінше экономикалық, саяси, құқықтық және технологиялық гомогенизацияның артынан жағымсыз эффектілер жүреді, бірінші кезекте ол олардың мәдениетінің, салт-дәстүрлерінің, тұрмыс салтының өзгерістерін туғызады. Адамның маңызды қажеттіліктерінің бірі бірдеңеге жеке қатыстылығы болып табылады, ол әлеуметтік топ, конфессия, саяси бағыт, географиялық ареал және т.б. бола алады.; осы сәйкестілік формаларының ішінде мәдени сәйкестілік басты және тегіс қамти алатын болып табылады; ол белгілі бір дәрежеде адамның ділін, психологиясын және өмірлік салтын анықтайды. Тілсіз мәдениет болмайды; тілмен мәдениеттің барлық феномендері енгізілген. Басқаша сөздермен айтқанда, мәдениет тілде болады, ал тіл мәдениеттің тіршілік етуінің құралы болып табылады [7, 96 б.].
Сонымен бірге, жаһанданудың процестері естеліктің үзілуін негіздейді деп ойлайды. Мәдени тарихи естеліктің болмысы; ол - ұжымдық жад, онда өмір әлеуметтік және рухани тұрмысының бекітілуі, сақталуы жүреді. Индивидтің өмірінде, тарихи тұрмыста және ұлтта естеліктің атқаратын рөлін мәдениет атқарады. Мәдениет ұрпақ арқылы берілетін естеліктің формасы, сол арқылы ұлттың мәдени өмірі үздіксіздігін, бірегейлігін және бірлігін сақтайды. Биологиялық ағзаларда бұл қызметті гендік құрылымдар атқарады: түрлік популяциялар генетикалық мұрагерлікпен анықталады, ол қан арқылы беріледі. Адамдардың әлеуметтік тәжірибесі келесі ұрпақтарға қан арқылы емес, мәдениет арқылы, соның ішінде генетикалық емес естелікті атап айтуға болады [8, 67 б.].
Ұлт өзінің бірлігін түсінеді, ол арқылы оның өткені оның қазіргісі мен келешегінің негізі ретінде қабылданады. Ұлттық өзін-өзі тануда уақыттардың байланысы ортақ үздіксіздік ретінде қабылданған, сондықтан тіпті алыс ұрпақтармен байланыс сақталады: олар мен олардың әрекеттері перманентті түрде заманауилардың өмірінде болады. Мәдениетпен анықталған өмір салты біртекті тұрмыстық фактор ретінде қарастырылмайды, ал біршама басым алу ретінде қарастырылады, оған қол жеткізу үшін көптеген ұрпақтар үлес қосты.
Басқа мәдениетпен араласу тек өзінің ұлтына деген қызығушылықты арттырады. Ұлттың меншіктілігін түсіну адамның онымен мінезінің ортақтығымен байланысты екендігін білдіреді, ұлттың тағдыры мен мәдениеті оған әсер етеді, ұлттың өзі өмір сүреді және онда жүзеге асырылады. Ол ұлтты өзінің менінің бөлшегі ретінде қабылдайды, сондықтан өзінің ұлтына тіл тигізуді өзіне тіл тигізумен теңестіреді, ал өзінің ұлтының өкілдерінің жетістіктері және оларды басқалардың қабылдауы ұлттық мақтаныш сезімін тудырады.
2.2 Жаһандану процесінің Қазақстанның мәдениетіне әсері
Қазіргі замандағы мәдени байланыстардың кеңейтілуі, араласу мен таным халықтардың бірігуіне ықпал етеді. Алайда аса белсенді кірістіру мәдени өзгешеліктің жоғалтылыуына алып келеді. Жас ұрпақ бір-бірін сән, мінез-құлық, қызығушылықтары, салттары арқылы қабылдайды, соның нәтижесінде олар ұқсас болады, ал жиі өңсіз болады. Бұл ретте мәдени ерекшеліктің жоғалтылуы мен мәдени ерітілуі толық және жарым-жартылай бола алады. Кеңінен таралған көзқарасқа сәйкес, жаһандану Батыстың мәдениетімен барлық басқа мәдениеттердің жұтылуы мүмкін [9, 58 б.].
Танымал қазақстандық философ А.Г.Косиченко атап көрсеткендей, егер ұлттық мәдениет кең түсіністікке ие болмаса ештеңе етпес. Біз дәстүрлі мәдениет ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz