Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша экологиялық құқық бұзушылықтар

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 72 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе3

1 Экологиялық құқық бұзушылықтың мәні мен өзгешеліктері6

1. 1 Құқық бұзушылық ұғымы, оның жалпы сипаттамасы, түрлері6

1. 2 Экологиялық құқық бұзушылық түсінігі, жалпы сипаттамасы, түрлері және ерекшелігі12

2 Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін жауапкершіліктің түсінігі және жалпы сипаттамасы18

2. 1 Қоршаған ортаға келтірілген зиянның ұғымы мен ерекшеліктері18

2. 2 Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін жауапкершіліктің түсінігі және оның түрлері22

2. 3 Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін материалдық жауапкершілік және оның құрамы53

3 Қазақстан Республикасындағы экологиялық құқық бұзушылық салдарынан туындайтын түйіткіл мәселелер61

3. 1 Экологиялық қызметке бақылауды жүзеге асыратын органның құзыреті, құқықтары мен міндеттері61

3. 2 Экологиялық құқық бұзушылықтарды реттеудегі отандық тәжірибе және шетелдік жүйе63

Қорытынды66

Қолданылған әдебиеттер тізімі71

Кіріспе

Қазақстан Республикасының Президенті үкіметтің алдына «қоңыр экономикадан» «жасыл экономикаға» өтудің міндетін қойды, ол «Қазақстан - 2050» жаңа стратегиясында айтылған. Қазіргі заманның экологиялық мәселесі күрделі, көпдеңгейлі құлымы бар және ғаламдық таралымына ие. Қазақстандағы тұрақты өсімнің тақырыбы аудандық экологиялық мәселелерді шешудің көзқарасымен қарастырылады.

ХХІ ғасырдың басында экономикалық ғаламданудың қарқыны мыңжылдықтың жалпыортақ талқылануына арналған жаңа импульс берді.

Қоршаған ортаны қорғау - қазіргі заманның өзекті мәселелерінің бірі. Ғылыми-техникалық прогресс пен табиғи ортаға антропогенді қысымның күшеюі экологиялық жағдайдың ушығуына алып келеді: табиғи ресурстардың қорлары азаяды, адам мен табиғаттың арасындағы табиғи байланыс жоғалтылады, эстетикалық құндылықтар жоғалады, адамдардың денсаулығы және адамгершілігі жоғалады, шикізаттық нарықтар, өмірлік кеңістік үшін экономикалық және саяси күрес күшейеді.

Қазақстан Республикасына келетін болсақ, онда ол ең нашар экологиялық жағдайы бар мемлекеттердің қатарына жатқызылады. Табиғи ортаның ластануы ірі масштабтарға жетті. Тек экономикалық сипаттағы шығындар экологиялық сипаттағы және адамдардың денсаулығына зияндылықты ескермегенде мамандардың есептері бойынша мемлекеттің ұлттық табысының жартысына тең соманы құрайды. ҚР бірінші орындағы экологиялық мәселе - қоршаған ортаның ластануы.

Жыл сайын экологиялық құқық бұзушылықтардың саны артып келеді. Олар қоғамдық қауіпсіздіктің күйіне әсер етеді, көптеген аудандарда саяси тұрақсыздықтың факторы ретінде көрінеді. Экологиялық құқық бұзушылықтар тек мемлекеттің экономикасына ғана зиян әкеліп қоймай, сонымен бірге адамның тіршілік етуінің биологиялық негіздерін бұзады.

Мұның бәрі барлық мемлекеттік, соның ішінде құқық қорғау органдарының, адамның тіршілік ету ортасын қорғау мен қалпына келтірудің арттырылуының қажеттілігін сипаттайды.

Экологиялық заңнаманы зерттеу құқықты негіздейтін және олармен қорғалатын және сонысымен қоғамдық және жеке мүдделерге зиян әкелетін мүдделерді құқық бұзушылықтар болғандықтан маңызды. Бұл құқық бұзушылықтың жағымсыз салдарларында көрінеді, олар құқықтық тәртіптің бұзылуын, қоғамдық қатынастардың ұйымсыздығын және бір уақытта азайтылығын, қандай да бір құндылықтың, субъективті құқықтың жойылуын, оларды қолданудың шектелуін, басқа субъектілердің мінез-құлық еркіндігінің ығыстырылуын көрсетеді.

ҚР бар және қоршаған ортаның қорғанысына қатысты заңнамалық актілердің жиынтығы табиғаттың қалпына келтірілуінде және сақталуында негізгі құрал болып табылады.

Οcылайша, диплοмдық жұмыc‬тың өзeктiлiгi: Қазipгi кeздe қοғамымыз күнннeн-күнгe дамығанын cοң, қоршаған ортаның ластануы қоғамдағы әрбір адамды мазалап отырған мәселелердің бірі болып саналады. Мiнe cοндықтан да, бiздiң қаpаc‬тыpып жатқан Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша экологиялық құқық бұзушылықтарды зерттеудің өзектілігі артып келеді.

Зepттey жұмыcының пәнi. Қазақстан Pecпyбликаcының заңнамасындағы экологиялық құқық бұзушылықтардың негізін зерттеу.

Зepттey жұмыcының ныcаны: Экологиялық құқық бұзушылық түciнiгi жәнe түpлepi.

Зepттeyдiң жұмыcының мақcаты. Бүгінгі күндегі еліміздегі экологиялық жағдайға баға бере отырып, экологиялық құқық бұзушылықтың мәнін аша отырып, олардың ҚР заңнамасында көрсетілуін негіздеу.

Οcы мақcатқа қοл жeткiзy үшiн мынадай мiндeттepдi шeшy кepeк:

- Экологиялық құқық бұзушылықтың мәні мен өзгешеліктерін зерттеу;

- Құқық бұзушылық ұғымы, оның жалпы сипаттамасы, түрлерін анықтау;

- Экологиялық құқық бұзушылық түсінігі, жалпы сипаттамасы, түрлері және ерекшелігін талдау;

- Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін жауапкершіліктің түсінігі және жалпы сипаттамасын қарастыру;

- Қоршаған ортаға келтірілген зиянның ұғымы мен ерекшеліктерін айқындау;

- Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін жауапкершіліктің түсінігі және оның түрлерін қарастыру;

- Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін материалдық жауапкершілік және оның құрамын анықтау;

- Қазақстан Республикасындағы экологиялық құқық бұзушылық салдарынан туындайтын түйіткіл мәселелерді қарастыру;

- Экологиялық қызметке бақылауды жүзеге асыратын органның құзыреті, құқықтары мен міндеттерін зерттеу;

- Экологиялық құқық бұзушылықтарды реттеудегі отандық тәжірибе және шетелдік жүзеге асырылуының тәжірибесін талдау.

Зepттey жұмыcының тeοpиялық құндылығы. Зepттey жұмыcының баpыcында экологиялық құқық бұзушылықтар cалаcының үлкeн аpнаcы ашылып, өзiнiң epeкшe зepттey ныcаны, ғылыми ұc‬танымдаpы, түpлepi мeн үлгiлepi анықталды. Зepттeyдiң нәтижeлepi құқық cалаcында қοлданyдың epeкшeлiктepiнe нақты үлec қοcады. Зepттey баpыcында жаcалынған тұжыpымдамалаp мeн нәтижeлep экологиялық құқық бұзушылықтардың дамyына, қалыптаcyына ceптiгiн тигiзeдi.

Зepттey жұмыcының пpактикалық құндылығы. Алынған мәлiмeттep экологиялық құқық бұзушылықтар бοйынша зepттey жұмыc‬таpы үшiн қοлданыла алынады, кypc‬тық, диплοмдық, диc‬cepтациялық жұмыc‬таpды жазy үшiн дe қοлданыла алады. Cοндай-ақ бұл зepттey жұмыcы заң мамандығына зepттeyдe, пpактикалық cабақтаpда, дәpic‬тepдe қοлданыла алады.

Жұмыc‬тың құpылымы зepттeyдiң мақcаты мeн мiндeтi аpқылы анықталады. Жұмыc кipicпeдeн, үш бөлiмнeн, қοpытындыдан, қοлданылған әдeбиeттepдeн тұpады.

1 Экологиялық құқық бұзушылықтың мәні мен өзгешеліктері 1. 1 Құқық бұзушылық ұғымы, оның жалпы сипаттамасы, түрлері

Әкімшілік құқық бұзушылықтың заңды түсінігі ҚР «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Заңында бекітілген. Ол деп заңды немесе жеке тұлғаның құқыққа қарсы, кінәлі әрекеті мойындалады, ол үшін берілген заңнамада әкімшілік жауапкершілік орнатылған.

Бұл анықтама ресми болып табылады, өйткені ол әрекеттің заңды белгілерінен тұрады.

Құқық бұзушылық - бұл қоғамға қарсы, азаматтар, қоғам, мемлекет үшін зиянды мінез-құлық деп түсіндіріледі.

Қылмыстардың қоғамға қарсы сипаты ұлы болғандығы соншалықты олар қоғамдық қауіпті болып саналады. Көптеген әкімшілік құқық бұзушылықтардың зияндылығының деңгейі аз, олар қоғамдық қауіпті болып саналмайды.

Осылайша, әкімшілік құқық бұзушылықтың бірінші белгісі - қоғамдық қауіптілігі болып табылады.

Екінші белгісі - әкімшілік құқық бұзушылығы. Мұндай әрекет ҚР «Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы» заңында тыйым салынған.

Әкімшілік құқық бұзушылықтың үшінші белгісі - бұл әрекет, яғни бір немесе бірнеше адамдардың саналы, ерікті әрекеті немесе әрекетсіздігі.

Төртінші белгісі құқық бұзушылықтардың субъектілерін сипаттайды - бұл жеке немесе заңды тұлғамен жасалынған әрекет. Оны ұйымдастырылмаған адамдардың тобы, заңды тұлға болып табылмайтын (партия, қаржылық-өнеркәсіптік топ және т. б. ), заңды тұлғаның бөлімшесі және басқа да құрылымдық бөлімшелері, күрделі ұйым жасай алмайды .

Әкімшілік құқық бұзушылықтың бесінші белгісі - кінәлілігі, яғни саналы, ерікті, қасақана немесе абайсызда жасалынған әрекет.

Әкімшілік құқық бұзушылықтың алтыншы белгісі - жазаланушылығы. Әкімшілік жазаларды қолданудың мүмкіндігі әкімшілік құқық бұзушылықтардың ортақ белгісі болып табылады. Көптеген жағдайларда егер айып анықталса, кінәліні әкімшілік жауапкершілікке тартады. Бірақ көптеген жағдайларда жаза қолданыла алмайды, мысалы, қолдану мерзімі өтіп кетеді, норма кейінге қалдырылады және т. б. .

Әкімшілік құқық бұзушылықтардың жіктелуі әр түрлі негіздер бойынша жүргізіле алынады [1, б. 65] .

Ең алдымен, құқықтық реттелудің әр түрлі көздерінің болуын ескеру қажет. Әкімшілік жауапкершілік ҚР «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» заңымен орнатылады.

ҚР «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Заңының 1-бабында «Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы» былайша делінген:

1. Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңдары Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы осы кодексiнен тұрады. Әкiмшiлiк жауаптылықты көздейтiн өзге заңдар осы Кодекске олар енгiзiлгеннен кейiн ғана қолданылуға тиiс.

2. Осы Кодекс Қазақстан Республикасының Конституциясына, халықаралық құқықтың жалпы жұрт таныған принциптерi мен нормаларына негiзделедi.

3. Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк-деликттiк құқықтық қатынастарды реттейтiн халықаралық шарттық және өзге де мiндеттемелерi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi мен Жоғарғы Сотының нормативтiк қаулылары әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңдардың құрамдас бөлiгi болып табылады.

4. Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар осы Кодекс алдында басымдыққа ие болады және халықаралық шартты қолдану үшiн заң шығару қажет болатын реттердi қоспағанда, тiкелей қолданылады. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңдарында көзделгеннен өзгеше ережелер белгiленген болса, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

Осылайша, әкімшілік құқық бұзушылықтың мынадай түрлерін бөліп көрсетуге болады: адамдардың құқықтарына қол сұғатын, денсаулығына қол сұғатын, тұрғындардың санитарлы-эпидемиологиялық қамсыздандырылуына және қоғамдық адамгершілігіне қол сұғатын, қоршаған ортаны және табиғатты пайдалануды қорғау, өнеркәсіп, құрылыс, энергетика, ауыл шаруашылығы, ветеринария мен жерлердің мелиорациясында, көлік, көліктік қозғалыс, байланыс пен ақпарат, кәсіпкерлік қызмет қаржы, салықтардың, құнды қағандардың, кедендік іс саласындағы құқық бұзушылықтар, мемлекеттік биліктің институттарына қол сұғатын, ҚР мемлекеттік шекарасын қорғау мен ҚР ауданындағы шет елдік азаматтардың және азаматтығы жоқ тұлғалардың болу тәртібін қамсыздандыруға қол сұғатын, қоғамдық тәртіп пен қоғамдық қауіпсіздікке қол сұғатын, әскери есеп саласындағы құқық бұзушылықтар [2, б. 54] .

Әкімшілік құқық бұзушылықтарды әкімшілік жауапкершіліктің субъектілері бойынша жіктеуге болады, оларға азаматтар, лауазымды тұлғалар мен заңды тұлғалар жатқызылады.

Мысалы, сайлау комиссиясы, референдум комиссиясы, бақылау мүшелерінің құқықтарын бұзу азаматтардың және лауазымды тұлғалардың жауапкершілігіне алып келеді, сайлау кампаниясының жүргізілу барысындағы құқықтардың бұзылуы және басқа қызметтің бұзылуы - азаматтардың, лауазымды тұлғалардың және заңды тұлғалардың жауапкершілігіне алып келеді.

Әкімшілік құқық бұзушылықтарды кінәнің формасы бойынша да айыруға болады. Осылайша, қасақана құқық бұзушылықтар кездеседі, мысалы, біреудің мүлкін қасақана жою немесе құрту; абайсыздықпен жасалынған құқық бұзушылық, мысалы азаматтың жеке куәлігін кейіннен берілген куәліктің жоғалуына алып келген дұрыс сақтамау.

Көптеген жағдайларда тұлға жауапкершілікке құқық бұзушылық қасақана немесе абайсыздықпен жасалғандығына тәуелсіз тартылады. Бұл пайдалы қазбаларды дұрыс қолдану бойынша талаптардың бұзылысына, су көлігінде жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптарының бұзылысына, кедендік декларацияны беру мерзімдерінің сақталмауына қатысты айтылады. Әкімшілік жазалаулар әкімшілік құқық бұзушылықты жасағаны үшін мемлекетпен орнатылған жауапкершіліктің шарасын көрсетеді, ол жаңа деликтілерді құқық бұзушымен және басқа тұлғалармен жасаудың алдын алу мақсатында қолданылады.

Әкімшілік құқық бұзушылықтың тоғыз түрі қарастырылған. Әкімшілік жазалаудың әр түрінің сипаттамасына қысқаша тоқталып өтейік.

Алдын алу - бұл жеке немесе заңды тұлғаны ресми жазғыру. Ол жазбаша түрде беріледі. Негізінен ол кішкене әкімшілік құқық бұзушылықтарды жасаған тұлғаларға қатысты қолданылады. Мысал ретінде вагондарда темекіні тартуды айтуға болады.

Ескертуді ауызша ескертуден ажырата білу қажет, ол жасалған құқық бұзушылықтың аз мәнділігінде тұлғаны әкімшілік құқық бұзушылықтан босатқан кезінде жасалынады [3, б. 87] .

Әкімшілік айып ақшалай жазалау болып табылады. Ол жиі қолданылады және кішкене шамада беріледі: 1) еңбек ақының минималды көлемінде; 2) әкімшілік құқық бұзушылықтың затының құндылығында; 3) төленбеген салықтардың, жинақтардың немесе кедендік баж салықтарында, заңсыз валюталық операцияның сомасында, арнайы қарастырылған ақшалай құралдардың сомасында; ішкі және сыртқы құнды қағаздардың құнында, төленбеген әкімшілік айыппұлдың сомасында беріледі. Сәйкес мысалдар ретінде келесідей құқық бұзушылықтарды келтіруге болады:

1) тұрғындарды қоректендіру ұйымына санитарлы-эпидемиологиялық талаптарды бұзуғаны үшін лауазымды тұлғаларға 20-дан бастап 30 минималды еңбек ақысының мөлшері ретіндегі әкімшілік айыппұл салынады;

2) мүлікті шағын ұрлау үшін ұрланғанның құнының үш еселенген көлеміндегі айыппұл қарастырылған;

3) заңсыз валюталық операцияларды жүзеге асыру заңсыз валюталық операцияның төрттен бір бөлігінен бір бөлігіне дейінгі әкімшілік айыппұл төлеуге алып келеді.

Әкімшілік құқық бұзушылықтың құралын немесе затын ақылай алу олардың мәжбүрлі түрде алуын және кейіннен алынған тауардың жүзеге асырылуына шығындарды алып тастауға шыққан соманы бұрынғы қызметкерге берумен жүзеге асырылуын білдіреді. Мысал ретінде құралдарды және патрондарды ақылай алуды келтіруге болады, бұл олардың сақтау, ұстау, құрту ережелерін бұзғанда қолданылады.

Бұл жазалауды қолдану шектеулеріне ие: аңшылық қаруды, оқ-дәрі қорын және басқа да аңшылыққа және балық аулауға рұқсат етілген қару-жарақтарды ақылай алу аңшылық пен балық аулау негізгі тіршілік көзі болып табылатын тұлғаларға қатысты қолданыла алмайды.

Жасау немесе әкімшілік құқық бұзушылықтың затын конфискациялау меншікке немесе ҚР субъектісінің меншігіне ақысыз қарауға негізделеді. Оған мысал ретінде қаруларды және патрондарды арнайы орындарда қолданылмауы үшін конфискациялау бола алады.

Конфискациялауды қолдану ақылай алуға орнатылғандай шектеуге ие.

Жеке тұлғаға ұсынылған әлеуметтік құқықтың алынуы осы құқықты қолданудың қатаң және жүйелі бұзылысы үшін орнатылады. Осылайша, ішімдікті ішіп алған кеме жүргізушісінен кемені басқару құқығынан айыру.

Берілген жазалауды қолданудың түрі кейбір шектеулерге ие. Мысалы, көліктік құралды басқару құқығынан айыру онымен мүгедектігіне байланысты қолданылатын тұлғаға қатысты қолданыла алмайды (кемені алькогольді мастығының кезінде басқару жағдайларын ескермегенде және т. б. ) . Аң аулау құқығынан айыру тіршілік етудің негізгі көзі болып табылатын тұлғаларға қолданыла алмайды .

Әкімшілік тұтқындау құқық бұзушыны қоғамнан оқшаулау жағдайларында ұстауға негізделеді. Ол ерекше жағдайларда ғана орнатылады. Мысалы, милиция қызметкерлеріне, әскери қызметкерлерге, есірткі құралдарын және психотропты заттардың айналымын бақылау бойынша органның қызметкерлеріне немесе қылмыстық-атқару жүйесі органдары қызметкерлеріне бағынбағаны үшін.

Әкімшілік тұтқындаудың максималды мерзімі - 15 күн, ал кездейсоқ жағдайлардың талаптарын немесе контр террористтік операцияларды жүргізу тәртібін бұзғаны үшін - 30 күн [4, б. 56] .

Әкімшілік тұтқындауды қолдану алдында көрсетілгендей, белгілі бір шектеулеріне ие: ол жүкті әйелдерге, 14 жасқа дейінгі балалары бар әйелдерге және 18 жасқа толмаған тұлғаларға және I және II топтағы мүгедектерге, әскери қызметкерлерге қолданыла алмайды. Қазақстан Республикасының шекарасынан шет елдік азаматтарды немесе азаматтығы жоқ тұлғаларды шығарып салу мәжбүрлеудің және осы азаматтардың басқарылатын орын ауыстыруын білдіреді.

Берілген жазалаудың түрі ҚР мемлекеттік шекарасы арқылы өту жолдарындағы бұзылыстар, Қазақстанда болу тәртіптерін бұзғаны үшін қойылады.

Әкімшілік қуғындауды депортациядан айыра білу қажет.

Дисквалификация жеке тұлғаның атқарушы органда басқару лауазымын алудан, директорлар кеңесіне кіруден, заңды тұлғаны басқару бойынша кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудан, заңды тұлғаны басқа жағдайларда басқарудан айыруға негізделеді. Ол ұйымдастырушылық-басқару немесе әкімшілік-шаруашылық қызметтерді заңды тұлғаның органында жүзеге асыратын тұлғаларға, сондай-ақ заңды тұлғаның білімісіз кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырушы тұлғаларға қолданылады.

Дисквалификация жалған немесе мақсатты банкроттылық, заңды тұлғаны тиісті емес басқару үшін тағайындалады. Дисквалификация алты айдан үш жыл мерзіміне дейін орнатылады.

2015 жылдың қаңтар айынан бастап елімізде жаңа «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» кодекс қолданысқа енгізілді. Бұл Кодекстің негізгі қабылдану себептерінің бірі - тиісті заңнама ережелерін қылмыстық жауапкершіліктен әкімшілік тәртібіне өткізу, сонымен қатар әкімшілік құқық бұзушылық жауапкершілікті арттыру болып табылады. Ал бұл өзгерістер еліміздің әлеуметтік-экономикалық жағдайын дамытуға бағытталғандығы белгілі. Алайда осы Кодексте кәсіпкерлер үшін қандай өзгерістер болмақ, оларға әкімшілік құқық бұзбас үшін алдын ала нені білгені жөн. Аталған жағдайларға байланысты оқырманның назарына осы жаңа Кодекстің 466-бабының ережелерін қолданыстағы Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің 357-4-бабымен салыстырайық. Қазіргі қолданыстағы Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің 357-4-бабында: «Заңнамада көзделген жағдайларда заңды тұлғаны, филиалды, өкiлдiктi қайта тiркемей қызметтi жүзеге асыра беру - шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiлерi немесе коммерциялық емес ұйымдар болып табылатын заңды тұлғаларға - жиырма айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерiнде, ал iрi кәсiпкерлiк субъектiлерi болып табылатын заңды тұлғаларға қырыққа дейiнгi мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соқтырады. Бұған қоса тiркеушi органға заңды тұлғаның тұрғылықты мекенжайының өзгергенi туралы уақытында хабарламау - шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiлерi немесе коммерциялық емес ұйымдар болып табылатын заңды тұлғаларға - он, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерi болып табылатын заңды тұлғаларға отыз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға соқтырады [5, б. 49] .

Ал жаңа Кодекстің 466-бабында қолданыстағы аталған баптың екі тармағы: заңнамада көзделген жағдайларда заңды тұлғаны, филиалды, өкiлдiктi қайта тiркемей, қызметтi жүзеге асыру, тiркеушi органға заңды тұлғаның тұратын жерiнiң өзгергенi туралы уақытында хабарламау, бұл ережелердің еліміздің әлеуметтік-экономикалық жағдайына әсері болғандықтан өзгеріссіз қалып, ондағы шағын кәсіпкерлік субъектісіне салынатын айыппұл бірінші тармақта тиісінше жиырмадан он айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі айыппұлға, ал екінші тармақта оннан бес айлық есептік көрсеткіш мөлшеріне өзгеріп отыр. Мысалы, бір ауылда орналасқан Баймырза азаматтың «Сауда» атты жауапкершілігі шектеулі серіктестік (ЖШС) дүкені орналасқан жерін басқа көшеге немесе ауылға ауыстырып бұл жағдай туралы тіркеуші органды бір ай мерзімі ішінде ескертпесе, Кодекстің 466-бабы 2-тармағы бойынша ЖШС шағын кәсіпкерлік субъектісіне бес айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салынады. Ал еліміздің Бюджет кодексінің 10-бабы бойынша 2014 жылғы 1 қаңтардан бастап айыппұл санкцияларын қолдану үшін айлық есептік көрсеткіш - 1 852 теңгені құрайды. Сөйтіп, көрсетілген заңнама нормаларына байланысты жоғарыдағы әкімшілік құқық бұзушылықтың айыппұл мөлшері - 5 х 1 852 теңге = 9 260 теңге. Бұл арада ескерте кететін жағдай, есептелген айыппұл шағын кәсіпкерлік субъектісі немесе коммерциялық емес ұйымдар болып табылатын заңды тұлғаларға байланысты. Орта және ірі кәсіпкерлік субъектілері аталған заң бұзушылық үшін тиісінше 10 және 30 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл төлейді. Демек, қаралып жатқан 466-баптың 1-тармағының ережесіне назар аударған. Онда айтылғандай, «Заңнамада көзделген жағдайларда заңды тұлғаны, филиалды, өкiлдiктi қайта тiркемей, қызметтi жүзеге асыру» әкімшілік құқық бұзушылық болып, айыппұл салуға әкеліп соғатынын ескеру керек. - Жалпы еліміздің Азаматтық кодексінің 42-бабында заңды тұлға мынадай жағдайларда: жарғылық капиталының мөлшері азайтылған; атауы өзгергенде; шаруашылық серіктестеріндегі қатысушылардың құрамы өзгергенде қайта тіркелуге тиіс. Осы орайда жоғарыда мысал ретінде келтірілген «Сауда» ЖШС-інде осы өзгерістер болса, онда ол оны тіркеген әділет органына бір ай мерзім ішінде тиісті құжаттарды жолдап, серіктестікті қайта тіркеуден өткізуі керек. Аталған құқық талаптарын орындау заңды тұлғаларға ешқандай қиындық туғызбайды және Қазақстан Республикасының әр азаматының заңға бағынуы арқылы мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайының дамуына қосқан үлесі деп түсінген жөн. Сонымен қатар, көпшілікті тағы бір хабар етеріміз, азаматтық хал актілерін тіркеу саласындағы әкімшілік жауапкершілік те арта түсті [6, б. 23] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.