Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастыру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 40 бет
Таңдаулыға:

( орындалған ұйымның атауы)

ТЕГІ, АТЫ-ЖӨНІ

Мамандықтың коды мен атауы

(жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің мамандық классификаторы бойынша беріледі )

Ғылыми жетекші:

Ғылыми кеңесші (болған жағдайда)

Қала, жыл

Мазмұны

Кіріспе3

1 Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастырудың теориялық негіздері5

1. 1 Зерттеу құзыреттілік, мәні және мазмұны5

1. 2 Зерттеушілік құзыреттіліктің білім берудегі орны12

1. 3 Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастыру мүмкіндіктері16

2 Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастыру бойынша эксперимент жұмысының мазмұны23

2. 1 Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастыру моделі23

2. 2 Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастырудың мазмұны28

2. 3 Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастырудың тәжірибелік-эксперимент жұмысы бойынша талдауы және нәтижелері34

Қорытынды36

Қолданылған әдебиеттер тізімі39

Кіріспе

Балаға өз бетімен зерттеуге мүмкіндік туғызған сайын одан әрі жақсы оқи түседі. Питер Клайн.

«Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасының» басты мақсаты оқушылардың талдау, синтездеу, әрі логикалық ойлау қабілеттерін дамыту, яғни оқушылардың сабақ бойы ой еңбегімен шұғылдануын қамтамасыз ету, оқушыны ізденуге, өз бетімен қорытынды жасауға үйрету болып отыр.

Білім - ел қазынасы, халқымыздың білімділігі еліміздің байлығының ең маңызды бөлігі десек, білімнің негізі мектепте, яғни бар ғылымның бастауы - мектеп, «Елдің келешегі бүгінгі жастардың қолында, ал жас ұрпақтың тағдыры - ұстаздың қолында» деп Елбасы бізге үлкен міндет артып отыр. Егемен еліміздің болашағы, оның әлемдік өркениеттегі өз орны, ең алдымен білім мен тәрбиенің бастауы болатын - ұстаз қолында, сондықтан да біздің басты мақсатымыз - білім сапасын жақсарту.

Қазіргі таңда білім берудің әлеуметтік құрылымы маңызды элементтердің біріне айналып отыр. Дүние жүзінде білімнің ролі артып, әр елдің өзіндік білім беру жүйесі тағайындалған. Бірақ, ол әлем халықтарының білім берудегі тәжірибесімен, бағыт-бағдарымен деңгейлес болуы қажет. Қазақстан Республикасындағы үлкен өзгерістердің білім беру саласында қамтылуы маңызды іс-шара болып табылады. Осы орайда білім беруді дамыту тұжырымдамасы Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудағы маңызды құжат екендігі сөзсіз.

Білім беру жүйесінің басты міндеті - ұлттық және адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологиясын енгізу, білім беруді ақпараттандыру. Қазіргі кезеңде білім беру жүйелерінде қайта құру жүріп жатыр, білім беру жүйелерінің жаңа ұлттық моделі құрылуда.

Оқушының ізденушілік қасиетін қалыптастыру оқытудың түрлі формалары мен әдістері арқылы жүзеге асырылады. Солардың ішіндегі ең тиімдісі (зерттеуге оқыту) - оқушылардың ғылыми қоғамын ұйымдастыру.

Сондықтан мектеп оқушыларының дарындылығын дамыту жұмыстарын жүйелі ұйымдастыру басты мақсат, ғылыми проблема болып табылады. Жеке тұлғаны дамытып қалыптастыру үшін олардың өзгермелі әрекеттерін айналадағы нақты құбылыстар мен таныс объектілерді зерттеумен байланыстырудың маңызы зор. Тақырыпты таңдағанда «мені не қызықтырады?» - деген сұраққа жауап беру керек.

Тек мұғалім оқушыға жоба жаза алатынын және жақсы идеялардың барлығы да жазу кезінде болатынын түсіндіріп, оқушының жазуға деген қызығушылығын арттырса сонда бала зерттеу жұмысын жазуға талпынады.

Зерттеу жұмысымен айналысу, шығармашылық жоба жазу оқушының аналитикалық ойлау қабілетін дамытады, шешім қабылдай алу қабілетін қалыптастырады. Оқушыны ізденушілікке баули отырып, ғылым мен техниканың жетістігіне сәйкес армандарына жетуге, өз жолдарын дәл табуға көмектеседі.

Оқушыны ғылыми-зерттеу жұмысына қатыстыру үшін алдымен, оны қызықтыра отырып, зерттеу талабын қалыптастыру керек. Яғни оқушы ақпаратты ала білуге, оны басқаларға хабарлай білуге талпынуы тиіс. Ең алдымен оқушыны өздігінен шешім қабылдауға, ақпараттар алуға, оны басқаларға жеткізе білуге үйрету қажет.

Қазіргі білім мен тәрбиенің негізгі бағыты-жан-жақты дамыған тұлға қалыптастыру, тұлғаның «Мен» менталитетін қалыптастыру, өзін-өзі тану, өзін-өзі дамыту мәселесінің айналасында болып отыр.

Осы орайда, зерттеу тақырыбының өзектілігі: Қазіргі кездегі бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастырудың әдіс-тәсілдерін қарастыру.

Курстық жұмыстың мақсаты: Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігінің негіздерін қарастыра отырып, оларды ерте жастан қалыптастырудың жолдарын іздестіру.

Көзделген мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:

Оқу процесінде бастауыш сынып оқушыларындағы зерттеу құзыреттілігінің қалыптасуы мен дамуының теориялық негіздерін қарастыру;
Зерттеу құзыреттілігі, оның мәні және мазмұнын ашу;
Бастауыш сынып оқушыларының зерттеу құзыреттілігінің қалыптасуы мен дамуын зерттеу;
Бастауыш сынып оқушыларының зерттеу құзыреттілігін дамыту бойынша жұмыстарды жалпыландыру;
Оқыту процесіндегі бастауыш сынып оқушыларымен зерттеу жұмыстарын жүргізудің құрылымын талдау;
Бастауыш сынып оқушыларының зерттеу құзыреттілігінің нәтижелерін талдау Жазбаша аударманың түрлері мен олардың ерекшеліктерін зерттеу.

Зерттеу нысаны бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігі болып табылады.

Жұмыстың теориялық және әдістемелік негізі ретінде отандық ғалымдардың еңбектері, мерзімдік басылымдардағы мақалалар қолданылды.

Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастырудың теориялық негіздері 1. 1 Зерттеу құзыреттілік, мәні және мазмұны

Зерттеушілік құзыреттілік түсінігі анық және нақты болуы үшін «құзыреттілік» пен «зерттеу» сынды түсініктерді зерттеу қажет.

Зерттеу ғылыми-педагогикалық білімдерді қалыптастырудың процесі, танымдық қызметтің түрі, ол оқытудың, тәрбиелеудің және дамудың объективті заңдылықтарының ашылу бағыттарына бағытталған.

Зерттеулердің кең спектріне қарамастан зерттеу құзыреттілігінің нақты бір анықтамасы жоқ. Барлық авторлар оны өзінше анықтайды.

Отандық психологияда «бағытталған қызмет» терминін қолданып үйренген. М. И. Лисинамен «танымдық белсенділік» түсінігін қолданады. Кейбір қатынасында ол «білуге құмарлық», «зерттеушілік әрекет», «зерттеу» терминдерімен жақын болып саналады.

Сонымен бірге, жиі осы терминдер қолданылуында араласып жатады - мысалы, Д. Б. Годовикова баланың танымдық әрекеті туралы оның бағытталған-зерттеу қызметінің жаңа жағдайдағы салдары ретінде айтады.

Зерттеу зерттеу әрекеті сынды кез-келген тіршілік иесінің мінез-құлығының, бейімделу жағдайының, даму мен тіпті денсаулық жағдайының бөлінбейтін бөлшегі болып саналады.

Зерттеу инициативасының мотивациясының негізі ретінде білуге құмарлықты алады. Ол жаңа әсерлерде қажеттілік түсінігімен шектеседі, оны Божович Л. И. баланың негізгі қажеттілігі деп қарастырады.

Ғылыми әдебиеттерді зерттеу келе, «құзыреттілік» түсінігінің әр түрлі мазмұны бар екендігіне көзіміз жетеді. И. С. Сергеев пен В. И. Блинов өздерінің жұмыстарында әдістің құзыреттілігіне арнаған болатын, онда олар құзыреттілікті білімнің ерекше нәтижесі ретінде қарастырды, ол белгісіздік жағдайындағы қызметтің тиімділігіне арналған ішкі және сыртқы ресурстардың мобильділігіне көрсетеді. Құзыреттілік олармен білімділіктің және/немесе тәжірибеліктің деңгейі ретінде түсіндіріледі, ол әлеуметтік немесе кәсіби қандай да бір қызметті табысты орындау үшін жеткілікті.

Э. Ф. Зеер, Н. Н. Абакумова және И. Ю. Малкова құзыреттілікті білімдердің, қабілеттердің интегративті толықтығы ретінде анықтайды, олар кем дегенде адамның тәжірибеде өзінің құзыреттілігін жүзеге асыра алу қабілеті ретінде қарастырады. Құзыреттілікке оқытудың нәтижелерімен бірге, құндылықтық бағыттардың және т. б. нәтижелері енгізілген [1, б. 74] .

«Құзыреттілік» түсінігінің мазмұнын талдай отырып, Д. А. Иванов ағылшындық «competence» және «competent» терминдерінің аударылуын міндетті түрде ескеру керектігін айтады. Бірінші термин «қабілет» дегенді білдіреді, екінші термин «құзыреттілік» деп аударылады және «толыққұқықты, бекітілген, заңды» деген мәнге ие.

А. В. Виневская былай дейді: «Құзыреттілік - бұл жүйелік түсінік, ол құзыреттіліктің көлемін, міндеттемелердің шеңберін анықтайды. Тар мағынасында бұл субъект танымға ие болатын сұрақтардың шеңбері ретінде қарастыралады…» [6] .

Осылайша, қазіргі кезде педагогиканың даму сатысында «құзыреттілік» түсінігінің жалпы түсініктері жоқ.

Құзыреттіліктің маңызды белгілеріне мынадай белгілердің жиынтығымен анықталатын белгілер жатқызылады:

- білім мен қабілеттердің деңгейі;

- білім мен қабілеттердің болуы мен тереңділігі;

- арнайы тапсырмаларды орындау деңгейі;

- жұмысты ұйымдастыра алу және жоспарлай алу қабілеті;

- бейімделу жағдайларында білімдерді қолдана алу қабелеті.

Берілген анықтамаларды талдай келе, бұл түсініктердің кейбір өзара байланысы анықталады: мүмкін-танымал; берілген - меңгерілген. Яғни міндеттемелер мен бұйрықтардың шеңберінен тұрады, олар шешілуі қажет, ал құзыреттілік - бұл ұсынылған бұйрықтар мен шешілген міндеттемелерді меңгерудің нәтижесі.

Оқыту процесімен байланысқан зерттеу қызметін зерттей келе, зерттеушілік оқу туралы айтуға болады, ол оқытуға өзіндік әдіс болып табылады, ол баланың өзінше қоршаған ортаны зерттеу қабілетіне негізделеді. Мұндай оқытудың мақсаты - балада қызметтің жаңа қабілеттерін мәдениеттің кез-келген саласында шығармашылық меңгере алу қабілеті.

Кез-келген оқытушы үшін баланың зерттеу еңбегінің нәтижесі екіге бөлінеді: олардың біреуі нәтиженің өзі, яғни қорытындылар, болжамдар, үлгілер және оған қатысты барлығы және басқа бөлігі - ол педагогикалық нәтиже, ол педагог үшін өзекті - мұндай жұмыстың тәжірибесі жаңа білімдер, қабілеттер, бұлар оқушының зерттеу құзыреттілігінің негізі болып табылады.

А. В. Хуторскийдің білім құзыреттілігінің анықтамасына сүйене отырып, зерттеу құзыреттілігінің анықтамасын ұсынып көруге болады. Зерттеу құзыреттілігі - бұл белгілі бір саладағы білімдердің жиынтығы, зерттеу қабілеттерінің болуы, осы білімдер мен қабілеттердің нақты бір қызметте қолдана алу қабелеті [2, б. 49] .

Оқушылардың зерттеу құзыреттілігінің қалыптасуы негізгі төрт компоненттен тұрады: мотивациялық-жеке, интеллектуалдық-шығармашылық, когнитивті және қолданыстық-жедел.

Мотивациялық-жеке компонент оқушылардың қоршаған ортаға, өз-өзіне, жеке қабілеттеріне қарым-қатынастарының жүйесі болып көрсетіледі. Осы компонентпен зерттеу қызметіне, танымдық белсенділігіне қажеттілік, қиындықтарды жеңуге қабілеті, оқудағы, шешім қабылдаудағы даралық компоненті сипатталады. Дәл осы мотивациялық-жеке компонент дамушы құндылықтық-еңбектік, әлеуметтік-еңбек және өзін-өзі жетілдіру құзыреттілігінің болуын білдіреді.

Интеллектуалдық-шығармашылық компонент танымдық процестер мен оқу қабілеттерінің дамуына жауап ретінде көрінеді. Ең бастысы, интеллект бұл жерде баланың білімі немесе қабілеттерінің жаңа деңгейі ретінде емес, ал оның шығармашылыққа қабілеті ретінде қарастырылады. Әр түрлі шығармашылық қабілеттер оқушының шынайылықты жетілдіру мен проблемаларды шешуге дайындығын білдіреді. Ақыр соңында берілген компоненттің оқу-танымдық құзыреттіліктің аспектілерін қалыптастыратыны анық.

Когнитивті компонент ғылымның әр түрлі салаларына қатысты білімдердің жүйелерінен тұрады, оларды меңгеру әлемнің ғылыми саласына қатысты білдіреді, сондай-ақ танымдық қызметке диалектілік әдістердің меңгертілуін білдіреді.

Қолданыстық-жедел компонент зерттеуді жүргізуге қажетті қасиеттермен сипатталады.

Қазіргі кезде зерттеушілік шағын кәсіби ғылыми қызметкерлер тобына ғана тән, аясы тар мамандандырылған қызмет ретінде емес, ол кез келген саладағы қазіргі адамдардың өмір сүру тәртібіне айналған кәсіби өмірге белсене араласатын, тұлғаға тән құбылыс.

Оқушының танымдық өзгертушілік әрекеті зерттеушілік деп аталатын әдістің көмегімен жүзеге асырылады. Интеллектуалдық, шығармашылық қабілеті жоғары оқушыға өз бетімен білім алуына жағдай жасалуы тиіс, яғни оқушының өз іс- әрекетін өзі ұйымдастырып, басқаруына мүмкіндік туғызылуы қажет.

Зерттеуші оқушы өзінің табиғатынан зерттеуге бейім келеді. Білуге құмарлық, бақылау жасауға талпыныс, өзінше эксперимент жүргізу баланың балалығымен бірге жүретін процесс. Зерттеу, іздеу белсенділігі - баланың жаратылысына тән табиғи құбылыс.

Зерттеушілік әдісін қолдану қажеттігі оқушының білім алу процесінде қоршаған ортасына қызығушылығымен, сүйіспеншілікпен қарауымен түсіндіріледі. Оқушының өз бетінше зерттеу жүргізуі оның жеке талабын қанағаттандыруы мен көкейінде жүрген сұрақтарға жауап табуға үлен ықпал етеді. Одан басқа, өз бетінше зерттеу жүргізу интеллектуалдық және шығармашылық қабілеті мен ойлау, зерттеу білігінің дамуына мүмкіндік туғызады. Оқушы өз бетінше зерттеу жүргізу арқылы қоршаған ортасын тани алады, жаңа білімді дайын күйінде емес, өзі үшін жаңа білім ашады [3, б. 93] .

Зерттеу күнделікті қолданыста адамның танымдық әрекет түрлерінің бірі ретінде жаңа білімді игеру қабілетімен түсіндіріледі. Ғылыми зерттеудің теориялық және практикалық тұрғыдағы ерекшеліктеріне тоқтала кетелік.

Зерттеушілікке оқыту - баланың қоршаған ортасын өз бетінше танып білуге деген табиғи ынтасы негізінде құрылған оқытудың негізгі тәсілі. Зерттеушілікке оқытудың негізгі мақсаты - оқушының адамзаттық мәдениеттің қай саласында болмасын өз бетімен шығармашылық жаңа іс әрекеті тәсілдерін игеруге дайындығы мен қабілетін қалыптастыру. Зерттеудің жобалаудан айырмашылығы мынада. Зерттеу алдын ала жоспарланған нысанды құруды көздемейді. Ол - белгісізді іздеу процесі. Бұл - адамның танымдық әрекеттерінің бірі.

Осылайша, жобалау мен зерттеу - басынан-ақ әрекет түрлерінің бағыттары, мәні мен мазмұны жағынан түрліше.

Зерттеудің жобалаудың зерттеуден айырмашылығы - жобалау тәжірибеге бағдарланған. Жобаны жүзеге асырушы адам жаңаны ғана емес, өзінің алдында тұрған нақты проблеманы шешеді.

Жобаны әзірлеу - әдетте шығармашылық іс, бірақ, шығармашылық ақиқатты іздеу міндеттерінен тыс түрлі сыртқы жағдайларға байланысты болады.

Теориялық жобаны дайын алгоритмдер мен сызбалардың көмегімен орындауға болатынын естен шығармаған жөн.

Жобалаудың проблеманы шешу жолына қарай шегі болғанмен, зерттеу сияқты тереңдей береді.

Зерттеу мен жобалау мүмкіндіктерін бағалай келе, баламен жұмыс барысында жобалау әдістері мен зерттеушілікке оқыту әдістерінің пайдасын түсіне білу керек. Жобалаумен қатар, зерттеушілік жұмыстарды орындауға болады. Әдістемелік тұрғыда жобалау әдісі бойынша жүргізілетін зерттеудің шынайы болжам жасаудың, олардың нәтижелерін жоспарға сәйкес тексерудің нақты жоспарын құруды көздейтінін ескеру қажет.

Ал зерттеушілік еркін, белгілі бір сыртқы жағдайлармен шектеусіз жүргізілуі тиіс.

Нәтижесі туралы сөз болғанда ескеретін жағдай, зерттеу жұмысының барлық кезеңдеріндегі негізгі күтілетін нәтиже - баланың жаңадан алған білімін шығармашылықпен игеру қабілетін; алынған материалды өңдеу және зерттеушілік әдебінің дағдыларын дамыту. Оның кішкентай ғана зерттеу нәтижесін басқалармен шатастыруға болмайды.

Мұғалім үшін негізгі нәтиже - баланың қолдан жасаған макеті немесе суреті емес, оның өз бетінше алған ең құнды шағармашылық зерттеу жұмысы, жаңа білімі мен білігі, жай орындаушы ғана емес, анық шығармашыл психикалық жаңа көз қарасы.

Оқушының зерттеу әрекетінің жетекшісі төмендегі ережені сақтауы тиіс:

1. оқушыларды өз бетінше әрекет етуге үйрету;

2. нақты нұсқаулардан гөрі баланың ұсынысына көңіл аудару;

3. талқылау кезінде баға беруге асықпау;

4. білім алу барысында балаларға көмектесу:

- өз бетінше проблеманы шығару;

- проблеманы өз бетінше шешу дағдыларын қалыптастыру;

- пәндер мен құбылыстар арасындағы байланысты бақылау;

- ақпаратты талдау, талқылау, жүйелеу, топтау және жинақтау;

- өзіндік пікірін ешбір қорқынышсыз ұсыну.

5. оқушыларды өз идеяларын ұсына білуге және қате пікірінен бас тартуға, шыдамдылық танытуға үйрету;

Оқушының зерттеу әрекеті процесін мынадай бірізділікте көруге болады:

1. Зерттеу проблемасы мен бағытын анықтау;

2. Зерттеу тақырыбын таңдау (зерттеу міндеттерін анықтау) ;

3. Зерттеу әдістерін таңдау;

4. Зерттеуді жүргізу (ақпараттарды өңдеу, бақылау, эксперимент т. б. ) ;

5. Алынған материалдарды талдау және тарату (алынған материалдарды белгілі ережелер мен тәсілдерді қолдана отырып, құру) ;

6. Қорытындылау. Есеп беруге дайындалу (негізгі түсініктерге анықтама беру, зерттеу нәтижелері бойынша хабарлама жасау т. б. ) ;

7. Презентацияны жариялау (қорғау және сұрақтарға жауап беру) ;

8. Аяқталған жұмыс қорытындысын талқылау. Рефлексия [4, б. 105] .

Дарынды оқушының ізденушілік қасиетін қалыптастыру оқытудың түрлі формалары мен әдістері арқылы жүзеге асырылады. Солардың ішіндегі ең тиімдісі (зерттеуге оқыту) - оқушылардың ғылыми қоғамын ұйымдастыру.

Сондықтан мектеп оқушыларының дарындылығын дамыту жұмыстарын жүйелі ұйымдастыру басты мақсат, ғылыми проблема болып табылады.

Жеке тұлғаны дамытып қалыптастыру үшін олардың өзгермелі әрекеттерін айналадағы нақты құбылыстар мен таныс объектілерді зерттеумен байланыстырудың маңызы зор.

Тақырыпты таңдағанда «мені не қызықтырады?»-деген сұраққа жауап беру керек.

Елбасымыздың 2011 жылғы «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» халыққа жолдауында 2015 жылға қарай білім беру ұйымдарының 50 пайызы электронды оқулықты пайдаланып, 2020 жылға қарай оның саны 90 пайызға артады, - деген.

Жоғарыда атап өткендей, әлемдік ақпараттық білім кеңістігінің деңгейінде Республика мектептерін көтерудің тиімді жолы- білім беру саласын толықтай ақпараттандыру. Қазақстан Республикасының білім туралы Заңында білім беру жүйесін ақпараттандыру осы саладағы мемлекеттік саясат негізінде анықталынып, осы жүйедегі басты міндеттердің біріне айналып отыр .

Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 22 қыркүйектегі №6345 өкімімен бекітілген «Орта білім беру жүйесін ақпараттандырудың Мемлекеттік бағдарламасы» мектептегі білім беруді ақпараттандыру процесіне негіз қалады.

Орта білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі мақсаты оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру. Осы мақсатты орындау барысында оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыруда жаңа әдістерді қолдану қажеттілігі туындап отыр.

Бүгінгі күннің өзекті мәселесі адам ресурстарын арттырудың ұстанымдарын, шығармашылық ойлауды қалыптастырудың теориясын басшылықққа ала отырып әлемдік бәсекелестікке лайықты жаңа тұлғаны субъект ретінде тәрбиелеу болып отыр. «Субъектілік» ұғымының мазмұны оқытудың жүйесіне жаңа көзқараспен қарауды талап етеді. Қазіргі даму кезеңі білім беру жүйесінің алдына өсіп келе жатқан жеке тұлғаны субъект ретінде жан-жақты дамыту мәселесін қойып отыр. Қазіргі оқушы:

Шыдамды, тапқыр;
Дарынды, белсенді;
Ізденімпаз, талапты;
өз алдына мақсат қоя білетін болуы керек.

Осындай жеке тұлғаны субъект ретінде дамытып, қалыптастыру керек.

Ғалым А. В. Брушлинскийдің ұйғарымы бойынша, «Субъект-аса жоғары белсенділік, біртұтастық , автономдық деңгейіне жеткен адам. Адам субъект болып дүниеге келмейді, субъект болып дамып жетіледі. Оның субъект ретінде дамуының алғы шарты іс-әрекет, қарым-қатынас, тіршілік барысы болып табылады».

Субъект психологтясының алғашқы ілімдері С. Л. Рубинштейн, Д. Н. Узнадзе, Б. Г. Ананьев еңбектерінен бастау алады.

Б. Г. Ананьев «субъект» ұғымын адамның тұлғалық, индивидтік, даралық негіздері, субъектілік қасиеттер жиынтығынан тұрады деп түсіндіреді.

Б. Г. Ананьев пайымдауынша, субъект - тұлғаның өзін-өзі ұйымдастыруы, өзін-өзі реттеу, өзін-өзі құру ерекшеліктері, іс-әрекетті жүзеге асыру үшін ішкі және сыртқы ахуалдарды үйлестіру тәсілі, іс-әрекеттің объективті және субъективтілік мақсаттары мен міндеттеріне орай барлық психикалық процестерді, қасиеттерді, кейіпті байланыстыру орталығы.

Біздің қоғамымыз дамудың жаңа кезеңіне көшіп келеді, бұл кезең ақпараттық кезең, яғни компьютерлік техника мен оған байланысты барлық ақпараттық коммуникациялық технологиялар педагог қызметінің барлық салаларына кірігіп, оның табиғи ортасына айналып отыр. «Білім берудегі АКТ» ұғымы «оқытудың жаңа ақпараттық технологиялары», «компьютерлік оқыту технологиялары» және т. б, тіркестермен тығыз байланысты.

Осы сұраққа жауап беріп өтейін. Ақпараттық мәдениет дегеніміз тек компьютермен дұрыс жұмыс істей білу емес, кез-келген ақпарат көзін - анықтамалықтарды, сөздіктерді, энциклопедияларды, көліктердің жүру кестелерін, теледидар бағдарламаларын т. с. с дұрыс пайдалана білу деген сөз. Ақпараттық мәдениет - бұл әңгімелесе білу, теледидар, хабар (Интернетті) талғамды түрде қарау немесе қарамау, алынған мәліметті ой елегінен өткізіп, талдай білу және де өзгелердің еркіндігіне әсер ететін жағдайларда өз еркіндігіңді шектей білу.

Бұл маңызды мәселені шешу мұғалімге, оның оқытудың мақсаттары мен шарттарына сай жаңа технологиялар мен әдістемелерді қолдана білуге тікелей байланысты. Яғни, бүгінгі таңда математика пәні мұғалімдерінің кәсіби құзырлылығы құрылымынан оқытудың ақпараттық -коммуникациялық технологиялары ерекше орын алады.

Компьютерлік формадағы бақылау сабақтары - оқушылардың білімдерін тест түрінде тексерудің бір түрі. Мұндай сабақтар арқылы оқушылар өз бағаларын бірден біледі (компьютер көрсетеді) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.