Ауызша және жазбазша аударма түрлері

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Курстық жұмыс: Ауызша және жазбазша аударма түрлері

Мазмұны

Кіріспе3

1 Ауызша аударманың түсінігі және түрлері5

1. 1 Синхронды аударма5

1. 2 Бірізді аударма13

2 Жазбаша аударманың түрлері мен олардың ерекшеліктері16

2. 1 Көркем әдеби аударма түсінігі16

2. 2 Көркем әдеби аударманың қиыншылықтары17

Қорытынды24

Қолданылған әдебиеттер тізімі26

Кіріспе

Көптеген адамдар ауызша және жазбаша аударманың арасындағы айырмашылықтарын елестете бермейді. Ойлап қарасақ, екеуі де аударманың түрі болып саналады, екеуіне де тілді білу жеткілікті тәріздес, ал оның не қағаз бетінде, не ауызша жеткізілуі маңызды емес тәріздес. Ал шындығына келгенде ауызша және жазбаша аударма - бұл мәні бойынша өте ерекшеленетін әрекеттер, олар әр түрлі қабілеттерді және тіпті әр түрлі білімдерді қажет етеді. Ауызша және жазбаша аударманың арасындағы айырмашылықты түсіндіру үшін, осылардың арасындағы айырмашылықтарға тоқталып өтейік.

Ағылшын тілінде ауызша және жазбаша аудармашылар әр түрлі аталынады: «interpreter» және «translator». Пәнмен таныс емес адам үшін ауызша және жазбаша аударманың арасында кішкене ғана айырмашылық бар болып көрінеді. Біреуі сөздерді ауызша аударса, ал басқасы оларды жазады. Шындығына келгенде, олардың арасында аудару процесінде, қиыншылықтарында үлкен айырмашылықтар бар, оларды қайсібірі болса да олардың сәйкес қолданылатын кәсіби әдістері мен амалдарында жеңеді.

Жазбаша аудармашы жақсы жазбаша әр түрлі тілдегі буынға ие болуы, сөздерді, фразаларды, ым-ишараларды, түсініспеушіліктерді және басқа лингвистикалық нюанстарды анық қолдана алуы керек. Жазбаша аудармашы әдетте ойлануға жеткілікті уақыты болады, ал бұл ауызша аудармашы үшін ең жақсы жағдайдың бірі болса да, оны армандауына болады, сонымен бірге оның ресурсында баспалық ресурстар (сөздіктер, тақырыптар бойынша материалдар және т. б. ) болады, сондай-ақ ол өзінің жұмысында қалаған уақытында үзіліс жасай алады. Осылайша, жазбаша аудармашы салыстырмалы түрде кішкене қысыммен ғана жұмыс істейді.

Жазбаша аудармашы ана тілін аударылатын мәтіннің лингвистикалық және мағыналық боямаларын максималды дәл жеткізетіндей білуі қажет. Бұл жазбаша аудармашы толық мағынасында екі тілді болуы шарт емес. Жазбаша аудармашы бір өлшемді аспектіде жұмыс істейді: оның негізгі көзі - бұл қағаздағы сөздер, оның жұмысының соңғы нәтижесі - ол да қағаздағы сөздер.

Ауызша аудармашы ауызша тілді бірден екі бағытта аудара білуі қажет. Бұл ретте ол қандай да бір көмек құралдарын - сөздіктерді, реферативті немесе сынақ материалдарын қолдана алмайды. Ауызша аудармашыдан лингвистикалық шешімді бірден, бір мезгілде табу талап етіледі. Бұл кездегі психологиялық қысым өте жоғары.

Аударманың өзіне қосымша ретінде ауызша аудармашы адамдардың арасындағы көпір тәріздес олардың эмоцияларын, сөйлеу екпінін, ым-ишараларын да жеткізеді. Даулы жағдайлардағы аудармашының жұмысы қиын. Бұл жағдайда ауызша аудармашы тек кәсібилікке ғана ие болып қоймай, сондай-ақ дипломатиялық қасиеттерге де ие болуы қажет.

Ауызша аударманың екі түрі бар: бірізді және синхронды. Осы орайда, зерттеу тақырыбының өзектілігі: Қазіргі ағылшын тіліндегі ауызша және жазбаша аудармалардың ерекшеліктерін зерттеу.

Курстық жұмыстың мақсаты: Ауызша және жазбаша аудармалардың түрлерінің айырмашылықтарын анықтау, өзіндік ерекшеліктеріне баға беру.

Көзделген мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:

Ауызша аударманың түсінігі және түрлерін қарастыру;
Жазбаша аударманың түрлері мен олардың ерекшеліктерін зерттеу.

Зерттеу нысаны ауызша және жазбаша аударманың түрлері болып табылады.

Жұмыстың теориялық және әдістемелік негізі ретінде отандық ғалымдардың еңбектері, мерзімдік басылымдардағы мақалалар қолданылды.

Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Ауызша аударманың түсінігі және түрлері 1. 1 Синхронды аударма

Аударманың арнайы теориясын өңдеуде түрлер психолингвистикалық классификасының негізінде болып, оның ауызша аспектісі, әсіресе, синхрон аудармасы оқып білінеді. Синхрондық аударма теориясы аудармашы мамандарын дайындау бағдарламасында кездеседі. Бағдарламаларға арнайы әдебиеттер мен оқулықтар басылған. Сондықтан, аудару теориясының жалпы бағытында біз ауызша аударманың жазба теориясына сүйенеміз.

Ауызша аударманың өзгешілігін зерттеу барысы 3 бағытта жүзеге асады. Зерттеудің 1-інші аспектісі факторлармен айналысады, түпнұсқаның мазмұнына сай аудармашының ақпаратты шығаруымен байланысты. Ауызша аударма- бұл ауызша сөз сөйлеуді шет тіліне аудару. Ауызша аударманың қабылдау қасиеті уақыт аздығымен, бірмүйізділігімен, беделін түсірумен байланысты. Түсінушіліктің толықтығы ырғаққа, аз кідіріске, шапшаңдыққа тәуелді, ал қабылдау бастапқы мазмұндық бағыттарды қабылдау кезінде пайда болады. Аудармашы қабылданған «шаршы» ақпаратты мәтіннің мазмұнына қарай болжайды, әрі қарай қабылдау үрдісінде ақпараттың есіндегі жинағы пен кемуін болжауда ұйғарып, анықтайды. Ауызша аударманың теориясы аудармадағы психолингвистикалық өзгешелікті, лингвистикалық алғы шарттарының болжамына мүмкіндік туғызады және оның әр тілдегі мағыналық, дербестік, минималдық сөздің кесіндісінен болатын тәуелділігін суреттейді. Сонымен қоса, сөздің кесіндісі құлаққа қабылдау ақпаратынан айрылу мінезіне дейін көрінеді. Тағы да айрылудың орнына қайтару факторлары болады: пәннің білімі мен сөздің орны, олар босатулардың, дауыс ырғағығының, сөздің эмоционалдық бояу мазмұннын аңғартады және т. б. [1, б. 85]

Ауызша аударманы зерттеу барысындағы 2-інші аспектісі ПЯ-дағы сөз түрінің даралығымен байланысты. Ауызша аударманың теориясы аудармашының ауыз-екі сөйлеудің өзгешілігін суреттейді, әсіресе, әдеттегіден ерекше болатын «аударылатын емес» сөзі. Аудармашының сөзі түпнұсқаға хабардар болады және аударма үрдісінде қалыптасуымен ерекшеліктердің тууына себепші болады. Синхрондық аудармада айту үрдісі мазмұндау үрдісімен параллель бағытта өтеді(шешен сөздің қабылдауы), бірақ аударманың бөлігі ақпарат көз сөзінің аз кідірісінде айтылады. Синхрондық аударманы лингвистикалық бейнелеуде түпнұсқаның басталуымен және осы бөлшекті аударуға бөлінген уақытқа байланысты қорытындылады. Бұл аралықтың кең шамасы екі қатарлы тіл факторымен баяндалады. Біріншіден, ол шет тіл құрылымының ерекшеліктеріне тәуелді, сөз сегментінің ұзындығын қамтамасыз етеді, бірліктерден құрылатын көпмағыналық шекарада да жалданады. Көп тілдерге тән бұл сегмент сөйлемнің құрылымы негізінде көрінеді -SPO(Субъект-предикат-объект) және бірінші кезекте бұнда етістік баяндауыш болып табылады. Кейде аудармашы аударманың басын ұстап қалады, өйткені шешен айтылған сөзінен баяндауышты күтеді. Екіншіден, аралық кең шамасының артта қалуы ПЯ құрылымының өзгешеліктеріне тәуелді, яғни ол айтылған сөздің бастапқы элементтерінің кейінгі дәрежеге тәуелділігімен суреттеледі. Мысалы, ағылшын тілін аударғанда орыс тілінің бірінші сөйлемінде аудармашы кішкене уақытта ақпарат көзінен бастауыш пен баяндауышты тосуы керек «Кеңес Үкіметімен достықты…(біз терең бағалаймыз) » кейін аударады:We highly appreciet our friendship…

Арнайы ауызша аударма теориясының шекарасында аудармашы сөзінің басқа да ерекшеліктер кездеседі. Бұл өте баяу артикуляция, хезитациондық аз кідіріске байланысты, варианттарды қабылдау тербелісіне байланысты, қате варианттың алдындағы аралықты 3-4есе көбейтеді, сонымен бірге, сөздің таза дыбысталуына байланысты аз кідірістің ұзақтығы жатады. Аудармашы сөзінің ырғағы кемиді, синхронист-аудармашы биік шапшаңдықты жиі айтады және сөздің дұрыс дыбысталуына байланысты ол тез арада ұсынуымен талпынады. Келесі аудармада оның шапшаңдығы көпке төмендейді, себебі аудармашы өз жазбаларын реттеп, түпнұсқаның мазмұнын бұрынғы қалпына келтіреді.

Ауызша аударма теориясынаерекше көңіл бөлу - аудармашы сөзінің нормативтік талаптары. Оларды қолдану үшін синхрондық, ізбасарлық экстримальді жағдайда бірнеше күш қажет, яғни нақты артикуляциямен қамтамасыз етеді, қарқын теңсіздігі, акценттің дұрыс қою орны, сөздің дұрыс аяқталу құрылымы мен білімі, т. б. Бұл аударма элементтерін тыңдаушы қабілетінің қабылдауына сай «ұсынысы».

Ауызша аударманы зерттеу барысындағы орташа аспектісі- аударудың арнайы түрі деп қарастырылады, яғни жазба аудармасына қарсы тұрады. Бұл ауызша аударманың арнайы теориясы сандық болып есептелінеді, сондай-ақ, сапалық ерекшіліктері де кездеседі. Синхрондық аудармада мәтіннің көлемі (сөз саны) аударылған сөздердің ұзақтығына тәуелді. Синхрондық аудармадағы кішігірім сөзді аударғанда сөз саны ортаңғы болады, жазба аудармамен салыстырғанда көбірек, ал қалғаны баяндау, түсіну элемент санының көптігімен байланысты. Егер ұзын сөзді аударғанда олардың саны теңеледі, сонымен мәтіннің синхрондық аудармасы азат жолды немесе одан да үлкен абзацтарды аударуда мағыналық қысым береді. Түпнұсқаның мәтін аудармасы мен жазба аудармасында көлем азаюы бүкіл жағдайларда кездеседі. Шешен сөз шапшаңдығының арттырылуы өткізу санымен байланысты. Сондықтан, ауызша аудару теориясы сөз қысымының себебіне, шектеулеріне және тәсілдеріне тәуелді [2, б. 68] .

Қысым қажеттілігі ауызша аудармада (әсіресе синхрондық) түпнұсқаның толық мазмұнынын бере алмайды, біріншіден, шешен сөзінің тез шапшаңдығында аудармаға бүкіл аударылған мәтінді ұсынуы қиыншылыққа түседі. Екіншіден, ойлау қабілетінің жылдамдығы барысында аудармашының өз шектері болғандықтан, ол шешен сияқты тез айта алмайды. Үшіншіден, тез арадағы айтқан сөзді дыбысталу барысындағы дұрыстығы мен аяқталғаны жиі бейімделмейді. Қорытындыласақ, олардың аударма рецептор қатынасы және тіларалық қатынасы бұзылады.

Ауызша аудармадағы сөздік қысымның борышы оңай емес. Бұнда тек түпнұсқаның бөлімшесін өткізу туралы сөз болып тұрған жоқ, аударылған хабарламаны қысқанда сөз мағынасының барлық элементтері сақталынады. Айтқан сөзде ақпарат элементтері, бір-бірін бастыруы, ал аудармада хабарнаманың мазмұнын сақтап өткізуге болады. Мысалы, егер аудармашы толығымен сұрақты аударса, «Осы жоспарды жүзеге асыру қашан басталады?» оған жауапты аудару үрдісінде сөзді қысқартуы мүмкін. «Бұл жоспарды жүзеге асыру 1990 жылы басталады», («тоқсаныншы») . Кейде айтылған сөзде қосымша ақпарат(сыпайы түрі, тақырыптан кету) кездеседі. Әр жағдайларда сұхбаттасу барысында ақпараттың сөз түрінде берілуі міндетті емес. Аудармада ақпарат қысқартылады.

Аудармадағы хабарнама қысқару үзілісіндегі кең шаманы кұрайды. Ол шешен сөзінің шапшаңдығына тәуелді және олар шет тілдердің қатынасына да тәуелді. Ауызша аударма теориясы әр тілдік жұпқа арнап сөздік қысымды құрылымдық көмек сияқты және сегменттің пайда болуын суреттейді. Қысымның тәсілінен- синонимдес сөзінің, сөйлемнің қысқарған сөзге, сөйлемге, сөз тіркестеріне ауысуын көреміз. Оған мекемелердің, мемлекет аттарының толық ауысуы жатады (БҰҰ) және баяндауыш тіркесін етістіктен зат есім болатын бірбаяндауышқа ауыстырады, сол қозғалыс үрдісітігін білдіретін қосылған элементтер керісінше аударылады. ( to render assistance-көмектесі), ( he policy pursued by the United States- АҚШ саясаты) . Шешен тез сөйлегенде, әр түрлі сөз қысымын қолданғанда, ауызша аударудың мағынасы жазбаша аударудың түпнұсқасымен салыстырғанда 25-30% қысқартылады.

Ауызша аударма теориясының арнайы бөлімі -эквиваленттің мінезін зерттеуі болып табылады. Жоғарыда айтылғандай, жазба мен ауызша аудармада кейде ақпараттың жоғалуы мүмкін. Зерттелінген ауытқулардан түпнұсқа мазмұнындағы ақпарат қосылуы мүмкін. . Әр ауытқудың түрлері өзіне тән кішігірім категорияларынан тұрады. Өткізулерге кіретіндер:1) сөз туралы аз мағыналық өткізу, көбінесе эпиттетте кездеседі. 2) кеңейтілген бірліктердің аудармашыға мәтінді түсінбеушілігі, 3) мәтіннің бөлімі аударма барысындағы құрылымның қайта құру жолы, 4) шешен сөзінен аудармашының қалып қалуына байланысты. Қосымша қосылған элементтің көптігі мінезіне қарай жіктелінеді: бөлек анықтаулар, қосымша түсінушліктер, аударма ұсынысының байланысын нақтылау болып табылады.

Тiл аралық коммуникацияның кең таралған тәжiрибесi, жеке алғанда, аудармашы қызметі, лингвистикалық ғылымның бақылауында үнемі болуы тиісті. Барлық сәйкес бірліктердің мағынасы мен қолдану саласы бойынша олардың мұқият жасалған салыстырмалы анықтамаларын беретін екі тілді сөздіктердің теориялық және практикалық құндылығының қаншама екенін, сонымен қатар олардың аса қажеттіліктерінің қаншалықты маңызды екенін асыра мадақтау қиынға соғады [3, б. 49] .

Ауызша аударманың арнайы теориясының шегінде аудармашы сөзінің басқа да ерекшеліктері атап өтіледі. Мұнда аудармашының жалтақтауы себепті жіберілетін үзілістерімен байланысты ақырын артикуляциясы, қате варианттарды таңдауы себепті туындайтын артта қалушылық интервалының еселеп өсуіне әкелетін тұрақсыздығы, сонымен қатар, дыбыстың таза шығуына қатысты жіберілетін үзілістің жалпы ұзақтығы жатады.

Аудармашының мәтіні ырғақсыздау, синхронды аудармашы түсінікті мәтінді тезірек айтуға тырысып, көбіне жоғары екпінмен сөйлейді, ал кезекті аудармада сөйлеу екпіні едәуір төмендейді, себебі аудармашы түпнұсқа мәтіннің мазмұнын есіне түсіре отырып, өзінің жазбасын тексереді. Ауызша аударманың теориясында ілеспе және кезекті аударманың қысаң шарттарын орындау кезінде ерекше жігерді талап ететін аудармашы сөзінің нормативтік талаптарына ерекше назар аударылады: анық артикуляцияның қамтамасыз етілуі, ырғақтың бірқалыптылығы, екпіннің дұрыс қойылуы, тыңдаушыларға оның толықтай қабылдауын қамтамасыз ететін сөйлемнің және аударманың басқа да бөліктерінің міндетті мағыналық және құрылымдық аяқталуы.

Ауызша аударма теориясының маңызды бөлімдері аударманың әр түрлі үлгілеріне жетімді болатын баламалық сипатының зерттеулері болып табылады. Көрсетілгендей, жазбаша аудармада орнатылған баламалық деңгейімен салыстырғанда, ауызша аудармада кейбір мәліметтердің жоғалуы мүмкін. Бұл ауытқулар алып тастауларға, қосылуларға немесе қате ақпараттың орын ауыстыруларына әкеліп түйістіреді. Ауытқулардың әрбір түрі жеткізілмеген немесе қосылған ақпараттардың маңыздылық дәрежесіне қарай бөлінетін ұсақ категорияларды қамтиды.

Алып тастаулар:

1) кішігірім жеке сөздердің, көбіне теңеулердің алып тастаулары;

2) аудармашы мәтіннің кейбір бөліктерін түсінбеуіне байланысты маңызды және көлемді бірліктерінің алып тастаулары;

3) аударма процесінде мәтіннің құрылымының өзгеруіне байланысты мәтіннің бір бөлігін алып тастау;

4) аударманың оратор сөзінен артта қалушылығына байланысты мәтіннің мағыналы бір бөлігінің алып тастаулары болып бөлінеді.

Қосылулар қосылған мол элементтердің сипаты бойынша топтастырылады: жеке анықтауыштар, қосымша түсініктемелер, айтқан сөздердің арасындағы байланыс, және т. б. Ал, жіберілетін қателіктер маңыздылық дәрежесіне қарай топтастырылады: жеке сөз аудармасының кішігірім қателігі, жеке сөз аудармасының мағыналық қате аудармасы, сөз құрылымының өзгеруімен байланысты кішігірім қателігі, сөз құрылымының айтарлықтай өзгеруімен байланысты мағыналық қате аудармасы [4, б. 43] .

Ауызша аударманың сапасын бағалау кезінде өзара байланыстың ауызша формасы есепке алынады: байланысушылардың тікелей қатынасында баламалықты төмен деңгейде анықтау олардың өзара түсінісушілігіне кедергі келтірмейді, керісінше ауызша аударма процесіндегі жоғалған ақпаратты белгілі бір дәрежеде толықтырып отырады, ауызша аударманың ерекшелігі-фунционалды-жанрлық мінездемесімен байланысты аударылатын мәтін көлемі мен күрделілік дәрежесіне белгілі бір шектеулік қояды.

Негізінде, көркем әдебиет шығармалары ауызша аударылмағаныменен, бұл шығармалардан алынған жеке цитаталар сөз сөйлеулер кезінде синхронды немесе кезекті түрде аударылуы мүмкін. Ауызша аударманы көркем-эстетикалық әсермен қамтамасыз ету тіпті күрделі мәселе болып табылады, әсіресе аудармашыға аудармасы алдын ала белгісіз ақындық шығармалар берілсе. Сонымен қатар, көлемі бойынша үлкен информациялық жанрлардың шығармалары да ауызша аударылмайды, себебі ауызша аударманың ұзақтығы аударманың мүмкіндіктерімен ғана емес, ауызша коммуникацияның қысқа мерзімділігімен де шектеулі: ұзақ уақыт аралығында тоқтаусыз сөйлеу, тыңдау және есте сақтап отыру физикалық жағынан мүмкін емес.

Ресми баяндамалардың, хабарламалардың немесе сөз сөйлеулердің аудармасы үшін, құжаттың түгел мазмұнын немесе оның тақырыбын алдын-ала хабарлаған жөн. Аудармашыға баяндама мәтінін талқылауына, тақырып бойынша арнайы әдебиетпен танысуына, глоссарийды құруына мүмкіндік берген жөн. Дегенмен, бұл жағдайда да аудармашы күтпегендіктен қауіпсіздендірілмеген, себебі оратор сөз сөйлеу кезінде өз баяндамасының мазмұнын қысқартуы немесе ұзартуы, тақырыптан ауытқуы немесе оны түгелдеу өзгертіп жіберуі мүмкін.

Аударма ісі бойынша көптеген мамандар кәсіби жарамдылық сапаларының ішінен психикалық тұрақтылықты бірінші орынға қояды, және бұл кездейсоқ емес. Себебі олар ұзақ уақыт бойы сөйлеуге, жиі сөз ауыстыруларға, жоғары жылдамдықпен сөйлеуге мәжбүрлі, сонымен қатар, күні бойы өзінің жеке ойына алаңдамай, бөгде ойларды бақылау қажеттілігі-мұның бәрі психологиялық шамадан тыс жүктемелерге әкеледі. Психикалық тұрақтылық табиғи сабырлы мінезден тысқары, шыдамдылық, жігерлі мінез, жеңе білу, күрделі жағдайлардан шыға білу ептілігін қажет етуімен қатар, өз мінезін жетілдіруді, өз-өзінде саналы сапаларды дамытуды талап ететіні анық білінеді.

Байланыс, яғни басқа адамдармен қарым-қатынаста болу талпынысы кез-келген адамға жаратылысынан тән. Байланыс көптеген адамдарда жеке тұлға болып қалыптасу барысында шектеледі; жеке мақсаттар, өмір тәжірибесі, кәсіби өмірдің ерекшелігі көптеген адамдарды жиі тұйыққа айналдырады. Дегенмен, мамандықтардың бір қатары үшін, соның ішінде аудармашы мамандығы үшін байланыстың жоғарғы деңгейі қажет. Байланысқа деген саналы психологиялық мақсат болуы керек, бірақ, бұл жерде туа біткен белсенділік, ашық мінезділік туралы айтылып отырған жоқ, ол тіпті аудармашыға кедергі келтіруі мүмкін. Аудармашы тек тіл бойынша ғана емес, сонымен қатар, екі халық пен елдің мәдениеті бойынша сарапшы екенін жақсы білуі қажет, және екі жақтың арасындағы байланысты орнатуға белсенді араласуы керек [5, б. 76] .

Соғыстан кейінгі жылдарда ілеспе аудармашылардың халықаралық ұйымдары мен жеке конференцияларына деген сұраныс тез өсе бастады. Женевада 1948 жылы кәсіби синхронисттерді оқыту үшін алғашқы мектеп ашылды, ал 1962 жылы М. Торез атындағы мәскеулік институттың жанынан аудармашыларды арнайы БҰҰ Бреуске даярлайтын курстар ашылды. Қазіргі уақытта квалификациялы синхронисттер қызметін тек үкімет мекемелері мен конференция және телекөпір ұйымдастырушылары ғана емес, компьютер, спутниктік байланыс және глобальді коммуникацияның басқа да түрлерімен айналысатын серіктестік менеджерлері де қажет етеді. Қазіргі халықаралық конференциялар бірнеше тілдің ілеспе аударма қызметінсіз мүмкін емес болар еді.

Бұл, біздің ел үшін, Батыстағы форумдардың көпшілігі үшін де, әсіресе алты ресми тіл болып табылатын БҰҰ үшін де маңызды. Бұлар-ағылшын, француз, испандық, орыс, қытай және араб тілдеріне сәйкес келетін тең санды кабиналар немесе будкалар (ағылшын тілінен «booth») . Кабиналарда «екі тілділерді» қоспағанда, мәжілістегі аударылатын барлық тілдердің тасымалдаушылары жұмыс істейді. Ал, кабинаның атауы оның аудармашылары жұмыс істейтін тілмен анықталады. Мысалы, «ағылшын кабинасы»-мәжілістің ағылшынша жүргізілуін қамтамасыз етеді, «қытай кабинасы»-қытайша және т. б.

Негізінен, мәжілістерде алты кабиналар жұмыс iстеуi керек, бірақ олардың ішінен алғашқы төртеуі, атап айтқанда: ағылшын, француз, орыс және испандық тілдері бірыңғай жұмыс істейді. Қытайлықтар ағылшын тілінен өз ана тіліне аударады, ал арабтар ағылшын және француз тілдеріне және кері. Бұл, әрине, қытай және араб аудармашылары үшін үшеулеп жұмыс істейтіндіктен екі есе жүктеме, ал қалған кабиналарда екеулеп отырады. Ағылшын будкасында бір синхронист (оны russisant деп атайды) орыс және француз тілдерінен ағылшын тіліне аударады, келесі hispanisant испандық және француз тілдерінен сол тілге аударады. Француз будкасында russisant сәйкесінше орыс және ағылшын тілінен француз тіліне, ал hispanisant-испандық және ағылшын тілінен сол тілге аударады.

Мұндай жүйеде (ал бұл көптеген ірі халықаралық ұйымдарда жұмыс істейді) әрбір аудармашы отыз минуттан жұмыс жасайды, содан кейін оның әріптесінің кезегі келеді. Нәтижесінде, егер оратор орысша сөз сөйлесе, ал ағылшын кабинасында russisant болмаса, онда оның әріптесі hispanisant көрші кабинадағы орыс тілінен француз тіліндегі аудармасын тыңдайды да, содан соң француз тілінен ағылшын тіліне аударады [6, б. 34] .

Аудармашылар өз жұмысын кабинадан екеуі бір уақытта шықпайтындай етіп жиі үйлестіреді. Мәжілістерде үш еселі аударма жиі болады, мысалы, орыс тіліндегі мәтін француз тіліне, француз тілінен ағылшын тіліне, содан соң қытай тіліне аударылады. Мұндай үш фазалы аударма бірнеше секунд ішінде атқарылады. Егер мәжіліс залында жұмыс тілдері тек қана екеу болса, мысалы, орыс және ағылшын тілдері, онда тек қана екі кабина жасалады. Ал егер аудармашылар «екі жақты» аударма жасаса, олар бір будкада отырады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.