Жамбыл облысы прокуратурасында өндірістік тәжірибеден өту
Кіріспе 10
1 Прокуратура органдарының құқыққорғау қызметінің түсінігі 11
2 Жамбыл облысының прокуратурасында өтілген тәжірибелік қызметтің мазмұны 14
3 Төрелік келісім дауды шешудің негізі ретінде 16
Қорытынды 22
Қолданылған әдебиеттер тізімі 24
1 Прокуратура органдарының құқыққорғау қызметінің түсінігі 11
2 Жамбыл облысының прокуратурасында өтілген тәжірибелік қызметтің мазмұны 14
3 Төрелік келісім дауды шешудің негізі ретінде 16
Қорытынды 22
Қолданылған әдебиеттер тізімі 24
Өндірістік тәжірибеден өту орным – Жамбыл облысының прокуратурасы. Мен өз тәжірибемді 2016 жылдың 25 қаңтарынан бастап сәуір айының 1 жұлдызына дейін өттім. Бұл тәжірибенің мақсаты – облыстық деңгейдегі прокуратурасының жұмысымен танысу. Бұл практика оқу кезінде алынған білімді тәжірибе жүзінде қолдану мақсатында жүргізіледі. Прокуратура қызметінің мақсатары мен міндеттері туралы айтсақ, прокурорлар заңды орган ретінде тұрғындардың барлығының бұзылған құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында әрекет етеді, ол қандай да бір азаматтың ділдік немесе діни және саяси көзқарастарына тәуелсіз.
Прокуратура мемлекеттік қорғау жүйесінің маңызды буыны, ол өзінің конституциялық қорғау функциясын пайдалана отырып, ең алдымен, Республика Президентінің өкілеттілігін қамтамасыз етеді және заң тұрғысынан биліктің барлық тармағына ықпал етуге, олардың қызметін қадағалауға құқылы.
Прокурордың басты міндеті – заңның бұзылғандығын айқындау, оны жоюға қол жеткізу, кінәсіздерді қорғау, заң бұзушылардың жауапкершілігі туралы мәселе көтеру.
Прокуратура алдында республикадағы заңдардың үстем тұруын, заңдылықты нығайту мен біртұтастығын және құқық қорғау тәртібін қамтамасыз ету міндеттері қойылды. Барлық қызметіндегі оның міндеттері азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету; республиканың тәуелсіз құқықтарын, бағыныштылығына қарамастан, оның саяси және экономикалық жүйесін, кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың құқықтарын, меншік нысандары мен құрамдарын кез-келген қол сұғушылықтан қорғау; лауазымды адамдар мен азаматтардың құқықты тануы мен құқықтық мәдениетін көтеру болып табылады.
Айта кететін жайт, практикадан өту барысында барлық прокурорлардың қызметін толық зерттеуге болмайды.
Жамбыл облысының прокуратурасында практикадан өту кезінде мен келесідей әрекеттерді жасадым:
- Мекеменің жұмысымен танысу (жұмыс кестесімен, жалпы тапсырмалармен), канцеляриядағы жұмыстарды атқардым;
- Соттағы айыптауды қолдау процесімен жалпы таныстым, прокурордың айыптау сөзін құрастырдым;
- Бақылау өндірісі бойынша есептерді дайындадым, бақылау өндірісі бойынша есеп берулерді дайындадым, қылмыстық іс бойынша прокурордың кассациялық ұсынысын Зауыттық аудандық сотқа жеткіздім;
- Қылмыстық істердің мәліметтерімен таныстым, ҚР ҚПК баптарының тәртібіндегі тексерістің мәліметтерінің ауданның прокуратурасындағы есебінің журналын толтырдым.
Прокуратура мемлекеттік қорғау жүйесінің маңызды буыны, ол өзінің конституциялық қорғау функциясын пайдалана отырып, ең алдымен, Республика Президентінің өкілеттілігін қамтамасыз етеді және заң тұрғысынан биліктің барлық тармағына ықпал етуге, олардың қызметін қадағалауға құқылы.
Прокурордың басты міндеті – заңның бұзылғандығын айқындау, оны жоюға қол жеткізу, кінәсіздерді қорғау, заң бұзушылардың жауапкершілігі туралы мәселе көтеру.
Прокуратура алдында республикадағы заңдардың үстем тұруын, заңдылықты нығайту мен біртұтастығын және құқық қорғау тәртібін қамтамасыз ету міндеттері қойылды. Барлық қызметіндегі оның міндеттері азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету; республиканың тәуелсіз құқықтарын, бағыныштылығына қарамастан, оның саяси және экономикалық жүйесін, кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың құқықтарын, меншік нысандары мен құрамдарын кез-келген қол сұғушылықтан қорғау; лауазымды адамдар мен азаматтардың құқықты тануы мен құқықтық мәдениетін көтеру болып табылады.
Айта кететін жайт, практикадан өту барысында барлық прокурорлардың қызметін толық зерттеуге болмайды.
Жамбыл облысының прокуратурасында практикадан өту кезінде мен келесідей әрекеттерді жасадым:
- Мекеменің жұмысымен танысу (жұмыс кестесімен, жалпы тапсырмалармен), канцеляриядағы жұмыстарды атқардым;
- Соттағы айыптауды қолдау процесімен жалпы таныстым, прокурордың айыптау сөзін құрастырдым;
- Бақылау өндірісі бойынша есептерді дайындадым, бақылау өндірісі бойынша есеп берулерді дайындадым, қылмыстық іс бойынша прокурордың кассациялық ұсынысын Зауыттық аудандық сотқа жеткіздім;
- Қылмыстық істердің мәліметтерімен таныстым, ҚР ҚПК баптарының тәртібіндегі тексерістің мәліметтерінің ауданның прокуратурасындағы есебінің журналын толтырдым.
1. Скворцов К.Ф. Правоохранительные органы. Москва, 2011, с. 325
2. 2009 жылғы 17-шілдедегі «Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру мәселелеріне қатысты кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң
3. Ломовский В.Д. Прокурорский надзор за исполнением законодательства о защите прав потребителей / М. Институт повышения квалификации руководящих кадров Генпрокуратуры РФ. 2005.
4. Яровиков К.Ю. Права человека и власть закона. - М.: ТОО «Иван». 2010.
5. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21-желтоқсандағы «Прокуратура туралы» № 2709 Заңы
6. Ибраева А.С., Сапарғалиев Ғ.С. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы, 2010, б. 245
7. Зенкин И.В. Право Всемирной торговой организации. М., 2003, с. 210.
8. Фролов В.Ф. ВТО: разрешение споров между странами-членами. СПб, 2002, с. 238
9. WT/DS58/AB Report – United States – Import Prohibition of Certain Shrimp and Shrimp Products, р. 592
10. WT/DS54 & DS55 & DS59 & DS64/Report of the Panel – Indonesia – Certain Measures Affecting the Automobile Industry 2 July 1998, р. 235
2. 2009 жылғы 17-шілдедегі «Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру мәселелеріне қатысты кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң
3. Ломовский В.Д. Прокурорский надзор за исполнением законодательства о защите прав потребителей / М. Институт повышения квалификации руководящих кадров Генпрокуратуры РФ. 2005.
4. Яровиков К.Ю. Права человека и власть закона. - М.: ТОО «Иван». 2010.
5. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21-желтоқсандағы «Прокуратура туралы» № 2709 Заңы
6. Ибраева А.С., Сапарғалиев Ғ.С. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы, 2010, б. 245
7. Зенкин И.В. Право Всемирной торговой организации. М., 2003, с. 210.
8. Фролов В.Ф. ВТО: разрешение споров между странами-членами. СПб, 2002, с. 238
9. WT/DS58/AB Report – United States – Import Prohibition of Certain Shrimp and Shrimp Products, р. 592
10. WT/DS54 & DS55 & DS59 & DS64/Report of the Panel – Indonesia – Certain Measures Affecting the Automobile Industry 2 July 1998, р. 235
ҚАЗМЗУ АҚ
ЖОҒАРҒЫ ҚҰҚЫҚ МЕКТЕБІ
УНИВЕРСИТЕТ КАЗГЮУ АҚ
Жамбыл облысы прокуратурасында өндірістік тәжірибеден өту
(өндірістің, мекеменің, ұйымның атауы)- - туралы
ЕСЕП БЕРУ
Студент____________________________ ___________________________
Тобы__________________
Университеттен тәжірибе жетекшісінің бағасы _____________________
баға (әріптік, сандық, пайыздық мазмұны)
_______________________- - - - - ____ ____________201____ж.
Қолы М.О.
Ұйымнан (өндірістен) тәжірибе жетекшісінің бағасы ___________________________________ _______________________________
баға (әріптік, сандық, пайыздық құрамы)
_______________________- - - - - ____ ____________201____ж.
Қолы М.О.
Тәжірибе нәтижесі бойынша комиссияның шешімі _________________
___________________________________ __________________________
Тәжірибенің нәтижелері бойынша комиссия төрағасының шешімі
___________________________________ __________________________
Астана 2016 ж.
УНИВЕРСИТЕТ КАЗГЮУ АҚ
ҚҰҚЫҚ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
УНИВЕРСИЖоғары ТЕТ КАЗГЮУ АҚ
___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________
(ұйым, мекеме кәсіпорын атауы)
Өндірістік жәненемесе тәжірибеден өту туралы
ЕСЕБІ
Өндірістік жәненемесе диплом алдындағы тәжірибеден өту орны ___________________________________ ______________________
___________________________________ __________________________
Студент____________________________ ___________________________
Тобы__________________
Университеттен тәжірибе жетекшісінің бағасы _____________________
___________________________________ __________________________
бағасы (әріптік, сандық, проценттік құрамы)
____________________ ____ ____________201____ж.
қолы М.О.
Ұйымдағы тәжірибе жетекшісінің бағасы__________________________
___________________________________ ___________________________
бағасы (әріптік, сандық, проценттік құрамы)
_____________________- - - - - ____ ____________201____ж.
Қолы М.О.
Тәжірибе нәтижесі бойынша комиссия шешімі_____________________
Тәжірибе нәтижесі бойынша комиссия төрағасының шешімі
___________________________________ __________________________
Астана 2016 ж.
Есептегі бар құжаттардың
ІШКІ ТІЗІМІ
____________________тобының студенті
№ рб
Құжаттың атауы
беттер
1.
Есептің титулдық беті
2.
Ішкі тізімі
3.
Тәжірибеден өту туралы есебі
4.
Тәжірибе бойынша күнделік
5.
Тәжірибе орнының жетекшісінен мінездеме
6.
Студенттің тәжірибеден өтуі туралы пікір
7.
Нормативті құжаттаманың тізімі
8.
Қосымша № 1
9.
Қосымша № 2
10.
Қосымша № 3
11.
Қосымша № 4
__________ 20___ ж.
КАЗГЮУ
УНИВЕРСИТЕТ КАЗГЮУ АҚ
ҚҰҚЫҚ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
ВЫСШАЯ Ш
КОЛА ПРАВ
Студенттің өндірістікдиплом алдындағы тәжірибесі бойынша жеке тапырмасы Индивидуальное задание студента на производственную иили преддипломную практику
№
пп
Жұмыстың құрамы содержание работы
ОрындалуыВыполнение
1
Общее ознакомление с организацией, в которой практикуется студент:
-организационно-правовая форма организации,
- структура, основные цели деятельности;
- главные направления деятельности;
- перечень и объем оказываемых услуг;
- особенности документооборота;
- распорядок рабочего дня организации.
2
Организация управления и функциональные взаимосвязи подразделений и служб;
3
Сбор, анализ и обобщение материалов, полученных студентами в процессе практики.
4
Ознакомление с организацией, и ведением архива и подготовкой дел к хранению в архиве.
Ознакомление с номенклатурой дел;
5
Ознакомление с порядком подготовки заседаний организации (его структурных подразделений), присутствие на этих заседаниях;
6
Наличие четких предложений по совершенствованию определенной сферы деятельности, методы совершенствования и повышения результативности. Необходимо показать, как повлияет внедрение новых предложений на изменение деятельности организации.
7
Разработка предложений по совершенствованию организации или управления, повышению результативности и качества работы данной организации.
8
Оформление отчета по практике
Студент (ка) ___________________________________ _______________________________
(Тегі, аты, әкесінің аты , қолы Ф.И.О., подпись)
Координатор
___________________________________ ___________________________
(Тегі, аты, әкесінің аты , қолы Ф.И.О., подпись)
___________________ 20___ж.г.
Студенттің практикадан өту туралы мінездемесіХарактеристика о прохождении практики студента
Время, место и в какой должности проходил(а) практику ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Руководитель практики от организации (должность, Ф.И.О.).___________________________________ ________________________
___________________________________ _______________________________
Уровень теоретической подготовки студента(-ки) по пройденным учебным дисциплинам ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ ___________________________________ ________________
Знание нормативных правовых актов, умение их толковать и применять___________________________________ ______________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _____________________________
Умение принимать правовые решения и совершать иные юридические действия в точном соответствии с законом ___________________________________ _______________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Умение разрабатывать документы правового характера, осуществлять правовую экспертизу нормативных актов ___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Участие в мероприятиях подразделения, выполнение отдельных заданий и поручений, качество их выполнения ___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Степень овладения практическими умениями и навыками по специальности ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Отношение к практике (интерес, инициатива, оперативность, исполнительность, соблюдение трудовой дисциплины, деловитость и т.п.). ___________________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Недостатки в теоретической и практической подготовке студента и направления их устранения___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ ___________________________________ __________________
Оценка прохождения практики ___________________________________ _______________________________
За период прохождения практики студент посетил ________ дней, из них по уважительно причине отсутствовал(-а) _______ дней, пропуски без уважительной причине составили ______ дней.
Студент(ка) соблюдалне соблюдал трудовую дисциплину и или правила техники безопасности ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Отмечены нарушения трудовой дисциплины и или правил техники безопасности ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Студент(ка) не справился со следующими видами работ___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
В рамках дальнейшего обучения и прохождения преддипломной практики студенту можно порекомендовать. _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _____________________________
Характеристика должна быть подписана руководителем организации или руководителем структурного подразделения, заверена печатью организации и составлена отдельно на бланке данной организации.
Руководитель организации ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
(Ф.И.О., должность)
_________________20___г.
_____________________________
(қолыподпись)
Студенттің тәжірибеден өту туралы пікірі
Отзыв о прохождении практики студента
Я, (Фамилия Имя), студент группы (указать номер) проходил практику в (указать название организации).
Завершившая практика совпалане совпала с моими ожиданиями в том, что___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ ___________________________________ ____________________
Своим главным достижением во время прохождения практики я считаю___________________________________ ______________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Самым важным для формирования опыта практической деятельности было ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Прохождение производственной практики повлиялоне повлияло на возможный выбор места работы в будущем, так как________________________________ __
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Студент(ка)_______________ ______ ______________________
Подпись- Ф.И.О. ( полностью)
Мазмұны
Кіріспе 10
1 Прокуратура органдарының құқыққорғау қызметінің түсінігі 11
2 Жамбыл облысының прокуратурасында өтілген тәжірибелік қызметтің мазмұны 14
3 Төрелік келісім дауды шешудің негізі ретінде 16
Қорытынды 22
Қолданылған әдебиеттер тізімі 24
Кіріспе
Өндірістік тәжірибеден өту орным - Жамбыл облысының прокуратурасы. Мен өз тәжірибемді 2016 жылдың 25 қаңтарынан бастап сәуір айының 1 жұлдызына дейін өттім. Бұл тәжірибенің мақсаты - облыстық деңгейдегі прокуратурасының жұмысымен танысу. Бұл практика оқу кезінде алынған білімді тәжірибе жүзінде қолдану мақсатында жүргізіледі. Прокуратура қызметінің мақсатары мен міндеттері туралы айтсақ, прокурорлар заңды орган ретінде тұрғындардың барлығының бұзылған құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында әрекет етеді, ол қандай да бір азаматтың ділдік немесе діни және саяси көзқарастарына тәуелсіз.
Прокуратура мемлекеттік қорғау жүйесінің маңызды буыны, ол өзінің конституциялық қорғау функциясын пайдалана отырып, ең алдымен, Республика Президентінің өкілеттілігін қамтамасыз етеді және заң тұрғысынан биліктің барлық тармағына ықпал етуге, олардың қызметін қадағалауға құқылы.
Прокурордың басты міндеті - заңның бұзылғандығын айқындау, оны жоюға қол жеткізу, кінәсіздерді қорғау, заң бұзушылардың жауапкершілігі туралы мәселе көтеру.
Прокуратура алдында республикадағы заңдардың үстем тұруын, заңдылықты нығайту мен біртұтастығын және құқық қорғау тәртібін қамтамасыз ету міндеттері қойылды. Барлық қызметіндегі оның міндеттері азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету; республиканың тәуелсіз құқықтарын, бағыныштылығына қарамастан, оның саяси және экономикалық жүйесін, кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың құқықтарын, меншік нысандары мен құрамдарын кез-келген қол сұғушылықтан қорғау; лауазымды адамдар мен азаматтардың құқықты тануы мен құқықтық мәдениетін көтеру болып табылады.
Айта кететін жайт, практикадан өту барысында барлық прокурорлардың қызметін толық зерттеуге болмайды.
Жамбыл облысының прокуратурасында практикадан өту кезінде мен келесідей әрекеттерді жасадым:
- Мекеменің жұмысымен танысу (жұмыс кестесімен, жалпы тапсырмалармен), канцеляриядағы жұмыстарды атқардым;
- Соттағы айыптауды қолдау процесімен жалпы таныстым, прокурордың айыптау сөзін құрастырдым;
- Бақылау өндірісі бойынша есептерді дайындадым, бақылау өндірісі бойынша есеп берулерді дайындадым, қылмыстық іс бойынша прокурордың кассациялық ұсынысын Зауыттық аудандық сотқа жеткіздім;
- Қылмыстық істердің мәліметтерімен таныстым, ҚР ҚПК баптарының тәртібіндегі тексерістің мәліметтерінің ауданның прокуратурасындағы есебінің журналын толтырдым.
1 Прокуратура органдарының құқыққорғау қызметінің түсінігі
Прокуратура органдарын ұйымдастыру және олардың қызметі бірлік, орталықтандыру, тәуелсіздік, заңдылық және жариялылық принциптеріне сәйкес жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының прокуратурасы органдар мен мекемелердің төменгі тұрған прокурорларға және республиканың Бас прокурорына бағынатын біріңғай орталықтандырылған жүйесін құрайды. Қазақстан Республикасының прокуратурасы өз қызметін басқа мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға, саяси партияларға және басқа қоғамдық ұйымдарға тәуелсіз жүзеге асырады. Заңда белгіленген өз өкілеттіктерін жүзеге асырғанда олардың қызметіне араласуға тыйым салынған. Заңда белгіленген тәртіпте және негізде шығарылған прокурорлық қадағалау актілері барлық органдар, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар үшін міндетті болып табылады [1, б. 49].
Қазақстанның тәуелсіздік жылдары жалпы тиімді жұмыс істейтін прокуратура органдары қалыптасты, ол елдің құқық қорғау жүйесінің жетекші буынына айналды, демократиялық және құқықтық мемлекеттің талабын қанағаттандырды.
Прокуратура заңдылықты қадағалайтын бірден-бір орган, құқық қорғау жүйесінің маңызды буындарының бірі, себебі ол өз қызметімен өмірдің барлық саласын қамтитын елдегі жалғыз ведомство. Тек 2009 жылы ғана прокурорлық араласудың арқасында 190 мың жұмыскерге 8,8 млрд-тан аса теңге жалақы төленді. Арыз жазып немесе сенім телефоны арқылы көмек сұраған кәсіпкерлердің құқығын қорғау үшін арнайы мобильдік топтар ұйымдастырылды. Нәтижесінде, қадағалау органдарының қызметкерлері бизнесмендерге қатысты жүзге жуық құқық бұзушылықтың жолын кесті. Құрылыс саласындағы жағдайды тұрақтандыруға, үлескерлер құқығын қалпына келтіруге бөлінген бюджет қаражатының мақсатты пайдалануын бақылауда прокуратураға аса жауапты міндет жүктелді. Үлескерлерді құқықтық қорғау жөнінде топтар ұйымдастырылды. 9 мыңнан аса азамат жәбірленгендер деп танылды, оларға 50 млрд-тан аса теңге зиян келген. Үй тұрғызушылардың мүліктерін анықтап, оларға тыйым салу үшін прокурорлар нақты шаралар қабылдады. 50 қылмыстық іс қозғалды, сотқа жіберілген істер бойынша 38 адам сотталды.
Сонымен қатар, әлемдегі іргелі өзгерістер мен жаһандандыру процесі, сондай-ақ ел ішіндегі даму қозғалысы ұлттық құқықтың, оның ішінде құқық қорғау органдары қызметінің халықаралық стандарттарға сәйкес болуын талап етеді.
Қазақстан Республикасының құқықтық саясатының 2010-2020 жылдарға арналған Тұжырымдамасында прокуратура органдары қызметінің іс жүргізу негіздерін әрі қарай жетілдіру қажеттігі көрсетілген. Осы жұмыстың шеңберінде прокурордың сотқа дейінгі іс жүргізудегі рөлі мен жауапкершілігін арттыру, оның қоғамға қауіпті қылмыстар туралы істерді тергеуге қатысуы көзделген.
Қазіргі кезде прокуратура органдары өздерінде тергеу бөлімшелерінің, тым болмаса қайратты құрылымдардың қызметкерлері жасаған қылмыстарды тергейтін бөлімшелердің құрылатынына үміттенеді.
Оны 2009 жылғы 17-шілдедегі Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру мәселелеріне қатысты кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы Заңды растап отыр, онда бұдан былай қылмыстық істер бойынша алдын ала тергеуді Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, ішкі істер органдарының және қаржы билігінің тергеушілері ғана емес, ҚР ҚПК-де көзделген жағдайларда прокурорлар да жүргізеді делінген [2].
Сонымен қатар, жаңа Тұжырымдамада прокуратура органдарының құқық қорғау қызметіне қатысты үйлестіру функциясының тиімділігін әрі қарай көтерудің маңыздылығына назар аударылған.
Прокуратура - қызметі заң бұзушылықты анықтап, оны жоюға бағытталған, Конституция мен заңдардың, өзге де нормативтік актілердің құқық субъектілерінің барлығымен, олардың мемлекеттік билік органдарындағы орны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан дәлме дәл, әрі біркелкі қолданылуына жоғары қадағалауды жүргізетін жалғыз мемлекеттік орган. Прокуратура заңдылықты және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ете отырып, барлық мемлекеттік органдармен тығыз қарым-қатынаста болады. Мұнда қадағалау актілерінің адресаттары, яғни заңсыз акті шығарған орган немесе одан жоғары тұрған органдарды атап кеткеніміз жөн. Прокуратура өзінің қадағалау актілерін Президент Әкімшілігі, Парламент, Үкімет, орталық мемлекеттік органдар, жергілікті атқарушы және өкілді органдар, соттарға жібере алады.
Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамассыз ету - қызметіндегі негізгі бағыт болатын органдар тек сот немесе прокуратура ғана емес, сондай-ақ ішкі істер қызметінің органдары, ұлттық қауіпсіздік органдары және тағы басқалары. Бұл органдардың көбі өз функциясын құқықбұзушылық анықталған, яғни фактінің орны болған кезде ғана жүзеге асырады, олардың қызметі бұзылған құқықты қалпына келтіру емес, құқық бұзушыны ұстау мен оны сотқа беру болып отыр.
Атақты орыс ғалымы В.Е.Чиркин мемлекеттік биліктегі ерекше тармақ ретінде қадағалаушы билік, яғни прокуратураны, сондай-ақ Конституциялық Кеңесті қарастырады. Өз ұстанымын ол келесідей негіздейді: біріншіден, аталған органдар басқа билік тармақтарынан дербес, өз қызметін тәуелсіз жүзеге асырады; екіншіден, бұл органдар өз қызметінде тек тексеру мен тергеу, істі зерттеумен шұғылданады және басқа органдардың шаруашылық қызметіне араласпайды [3, б. 35].
Қазақстан Республикасының прокуратурасы - Республика аумағында заңдарының, Президент Жарлықтарының және өзге де нормативтін құқықтық актілердің дәл және бірыңғай қолданылуына, жедел-іздестіру қызметінің, анықтама мен тергеудің, әкімшілік және атқарушылық істер жүргізудің заңдылығына жоғары қадағалауды жүзеге асыратын, тек ҚР Президентіне есеп беретін мемлекеттік орган. Прокуратура кез-келген заң бұзушылықты анықтау және жою жөнінде шаралар қолданады, Конституция мен заңдарына қайшы келетін заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерге наразылық жасайды, сотта мемлекеттің мүддесін білдіреді, сондай-ақ заңда белгіленген жағдайларда тәртіп пен шекте қылмыстық құдалауды жүзеге асырады.
Прокурордың құқықтық мәртебесі өз қызметін іске асыру кезінде прокуратура органдары шешетін міндеттердің жүйесімен тығыз байланысты. Осындай міндеттердің қатарына:
1) әрбір істі жан-жақты, толық және объективті тергеу және қарау үшін заңда көзделген шараларды қабылдау;
2) сотталушының жеке және мүліктік құқықтарының қорғалуын қамтамасыз ету;
3) әрбір жасалған қылмыстың заңды және әділ жазаға тартылуына және ешқандай кінәсіз адамдардың жазаға тартылмауына байланысты қылмыстық қудалаудың мақсатына жету;
4) азаматтардың құқықтарын, Қылмыстық-процестік қатынастары жүйесінде прокурор мемлекеттік, қоғамдық және жеке мүдделерін сот қорғауын қамтамасыз ету [4, б. 85].
Қадағалау қызметі нормаларының өзге де дербес функциялармен осындай араласу құқықтық негізге ие болады. Прокуратура туралы ҚР заңының 38,46 - баптарына сәйкес прокурор:
1) анықтама мен тергеу органдарынан тексеріс үшін қылмыстық істерді, жасалған қылмыстар, жедел-іздестіру қызметінің, анықтаманың, тергеудің барысы туралы құжаттарды, материалдар мен өзге мәліметтерді алады;
2) жасалған немесе әзірленіп жатқан қылмыстар туралы өтініштер мен хабарларды қабылдағанда, тіркегенде, шешкенде заңдылықтың сақталуын тексереді;
3) қамауда ұстауға және қамауға алуға санкция береді;
4) қажет болған жағдайларда қылмыстық іс қозғайды, қылмысты істерге тергеу жүргізу жөнінде жазбаша нұсқаулар береді;
5) тергеушілер мен анықтама жүргізуші адамдардың заңсыз қаулыларының күшін жояды;
6) егер анықтама мен тергеу барысында процеске қатысушылар мен басқа азаматтардың құқықтарының бұзылуына, тергеудің заңсыз әдістеріне жол берілсе, кінәлі адамдардың жауапкершілігі туралы мәселе қояды;
7) тергеу мен анықтама толық болмаған, сондай-ақ тергеу мен анықтама барысында заңдылықтың жол берілгені белгілі болған жағдайларда, қылмыстық істерді қосымша тергеуге қайтарады немесе оны толық көлемінде не нақтылы адамдарға қатысты тоқтатады;
8) анықтама мен тергеу органдарынан келіп түскен қылмыстық істерді түптеп қарау үшін сотқа жібереді;
қажет болған жағдайларда тергеу бөлімшелері мен анықтама органдары басшыларынан оларға байланысты органдарда заңды бұзушылықты жою;
9) қылмыстардың толық ашылуын қамтамасыз ету мақсатында тексеріс жүргізуді талап етеді;
10) анықтама жүргізуші адамның, тергеушінің анықтама мен тергеу органдары басшыларының әрекеттері тәртібі мен шартының сақталуын тексереді;
11) бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алу шешім жасалған адамдарды қамауда ұстаудың заңдардың белгіленген тәртібі мен шартының сақталуын тексереді;
11-1) Қазақстан Республикасының аумағында қылмыс жасаған және тергеуден жасырынып жүрген адамға қатысты халықаралық іздестіру жариялауға санкция береді;
12) заңмен белгіленген өзге де өкілеттіліктерді жүзеге асырады [5].
Прокурордың өз құзыреті шегіндегі нұсқаулықтары жазбаша түрде беріледі және анықтама мен тергеу жүргізуші адамдар үшін міндетті.
Прокурор қылмыстық істі қозғау құқығына ие бола отырып, қылмыстық іс қозғау заңдылығын қадағалауды іске асырады. Прокурордың құқықты әрекеттерінің сынаушысы заң болып табылады. Олардың қабылдаған шешімдерінің негізділігі мен заңдылығы сотта істі қарау кезінде немесе алдын ала тергеу процесінде бағалануы мүмкін [6, б. 76].
Қазақстан Республикасының Прокуратура туралы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Прокуратурасы - Қазақстан Республикасы заңдарының, Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығының және республика аумағындағы басқа нормативтік актілердің дұрыс және біріңғай қолданылуына, шұғыл-іздестіру қызметінің, тергеу жүргізу мен жауап алудың, әкімшілік және атқарушылық өндірістің заңдылығына жоғары қадағалау жүргізетін Қазақстан Республикасының Президентіне есеп беретін мемлекеттік орган. Прокуратура әрбір заң бұзушылықты анықтау және жою бойынша шаралар қабылдайды, ҚР Конституциясына және ҚР Конституциясына және Қазақстан Республикасы заңдарына және де басқа құқықтық актілерге қайшы келетін заңдарға қарсылық білдіреді, сотта мемлекет мүддесін қорғайды, сондай-ақ заңмен белгіленген тәртіпте және шегінде қылмыстық қуғындауды жүзеге асырады.
2 Жамбыл облысының прокуратурасында өтілген тәжірибелік қызметтің мазмұны
Тәжірибеден өту барысындағы негізгі міндеттерге келесілер жатады:
- идеялық-адамгершілік тәрбиелеудің және кәсіби дайындықтың сапасын жақсарту;
- құқықтық пәндер бойынша алынған білімдерді бекіту;
- процессуалдық құжаттарды құрастыру бойынша элементарлы қабілеттерін алу.
Жамбыл облысының прокуратурасында бола отырып, мен бақылау өндірісінде болған қылмыстық істерің көбісін зерттедім, сонымен бірге бас тартылған қылмыстық істерді қозғаудың мәліметтерімен таныстым (анықтау мен тергеу органдарынан түскен). Осы істерге қатысты мен олардың есеп беру кітабында тіркеуімен айналыстым. Мұнымен бірге мен процессуалдық құжаттардың - прокурордың әсер ету актілерінің черновиктерін көбісі рәсімделді: қаулылар, тұжырымдамалар және т.б. Мысалы, қылмыстық істі қозғауғатоқтатуға бас тарту туралы анықтау органының шешімін кейінге қалдыру туралы қаулыны рәсімдеу кезінде бұл актінің белгілі бір жазылып қойылған түрінде құрылатынын ескеру керек: алдымен қабылдау күні; прокуратураға бағытталу күні; есеп кітабындағы тіркеу нөмірі; шешімді қабылдаған анықтау органдарының реквизиттері; істің қысқаша сипаттамасы; іс бойынша анықтау органының нақты жұмысын жеткізу (+ міндетті орындамау); қылмыстық істің тоқтатылуыбас тартылуы себептері; сонымен бірге қаулының өзі жазылады. Осы мәліметтерден кейін прокурор өзінің қаулысын жазады, онда қылмыстық істі қозғаутоқтатуға мүмкін емес себептерін түсіндіреді, анықтау органының алдында орындау үшін міндеттерді қояды. Нәтижесінде қаулы анықтау органының бастығына бағытталады, мүдделі тұлғаларға хабарланады. Жеке жағдайларда орындау үшін белгілі бір мерзім орнатыла алынады.
Мұндай істерден мына екеуі маған ерекше жадымда сақталынды:
1. 10.02.2014 Жамбыл облысының ІІО анықталмаған тұлғамен 60000 теңге көлеміндегі ақшаны ұрлау бойынша №23067 іс қозғалды, ол Алмазованың пәтерінен ұрланды, жәбірленушіге берілген ақшаның көлемінде зиян келтірілді.
10.04.2014 Жамбыл облысы бойынша тергеуші Жаппаров М.Л. айыпталушының немесе күдіктінің болмаған жағдайында мүмкін барлық тергеу әрекеттерін толық көлемде орындамай, қылмыстық істің жүргізілуі тоқтатты. Мен заңнаманың бұзылыстарын жою туралы талаптардың черновигі жасалынды.
2. 28.05.2014 ж. 3:00 бастап 4:00 сағаттарының аралығында анықталмаған тұлға Абай көшесінде ағашты қару ретінде қолдана отырып Елдосоваға денесінің бөліктеріне бірнеше соққылар берген, нәтижесінде оның денсаулығына зиян келтірілді.
06.06.2014 берілген факті бойынша қылмыстық іс козғалды.
05.07.2014 Жамбыл облысының ІІБ тергеу анықтаушысы берілген іс бойынша оның тоқтатылуы туралы шешім шығарды.
Берілген қаулы ҚР ҚПК бұзылысымен шығарылды және кейінге қалдырылуға тиіс болды, өйткені іс бойынша айыптаушының болмаған кезінде іс бойынша қажетті әрекеттер жасалынбады.
Тоқтатылған қылмыстық істерден басқа жергілікті әкімшіліктің заңды актілерін тексеру бойынша жұмыстар олардың көп болу себебінен көп уақытты алды. Мұндай құжаттарды тексеру кезінде анықтау керек:
- берілген құжат қандай мақсатпен қабылданды, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қызметінің мақсаттарына олар сәйкес келеді ме;
- соған уәкілетті тұлғамен құжат қабылданды ма;
- қандай заңнаманың негізінде берілген құжат қабылданды:
- ол қолданыстағы заңнамаға қарама-қайшы келеді ме;
- қабылдаудың, күшіне енудің, жариялаудың, тіркеудің және т.б. ережелері сақталынды ма.
Практикада болғанда мен мәліметтердің базасын жақсы меңгердім, өз бетінше MS Word, MS Excel, MS Access бағдарламаларының көмегімен құжаттарды рәсімдедім. Сонымен бірге мен жүйелі түрде прокурормен анықталған қылмыстардың есебін толтырып, реттедім.
Прокурордың және барлық прокуратураның негізгі міндеті тұрғындардың құқықтық қорғалуы мен жасалған бұзылған заңмен күресу болып табылады. Мен прокурормен тұрғындардың арыздарын ... жалғасы
ЖОҒАРҒЫ ҚҰҚЫҚ МЕКТЕБІ
УНИВЕРСИТЕТ КАЗГЮУ АҚ
Жамбыл облысы прокуратурасында өндірістік тәжірибеден өту
(өндірістің, мекеменің, ұйымның атауы)- - туралы
ЕСЕП БЕРУ
Студент____________________________ ___________________________
Тобы__________________
Университеттен тәжірибе жетекшісінің бағасы _____________________
баға (әріптік, сандық, пайыздық мазмұны)
_______________________- - - - - ____ ____________201____ж.
Қолы М.О.
Ұйымнан (өндірістен) тәжірибе жетекшісінің бағасы ___________________________________ _______________________________
баға (әріптік, сандық, пайыздық құрамы)
_______________________- - - - - ____ ____________201____ж.
Қолы М.О.
Тәжірибе нәтижесі бойынша комиссияның шешімі _________________
___________________________________ __________________________
Тәжірибенің нәтижелері бойынша комиссия төрағасының шешімі
___________________________________ __________________________
Астана 2016 ж.
УНИВЕРСИТЕТ КАЗГЮУ АҚ
ҚҰҚЫҚ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
УНИВЕРСИЖоғары ТЕТ КАЗГЮУ АҚ
___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________
(ұйым, мекеме кәсіпорын атауы)
Өндірістік жәненемесе тәжірибеден өту туралы
ЕСЕБІ
Өндірістік жәненемесе диплом алдындағы тәжірибеден өту орны ___________________________________ ______________________
___________________________________ __________________________
Студент____________________________ ___________________________
Тобы__________________
Университеттен тәжірибе жетекшісінің бағасы _____________________
___________________________________ __________________________
бағасы (әріптік, сандық, проценттік құрамы)
____________________ ____ ____________201____ж.
қолы М.О.
Ұйымдағы тәжірибе жетекшісінің бағасы__________________________
___________________________________ ___________________________
бағасы (әріптік, сандық, проценттік құрамы)
_____________________- - - - - ____ ____________201____ж.
Қолы М.О.
Тәжірибе нәтижесі бойынша комиссия шешімі_____________________
Тәжірибе нәтижесі бойынша комиссия төрағасының шешімі
___________________________________ __________________________
Астана 2016 ж.
Есептегі бар құжаттардың
ІШКІ ТІЗІМІ
____________________тобының студенті
№ рб
Құжаттың атауы
беттер
1.
Есептің титулдық беті
2.
Ішкі тізімі
3.
Тәжірибеден өту туралы есебі
4.
Тәжірибе бойынша күнделік
5.
Тәжірибе орнының жетекшісінен мінездеме
6.
Студенттің тәжірибеден өтуі туралы пікір
7.
Нормативті құжаттаманың тізімі
8.
Қосымша № 1
9.
Қосымша № 2
10.
Қосымша № 3
11.
Қосымша № 4
__________ 20___ ж.
КАЗГЮУ
УНИВЕРСИТЕТ КАЗГЮУ АҚ
ҚҰҚЫҚ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
ВЫСШАЯ Ш
КОЛА ПРАВ
Студенттің өндірістікдиплом алдындағы тәжірибесі бойынша жеке тапырмасы Индивидуальное задание студента на производственную иили преддипломную практику
№
пп
Жұмыстың құрамы содержание работы
ОрындалуыВыполнение
1
Общее ознакомление с организацией, в которой практикуется студент:
-организационно-правовая форма организации,
- структура, основные цели деятельности;
- главные направления деятельности;
- перечень и объем оказываемых услуг;
- особенности документооборота;
- распорядок рабочего дня организации.
2
Организация управления и функциональные взаимосвязи подразделений и служб;
3
Сбор, анализ и обобщение материалов, полученных студентами в процессе практики.
4
Ознакомление с организацией, и ведением архива и подготовкой дел к хранению в архиве.
Ознакомление с номенклатурой дел;
5
Ознакомление с порядком подготовки заседаний организации (его структурных подразделений), присутствие на этих заседаниях;
6
Наличие четких предложений по совершенствованию определенной сферы деятельности, методы совершенствования и повышения результативности. Необходимо показать, как повлияет внедрение новых предложений на изменение деятельности организации.
7
Разработка предложений по совершенствованию организации или управления, повышению результативности и качества работы данной организации.
8
Оформление отчета по практике
Студент (ка) ___________________________________ _______________________________
(Тегі, аты, әкесінің аты , қолы Ф.И.О., подпись)
Координатор
___________________________________ ___________________________
(Тегі, аты, әкесінің аты , қолы Ф.И.О., подпись)
___________________ 20___ж.г.
Студенттің практикадан өту туралы мінездемесіХарактеристика о прохождении практики студента
Время, место и в какой должности проходил(а) практику ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Руководитель практики от организации (должность, Ф.И.О.).___________________________________ ________________________
___________________________________ _______________________________
Уровень теоретической подготовки студента(-ки) по пройденным учебным дисциплинам ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ ___________________________________ ________________
Знание нормативных правовых актов, умение их толковать и применять___________________________________ ______________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _____________________________
Умение принимать правовые решения и совершать иные юридические действия в точном соответствии с законом ___________________________________ _______________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Умение разрабатывать документы правового характера, осуществлять правовую экспертизу нормативных актов ___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Участие в мероприятиях подразделения, выполнение отдельных заданий и поручений, качество их выполнения ___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Степень овладения практическими умениями и навыками по специальности ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
Отношение к практике (интерес, инициатива, оперативность, исполнительность, соблюдение трудовой дисциплины, деловитость и т.п.). ___________________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Недостатки в теоретической и практической подготовке студента и направления их устранения___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ ___________________________________ __________________
Оценка прохождения практики ___________________________________ _______________________________
За период прохождения практики студент посетил ________ дней, из них по уважительно причине отсутствовал(-а) _______ дней, пропуски без уважительной причине составили ______ дней.
Студент(ка) соблюдалне соблюдал трудовую дисциплину и или правила техники безопасности ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Отмечены нарушения трудовой дисциплины и или правил техники безопасности ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Студент(ка) не справился со следующими видами работ___________________________________ ___________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
В рамках дальнейшего обучения и прохождения преддипломной практики студенту можно порекомендовать. _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _____________________________
Характеристика должна быть подписана руководителем организации или руководителем структурного подразделения, заверена печатью организации и составлена отдельно на бланке данной организации.
Руководитель организации ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
(Ф.И.О., должность)
_________________20___г.
_____________________________
(қолыподпись)
Студенттің тәжірибеден өту туралы пікірі
Отзыв о прохождении практики студента
Я, (Фамилия Имя), студент группы (указать номер) проходил практику в (указать название организации).
Завершившая практика совпалане совпала с моими ожиданиями в том, что___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ ___________________________________ ____________________
Своим главным достижением во время прохождения практики я считаю___________________________________ ______________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Самым важным для формирования опыта практической деятельности было ___________________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Прохождение производственной практики повлиялоне повлияло на возможный выбор места работы в будущем, так как________________________________ __
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________________________ _______________________________
Студент(ка)_______________ ______ ______________________
Подпись- Ф.И.О. ( полностью)
Мазмұны
Кіріспе 10
1 Прокуратура органдарының құқыққорғау қызметінің түсінігі 11
2 Жамбыл облысының прокуратурасында өтілген тәжірибелік қызметтің мазмұны 14
3 Төрелік келісім дауды шешудің негізі ретінде 16
Қорытынды 22
Қолданылған әдебиеттер тізімі 24
Кіріспе
Өндірістік тәжірибеден өту орным - Жамбыл облысының прокуратурасы. Мен өз тәжірибемді 2016 жылдың 25 қаңтарынан бастап сәуір айының 1 жұлдызына дейін өттім. Бұл тәжірибенің мақсаты - облыстық деңгейдегі прокуратурасының жұмысымен танысу. Бұл практика оқу кезінде алынған білімді тәжірибе жүзінде қолдану мақсатында жүргізіледі. Прокуратура қызметінің мақсатары мен міндеттері туралы айтсақ, прокурорлар заңды орган ретінде тұрғындардың барлығының бұзылған құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында әрекет етеді, ол қандай да бір азаматтың ділдік немесе діни және саяси көзқарастарына тәуелсіз.
Прокуратура мемлекеттік қорғау жүйесінің маңызды буыны, ол өзінің конституциялық қорғау функциясын пайдалана отырып, ең алдымен, Республика Президентінің өкілеттілігін қамтамасыз етеді және заң тұрғысынан биліктің барлық тармағына ықпал етуге, олардың қызметін қадағалауға құқылы.
Прокурордың басты міндеті - заңның бұзылғандығын айқындау, оны жоюға қол жеткізу, кінәсіздерді қорғау, заң бұзушылардың жауапкершілігі туралы мәселе көтеру.
Прокуратура алдында республикадағы заңдардың үстем тұруын, заңдылықты нығайту мен біртұтастығын және құқық қорғау тәртібін қамтамасыз ету міндеттері қойылды. Барлық қызметіндегі оның міндеттері азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету; республиканың тәуелсіз құқықтарын, бағыныштылығына қарамастан, оның саяси және экономикалық жүйесін, кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың құқықтарын, меншік нысандары мен құрамдарын кез-келген қол сұғушылықтан қорғау; лауазымды адамдар мен азаматтардың құқықты тануы мен құқықтық мәдениетін көтеру болып табылады.
Айта кететін жайт, практикадан өту барысында барлық прокурорлардың қызметін толық зерттеуге болмайды.
Жамбыл облысының прокуратурасында практикадан өту кезінде мен келесідей әрекеттерді жасадым:
- Мекеменің жұмысымен танысу (жұмыс кестесімен, жалпы тапсырмалармен), канцеляриядағы жұмыстарды атқардым;
- Соттағы айыптауды қолдау процесімен жалпы таныстым, прокурордың айыптау сөзін құрастырдым;
- Бақылау өндірісі бойынша есептерді дайындадым, бақылау өндірісі бойынша есеп берулерді дайындадым, қылмыстық іс бойынша прокурордың кассациялық ұсынысын Зауыттық аудандық сотқа жеткіздім;
- Қылмыстық істердің мәліметтерімен таныстым, ҚР ҚПК баптарының тәртібіндегі тексерістің мәліметтерінің ауданның прокуратурасындағы есебінің журналын толтырдым.
1 Прокуратура органдарының құқыққорғау қызметінің түсінігі
Прокуратура органдарын ұйымдастыру және олардың қызметі бірлік, орталықтандыру, тәуелсіздік, заңдылық және жариялылық принциптеріне сәйкес жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының прокуратурасы органдар мен мекемелердің төменгі тұрған прокурорларға және республиканың Бас прокурорына бағынатын біріңғай орталықтандырылған жүйесін құрайды. Қазақстан Республикасының прокуратурасы өз қызметін басқа мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға, саяси партияларға және басқа қоғамдық ұйымдарға тәуелсіз жүзеге асырады. Заңда белгіленген өз өкілеттіктерін жүзеге асырғанда олардың қызметіне араласуға тыйым салынған. Заңда белгіленген тәртіпте және негізде шығарылған прокурорлық қадағалау актілері барлық органдар, ұйымдар, лауазымды адамдар мен азаматтар үшін міндетті болып табылады [1, б. 49].
Қазақстанның тәуелсіздік жылдары жалпы тиімді жұмыс істейтін прокуратура органдары қалыптасты, ол елдің құқық қорғау жүйесінің жетекші буынына айналды, демократиялық және құқықтық мемлекеттің талабын қанағаттандырды.
Прокуратура заңдылықты қадағалайтын бірден-бір орган, құқық қорғау жүйесінің маңызды буындарының бірі, себебі ол өз қызметімен өмірдің барлық саласын қамтитын елдегі жалғыз ведомство. Тек 2009 жылы ғана прокурорлық араласудың арқасында 190 мың жұмыскерге 8,8 млрд-тан аса теңге жалақы төленді. Арыз жазып немесе сенім телефоны арқылы көмек сұраған кәсіпкерлердің құқығын қорғау үшін арнайы мобильдік топтар ұйымдастырылды. Нәтижесінде, қадағалау органдарының қызметкерлері бизнесмендерге қатысты жүзге жуық құқық бұзушылықтың жолын кесті. Құрылыс саласындағы жағдайды тұрақтандыруға, үлескерлер құқығын қалпына келтіруге бөлінген бюджет қаражатының мақсатты пайдалануын бақылауда прокуратураға аса жауапты міндет жүктелді. Үлескерлерді құқықтық қорғау жөнінде топтар ұйымдастырылды. 9 мыңнан аса азамат жәбірленгендер деп танылды, оларға 50 млрд-тан аса теңге зиян келген. Үй тұрғызушылардың мүліктерін анықтап, оларға тыйым салу үшін прокурорлар нақты шаралар қабылдады. 50 қылмыстық іс қозғалды, сотқа жіберілген істер бойынша 38 адам сотталды.
Сонымен қатар, әлемдегі іргелі өзгерістер мен жаһандандыру процесі, сондай-ақ ел ішіндегі даму қозғалысы ұлттық құқықтың, оның ішінде құқық қорғау органдары қызметінің халықаралық стандарттарға сәйкес болуын талап етеді.
Қазақстан Республикасының құқықтық саясатының 2010-2020 жылдарға арналған Тұжырымдамасында прокуратура органдары қызметінің іс жүргізу негіздерін әрі қарай жетілдіру қажеттігі көрсетілген. Осы жұмыстың шеңберінде прокурордың сотқа дейінгі іс жүргізудегі рөлі мен жауапкершілігін арттыру, оның қоғамға қауіпті қылмыстар туралы істерді тергеуге қатысуы көзделген.
Қазіргі кезде прокуратура органдары өздерінде тергеу бөлімшелерінің, тым болмаса қайратты құрылымдардың қызметкерлері жасаған қылмыстарды тергейтін бөлімшелердің құрылатынына үміттенеді.
Оны 2009 жылғы 17-шілдедегі Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру мәселелеріне қатысты кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы Заңды растап отыр, онда бұдан былай қылмыстық істер бойынша алдын ала тергеуді Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, ішкі істер органдарының және қаржы билігінің тергеушілері ғана емес, ҚР ҚПК-де көзделген жағдайларда прокурорлар да жүргізеді делінген [2].
Сонымен қатар, жаңа Тұжырымдамада прокуратура органдарының құқық қорғау қызметіне қатысты үйлестіру функциясының тиімділігін әрі қарай көтерудің маңыздылығына назар аударылған.
Прокуратура - қызметі заң бұзушылықты анықтап, оны жоюға бағытталған, Конституция мен заңдардың, өзге де нормативтік актілердің құқық субъектілерінің барлығымен, олардың мемлекеттік билік органдарындағы орны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан дәлме дәл, әрі біркелкі қолданылуына жоғары қадағалауды жүргізетін жалғыз мемлекеттік орган. Прокуратура заңдылықты және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ете отырып, барлық мемлекеттік органдармен тығыз қарым-қатынаста болады. Мұнда қадағалау актілерінің адресаттары, яғни заңсыз акті шығарған орган немесе одан жоғары тұрған органдарды атап кеткеніміз жөн. Прокуратура өзінің қадағалау актілерін Президент Әкімшілігі, Парламент, Үкімет, орталық мемлекеттік органдар, жергілікті атқарушы және өкілді органдар, соттарға жібере алады.
Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамассыз ету - қызметіндегі негізгі бағыт болатын органдар тек сот немесе прокуратура ғана емес, сондай-ақ ішкі істер қызметінің органдары, ұлттық қауіпсіздік органдары және тағы басқалары. Бұл органдардың көбі өз функциясын құқықбұзушылық анықталған, яғни фактінің орны болған кезде ғана жүзеге асырады, олардың қызметі бұзылған құқықты қалпына келтіру емес, құқық бұзушыны ұстау мен оны сотқа беру болып отыр.
Атақты орыс ғалымы В.Е.Чиркин мемлекеттік биліктегі ерекше тармақ ретінде қадағалаушы билік, яғни прокуратураны, сондай-ақ Конституциялық Кеңесті қарастырады. Өз ұстанымын ол келесідей негіздейді: біріншіден, аталған органдар басқа билік тармақтарынан дербес, өз қызметін тәуелсіз жүзеге асырады; екіншіден, бұл органдар өз қызметінде тек тексеру мен тергеу, істі зерттеумен шұғылданады және басқа органдардың шаруашылық қызметіне араласпайды [3, б. 35].
Қазақстан Республикасының прокуратурасы - Республика аумағында заңдарының, Президент Жарлықтарының және өзге де нормативтін құқықтық актілердің дәл және бірыңғай қолданылуына, жедел-іздестіру қызметінің, анықтама мен тергеудің, әкімшілік және атқарушылық істер жүргізудің заңдылығына жоғары қадағалауды жүзеге асыратын, тек ҚР Президентіне есеп беретін мемлекеттік орган. Прокуратура кез-келген заң бұзушылықты анықтау және жою жөнінде шаралар қолданады, Конституция мен заңдарына қайшы келетін заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерге наразылық жасайды, сотта мемлекеттің мүддесін білдіреді, сондай-ақ заңда белгіленген жағдайларда тәртіп пен шекте қылмыстық құдалауды жүзеге асырады.
Прокурордың құқықтық мәртебесі өз қызметін іске асыру кезінде прокуратура органдары шешетін міндеттердің жүйесімен тығыз байланысты. Осындай міндеттердің қатарына:
1) әрбір істі жан-жақты, толық және объективті тергеу және қарау үшін заңда көзделген шараларды қабылдау;
2) сотталушының жеке және мүліктік құқықтарының қорғалуын қамтамасыз ету;
3) әрбір жасалған қылмыстың заңды және әділ жазаға тартылуына және ешқандай кінәсіз адамдардың жазаға тартылмауына байланысты қылмыстық қудалаудың мақсатына жету;
4) азаматтардың құқықтарын, Қылмыстық-процестік қатынастары жүйесінде прокурор мемлекеттік, қоғамдық және жеке мүдделерін сот қорғауын қамтамасыз ету [4, б. 85].
Қадағалау қызметі нормаларының өзге де дербес функциялармен осындай араласу құқықтық негізге ие болады. Прокуратура туралы ҚР заңының 38,46 - баптарына сәйкес прокурор:
1) анықтама мен тергеу органдарынан тексеріс үшін қылмыстық істерді, жасалған қылмыстар, жедел-іздестіру қызметінің, анықтаманың, тергеудің барысы туралы құжаттарды, материалдар мен өзге мәліметтерді алады;
2) жасалған немесе әзірленіп жатқан қылмыстар туралы өтініштер мен хабарларды қабылдағанда, тіркегенде, шешкенде заңдылықтың сақталуын тексереді;
3) қамауда ұстауға және қамауға алуға санкция береді;
4) қажет болған жағдайларда қылмыстық іс қозғайды, қылмысты істерге тергеу жүргізу жөнінде жазбаша нұсқаулар береді;
5) тергеушілер мен анықтама жүргізуші адамдардың заңсыз қаулыларының күшін жояды;
6) егер анықтама мен тергеу барысында процеске қатысушылар мен басқа азаматтардың құқықтарының бұзылуына, тергеудің заңсыз әдістеріне жол берілсе, кінәлі адамдардың жауапкершілігі туралы мәселе қояды;
7) тергеу мен анықтама толық болмаған, сондай-ақ тергеу мен анықтама барысында заңдылықтың жол берілгені белгілі болған жағдайларда, қылмыстық істерді қосымша тергеуге қайтарады немесе оны толық көлемінде не нақтылы адамдарға қатысты тоқтатады;
8) анықтама мен тергеу органдарынан келіп түскен қылмыстық істерді түптеп қарау үшін сотқа жібереді;
қажет болған жағдайларда тергеу бөлімшелері мен анықтама органдары басшыларынан оларға байланысты органдарда заңды бұзушылықты жою;
9) қылмыстардың толық ашылуын қамтамасыз ету мақсатында тексеріс жүргізуді талап етеді;
10) анықтама жүргізуші адамның, тергеушінің анықтама мен тергеу органдары басшыларының әрекеттері тәртібі мен шартының сақталуын тексереді;
11) бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алу шешім жасалған адамдарды қамауда ұстаудың заңдардың белгіленген тәртібі мен шартының сақталуын тексереді;
11-1) Қазақстан Республикасының аумағында қылмыс жасаған және тергеуден жасырынып жүрген адамға қатысты халықаралық іздестіру жариялауға санкция береді;
12) заңмен белгіленген өзге де өкілеттіліктерді жүзеге асырады [5].
Прокурордың өз құзыреті шегіндегі нұсқаулықтары жазбаша түрде беріледі және анықтама мен тергеу жүргізуші адамдар үшін міндетті.
Прокурор қылмыстық істі қозғау құқығына ие бола отырып, қылмыстық іс қозғау заңдылығын қадағалауды іске асырады. Прокурордың құқықты әрекеттерінің сынаушысы заң болып табылады. Олардың қабылдаған шешімдерінің негізділігі мен заңдылығы сотта істі қарау кезінде немесе алдын ала тергеу процесінде бағалануы мүмкін [6, б. 76].
Қазақстан Республикасының Прокуратура туралы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Прокуратурасы - Қазақстан Республикасы заңдарының, Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығының және республика аумағындағы басқа нормативтік актілердің дұрыс және біріңғай қолданылуына, шұғыл-іздестіру қызметінің, тергеу жүргізу мен жауап алудың, әкімшілік және атқарушылық өндірістің заңдылығына жоғары қадағалау жүргізетін Қазақстан Республикасының Президентіне есеп беретін мемлекеттік орган. Прокуратура әрбір заң бұзушылықты анықтау және жою бойынша шаралар қабылдайды, ҚР Конституциясына және ҚР Конституциясына және Қазақстан Республикасы заңдарына және де басқа құқықтық актілерге қайшы келетін заңдарға қарсылық білдіреді, сотта мемлекет мүддесін қорғайды, сондай-ақ заңмен белгіленген тәртіпте және шегінде қылмыстық қуғындауды жүзеге асырады.
2 Жамбыл облысының прокуратурасында өтілген тәжірибелік қызметтің мазмұны
Тәжірибеден өту барысындағы негізгі міндеттерге келесілер жатады:
- идеялық-адамгершілік тәрбиелеудің және кәсіби дайындықтың сапасын жақсарту;
- құқықтық пәндер бойынша алынған білімдерді бекіту;
- процессуалдық құжаттарды құрастыру бойынша элементарлы қабілеттерін алу.
Жамбыл облысының прокуратурасында бола отырып, мен бақылау өндірісінде болған қылмыстық істерің көбісін зерттедім, сонымен бірге бас тартылған қылмыстық істерді қозғаудың мәліметтерімен таныстым (анықтау мен тергеу органдарынан түскен). Осы істерге қатысты мен олардың есеп беру кітабында тіркеуімен айналыстым. Мұнымен бірге мен процессуалдық құжаттардың - прокурордың әсер ету актілерінің черновиктерін көбісі рәсімделді: қаулылар, тұжырымдамалар және т.б. Мысалы, қылмыстық істі қозғауғатоқтатуға бас тарту туралы анықтау органының шешімін кейінге қалдыру туралы қаулыны рәсімдеу кезінде бұл актінің белгілі бір жазылып қойылған түрінде құрылатынын ескеру керек: алдымен қабылдау күні; прокуратураға бағытталу күні; есеп кітабындағы тіркеу нөмірі; шешімді қабылдаған анықтау органдарының реквизиттері; істің қысқаша сипаттамасы; іс бойынша анықтау органының нақты жұмысын жеткізу (+ міндетті орындамау); қылмыстық істің тоқтатылуыбас тартылуы себептері; сонымен бірге қаулының өзі жазылады. Осы мәліметтерден кейін прокурор өзінің қаулысын жазады, онда қылмыстық істі қозғаутоқтатуға мүмкін емес себептерін түсіндіреді, анықтау органының алдында орындау үшін міндеттерді қояды. Нәтижесінде қаулы анықтау органының бастығына бағытталады, мүдделі тұлғаларға хабарланады. Жеке жағдайларда орындау үшін белгілі бір мерзім орнатыла алынады.
Мұндай істерден мына екеуі маған ерекше жадымда сақталынды:
1. 10.02.2014 Жамбыл облысының ІІО анықталмаған тұлғамен 60000 теңге көлеміндегі ақшаны ұрлау бойынша №23067 іс қозғалды, ол Алмазованың пәтерінен ұрланды, жәбірленушіге берілген ақшаның көлемінде зиян келтірілді.
10.04.2014 Жамбыл облысы бойынша тергеуші Жаппаров М.Л. айыпталушының немесе күдіктінің болмаған жағдайында мүмкін барлық тергеу әрекеттерін толық көлемде орындамай, қылмыстық істің жүргізілуі тоқтатты. Мен заңнаманың бұзылыстарын жою туралы талаптардың черновигі жасалынды.
2. 28.05.2014 ж. 3:00 бастап 4:00 сағаттарының аралығында анықталмаған тұлға Абай көшесінде ағашты қару ретінде қолдана отырып Елдосоваға денесінің бөліктеріне бірнеше соққылар берген, нәтижесінде оның денсаулығына зиян келтірілді.
06.06.2014 берілген факті бойынша қылмыстық іс козғалды.
05.07.2014 Жамбыл облысының ІІБ тергеу анықтаушысы берілген іс бойынша оның тоқтатылуы туралы шешім шығарды.
Берілген қаулы ҚР ҚПК бұзылысымен шығарылды және кейінге қалдырылуға тиіс болды, өйткені іс бойынша айыптаушының болмаған кезінде іс бойынша қажетті әрекеттер жасалынбады.
Тоқтатылған қылмыстық істерден басқа жергілікті әкімшіліктің заңды актілерін тексеру бойынша жұмыстар олардың көп болу себебінен көп уақытты алды. Мұндай құжаттарды тексеру кезінде анықтау керек:
- берілген құжат қандай мақсатпен қабылданды, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қызметінің мақсаттарына олар сәйкес келеді ме;
- соған уәкілетті тұлғамен құжат қабылданды ма;
- қандай заңнаманың негізінде берілген құжат қабылданды:
- ол қолданыстағы заңнамаға қарама-қайшы келеді ме;
- қабылдаудың, күшіне енудің, жариялаудың, тіркеудің және т.б. ережелері сақталынды ма.
Практикада болғанда мен мәліметтердің базасын жақсы меңгердім, өз бетінше MS Word, MS Excel, MS Access бағдарламаларының көмегімен құжаттарды рәсімдедім. Сонымен бірге мен жүйелі түрде прокурормен анықталған қылмыстардың есебін толтырып, реттедім.
Прокурордың және барлық прокуратураның негізгі міндеті тұрғындардың құқықтық қорғалуы мен жасалған бұзылған заңмен күресу болып табылады. Мен прокурормен тұрғындардың арыздарын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz