Азаматтық құқықтық қатынастардағы бірлескен кәсіпорын



Азаматтық құқықтық қатынастар – бұл азаматтық құқықтың нормасымен реттелетін қоғамдық қатынас. Азаматтық құқықтың пәніне мүліктікпен бірге жеке мүліктік емес қатынастар кіреді. Азаматтық құқықпен мүліктік қатынастарды реттеудің нәтижесінде азаматтық мүліктік құқықтық қатынастар пайда болады. Егер де азаматтық-құқықтық нормалармен жеке мүліктік емес қатынастар реттелетін болса, онда жеке мүліктік емес қатынастар орнатылады.
Азаматтық құқық ең алдымен қоғамның экономикалық негізінің саласында жатқан мүліктік қатынастармен байланысты. Олардың құқықтық реттелуі азаматтық құқықтық қатынастарда көрінетін көптеген ерекшеліктермен сипатталады. Азаматтық мүліктік қатынастардың барынша маңызды ерекшеліктерінің бірі онда құқықтық құрылымның және экономикалық негіздің бірлігі, олардың байланысы мен өзара әсерлесуі көрінетіндігінде болып табылады.
Азаматтық құқықтық қатынастар түсінігі азаматтық құқықтың нормасымен реттелген қоғамдық қатынастар ретінде тең дәрежеде жеке мүліктік емес құқықтық қатынастарға сәйкес келеді. Құқықтық реттеу қандай да бір қоғамдық қатынастардың жасалуына алып келмейді, тек бар мүліктік емес қатынастарға белгілі бір форманы береді, ол азаматтық құқықтық қатынастардың бір түріне айналады.
Тараптардың заңды теңдігі азаматтық құқықтық қатынастардың бөлінбейтін қасиеті болып табылады. Осы қасиеттің жоғалуымен құқықтық қатынастардың табиғаты да өзгереді. Азаматтықтан ол басқа құқықтық қатынастарға айналады. Қоғамдық қатынастардың азаматтық-құқықтық реттелу процесінде олардың қатысушылары субъективті құқықтар мен міндеттемелерге ие болады, олар кейіннен олардың арасындағы құқықтық қатынастардың шеңберінде қатысушылардың мінезін анықтайды. Кез-келген қоғамдық қатынас сияқты азаматтық құқықтық қатынас адамдардың арасындағы әрекеттесудің нәтижесінде пайда болады. Оның қатысушыларының өзара әрекеттесуінің құқықтық қатынасында оларға тән субъективті құқықтармен бірге оларға қойылған міндеттемелер жүзеге асырылады [1, б. 35].
Азаматтық құқықтың пәніне кіретін қоғамдық қатынастар олардың құқықтық реттелуінің нәтижесінде жоғалмайды, тек құқықтық нормаға ие болады, соның көмегімен оның мазмұны реттеледі. Сондықтан азаматтық құқықтық қатынастардың мазмұны олардың қатысушыларының өзара әсерлесуін жасайды, ол олардың субъективті құқықтары мен міндеттемелеріне сәйкес жүзеге асырылады.
Азаматтық құқықтық қатынастардың қатысушыларына жататын субъективті құқықтар мен міндеттемелер оның құқықтық нормасын құрайды. Субъективті құқығы деп уәкілетті тұлғаның мүмкін әрекетінің қамтамасыздандырылған шарасы түсіндіріледі, ал субъективті міндеттемесі деп – азаматтық құқықтық қатынастағы міндетті тұлғанң қажетті әрекетінің заңды негізделген шарасы түсіндіріледі. Субъективті азаматтық құқықтар мен міндеттемелердің ерекшелігі олардың не мүліктік, не мүліктік емес сипатқа ие болғандығында. Осылайша, меншіктілік құқығы – бұл мүліктік құқық, ол оның иегеріне өзінің қалауы бойынша заңды қамтамасыздандырылған мүмкіндікті, оны қолдануды ұсынады. Намысын, лауазымын және іскерлік абыройын қорғау құқығы – жеке мүліктік емес құқық, ол уәкілетті тұлғаға оның намысын, арын және іскерлік абыройын құртатындарға қарсы шығатын заңды қамтамасыздандырылған мүмкіндіктерді береді.
1. Совместное предприятие: закономерности развития и перспективы. Е.Е.Смирнова, Н.В.Хвалынска, Алматы. 2012, с. 311
2. Создание и развитие совместных предприятий в Казахстане. Транзитная экономика 1/99, 2009. С. 394
3. Деятельность совместных предприятий. //Каржы-каражат. Финансы Казахстана 4/98, с. 312, 2007
4. Организационная культура: между иллюзией и реальностью. //Теория и практика управления. №1.2009. Кристиан Шольц.
5. Проблемы теории и практики управления многонациональным предприятием. Йоахим Хентуе.// Теория и практика управления №1/ 2014, с. 325.
6. ЕЕ.Смирнова. Н.В. Хвалынска. Совместное предприятие: закономерности развития и перспективы, с. 321, 2010

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Азаматтық құқықтық қатынастардағы бірлескен кәсіпорын

Азаматтық құқықтық қатынастар - бұл азаматтық құқықтың нормасымен реттелетін қоғамдық қатынас. Азаматтық құқықтың пәніне мүліктікпен бірге жеке мүліктік емес қатынастар кіреді. Азаматтық құқықпен мүліктік қатынастарды реттеудің нәтижесінде азаматтық мүліктік құқықтық қатынастар пайда болады. Егер де азаматтық-құқықтық нормалармен жеке мүліктік емес қатынастар реттелетін болса, онда жеке мүліктік емес қатынастар орнатылады.
Азаматтық құқық ең алдымен қоғамның экономикалық негізінің саласында жатқан мүліктік қатынастармен байланысты. Олардың құқықтық реттелуі азаматтық құқықтық қатынастарда көрінетін көптеген ерекшеліктермен сипатталады. Азаматтық мүліктік қатынастардың барынша маңызды ерекшеліктерінің бірі онда құқықтық құрылымның және экономикалық негіздің бірлігі, олардың байланысы мен өзара әсерлесуі көрінетіндігінде болып табылады.
Азаматтық құқықтық қатынастар түсінігі азаматтық құқықтың нормасымен реттелген қоғамдық қатынастар ретінде тең дәрежеде жеке мүліктік емес құқықтық қатынастарға сәйкес келеді. Құқықтық реттеу қандай да бір қоғамдық қатынастардың жасалуына алып келмейді, тек бар мүліктік емес қатынастарға белгілі бір форманы береді, ол азаматтық құқықтық қатынастардың бір түріне айналады.
Тараптардың заңды теңдігі азаматтық құқықтық қатынастардың бөлінбейтін қасиеті болып табылады. Осы қасиеттің жоғалуымен құқықтық қатынастардың табиғаты да өзгереді. Азаматтықтан ол басқа құқықтық қатынастарға айналады. Қоғамдық қатынастардың азаматтық-құқықтық реттелу процесінде олардың қатысушылары субъективті құқықтар мен міндеттемелерге ие болады, олар кейіннен олардың арасындағы құқықтық қатынастардың шеңберінде қатысушылардың мінезін анықтайды. Кез-келген қоғамдық қатынас сияқты азаматтық құқықтық қатынас адамдардың арасындағы әрекеттесудің нәтижесінде пайда болады. Оның қатысушыларының өзара әрекеттесуінің құқықтық қатынасында оларға тән субъективті құқықтармен бірге оларға қойылған міндеттемелер жүзеге асырылады [1, б. 35].
Азаматтық құқықтың пәніне кіретін қоғамдық қатынастар олардың құқықтық реттелуінің нәтижесінде жоғалмайды, тек құқықтық нормаға ие болады, соның көмегімен оның мазмұны реттеледі. Сондықтан азаматтық құқықтық қатынастардың мазмұны олардың қатысушыларының өзара әсерлесуін жасайды, ол олардың субъективті құқықтары мен міндеттемелеріне сәйкес жүзеге асырылады.
Азаматтық құқықтық қатынастардың қатысушыларына жататын субъективті құқықтар мен міндеттемелер оның құқықтық нормасын құрайды. Субъективті құқығы деп уәкілетті тұлғаның мүмкін әрекетінің қамтамасыздандырылған шарасы түсіндіріледі, ал субъективті міндеттемесі деп - азаматтық құқықтық қатынастағы міндетті тұлғанң қажетті әрекетінің заңды негізделген шарасы түсіндіріледі. Субъективті азаматтық құқықтар мен міндеттемелердің ерекшелігі олардың не мүліктік, не мүліктік емес сипатқа ие болғандығында. Осылайша, меншіктілік құқығы - бұл мүліктік құқық, ол оның иегеріне өзінің қалауы бойынша заңды қамтамасыздандырылған мүмкіндікті, оны қолдануды ұсынады. Намысын, лауазымын және іскерлік абыройын қорғау құқығы - жеке мүліктік емес құқық, ол уәкілетті тұлғаға оның намысын, арын және іскерлік абыройын құртатындарға қарсы шығатын заңды қамтамасыздандырылған мүмкіндіктерді береді.
Құқықтық қатынастардың жалпы теориялық жіктелуі (жалпы және нақты, абсолюттік және қатынастық, жүйелік және қорғаушы, белсенді және пассивті түрдегі құқықтық қатынастар болып бөлінуі) салалық, соның ішінде азаматтық құқықтық қатынастар үшін үлкен мәнге ие. Алайда салалық құқықтық қатынастардың жіктелуі, егер сондай жүргізілсе, берілген құқық саласының пәнінің ерекшелігі мен әдісін көрсетуі тиіс. Осы ұстанымдармен алғанда азаматтық құқықтың ғылымында азаматтық құқықтық қатынастардың келесідей жіктелуі қабылданған.
Азаматтық құқықпен реттелетін азаматтық қатынастар мүліктік және жеке мүліктік емес, мүліктікпен байланысты және азаматтық қатынастар сияқты мүліктік және жеке мүліктік емес, мүліктікпен байланысты (авторлық, зерттеу құқықтық қатынастары) қатынастар болып бөлінеді. Мүліктік құқықтық қатынастар белгілі бір экономикалық мазмұнға ие, ол қандай да бір мүліктік қажеттілік, мүліктік сипаттағы әрекетті жасауда пайда болады. Жеке мүліктік емес құқықтық қатынастар экономикалық мазмұнынан айрылған және материалдық емес қажеттіліктерден, зияткерлік шығармашылықтың нәтижелерінен пайда болады [2, б. 56].
Көптеген азаматтық құқықтық қатынастар мүліктік сипатқа ие. Заттар объектілері болып табылатын мүліктік құқықтық қатынастарда заттың құқықтық тәртібінің реттелуі үлкен мәнге ие болады. Мүліктік құқықтар, объектілермен тығыз байланысты болғандықтан, көп бөлігімен беріледі, олар олар заттармен бірге басқа тұлғаларға беріледі (мұрагерлікпен өту, заңды тұлғалардың қайта ұйымдастырылуының жағдайында және т.б.). Мүліктік құқықтың бұл байланысы заттармен олардың объектілерімен бірге ерекше қорғау әдісін негіздейді: затты талап ету (беру) туралы арыз. Құқықтық қатынастың мүліктік қатынасы азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің мүліктік сипатын, шығындардың орнын толтыру сынды негізгі формасын да анықтайды. Мүліктік азаматтық құқықтардың қорғанысына арыздық мерзім қолданылады.
Соңғы жылдары Қазақстанда біршама күрделі саяси және экономикалық жағдай орнаған. Елдің экономикасы мен оның шет елдік капиталмен байланыстары қалыптасу жағдайында тұр, бірақ мұндай қатынастардың негізі бұрыннан қалыптасқан, ал нормативтік негізі заманауи талаптарға сәйкес келтіріледі. Қазақстандық кәсіпкерлердің жұмыс пен әрекеттесуінің ұйымдастырушылық-құқықтық формалары Қазақстанның шекарасында әрекет ететін Шетел инвестициялары туралы заңмен, сонымен бірге берілген кәсіпорындардың қалыптасуы мен дамуына ықпал ететін басқа заңнамалық актілермен анықталады.
Сондай-ақ ауыл шаруашылығының, өндірістің артықшылықтары мен кемшіліктері қарастырылады, қызметтің жаңа жетістікті бағыттары мен формалары іздестіріледі. Бұл жағдайларда елге тура шетел инвестицияларын енгізудің амалдары мен бірлескен кәсіпорындардың жасалуы ерекше назарды талап етеді. Олардың қажеттілігі бірлескен кәсіпорын мемлекеттің әлемдік экономикалық шаруашылыққа енуіне ықпал етеді, сондай-ақ нарықтық инфрақұрылымның қалыптасуында ерекше рөл атқарады. Бірлескен кәсіпорынға алдыңғы қатарлы технология, еңбектің жоғарғы өнімділігі, жоғарғы табыстар мен жалақының жоғары болуы тән. Осы факторлардың барлығы Қазақстанның экономикасына, құқықтық қатынастарға ешбір күмәнсіз әсер етеді.
Бірлескен кәсіпорын термині әлемдік шаруашылықтағы джойнт венчурс деген танылған түсінікке келеді, ал оның белгілері - әр мемлекеттерде орналасқан фирмалардың қатысуына, жеке заңды тұлға ретінде бірлескен кәсіпорынның конституциялану, біреулік қызмет үшін емес, жүйелік қызмет үшін бірлескен кәсіпорынды құру.
Бірлескен кәсіпорындардың барынша кең қызметінен тұратын шаруашылық құқықтық тек толық және кешенді реформасы, шетел инвестициялары мен олардың қорғалуы заңнаманың қабылдануы нарыққа өтуге сілтемелер жасайды, тиімді даму жолындағы кедергілерді жоюға мүмкіндік береді. Бірлескен кәсіпорынның жасалуы мен қызметінің басқа мәселелері ортақ заңнамамен реттеледі. Осы орайда шетел инвестициялары туралы Заң бірлескен кәсіпорын деген бөлігінде акционерлік қауымдастықтар, банктер мен валюталық операциялар, кедендік Кодекспен әрекеттесуі қажет. Мұндай реформа біздің заңнамамыздың дамуының үшінші сатысына келді [3, б. 57].
Бірлескен кәсіпорынның жиынтығының қалыптасуы жоспардан тыс нарықтық шаруашылықтың жүйесі ретінде және экономикалық ортаның нарықтық шаруашылықтағы әрі қарайғы дамуы осы қызмет түрінің мемлекеттік реттелуден бас тартылуын білдірмейді. Оның негізгі бағыттары: а) бірлескен кәсіпорынды жасау мен қызмет етудің құқықтық негіздерін жасау; б) салықтар, амортизациялық саясат, кредиттік салымдар, валбталық курстар және т.б. сынды қаржылық реттегіштердің негізінде бірлескен кәсіпорынның желісіне әсері; в) берілген саладағы мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясатты жүргізу бойынша ұсыныстар..
Қазіргі кезде Қазақстанда экспорт көлеміндегі негізгі меншікті салмақ Атырау облысының, Алматы қаласының, Оңтүстік-Қазақстан облысының бірлескен кәсіпорындарына сәйкес келеді, ал импорт көлеміндегі негізгі үлес Алматы, Оңтүстік Қазақстан облысына сәйкес келеді.
Еліміздегі бірлескен кәсіпорындардың жасалуы мен дамуы Қазақстанда 1989 жылдан басталады. Бәрімізге мәлім болғандай, Қазақстанның аумағындағы бірінші бірлескен кәсіпорындар коорперативтер болды. Коорперативтердің өсімі мен енгізілуі келесідей мотивтермен түсіндіріледі: кәсіпорынның атауы; импорттық тауарларды тез қайта ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Еңбек құқығының әдісі
Азаматтық құқық негіздері туралы
Еңбек құқығы туралы
Кәсіпкерлік құқық негіздері туралы
ҚР еңбек құқығы
Шаруашылық жүргізу құқығы
Еңбек құқығының ұғымы
Акционерлік қоғамның түсінігі, заңды тұлғалар жүйесіндегі орны
Кәсіпкерлік іс - әрекет қатынастарын құқықтық реттеу
Азаматтық құқық қатынастарының объектілері
Пәндер