Тіл кемістігі бар бастауыш сынып оқушыларының оқу мен жазу дағдыларын дамыту

Кіріспе
1 Тіл кемістігі бар бастауыш сынып оқушыларына әсер етуші заманауи факторлар
2 Тіл кемістігі бар бастауыш сынып оқушыларының жазуда және оқуда жасайтын қателері мен оның себептері
3 Әріптермен, буындармен, сөздермен, сөз тіркестерімен, сөйлемдермен, мәтіндермен жұмыс істеу
4 Тез оқуға арналған кестелермен жұмыс істеу
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Үнемі ақпарат ағымының артуының заманауи жағдайларында қызмет ретіндегі оқу мен жазудың рөлі артып келеді, ол тәжірибені іске қосады және адамның жалпы білім дайындығын қамтамасыз етеді, зияткерлік саланың және жалпы тұлғаның дамуына ықпал етеді. Мектептегі бастауыш сыныпта оқу кезеңінде оқу мен жазуға үйрену оқудың мақсатынан оқушылардың әрі қарайғы білім алу құралына айналады. Оқу мен жазу барлық кейінгі оқу негізделетін бастапқы маңызды қабілеттер болып табылады. Оқу мен жазу қабілеттерінің бұзылуы сабақ үлгерімінің нашарлауы мен сонымен байланысты мектептік бейімделу алмаушылықтың негізіне жатады. Мұның бәрі бастауыш сынып оқушыларындағы оқу мен жазудың кемшіліктерін өз уақытында анықтаудың, алдын алудың және жоюдың қажеттілігін анықтайды.
Қазіргі кезде тіл кемістіктері бар балалардың оқытылуын ұйымдастырудың жаңа түрлері пайда болуда, әлеуметтік білімнің бір деңгейлік және нұсқалық жүйесін дамыту бойынша шаралар қолданылуда. Балаларға жан-жақты көмек көрсетудің міндеттемелерін жүзеге асырушы шарттарының ішінде оқытудың тиімділігін арттыру бұзушылықтардың бірлігінің диагностикасы мен түзетілу қажеттілігі анықталған. Баланың дамуындағы, оның оқу қызметіндегі әр түрлі кемшіліктерді анықтау мен жеңу қандай да бір маманның ерекше құқығы болып табылмайды. Табысты әр түрлі бұзылыстардың, соның ішінде оқу мен жазудағы бұзылыстардың профилактикасы, диагностикасы мен түзетілуі баламен жұмыс істейтін барлық педагогтардың қарамағынан кешенді білікті көмек көрсету жағдайында мүмкін [1, б. 24].
Оқу кемшіліктерін жеңудің басты бағыты олардың алдын ала емделуі болуы тиіс. Бұл ретте балада оқу мен жазу қабілеттерінің қалыптасу деңгейін (меңгеру сатысын), оқу мен жазуға үйренудегі қиындықтардың сипаты мен себептерін білу маңызды. Оқу қабілеттерінің қалыптасу деңгейін диагностикалау оқушы үшін дұрыс білім бағытын анықтауға, тиімді түзету бағдарламасын жасауға мүмкіндік береді.
Осылайша, бастауыш сыныпта оқу мен жазуда тіл кемістіктері бар оқушыларда қиындықтардың пайда болуы әр түрлі себептермен байланысты бола алады: баланың өмір жағдайлары мен оқытудың ұйымдастырылуы, денсаулық жағдайлары мен жастық ерекшеліктері. Көбінесе экзогендік және эндогендік себептердің әсері – ортақ, кешенді. Оларды бөліп алу мен ерекшелеп көрсету маңызды, бұл балаға тиімді көмек көрсету шарасын анықтау үшін қажет [2, б. 78].

1. Ефименкова Л.Н. Коррекция устной и письменной речи у учащихся начальных классов. – М.: Просвещение, 2011.
2.Колпаковская И.К., Спирова Л.Ф. Характеристика нарушений письма и чтения. // Хрестоматия по логопедии.- М.: ВЛАДОС, 2007.
3.Лалаева Р.И., Венедиктова Л.В. Диагностика и коррекция нарушений чтения и письма у младших школьников. – Сан.- Петербург. Изд-во «Союз», 2010.
4.Левина Р.Е. Нарушение чтения и письма у детей. //Хрестоматия по логопедии. – М,: ВЛАДОС, 2009.
5.Лурия А.Р. Письмо и речь: Нейролингвистические исследования. - М.: Академия, 2012.
6.Репина З.А. Нарушения письма у школьников с ринолалией. /Урал. Гос.пед. ун-т. - Екатеринбург, 2008.
7.Садовникова И.Н. Нарушения письменной речи у младших школьников. – М.: ВЛАДОС, 2001.
8.Спирова Л.Ф. Недостатки произношения, сопровождающиеся нарушениями письма. //Хрестоматия по логопедии. – М.: ВЛАДОС, 2010.
9.Спирова Л.Ф. Особенности речевого развития учащихся с тяжелыми нарушениями речи. – М.: Педагогика, 2009.