«Маңғыстаумұнайгаз» өндіру бірлестігі

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

I «МАҢҒЫСТАУМҰНАЙГАЗ» АҚ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК . . . 4

1. 1 ММГ АҚ-ның негізгі даму кезеңдері . . . 7

1. 2 ММГ АҚ құрамындағы мекемелер . . . 9

1. 3 ММГ АҚ-ның әлеуметтік қолдау көрсету шаралары . . . 12

II БҰРҒЫЛАУ КӘСІПОРЫНДАРЫНЫҢ НЕГІЗГІ ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ . . . 15

2. 1 Бұрғылау қондырғысы . . . 18

2. 2 Ұңғы туралы түсінік . . . 21

2. 3 Бұрғылау кенорындарының экономикалық көрсеткіштері . . . 22

ҚОРЫТЫНДЫ

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Ұңғыны бұрғылау мақсаты - аймақты зерттеу, мұнай, газ және сұйық газ кенорындарын игеру болып табылады.

Ұңғының классификациясы мен мақсаты бойынша тірегіш ұңғысы, сипаттауыш ұңғысы, іздеуіш ұңғысы, барлау және пайдалану ұңғысы болып бөлінеді.

Тірегіш ұңғысы - аз игерілген, үлкен аймақтарды бұрғылайды. Бұрғылау кезінде жердің геофизикалық құрылымы зерттеледі. Бұрғылау нәтижесінде мұнай және газ қорының сапасы болжанады.

Сипаттауыш ұңғысын бұрғылау нәтижесінде мұнай С ₂ категориясының қоры белгілі болады. Іздеуіш ұңғысын бұрғылау нәтижесінде мұнайдың С ₂ және С ₁ категориясының қоры нақтылайды.

Барлау ұңғысы іздеуіш ұңғысын бұрғылағаннан кейін бұрғылайды. Нәтижесінде мұнайдың А+В+С ₁ категориясы қорының көрсеткішін нақтылайды.

Пайдалану ұңғысын бұрғылау кезінде мұнай мен газдың шығуы мұнайгаз кенорындарының проектілерімен бірдей болуы керек.

Ұңғыны бұрғылаудың зерттеу объектісі - «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-ның қарамағындағы бұрғылау кенорындары.

Зерттеу заты - бұрғылау қондырғысы.

Бұрғылаудың жалпы сипаттамасы. Мұнай және газ ұңғысының құрылысын жүргізу үшін айналдырғыш бұрғылау тәсілін пайдаланады. Бұрғылау процессі бұрғылау құбыры, тау жыныстарын қираудан қашаумен түсіру және тағы басқалардан тұрады. Толық циклды ұңғыны құру өзіне негізгі элементтерді кірістіреді: бұрғы мұнарасын, бұрғы қондырғысын құрастыру, ұңғыны тереңдету процесі, цементтеу, ұңғы сағасын атқыма арматурасымен байланыстыру, ұңғыны сынақтан өткізу.

Сонымен қатар, бұрғылау кезінде ұңғыға қосымша геофизикалық зерттеу, ұңғының тілімін оқытады, перспективалық мұнайгаз қабатын анықтайды.

I ММГ АҚ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК

«Маңғыстаумұнайгаз» өндіру бірлестігі 1963 жылы «Мангышлакнефть» білестігі деген атпен құрылды. 1965 жылы 10 шілдеде Маңғыстау мұнайы тиелген тұңғыш эшелон Атыраудың мұнай өңдеу заводына жөнелтілді. Келесі жылы Өзен - Жетібай - Ақтау Сурет 1 - ММГ АҚ белгісі

мұнай құбыры салынып, сұйық отынды темір жолдардың, теңіз портының базаларына жеткізді. Алғашқы алты айда Өзен кенішінен 334, 6 мың тонна, ал 1966 жылы 1400 мың тонна мұнай өндірілді. Жетібай кен орнынан мұнай 1966 жылдың желтоқсанында өндіріле бастады. 1967 жылы Жетібайдан 3738 мың, ал 1970 жылы 10401 мың тонна бағалы шикізат өндірілді.

Бірақ, түбектің үлкен мұнайын теңіз және су жолымен өндеуші кәсіпорындарға тасымалдау мүмкіндігі көтермегендіктен жалпы ұзындығы 1500 км Өзен - Ақтау - Құлсары - Атырау - Куйбышев ыстық мұнай құбыры тұрғызылды. Ол 1969 жылы 25 тамызда іске қосылып, мұнай тасымалдана бастады. Маңғыстау мұнайын өндіруді бірлестік ұжымы дамыта түсті. Оның көлемі 1975 жылы 100 млн тоннаға жетті. 1987 жылы Маңғыстау жерінде игеріле бастағаннан бергі кезенде 300 млн тонна сұйық отын өндірілген.

«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-нда 5500 адам жұмыс жасайды. Мұнайдың 80 %-ын Қаламқас, ал қалған 20 %-ын қалған 14 кенорын өндіреді. Жылына ММГ АҚ 6 миллион тонна өндіреді. (1т=7 баррель) .

Акционерлік қоғам мен оның еншілес серіктестіктерінің қызметкерлерін 1998-2002 жылдары тегін тамақтандыруға барлығы 818 миллион теңге жұмсалады.

Маңғыстау мұнайы тұрғын халыққа ерте кезден белгілі болып, зерттеушілердің назарын аударып келген. Түбекте мұнай бар екендігін ХІХ ғасырдың 30 жж. саяхатшы әрі табиғат зерттеушісі Г. С. Карелин жазды. ХІХ ғасырдың аяғымен ХІХ ғасырдың басында Маңғыстаудағы мұнайлы орындарды әскери топограф Н. И. Андрусов, М. В. Баярунас және Оразмағанбет Тұрмағанбетұлы зерттеулер жүргізді.

Осыдан бір ғасырдан астам уақыт бұрын 1899 жылы Қарашүңкілден алғаш мұнай ашылуы, іле Доссор және Ембіде Мақат кен орындарының өмірге келуі Қазақстанның болашақ эканомикалық, отын-энергетикалық әлеуетін танытса, 1961 жылғы 5 шілде күні Жетібайдағы №6 ұңғыда мол мұнай көзінің ашылуы туған жерлеріміздің, республикамыздың атақ-даңқын асқақтата түскен аса маңызды оқиға болды. Ұңғыдан атқылаған мұнайдың тәуліктік өнімі 400 т-ға дейін жетті. Бұл республикамызда мұнай өнеркәсібі дамытыла бастаған бұрынғы ұзақ жылдар ішінде кездеспеген қабат қайнауындағы орасан мол ырыстан хабар берген, аса жоғары көрсеткіш 1963-1964 жж. Қарамандыбас мұнай кен орны, Теңге, Тасболат мұнай, газ кен орындары ашылды және Қаламқас, Қаражанбас алып кеніштері ашылып, Маңғыстауда жаңа дәуір-мұнай индустриясының қарқын алған дәуірі басталады.

Жетібай мен Өзен мұнайгаз кен орындары ашылысымен іле Ақтау, Жаңаөзен қалалары, Жетібай, Құрық, Шетпе, Бейнеу, Маңғыстау кенттері өмірге келді, 1968 жылы Мақат - Маңғыстау - Өзен темір жол торабы салынысымен жаңа стансалар пайда болды .

1973 жылы Маңғыстау облысы құрылып, кейін Маңғыстау аумақтық - өндірістік кешені жұмыс жасай бастасымен ежелгі өлкеміз Қазақстандағы өндірістік - әлеуметтік мәселелерді бірегей шешілген, қала мен село дамыған бірден-бір аймақтар қатарына қосылды.

«Манғыстаумұнайгаз» ААҚ бүгінде Қазақстан Республикасының ең ірі мұнайгаз кәсіпорындарының қатарында келеді. Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтобе, Қызылорда облыстарында және Маңғыстауда жаңа мұнай кен орындары ашылып, пайдаланып жатқан қазіргі таңда ол облыс мұнайының 40% астамын республика мұнайының 11% беріп отыр.

«Манғыстаумұнайгаз» ААҚ қазір бастапқы жалпы мұнай қоры 969 млн. т. (6783 млн. баррель) құрайтын 15 мұнай газ кенорындарын пайдаланып отыр. «Манғыстаумұнайгаздың» негізгі өндірістік обьектілері Қаламқас пен Жетібай кен орындары.

Қаламқас кен орындары 1979 жылдан игеріліп келеді. Оның қайнауларында жалпы мұнай қоры 510 млн. т. астам (3570 млн. баррель) 13 өнімді деңгей бар.

Жетібай кен орны осы топтағы бірнеше серіктес кен орындармен бірге пайдаланылуда. Олардың қатарында Асар, Шығыс Жетібай, Оңтүстік Жетібай, Бектұрлы, Оймашы, Бұрмашы, Солтүстік Қарағия, Алатөбе, Атамбай - Сарытөбе, Ащыағар, Солтүстік Аққар, Айрантақыр бар. Жетібай тобының жалпы мұнай қоры 458 млн. т-ға жуық (3206 млн. баррель) . Өнімді деңгейлердің тереңдігі Қаламқас кен орнында 505-936 м, Жетібай кен орындарында 1700-2500 м аралығында.

Қазір компанияның жылдық мұнай өндіру көлемі 5 млн. т-дан астам. (35 млн. баррель)

«Манғыстаумұнайгаз» кен орындары орталықтан шалғай орналасқанына қарамастан электр қуатымен мүлтіксіз қамтамасыз етілген. Қаламқас пен Жетібайда арнайы учаскелері бар. «Маңғыстауэнергомұнай» ЖШС-да 500-ден астам адам жұмыс жасайды. «Мұнайтелеком» ЖШС телефон байланысын қамтамасыз етеді. Қазіргі заманғы озық байланыс құралдарымен жабдықталған. Телефон байланысы қалтқысыз қызмет етеді. Барлық жұмыс процестері автоматтандырылған және компьютерлендірілген.

1. 1 ММГ АҚ-ның негізгі даму тарихы

1961 жылы 5 шілде күні Жетібайда № 6 ұңғыдан күшті мұнай бұрқағы атқылады. /бұрғылау шебері Н. Петровтың бригадасы/

1961 жыл 5 қаңтарда бұрғылау шебері Ғ. Әбдіразақов қазған Өзендегі К-18 ұңғыдан бірінші газ бұрқағы, сол жылы желтоқсанда Өзенде бұрғылау шебері М. Кулебякин бригадасы қазған ұңғыдан мұнай атқылады.

Маңғыстауда содан бастап іздестіру-барлау жұмыстары кең қанат жайды. 1963-1964 жылдары Қарамандыбас мұнай кенорны, Теңге және Тасболат мұнай, газ кенорындары ашылды.

1963 жылы Мақат - Маңғыстау темір жолын төсеу басталды. Ол Бүкілодақтық комсомолдық екпінді құрылыс деп жарияланды. Екі жылдан кейін 720 километрге созылған бұл жолмен алғашқы жүк поезы жүріп өтті.

1962 жылы Ақтау теңіз порты іске қосылуымен Маңғыстау мұнай кенорындарын игеру елеулі түрде жеделдетілді. Мемлекет Маңғыстау табиғи байлығын игеруді тұрақты назарға алды. 1963 жылғы қараша айының 27-інде Батыс Қазақстан Халық шаруашылығы кеңесінің № 280 Қаулысымен мұнай-газ өндіру кәсіпорыны «Мангышлакнефть» өндірістік бірлестігі құрылды.

1965 жылғы 10 шілдеде Өзен мұнайының алғашқы эшалоны Атырау мұнай өңдеу зауытына жөнелтілді. 1965 жылы салынған Өзен - Жетібай - Ақтау мұнай құбырының іске қосылуы Маңғыстау мұнайын теңіз және темір жолмен жөнелтуге мүмкіндік берді. Өзен кен орны пайдалануға берілген жарты жылда 334, 6 мың тонна, 1966 жылы 1400 мың тонна мұнай алынды.

1966 жылы 30 желтоқсанда Маңғыстауда екінші мұнай кәсіпшілігі пайда болды. Бұл күні Жетібай кенорнында алғашқы үш ұңғы мұнай өндіре бастады.

1967 жылы Өзен мен Жетібай кенорындары елге 3733 мың тонна, 1970 жылы 10401 мың тонна, немесе, 1913 жылы революцияға дейінгі бүкіл Россияның өндіргенімен тең мұнай берді. 1967 жылы қаңтарда салынып болған 154 километрлік Шевченко - Жетібай -- Өзен автомагистралі өндірістердің материалдық-техникалық жабдықталуын жақсартуға мүмкіндік берді.

1970 жылғы 25 тамызда 1500 километрлік «ыстық» мұнай құбырының Өзен - Құлсары - Атырау - Куйбышев іске қосылуы Маңғыстау мұнайын елдің орталық аудандарына жеткізу проблемасын толықтай шешті.

1974 жылы Жаңа Өзенде қуаты жылына 3 миллиард текше метр ілеспе газ өңдейтін Қазақстанда бірінші газ өңдеу зауыты іске қосылды. Өзен - Бейнеу газ құбырын, қуатты компрессор станцияларын салу жүзеге асырылып, Қазақстан газының Орта Азия - Орталық магистралына шығуы қамтамсыз етілді. Бозашы түбегінде геолог-барлаушылар Қаламқас және Қаражанбас мұнай кенорындарын ашты.

1979 жылы наурызда «Комсомольскнефть» мұнай газ өндіру басқармасы құрылды. Тамыз-қыркүйекте Бозашы түбегінде Қаламқас және Қаражанбас мұнай кенорындары пайдалануға қосылды. Мұнай өндірісінің технологиялық процестерін химияландыру жөніндегі аймақтық «Магышлакнефтепромхим» басқармасы құрылды.

1987 жылғы қарашада - Алатөбе, қазанда - Бұрмаша мұнай кенорындары пайдалануға қосылды.

1988 жылы «Кумкольнефть» мұнай газ өндіру басқармасы құрылды.

1990 жылғы қазанда - Атанбай, қарашада - Ащыағар мұнай кенорындары пайдалануға қосылды. Құмкөл мұнайының алғашқы легі Павлодар - Шымкент мұнай құбырына қосылды.

1994 жылы «МұнайГаз» холдингкомпаниясының бұйрығымен «Маңғыстаумұнайгаздан» «Өзенмұнайгаз» өндірістік бірлестігі бөлініп шықты.

1997 жылы халықаралық тендерде жеңіп шыққан Индонезиялық «Central Asia Petroleum LTD» компаниясы «Маңғыстаумұнайгаз» акционерлік қоғамы акцияларының 60 пайызына ие болды.

2001 жылы «ойл сервис Компани» ЖШС құрылып, жауапкершілігі шектеулі «Химремонтскважин», «Шегендеу» және «Бұрғышы» серіктестіктері біріктірілді. 1961 жылғы 5 шілдеде Жетібайдың № 6 ұңғысында алғаш Маңғыстау мұнайы ашылуының 40 жылдығы аталып өтті.

2002 жылы «Маңғыстау технологиялық көлік», «Бозашы технологиялық көлік», «Жетібай технологиялық көлік», «Арай» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері жаңадан ашылған «Ойл Транспорт корпорэйшн» кәсіпорнына біріктірілді.

2003 жылы Қабат мұнай көздерін үлкен қысыммен сұйықтық айдап ашу тәсілі Қаламқас кенорнында да қолданыла бастады.

«Маңғыстаумұнайжолдары», «Маңғыстаумұнара», «Нефтестрой» ЖШС ірілендіріліп, «Oil construction Company» серіктестігіне біріктірілді.

1. 2 ММГ АҚ құрамындағы мекемелер

«Маңғыстаумұнайгаз» АҚ қазір бастапқы жалпы мұнай қоры 969 миллион тонна (6783 миллион баррель) құрайтын 15 мұнай, газ кен орындарын пайдаланып отыр. «Маңғыстаумұнайгаздың» негізгі өндірістік объектілері Қаламқас пен Жетібай кен орындары.

«Жетібаймұнайгаз» 1961 жылы 5 шілдеде ең алғаш мұнай бұрқағы атқылады. Кенорынның жалпы Сурет 2 - «Станок тербеткіш»

мұнай қоры 458 миллион тоннаға жуық (3206 миллион баррель), және өнімді деңгейлердің тереңдігі 1700 - 2500 метр аралығында. Қазіргі таңда ЖМГ-да 400-ден астам станок тербеткіштері бар. Оның үлгісін 2-ші суретте көрсетілген.

Жетібай кенорны өнімді бірнеше серіктес кенорындармен пайдалануда: Асар, Шығыс Жетібай, Оңтүстік Жетібай, Бектұрлы, Оймаша, Бұрмаша, Солтүстік Қарақия, Алатөбе, Атамбай-Сартөбе, Ащыағар, Солтүстік Аққар, Айрантақыр және Придорожное бар.

Өндіріске жаңа техника мен технологиялар енгізіле бастады. Бұл мақсаттарға жыл сайын 15 миллиард теңгеден астам қаржы жұмсалып келеді. Қабат мұнай көздерін сұйықтықпен ашу тәсілі Жетібай кенорындарында 2001 жылдың басынан бері барлығы 160-тан астам ұңғыда қолданылып, 65 тоннадан астам қосымша өнім алуға мүмкіндік берді.

«Жетібаймұнайгаз» өндірістік басқармасының бастығы Абай Қуанов, бас инженері Қалбай Ізмұқанов, цех, бөлім бастықтары Қуанбай Жарылғасов, Бақтылы Боранбай, Борис Бурянский - қызметте шындалған жаңа типті өндіріс командирлері.

Жетібай кенорындарында күн сайын барып, істейтін мұнайшыларды түсте бір мезгіл ыстық тамақпен қамтамасыз етіп отырады. Кен орындарында мұнайшылардың ауқаттануы қуаты 1400 орындық 24 асханада жүзеге асырылады.

Асар кенорнында жобалық құны 166 миллион теңгенің 144 орындық жаңа тұрғын кешені пайдалануға берілді. Оның құрамында европалық үлгідегі 2 жатақхана, 80 орындық асхана бар.

Жетібай кенорнында мұнайдың бірінші категориясымен тапсырады. Мұнайдың тығыздығы - 0, 85 г/см ³ .

1976 жылы қаңтардың 30-ында Қаламқас кенорны ашылды. 1979 жылдан бастап игеріле бастады. Рның қойнауларында жалпы мұнай қоры 510 миллион тоннадан астам (3570 миллион баррель) 13 өнімді деңгей бар.

Өнімді деңгейлердің тереңдігі Қаламқас кен орнында 505-936 метр. Жаңа технология Қаламқаста да қолданыла бастады. 2003 жылдың басынан бері 10 ұңғы өнделіп, 1770 тонна қосымша өнім алынды. Ал, бұрандалы сораптар Қаламқас пен Жетібайда барлығы 200-ге тарта ұңғыда жасап тұр.

«Қаламқасмұнайгаз» өндірістік басқармасының бастығы Қосай Жұбаниязов, орынбасарлары Өрен Сағындықов, Қазбек Қиынов, цех бастықтары Нүрпейіс Сәрсенбай, Бердібек Қуатбаев, Талғат Айдынов, Шафқат Айгистов, Бас энергетик Тілектес Жұмаев.

Ақтаудан 273 шақырым жердегі Қаламқас вахталық кенті салынды. Бұған құны 1, 5 миллиард теңгелік 1040 орындық 20 жатақхана пайдалануға берілді.

Қаламқаста бір мезгілде екі мыңнан астам адам тұрып, еңбек етеді. Тұрмыстық қызмет жүйелері, кітапхана, дене шынықтырумен айналысатын орындар, почта және телефон байланысы жұмыс жасайды. Кабельді телевидение бағдарламаларын көру мүмкіндігі қамтамасыз етілген. Қаламқас вахталық кентінде қосымша қазіргі заман үлгісіндегі 500 орындық екі асхана пайдалануға берілген. Тағамдары дайындау сапасы, қызмет көрсету мәдениеті анағұрлым жақсы.

Соңғы жылдары өндірісті оңтайластыру процестері де сәтті жүргізілді. Мәселен, ұңғылар қорын пайдаланумен, бұрғылаумен айналысатын «Химремонтскважин», «Шегендеу» және «Бұрғышы» ЖШС ірілендіріліп, «Ойл Сервис Компани» компаниясына біріктірілді. «Маңғыстау технологиялық көлік», «Бозашы технологиялық көлік», «Жетібай технологиялық көлік», сондай-ақ «Арай» автокөлік және арнаулы техникалар кәсіпорындары «Ойл Транспорт Корпарэйшн» компаниясы құрамында жұмыс жасауда. Құрылысшылар мен монтажшылардың «Маңғыстаумұнайжолдары», «Маңғыстаумұнара» және «Нефтестрой» еншілес серіктестіктері жаңадан құрылған «Oil Construction Company» кәсіпорны құрамында қызмет ете бастады.

Акционерлік қоғамда 2003 жылдан бастап жаңа шыныпластикалық құбырлар зауыты іске қосылды. Маңғыстаудың табиғи жағдайында болат құбырлары тез тозып, қатты шыдамай, пайдалануға жарамсыз болып қалады. Соған байланысты жаңа технологияға сәйкес жасалған шыныпластикалық құбырлар біздің жағдайымызда 15-35 жылға дейін қызмет етеді. 2004 жылы «Маңғыстаумұнайгаз» ААҚ шыны пластикалық құбырлар зауытының 1 кезегінің құрылысы аяқталды. Зауыттың жобалық қуаттылығы - жылына 390 мың метр әртүрлі диаметрлі құбыр шығару. Жаңа кәсіпорында ашылған жұмыс орындарының саны - 195. Сонымен бірге терңдікте қолданылатн мұнай сораптарын сынақтан өткізетін және жөндейтін «Технотрейдинг» кәсіпорны да құрылып, нәтижелі жұмыс жасауда.

1. 3 ММГ АҚ-ның әлеуметтік қолдау көрсету шаралары

Акционерлік қоғам қызметкерлерін медициналық қамтуды жақсарту шаралары тұрақты жүзеге асырылып келеді. Бұл үшін Ақтау қаласында мұнайшылар емханасы, күндіз жатқызып емдеу орындары, Қаламқаста, Жетібай мен Асарда дәрігерлік амбулаториялары бар арнайы басқарма құрылып, жұмыс жасайды. Денсаулық сақтау мекемелері қолайлы ғимараттарда орналастырылып, ең тәжірибелі, білікті деген медициналық қызметкерлермен, қазіргі заманғы озық құрал-жабдықтармен қамтамасыз етілген.

Кавказдың Минерал Сулары аймағындағы Пятигорск қаласында жеке «Өзен» санаториі бар «Маңғыстаумұнайгаз» ААҚ-ы өз қызметкерлері мен олардың балаларының денсаулығын нығайту ісімен жүйелі шұғылданып келеді. Каспий жағалауындағы балалардың «Алау» сауықтыру орталығында жыл сайын 1000-ға тарта мұнайшылар балалары жазғы каникулдарын өткізіп жүр. Соңғы бес жылдарда акционерлік қоғам қызметкерлері мен олардың балаларының, сондай-ақ Ұлы Отан Соғысы мен еңбек майданы ардагерлерінің демалысын ұйымдастыруға 222 миллион теңгеден астам қаржы жұмсалды.

Акционерлік қоғам мен еншілес серіктестіктердің зейнеткерлерін әлеуметтік қорғау мақсатында кәсіпорын қаржысы есебінен 1000-нан астам зейнеткерлерге ай сайын зейнетақыға қосымша төленіп отырады. 1998-2002 жылдарда бұл мақсаттарға жұмсалған шығындар 72 миллион теңгеден асты. Сонымен бірге ұлттық мерекелер қарсаңында оларға бір мезгілдік материалдық көмек көрсетіліп, ақысыз азық-түлік беріледі. Ұлы Отан соғысына қатысушыларға және соған теңестірілген ардагерлерге, соғыс және еңбек мүгедектеріне, еңбегі сіңген мұнайшыларға, жалғызілікті зейнеткерлерге санаторийге жолдамлар, орталық жылу жүйесінен тыс үйлерде тұратын зейнеткерлерге жылына ақысыз 3 тонна таскөмір беріледі.

2000 жылдан бері мұнайшылардың мектеп жасындағы балаларына жаңа оқу жылы қарсаңында бір мезгілдік материалдық көмек беру дәстүрге айналды. Үш жылда бұл мақсатқа 174, 32 миллион теңге жұмсалды.

Сондай-ақ, акционерлік қоғам өз қызметкерлері мен зейнеткерлеріне түрлі жағдайларға байланысты бір рет көмек көрсетеді. Бұл мерзімде оның көлемі 116, 34 миллион теңге құрады.

«Маңғыстаумұнайгаз» ірі өнеркәсіпорны ретінде облыстың әлеуметтік өмірінде үлкен роль атқарады. Ол білім беруді, медицинаны, мәдениетті, физкультура мен спортты, халықтық дәстүрлерді дамытуда елеулі істермен танылып, бұл тұрғындар тарапынан қошемет тауып отыр.

Қайта құрудың қиын кезеңдерінде, әсіресе, 1988 жылы таратылған Маңғыстау облысы қайта құрылып, нығайып кеткенге дейін «Маңғыстаумұнайгаз» ААҚ-ы аймақ өмірінің ең көп зардап шеккен салалары - мәдениетке, ғылымға, білім беру мен медицинаға ерекше көмек көрсетті. «Мұнайшы» дене шынықтыру-сауықтыру кешені салынды.

Акционерлік қоғам өлкенің инфрақұрылымын дамытуға елеулі мөлшерде қаржы мен материалдық ресурстар жұмсап келеді. Соңғы бес жылда бұл мақсаттарға 2, 6 миллиард теңге салынды.

Акционерлік қоғам мұнайшылар балаларының талапқа сай білім алуын ойластыра отырып, Мұнайшы кентінде 464 жаңа мектеп, орталықтан шалғай малшылар ауылы Аққұдықта 120 орындық орталау мектептерін салып, оларды компьютерленіп берді. Шайырда мектеп үйіне қосымша құрылыс салынды. Бейнеу ауданының Ақжігіт, Сыңғырлау, Сарға, Қарақұм мектеп-интернаттары жөндеуден өткізілді, видео-аудиоаппаратурамен қамтамасыз етілді. Бұл мақсаттарға барлығы 210 миллион теңгеден астам қаржы бөлінді.

Ұзақ жылдардан бері кәсіпорын Маңғыстау ауданының Тұщықұдық, Шебір елді мекендерін Қияқты су кен орнынан сумен қамтамасыз етіп келеді.

«Маңғыстаумұнайгаз» жетім балалар мен ата-аналары тарапынан қараусыз қалған Ақтау балалар үйін тұрақты қамқорлығына алған. 2001-2002 жылдары балалар үйі күрделі жөндеуден өткізілді, «Газель», «ВАЗ-2104» автокөліктері сыйға берілді, ай сайын жеміс-жидекпен, табиғи шырындармен, шаруашылық бұйымдармен қматамасыз етіліп отырды.

Акционерлік қоғам Маңғыстау өлкесін, облыс орталығын одан әрі көркейту бағдарламаларын жүзеге асыруда. 2002 жылы Ақтау қаласында «Ардагер» сауда-ойын-сауық орталығы, қуаты сағатына 10 тонна таза су шығарып, бөтелкелейтін зауыт іске қосылды.

Жетібай мен Мұнайшы кенттерінің халқын әлеуметтік қолдау үшін ауыз сумен, жылумен, табиғи газмен қамту мәселелері шешілді. Жетібайда Еділ суын тұщытып, тәуліктік қуаты 1000 текшеметр станса, сыйымдылығы 5000 текшеметрлік ауыз су резервуары, осы кенттерді газбен қамту үшін автоматты газ бөлу стансасы пайдалануға берілді. Мұнайшыда 83, Жетібайда 205 жеке үйлерді газбен қамту жүйелері салынды. Бұл мақсаттарға барлығы 131, 49 миллион теңге жұмсалды.

II БҰРҒЫЛАУ КӘСІПОРЫНДАРЫНЫҢ НЕГІЗГІ ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ

1974 жылдың бірінші тоқсанның аяғында айтарлықтай аумақты ұзындығы - 80, ені - 25-30 шақырымға жететін Солтүстік Бозашы төбелі дөңінде құрылымдық бұрғылау жұмыстарын тездету мақсатында бұрғылау жұмыстарын бес бригада жасады.

Қаламқас дөңінің теңіз суы астындағы терістік беткейінің геологиялық өлшемдерін анықтау мақсатында оның белгіленген биік төбе тұсынан терістікке қарй 2, 5 шақырымдай қашықтықта БА-15Н бұрғылау қондырғысымен К-1 құрылымдық ұңғысын қаздыруды экспедициясының бас геологі В. П. Токаревпен келісіп, 1976 жылы ұңғыны қаза бастады.

1976 жылдың қаңтардың 30-ында Қаламқас кенорнының К-1 ұңғысының тереңдігі 587 метрге жеткенде төменгі бор қабатынан алғашқы таза газ фонтаны алынып, Бозашы түбегінде үшінші үлкен кенорны Қаламқас ашылды.

«» тресі барлау-бұрғылау жұмыстарын 1959 жылы Жетібайда жүргізе бастаған еді. Мұнда мұнай іздеген үшінші ұңғы бұрғыланып жатты. Біріншісі техникалық себептермен тоқтатылды, одан мұнай сіңген керн алынды, екіншісінен сынау барысында тәулік бойы бір шелек қана мұнай алынды. Енді забойы 2600 метрге есептелген үшінші ұңғыдан «дәме» бар блоатын. 1961 жылы 5 шілдеде таңғы сағат төртте мұнай, газ аралас сұйықтық көз ілестірмес шапшаңдықпен 53 метрлік мұнараның басынан бір шықты. Қарақошқыл мұнай бұрғылау алаңын басып кетті.

«Маңғыстаумұнайгаз» ААҚ-ында, оның Жетібай, Қаламқас кен орындарындағы кәсіпорындар қызметінде соңғы жылдары өндірісті ұйымдастыруды жетілдірудің неғұрлым тиімді түрлері мен тәсілдері батыл пайдаланылып келеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.